Κάτι κινείται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη

Σπυρίδων Βλιώρας, εφ. Τα Μετέωρα, ... (Για άδηλους λόγους δεν έτυχε δημοσίευσης...)

Στη ραδιοφωνική εκπομπή μας για το βιβλίο της προπερασμένης Πέμπτης στο Ράδιο Σταγών*, παρουσιάσαμε το νέο βιβλίο της Χρυσούλας Χατζητάκη-Καψωμένου, Θησαυρός νεοελληνικών αινιγμάτων, από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2000. Στην εκπομπή αυτή είχαμε καταλήξει ως εξής: "Καλό θα ήταν λοιπόν, αγαπητοί ακροατές, να έρθουμε σε επαφή μ' αυτό το βιβλίο. Να το μελετήσουμε, τόσο οι νεότεροι, για να μάθουν κάποια ενδιαφέροντα πράγματα και ίσως να εντάξουν στα παιχνίδια τους και τους διαγωνισμούς αινιγμάτων που είδαμε ότι γινόταν, όσο και οι μεγαλύτεροι, για να θυμηθούν και ίσως-ίσως να προσθέσουν κι άλλα αινίγματα που γνωρίζουν, ιδίως απ' την περιοχή μας, ώστε να ληφθούν υπόψη κι απ' τη συγγραφέα σε μελλοντική έκδοση του βιβλίου της. Θα μπορούσαν μάλιστα να οργανωθούν και διαγωνισμοί αινιγμάτων με τη συμμετοχή μαθητών ή όποιων άλλων ενδιαφερομένων...".

Και συνεχίζαμε: "Και πού μπορούμε να βρούμε το ενδιαφέρον αυτό βιβλίο; Φυσικά, στα βιβλιοπωλεία της πόλης μας (κι αν δεν το έχουν, μπορείτε να ζητήσετε να σας το παραγγείλουν). Μπορούμε όμως να το βρούμε και στη Δημοτική Βιβλιοθήκη. Μα, έκδοση του 2000, είναι δυνατόν να τη βρούμε στη βιβλιοθήκη της πόλης μας; Κι όμως! Ο Δήμος Καλαμπάκας πρόσφατα προμηθεύτηκε αρκετά βιβλία, είτε νεότερες εκδόσεις, είτε παλιότερες αλλά με μεγάλο ενδιαφέρον, που απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες των κατοίκων του Δήμου: Βιβλία κυρίως για τα παιδιά και τους εφήβους αλλά και βιβλία για τους ενήλικες, βιβλία λογοτεχνικά αλλά και λαογραφικού, εορταστικού (Χριστουγεννιάτικου) ή άλλου ενδιαφέροντος. Μερικά απ' τα βιβλία αυτά θα παρουσιαστούν κι απ' την εφημερίδα τα Μετέωρα, μάλλον στο φύλλο της την επόμενη Παρασκευή.".

Ερχόμαστε λοιπόν σήμερα να εκπληρώσουμε την υπόσχεση που δώσαμε και να προβούμε στην παρουσίαση κάποιων βιβλίων απ' αυτά που πρόσφατα απέκτησε η βιβλιοθήκη της πόλης μας. Και θα ξεκινήσουμε με τα βιβλία που αφορούν τα παιδιά και τους εφήβους, μιας και αυτοί είναι κυρίως που επισκέπτονται τη βιβλιοθήκη αναζητώντας καινούργια βιβλία.

Στα παιδιά λοιπόν -αλλά και σε όσους αισθάνονται παιδιά ή έχουν καθαρή παιδική ψυχή!- απευθύνονται δύο βιβλία από τις εκδόσεις Ακρίτας με παραμύθια από την Κρήτη και από τη Θράκη. Πρόκειται για πολύ προσεγμένες εκδόσεις με όμορφα παραμύθια, που μάλιστα συνοδεύονται και από κασέτα, όπου ηθοποιοί τα διαβάζουν παραστατικά κι εκφραστικά.

Ακολουθούν δύο βιβλία της Μαρίζας Ντεκάστρο. Το πρώτο επιγράφεται Διαβάζοντας τις βυζαντινές εικόνες και είναι μια φιλόδοξη έκδοση για τη μύηση των νεοτέρων στη βυζαντινή εικαστική ευσέβεια και τέχνη, με έγχρωμες εικόνες 12 αγίων των οποίων περιγράφεται παράλληλα ο βίος. Ο τόμος πλουτίζεται με πλήθος από ασκήσεις, παιχνίδια, ερωταποκρίσεις και επεξηγηματικά σκίτσα. Το δεύτερο βιβλίο, απ' την ίδια συγγραφέα είναι ένας οδηγός για να μάθουν οι νέοι για την αρχαιολογία και μέσω αυτής να κάνουν ένα ταξίδι στο παρελθόν και στον τρόπο που αυτό μας αποκαλύπτεται. Η σαφήνεια των κειμένων, το πλούσιο εικαστικό υλικό και τα παιχνίδια παρατηρητικότητας και κρίσης οδηγούν το παιδί δημιουργικά σε απαντήσεις που αφορούν την επιστήμη της αρχαιολογίας.

Όσον αφορά την παιδική λογοτεχνία, ενδεικτικά να αναφέρουμε το βιβλίο της τρικαλινής συγγραφέως Μαρούλας Κλιάφα, Ένα δέντρο στην αυλή μας, από τις εκδόσεις Κέδρος. Τη συγγραφέα κι άλλων παιδικών-εφηβικών λογοτεχνικών βιβλίων αλλά και βιβλίων για την τοπική ιστορία θα προσπαθήσουμε να την φέρουμε και στην Καλαμπάκα εν ευθέτω χρόνω, για να μας παρουσιάσει τα βιβλία της είτε μέσα απ' τη ραδιοφωνική εκπομπή για το βιβλίο είτε και ζωντανά απευθυνόμενη στο νεανικό κοινό.

Απ' τα Τρίκαλα κατάγεται αλλά κι εκεί διαμένει και η Τούλα Τίγκα, συγγραφέας ενός ακόμα εφηβικού μυθιστορήματος, που απέκτησε πρόσφατα η Δημοτική Βιβλιοθήκη μας, Τα χρόνια τρέχοντας, από τις εκδόσεις Πατάκης. Το βιβλίο αυτό μάλιστα έλαβε και το βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού "Διαβάζω" για το 2000. Κι αυτή τη συγγραφέα θα γίνει προσπάθεια να την παρουσιάσουμε στο καλαμπακιώτικο κοινό.

Και βέβαια δε θα μπορούσαν να λείπουν τα έργα υποδομής, όπως τα λεξικά και οι εγκυκλοπαίδειες. Το πολυσυζητημένο λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη είναι σίγουρα μια χρήσιμη βοήθεια για τους μαθητές αλλά και για όλους τους χρήστες του νεοελληνικού λόγου, δηλαδή όλους μας. Επιπλέον, ας μην ξεχνάμε ότι μεγάλοι λογοτέχνες μας, όπως ο Ελύτης, είχαν την ανάγνωση λεξικού σαν αυτόνομη διαδικασία, πέρα δηλαδή από συνηθισμένη χρηστική του διάσταση. Επιλέχτηκε το λεξικό του Μπαμπινιώτη απ' τα τρία αρτιότερα ελληνικά λεξικά που κυκλοφορούν, μιας και το Μείζον Ελληνικό Λεξικό από τις εκδόσεις Τεγόπουλος-Φυτράκης καθώς και το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, από το Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης υπάρχει η δυνατότητα να είναι προσβάσιμα μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή (το πρώτο εγκατεστημένο στο σκληρό δίσκο, το δεύτερο μέσω του Διαδικτύου: http://ermis.komvos.edu.gr). Όσο για τη χρησιμότητα μιας πολύτομης εγκυκλοπαίδειας, όπως η 35τομη Νέα Δομή που αποκτήθηκε, είναι προφανής για τους μαθητές και τις εργασίες τους ή για γενικότερη χρήση απ' τον καθένα.

Στη συνέχεια θα αναφερθούμε σε κάποια βιβλία που απευθύνονται τόσο σε παιδιά όσο και σε όλες τις ηλικίες και αφορούν τις άγιες ημέρες που έρχονται: Το Δωδεκαήμερο (στην ουσία 13ήμερο!) των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων. Για τους μικρότερους αναγνώστες είναι κυρίως το βιβλίο της Αγγελικής Μαστρομιχαλάκη, Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Φώτα, από τις εκδόσεις Ακρίτας, που συνοδεύεται κι από κασέτα με όμορφα και κάπως άγνωστα κάλαντα και άλλα χριστουγεννιάτικα τραγούδια. Ένα πρωτότυπο βιβλίο δραστηριοτήτων που μαθαίνει στα παιδιά τις παραδόσεις και τα έθιμα της εορταστικής περιόδου. Περιέχει παιχνίδια, εορταστικά αναγνώσματα και χαρτοκατασκευές, συνταγές, τραγούδια κ.ά. Ανάλογου περιεχομένου είναι και το βιβλίο του λαογράφου Δημητρίου Λουκάτου, Χριστουγεννιάτικα και των γιορτών, από τις εκδόσεις Φιλιππότης, το οποίο απευθύνεται κυρίως στους μεγαλύτερης ηλικίας αναγνώστες, δίνοντας απαντήσεις σε αρκετές από τις απορίες μας για τα έθιμα των ημερών. Ακολουθεί ένα βιβλίο με χριστουγεννιάτικα διηγήματα των Α. Καρκαβίτσα, Α. Μωραϊτίδη, Φ. Κόντογλου και Α. Παπαδιαμάντη, που θα μας εμβάλλουν στο εορταστικό κλίμα. Τέλος, να μην ξεχάσουμε και το βιβλίο της Μαρίας Κοκκίνου και Γ. Κοφινά, Σαρακοστιανά, με χρήσιμες νηστίσιμες συνταγές, εύχρηστο, δοκιμασμένο, με εύστοχες αναφορές στη βιβλική και πατερική σοφία για την περίοδο της νηστείας που διανύουμε.

Σε κάπως μεγαλύτερο στην ηλικία αναγνωστικό κοινό απευθύνονται τα λογοτεχνικά βιβλία της Ιωάννας Καρυστιάνη, Κουστούμι στο χώμα, εκδ. Καστανιώτης, Αθήνα 2000, της Έρσης Σωτηροπούλου, Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές, εκδ. Κέδρος, Αθήνα 1999 (θυμίζουμε πως το συγκεκριμένο μυθιστόρημα έχει βραβευτεί τόσο με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το 2000 όσο και με το αντίστοιχο βραβείο του περιοδικού "Διαβάζω"). Της Ευγενίας Φακίνου, Τυφλόμυγα, εκδ. Καστανιώτης, Αθήνα 2000. Του Λουί Μπερνιέ, Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι, εκδ. Ψυχογιός, (στο πολύ ωραίο αυτό βιβλίο στηρίζεται και το σενάριο της ομώνυμης χολιγουντιανής ταινίας που γυρίστηκε φέτος στην Κεφαλονιά με τον Νίκολας Κέιτζ). Και τέλος η ποιητική συλλογή Με το φως, του Χριστόφορου Λιοντάκη (Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το 2000).

Να μην παραλείψουμε να αναφερθούμε και στο εκπληκτικό βιβλίο του ακαταπόνητου ερευνητή του λαϊκού μας τραγουδιού, ιδίως του ρεμπέτικου, Παναγιώτη Κουνάδη, Εις ανάμνησιν στιγμών ελκυστικών, από τις εκδόσεις Κατάρτι, Αθήνα 2000, με ενδιαφέροντα στοιχεία για το ρεμπέτικο τραγούδι και τους δημιουργούς του. Το τεράστιο υλικό, που έχει προέλθει από την ακάματη έρευνα του ερασιτέχνη εραστή του ρεμπέτικου τραγουδιού Παναγιώτη Κουνάδη, φαίνεται πως είναι πολυσχιδές κι ανεξάντλητο. Γόνιμος καρπός της ζηλευτής επιστημονικής εργασίας του, το βιβλίο αυτό έρχεται να προσθέσει μια ακόμη πτυχή στη μελέτη και αποτίμηση της συγκεκριμένης λαϊκής μουσικής παράδοσης. Η έκδοση αποτελεί το πρώτο μέρος ενός συνολικού τρίτομου έργου. Η καλαίσθητη έκδοση συμπληρώνεται επίσης από σπάνιο φωτογραφικό υλικό, συμβάλλοντας βιβλιογραφικά στην πρέπουσα προβολή του ρεμπέτικου κι εν γένει του ελληνικού τραγουδιού. Στο ίδιο κλίμα κινείται και το βιβλίο του Κώστα Χατζηδουλή, Βασίλης Τσιτσάνης, απ' τις εκδόσεις Νεφέλη, με μια εκτενή συνέντευξη και παράθεση των στίχων και της μουσικής αρκετών από τα τραγούδια του μεγάλου δημιουργού.

Ενδιαφέρον είναι και το άγνωστο στους πολλούς έργο του πασίγνωστου στρατηγού Μακρυγιάννη, Οράματα και θάματα, με πρόλογο του Λίνου Πολίτη και εισαγωγή και σημειώσεις από τον Άγγελο Παπακώστα, από τις εκδόσεις του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης. Στο δεύτερο αυτό έργο του Μακρυγιάννη, εκτός από ιστορικές πληροφορίες, που συμπληρώνουν και διαφωτίζουν τα Απομνημονεύματα, περιέχονται και λαογραφικά στοιχεία. Το ενδιαφέρον όμως του Μακρυγιάννη δεν περιορίζεται σε αυτά, αλλά επεκτείνεται και σε φαινόμενα του ψυχικού βίου. Στα Απομνημονεύματα μιλάει και γράφει ο πολεμιστής Μακρυγιάννης ενώ στο έργο αυτό ο χριστιανός Μακρυγιάννης, και μάλιστα ο μυστικιστής, ο λαϊκός θεολόγος.

Τέλος, το βιβλίο που παρουσιάσαμε κι απ' τη ραδιοφωνική μας εκπομπή, την Πέμπτη, 7 Δεκεμβρίου: Θησαυρός νεοελληνικών αινιγμάτων της Χρυσούλας Χατζητάκη-Καψωμένου, από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, με 800 περίπου κατηγορίες αινιγμάτων σε 6.500 παραλλαγές και εκτενέστατη εισαγωγή για το αίνιγμα εν γένει.

Αυτά λοιπόν είναι μερικά από τα βιβλία που προμηθεύτηκε η Δημοτική Βιβλιοθήκη Καλαμπάκας και μπορείτε να τα δανείζεστε ή και να τα διαβάζετε εκεί καθημερινά από τις 3 έως τις 8 μ.μ. Βέβαια, η κατάσταση στη βιβλιοθήκη δεν έχει αλλάξει -έχουμε αναφερθεί και σε παλιότερη εκπομπή μας. Έχει αρκετά ενδιαφέροντα βιβλία, τα οποία όμως βρίσκονται άτακτα τοποθετημένα στα ράφια, χωρίς κανείς να ξέρει ποια βιβλία υπάρχουν και πού.

Με χαρά μας όμως πληροφορηθήκαμε ότι βούληση του Δήμου είναι η αλλαγή της υπάρχουσας κατάστασης. Ήδη έχουν κινηθεί οι διαδικασίες (μειοδοτικοί διαγωνισμοί κ.ά.) για την απόκτηση ηλεκτρονικού υπολογιστή, στη μνήμη του οποίου θα καταγραφούν όλα τα βιβλία και θα ταξινομηθούν με τις σύγχρονες βιβλιολογικές ταξινομικές μεθόδους. Κάτι τέτοιο βέβαια θα απαιτήσει χρόνο αλλά και ίσως προσωπική εθελοντική συνδρομή απ' τους κατοίκους του Δήμου. Ελπίζουμε πως όταν έρθει η ώρα πολλοί θα προθυμοποιηθούν και θα ανταποκριθούν.

Ευχής έργο βέβαια θα ήταν η Δημοτική Βιβλιοθήκη να διαμορφωθεί κατάλληλα, με καλαίσθητο και επαρκή χώρο αναγνωστηρίου, φωτοτυπικό μηχάνημα, υπολογιστή με εκτυπωτή και πρόσβαση στο Internet, συνεχή βιβλιογραφική ενημέρωση, εκδηλώσεις για το βιβλίο με μετακλήσεις συγγραφέων, ομιλίες, παρουσιάσεις βιβλίων, παρακολούθηση των εξελίξεων στο χώρο του βιβλίου (π.χ. βιβλία πολυμέσων σε CD-Rom για υπολογιστή, e-book κ.ά.). Κι όλα αυτά ίσως να ήταν ένα καλό πρώτο βήμα για την μετεξέλιξή της σε Κέντρο Νεότητας, με ενδεχόμενη μεταστέγασή της σε άλλον ευθετότερο χώρο.

Κάτι τέτοιο θα χρειαζόταν εκτός από τη βούληση της Δημοτικής Αρχής και την ηθική αλλά και υλική-οικονομική συμπαράσταση όλων μας: Χορηγοί θα μπορούσαν να αναλάβουν ένα μέρος του εξοπλισμού της βιβλιοθήκης αλλά και του εμπλουτισμού της με βιβλία όλων των ειδών, ξενοδόχοι θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν δωρεάν συγγραφείς, ομιλητές και όσους άλλους έρθουν από άλλα μέρη, όλοι μας θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε στο μέτρο των δυνατοτήτων μας αλλά και του ελεύθερου χρόνου μας, είτε βοηθώντας στην ταξινόμηση των βιβλίων είτε προτείνοντας και οι ίδιοι βιβλία που καλό θα ήταν να αποκτηθούν από τη βιβλιοθήκη.

Με άλλα λόγια η Δημοτική Βιβλιοθήκη αλλά και γενικότερα το έμπρακτο ενδιαφέρον για τη νέα γενιά αλλά και τον πολιτισμό πρέπει να γίνει υπόθεση όλων μας...

Ξεφύγαμε όμως. Ελπίζουμε τώρα τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο που μας χαρίζουν οι διακοπές των Χριστουγέννων να τον αξιοποιήσουμε κατάλληλα, διαθέτοντας λίγο και στην ανάγνωση κάποιων βιβλίων. Περισσότερα θα αναφερθούν τόσο μέσα απ' την εφημερίδα "Τα Μετέωρα" όσο κι από προσεχείς μας ραδιοφωνικές εκπομπές, απ' όπου θα παρουσιάσουμε και μερικά από τα υπόλοιπα αποκτήματα της Δημοτικής μας Βιβλιοθήκης.