Η ελληνική νοοτροπία βάζει στο περιθώριο τους ποδηλάτες

Αλεξάνδρα Kασσίμη, εφ. Καθημερινή, 25/9/2010

Τη «ζωή τους ποδήλατο» επιλέγουν να κάνουν οι κάτοικοι των πόλεων που δεν προτιμούν τις ορθοπεταλιές, όπως υποστηρίζουν οι λάτρεις του παλαιότατου αυτού μέσου μεταφοράς. Δεδομένο, βέβαια, παραμένει ότι και οι ελληνικές πόλεις στην πλειονότητά τους δεν είναι διαμορφωμένες με τέτοιο τρόπο που να διευκολύνουν την κίνηση των ποδηλάτων. Οσοι ασχολούνται επιστημονικά με το θέμα υποστηρίζουν ότι μεγάλο εμπόδιο στη διεύρυνση της χρήσης του ποδηλάτου αποτελεί η νοοτροπία των Ελλήνων οι οποίοι παραμένουν εξαρτημένοι από τα Ι. Χ. τους. Από την άλλη, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια στροφή προς τη χρήση του ποδηλάτου, ενώ σημαντικές προσπάθειες καταβάλλουν και ορισμένοι δήμοι της χώρας για την κατασκευή ποδηλατόδρομων. Ωστόσο, ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις που υπάρχει πρόθεση από τις αρμόδιες αρχές και έχουν εξασφαλιστεί τα κονδύλια, έρχεται η αντίδραση του κόσμου. Εχουν παρατηρηθεί, μάλιστα, περιπτώσεις που κάτοικοι περιοχών, όπως η Εκάλη, προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας προκειμένου να αποτρέψουν την κατασκευή ποδηλατόδρομου. «Οι ποδηλατόδρομοι δεν προορίζονται τόσο για τους μυημένους ποδηλάτες, όσο για τους άπειρους οι οποίοι ακόμη δεν έχουν εξοικειωθεί με την κίνηση στον δρόμο. Είναι ένα μέσο προσέλκυσης του νέου ποδηλάτη», εξηγεί στην «Κ» ο αρχιτέκτων - συγκοινωνιολόγος, καθηγητής ΕΜΠ, Θάνος Βλαστός, που έχει ασχοληθεί με τον σχεδιασμό ποδηλατόδρομων.

Οι λάτρεις του ποδηλάτου αποθαρρύνονται και από την απαγόρευση μεταφοράς των οχημάτων τους στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί το τραμ, στο οποίο επιτρέπεται η είσοδος ποδηλάτων, ενώ η εταιρεία ξεκίνησε κι ένα πιλοτικό πρόγραμμα δωρεάν διάθεσης ποδηλάτων με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Μετακίνησης. Από τις 22 Σεπτεμβρίου έως τις 31 Οκτωβρίου μπορούν οι επιβάτες κάθε ηλικίας να παραλαμβάνουν κράνη και ποδήλατα από το περίπτερο της ΤΡΑΜ Α. Ε. στην κεντρική είσοδο της μαρίνας Φλοίσβου (απέναντι από τη στάση Τραμ «Τροκαντερό»). Η διάθεση ποδηλάτων γίνεται καθημερινά (16.00 - 19.00) και τα Σαββατοκύριακα μεταξύ 10.00 και 15.00, αρκεί μόνο η επίδειξη επικυρωμένου εισιτηρίου ΜΜΜ και η κατάθεση αστυνομικής ταυτότητας ή διπλώματος οδήγησης για την παραλαβή του ποδηλάτου, το οποίο επιστρέφεται ύστερα από δύο ώρες.

Στον Hλεκτρικό

Η είσοδος ποδηλάτων επιτρέπεται και στους συρμούς του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου συγκεκριμένες ημέρες και ώρες και μόνο σε σταθμούς με χαμηλή επιβατική κίνηση, γεγονός το οποίο φυσικά δεν καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμο το μέτρο. Τις καθημερινές επιτρέπεται η είσοδος ποδηλάτων από την έναρξη λειτουργίας έως τις 06.15, από τις 09.30 έως τις 12.00, από τις 18.30 έως τη λήξη λειτουργίας. Τα Σαββατοκύριακα δεν υπάρχουν περιορισμοί στις ώρες, ενώ η είσοδος ποδηλάτων επιτρέπεται σε όλους τους σταθμούς εκτός Μοναστηρακίου, Ομονοίας και Αττικής. Από την άλλη, οι ποδηλάτες δεν μπορούν να μεταφέρουν τα ποδήλατά τους στους ανελκυστήρες ή στις κυλιόμενες σκάλες των σταθμών.

Στα υπόλοιπα μέσα μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ, μετρό) απαγορεύεται η είσοδος ποδηλάτων. Παρά το γεγονός ότι στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Μετακίνησης επετράπη η είσοδός τους το περασμένο Σάββατο στο μετρό, οι υπεύθυνοι του μέσου δεν εξετάζουν κάποιο τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς, όπως υποστηρίζουν, οι σταθμοί δεν είναι σχεδιασμένοι να υποδέχονται ποδήλατα.

Προϊόντα μάχης και συμβιβασμού

Τα τελευταία χρόνια, αρκετές πόλεις της χώρας κατασκευάζουν ποδηλατόδρομους. Οπως εξηγεί όμως και ο κ. Βλαστός, κάθε ποδηλατόδρομος αποτελεί «προϊόν μάχης και συμβιβασμού μεταξύ αυτού που θα θέλαμε να κάνουμε και τις αντιδράσεις των Ελλήνων». Μπορεί ορισμένοι από αυτούς να μην έχουν να ζηλέψουν τίποτα από αντίστοιχους ευρωπαϊκούς ποδηλατόδρομους, υπάρχουν όμως πολλοί τους οποίους οι χρήστες χαρακτηρίζουν δυσλειτουργικούς. «Πολλές φορές υπάρχουν φορείς, όπως δήμαρχοι ή υπουργοί, που έχουν τη θέληση και τα κονδύλια, αλλά δεν μπορούν να προχωρήσουν στην κατασκευή τους λόγω αντιδράσεων που συναντούν από τον κόσμο», περιγράφει ο κ. Βλαστός.

Μεταξύ των πόλεων που έχουν να επιδείξουν ποδηλατόδρομους είναι η Κως, η Λαμία, το Μεσολόγγι, η Κέρκυρα, η Καρδίτσα, η Λάρισα, ο Βόλος, η Θεσσαλονίκη, η Αλεξανδρούπολη, το Ρέθυμνο, η Αμαλιάδα, η Καλαμάτα και η Ναύπακτος. Στην Αθήνα, μεταξύ των δήμων που φιλοξενούν δρόμους αποκλειστικής κυκλοφορίας ποδηλάτων είναι το Μοσχάτο, η Εκάλη, η N. Ερυθραία, τα Βριλήσσια, η Κηφισιά, το Χαλάνδρι, το Παλαιό Ψυχικό, το Nέο Ψυχικό, ενώ τέσσερα χιλιόμετρα ποδηλατόδρομου συναντά κανείς και μέσα στην Πολυτεχνειούπολη στου Ζωγράφου. Πρωτοποριακά για τα ελληνικά δεδομένα προγράμματα ενοικίασης ποδηλάτων εφαρμόζουν οι Δήμοι Ν. Ερυθραίας, Ναυπάκτου και Κέρκυρας.