Προτάσεις Πολιτισμικής Δράσης

Σπυρίδων Βλιώρας, εφ. Τα Μετέωρα, 29 Σεπτεμβρίου 2000

Την Κυριακή που μας πέρασε πραγματοποιήθηκε στο Εκθεσιακό Κέντρο Καλαμπάκας συνέλευση των κατοίκων της περιοχής, με σκοπό ν' ακουστούν απόψεις και προτάσεις για το μέλλον του τόπου αυτού και την ανάπτυξή του. Πέρα απ' τις επιμέρους αντιπαραθέσεις (κάποιες φορές οξείες, αλλά κι αυτό μέσα στα πλαίσια ενός δημοκρατικού διαλόγου εντάσσεται) ακούστηκαν και σοβαρές απόψεις, που οι περισσότερες αφορούσαν το θέμα του τουρισμού ή άλλα καθαρώς "υλικά" ζητήματα (δρόμοι, δημοτική αγορά, πλατείες, βιολογικός καθαρισμός...), ζητήματα χρησιμότατα και ενέργειες πρώτης ανάγκης και προτεραιότητας.

Ελάχιστες όμως απόψεις ακούστηκαν για ζητήματα που αφορούν τον πολιτισμικό τομέα 1. Επειδή όμως θεωρούμε το ζήτημα αυτό ως εξαιρετικής σημασίας, καταρχάς τουλάχιστον ισότιμο και με τα υπόλοιπα, κι επειδή πιστεύουμε ότι η πολιτισμική ανάπτυξη θα φέρει γενικότερη ανάπτυξη (σίγουρα και στον τομέα του τουρισμού, που τόσο επίμονα -σε υπερβολικό ίσως βαθμό- συζητήθηκε στη συνάντηση), θα εκφράσουμε κάποιες σκέψεις και προτάσεις σχετικές.

Πρώτα-πρώτα, κάθε τέτοια προσπάθεια για να επιτύχει χρειάζεται να έχει εξασφαλισμένη την αμέριστη συμπαράσταση, τη συμμετοχή και δράση της νεολαίας μας. Γι' αυτό κρίνεται απαραίτητη η δημιουργία ενός Κέντρου Νεότητας και Πολιτισμού, ενός κέντρου που θα εντάξει στους κόλπους του πολλαπλές πολιτισμικές δραστηριότητες και ταυτόχρονα θα παρέχει στους νέους αλλά και σε όλους τους κατοίκους του δήμου μας ευκαιρίες ψυχαγωγίας, μόρφωσης και κοινωνικών επαφών.

Απαραίτητη προϋπόθεση τίθεται εξαρχής η εξασφάλιση επαρκών κτηριακών εγκαταστάσεων. Μια σκέψη θα μπορούσε να είναι η χρήση του νυν ονομαζόμενου Εκθεσιακού Κέντρου (με ειδική διαμόρφωση) σε συνδυασμό με την αναμόρφωση και ανακαίνιση των παλιών κτισμάτων της Ξυλοτεχνικής Σχολής στους πρόποδες του λόφου του Προφήτη Ηλία ή και άλλων κτηρίων στην ίδια περιοχή (που υπάρχουν ή που θα χτιστούν) καθώς και με την κατάλληλη διαμόρφωση του ανοιχτού θεάτρου.

Εφόσον εξασφαλιστεί η κτηριακή υποδομή, θα ήταν δυνατόν να ενταχθούν σ' αυτό το Πολιτισμικό Κέντρο2, να λειτουργήσουν και να προωθηθούν τα εξής:

- Δημοτική Βιβλιοθήκη: Στελεχωμένη με το κατάλληλο προσωπικό και με πλήρη μηχανοργάνωση, εμπλουτισμένη με τα απαραίτητα βιβλία3 και σε συνεργασία με τα σχολεία, τοπικούς φορείς (Εκκλησία, Ιερές Μονές, Σύλλογοι...) αλλά και άλλες βιβλιοθήκες (Γενναδείου, Βέροιας, Κοζάνης...), θα μπορούσε να προβεί στη συγκέντρωση βιβλιογραφίας για την περιοχή (Καλαμπάκα, Μετέωρα, ευρύτερη περιοχή), στην παρουσίαση βιβλιογραφίας για ποικίλα -επίκαιρα ή μη- ενδιαφέροντα θέματα (π.χ. Άλωση της Κωνσταντινούπολης, δημοτική μουσική...), στην οργάνωση εκθέσεων βιβλίων, στη μετάκληση συγγραφέων ή ποικίλων μελετητών και ομιλητών και παρουσίαση διαφόρων βιβλίων, σε παρουσιάσεις βιβλίων σε CD-Rom (για ηλεκτρονικούς υπολογιστές), σε εκπομπές στο ραδιόφωνο ή αρθρογραφία στον τοπικό τύπο για το βιβλίο.

Μέσω διαγωνισμών ανάγνωσης (θα ήταν δυνατό να καθιερωθεί για τους μαθητές και να γίνει θεσμός μια περίοδος ανάγνωσης βιβλίων, π.χ. 15μερο ανάγνωσης στις διακοπές των Χριστουγέννων, του Πάσχα ή του Καλοκαιριού, και παράλληλα να θεσμοθετηθούν και βραβεία παρουσίασης των βιβλίων που έχουν διαβάσει) ή συγγραφής βιβλίων (διήγημα, ποίηση, ταξιδιωτικά, δοκίμιο...) θα μπορούσε να βοηθήσει τους νέους (κι όχι μόνο) να έρθουν σε επαφή με το βιβλίο και να το αγαπήσουν, με πολλαπλά -συν τω χρόνω- ευεργετικά αποτελέσματα.

Τέλος, ας σημειωθεί ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει και κινητή βιβλιοθήκη για την εξυπηρέτηση των χωριών του δήμου.

- Αίθουσα Κινηματογραφικών Προβολών-Σύσταση Κινηματογραφικής Λέσχης: Με την εξασφάλιση του κατάλληλου προβολέα και της σκηνής και με την απαραίτητη ηχητική "αναμόρφωση" του νυν Εκθεσιακού Κέντρου θα ήταν δυνατόν να προβάλλονται επιτέλους και στην Καλαμπάκα κινηματογραφικές ταινίες. Η οικονομική επιβάρυνση είναι σχετικά μικρή. Το μόνο που απαιτείται είναι η ενεργή κινητοποίηση και συμμετοχή των -αρκετών- Καλαμπακιωτών κινηματογραφόφιλων και σε συνεργασία με άλλες κινηματογραφικές λέσχες (Τρικάλων, Ιωαννίνων...) η διοργάνωση αφιερωματικών προβολών [Βωβός Κινηματογράφος (Τσ. Τσάπλιν, Μπ. Κίτον), Όρσον Γουέλς, Άλφρεντ Χίτσκοκ, Αντρέι Ταρκόφσκι...], οι προσκλήσεις ομιλητών (ας μην ξεχνάμε πως κινηματογραφικά είμαστε σαν πόλη τελείως απαίδευτοι, μιας και είμαστε η μοναδική πόλη που δε διαθέτει κινηματογράφο, αν και παλιότερα λειτουργούσαν τρεις!) και οι συζητήσεις γύρω από διάφορα κινηματογραφικά θέματα. Εξάλλου, στο υπαίθριο θέατρο θα μπορούσε να λειτουργεί και θερινός κινηματογράφος.

- Σύσταση (ερασιτεχνικής) Θεατρικής Ομάδας: Απαραίτητη πρωταρχικά η παροχή θεατρικής παιδείας με τη μετάκληση σχετικών ομιλητών (π.χ. Κ. Γεωργουσόπουλος, Σπ. Ευαγγελάτος...), η συνεργασία με άλλες θεατρικές ομάδες (Τρικάλων, ΔΗΠΕΘΕ, Εθνικού Θεάτρου), η πρόσκληση θεατρικών σχημάτων για παραστάσεις στο δήμο μας (με παρουσίαση όσο γίνεται περισσότερων θεατρικών ειδών) και τέλος η σύσταση ερασιτεχνικής θεατρικής ομάδας και το ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων (ήδη κάτι συζητείται). Αν μάλιστα διαμορφωθεί όπως πρέπει το ανοιχτό θέατρο, θα είναι δυνατή η έλευση και μεγάλων θιάσων καθώς και η ένταξη της πόλης μας στους σταθμούς περιοδείας τους.

- Ομιλίες-Συζητήσεις: Σε τακτά ή και έκτακτα χρονικά διαστήματα αλλά πάντα με τον κατάλληλο προγραμματισμό θα έπρεπε να οργανώνονται ομιλίες και κατόπιν συζητήσεις για διάφορα θέματα: τοπική ιστορία4, εκκλησιαστικά ζητήματα, παρουσιάσεις λογοτεχνικών έργων, ανάλυση-εμβάθυνση στο νόημα εορτών, επετείων… (π.χ. Χριστούγεννα, Απόκριες, Βλαχάβεια…)

- Συναυλίες: Με προγραμματισμό και με σύστημα θα ήταν δυνατόν να γνωρίσουμε την ηπειρώτικη (για παράδειγμα) ή την κρητική μουσική παράδοση ή το έργο του Ιωάννη Κουκουζέλη, της Μέλπως Μερλιέ, του Σίμωνα Καρά, του Samuel Baud-Bovy, πάντα με τη βοήθεια των επαϊόντων σε κάθε τομέα και με τη μετάκληση των κατάλληλων μουσικών σχημάτων.

- Χρήση Διαδικτύου, κατασκευή ιστοσελίδας του Δήμου: Σίγουρα η προβολή της πόλης και η τουριστική της ανάπτυξη περνάει μέσα από τις λεωφόρους του Internet. Ταυτόχρονα οι σελίδες θα μπορούσαν να φιλοξενούν στοιχεία για την τοπική ιστορία, τη σύγχρονη πόλη και τις δραστηριότητές της, τις πολιτισμικές εκδηλώσεις..., αλλά και να παρέχεται ένα μέσο επικοινωνίας των απανταχού της γης Καλαμπακιωτών.

- Μαθήματα χορού-οργάνωση χορευτικών ομάδων, Σχολή μουσικής: ήδη λειτουργούν με μεγάλη επιτυχία. Ένταξή τους στις δραστηριότητες του Κέντρου Νεότητας.

- Σεμινάρια-Διαγωνισμοί-Εκθέσεις Φωτογραφίας...

- Σεμινάρια-Εκθέσεις Αγιογραφίας...

- Συγγραφή Βιβλίων: π.χ. για την τοπική ιστορία. Συντονισμός & οικονομική αρωγή συγγραφικής ομάδας.

- Έκδοση Περιοδικού: Στην ύλη του θα μπορούσε να περιλαμβάνονται νέα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, προγράμματα και παρουσιάσεις ταινιών της Κινηματογραφικής Λέσχης, κίνηση Θεατρικής Ομάδας, απομαγνητοφωνήσεις ομιλιών, διαλέξεων και συζητήσεων κ.ά.

- Ανάθεση Δραστηριοτήτων σε Συλλόγους, Φορείς κ.λπ.: Για παράδειγμα, στο Σύλλογο Φροντιστών Ξένων Γλωσσών να δίνονται για μετάφραση (και σαν άσκηση για τους μαθητές τους) τα προγράμματα των εκδηλώσεων, τα περιεχόμενα των σελίδων στο Internet, να ανατίθεται η παρουσίαση ξενόγλωσσων βιβλίων ή περιοδικών...

 

Αναφέρθηκαν απλώς ορισμένες ενέργειες που θα μπορούσαν να γίνουν και περιγράφηκαν (όχι όλες) με αδρές γραμμές. Πρότασή μας είναι να συσταθούν από τους δημότες Ομάδες Σχεδίασης Πολιτισμικών Δράσεων που θα είναι υπεύθυνες να προτείνουν και να επιβλέπουν σε συνεργασία με τη δημοτική αρχή τις διάφορες ενέργειες σε κάθε τομέα. Αυτό βέβαια προβλέπει την αφύπνιση των πολιτών του δήμου, την ενεργοποίηση και την πρέπουσα κινητοποίηση.

Απαιτείται όμως πριν απ' όλα και η βούληση της δημοτικής αρχής με ενωμένες για το σκοπό αυτό συμπολίτευση και αντιπολίτευση, ώστε να επιτευχθεί ο κατάλληλος προγραμματισμός αλλά και ο συντονισμός των ενεργειών. Θα πρέπει τέλος να τεθούν στόχοι βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι με συγκεκριμένους χρονικούς ορίζοντες και μάλιστα σε συνεργασία με τους δημότες σε δημόσιες συζητήσεις, όπως αυτή που την προηγούμενη Κυριακή πραγματοποιήθηκε.

--------------------------

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

--------------------------

1 Με τη στενή έννοια του όρου. Όπως είδαμε και σε προηγούμενο άρθρο μας), τα πάντα έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό.

2 ή Κέντρο Νεότητας ή Κέντρο Πολλαπλών Δραστηριοτήτων ή όπως αλλιώς ονομαστεί...

3 Πολύτιμη η κατάθεση της πείρας που έχει αποκτήσει η διευθύντρια του Πορτογαλικού Ινστιτούτου Βιβλίων Μαρία Χοσέ Μόουρα. Προσκεκλημένη της 4ης πανελλήνιας συνάντησης Λαϊκών Βιβλιοθηκών που οργάνωσε το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, περιέγραψε το δικό της μοντέλο: "Για πληθυσμό λιγότερο από 20.000 κατοίκους απαιτείται κοινοτική βιβλιοθήκη με ελάχιστο εμβαδόν 880 m2 και 15.000 τίτλους! Για πληθυσμό μέχρι 50.000 κατοίκους απαιτείται βιβλιοθήκη με ελάχιστο εμβαδόν 1.665 m2 και 37.000 τίτλους- και για πληθυσμό άνω των 50.000 κατοίκων το μέγεθος των βιβλιοθηκών που απαιτείται είναι 2.379 m2 και οι τίτλοι 42.000". (Εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 14/10/1999).

4 Πόσοι για παράδειγμα γνωρίζουμε (και τι) για τον σπουδαίο ζωγράφο-αγιογράφο της Ιερής Μονής του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά, σύγχρονο και εφάμιλλο του Ελ Γκρέκο;