Άρχισε η μάχη στο ηλεκτρονικό βιβλίο

Μαρία Βασιλείου, εφ. Τα Νέα, 30/1/2010

ΟΙΕΚΔΟΤΙΚΟΙ ΟΙΚΟΙ ΑΝΟΙΓΟΥΝ e-ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΚΑΙ ΨΗΦΙΟΠΟΙΟΥΝ ΤΟΥΣ ΤΙΤΛΟΥΣ ΤΟΥΣ

Τα πάνω- κάτω φέρνει η ηλεκτρονική εποχή στο βιβλίο. Το άνοιγμα ηλεκτρονικών βιβλιοπωλείων, σε συνδυασμό με τη διάθεση σε ψηφιακή μορφή μερικών εκατοντάδων τίτλων από τους Έλληνες εκδότες τον επόμενο μήνα, αλλά και το λανσάρισμα νέων ηλεκτρονικών συσκευών ανάγνωσης, αποτελούν συντονισμένα βήματα που αλλάζουν άρδην την ελληνική αγορά βιβλίου. Πρόκειται ουσιαστικά για μια νέα αγορά, η οποία εμφανίζει ήδη δυναμικούς ρυθμούς ανάπτυξης σε ΗΠΑ και Ευρώπη και αναμένεται να διευρύνει το κοινό των βιβλιόφιλων φέρνοντας πιο κοντά στα βιβλία τους εξοικειωμένους με την τεχνολογία νέους. Για τους εμπλεκόμενους- εκδότες, δημιουργούς ηλεκτρονικών βιβλιοπωλείων και αλυσίδες πώλησης των συσκευών ανάγνωσης- οι εξελίξεις προβλέπονται ραγδαίες. «Εκτιμώ ότι πρόκειται για μία νέα αγορά. Αν και βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο, δεν αποκλείεται σε ενάμιση χρόνο, το καλοκαίρι του 2011, ένα σημαντικό μερίδιο των πωλήσεων σε βιβλία λογοτεχνίας που μπορεί να φτάνει και το 20% να αφορά την ηλεκτρονική μορφή τους», δηλώνει ο εκδότης Γιάννης Παπαδόπουλος, που ετοιμάζεται να λανσάρει περίπου 150 τίτλους, κυρίως εκπαιδευτικών βιβλίων, σε ψηφιακή μορφή εντός του Φεβρουαρίου.

«Έρχεται» το myebooks.gr

Το λανσάρισμα θα γίνει στις ιστοσελίδες του νέου ηλεκτρονικού βιβλιοπωλείου myebooks.gr, το οποίο βγαίνει και αυτό στον... αέρα το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου ποντάροντας στη συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων εκδοτών. Παρουσία αναμένεται να αποκτήσουν, συνεισφέροντας τίτλους σε ηλεκτρονική μορφή, οι Εκδόσεις Ψυχογιός, Σιδέρης, Παπαδόπουλος, Γκοβόστη, Τραυλός, Ηλέκτρα, ενώ πιθανότατα θα ακολουθήσουν και οι Εκδόσεις Λιβάνη. Με τα ηλεκτρονικά βιβλία να πωλούνται στο συγκεκριμένο βιβλιοπωλείο γύρω στα 10 ευρώ, ο επικεφαλής του κ. Θεόδωρος Γιώργας εκτιμά ότι, παρότι οι ηλεκτρονικές συσκευές ανάγνωσης που έχουν πουληθεί στην Ελλάδα είναι σχετικά λίγες σε αριθμό, η ελληνική αγορά θα ακολουθήσει τα χνάρια άλλων χωρών. «Το ενδιαφέρον θα μεγαλώνει συνεχώς», δηλώνει ο κ. Γιώργας.

«Κλειδί» το καλό περιεχόμενο

«Και στην ελληνική αγορά θα δούμε σημαντική ανάπτυξη. Ακόμα και τα ποσοστά της αμερικανικής αγοράς να φτάσουμε, θα μιλάμε για μια νέα αγορά. Αρκεί να δώσουμε καλό περιεχόμενο», δηλώνει ο κ. Γιώργος Γεράρδος, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Πλαίσιο Computers, η οποία λάνσαρε στα μέσα Ιανουαρίου μια νέα συσκευή ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων, ένα νέο e-book reader, όπως ονομάζονται οι συσκευές αυτές.

Σε χαμηλότερες τιμές

«Θα επεκταθούμε και στην πώληση ηλεκτρονικών βιβλίων», δηλώνει η κ. Σοφίκα Ελευθερουδάκη, της ομώνυμης αλυσίδας. «Όμως, προς το παρόν, παρακολουθούμε τις εξελίξεις, καθώς υπάρχουν ζητήματα που δεν είναι ξεκάθαρα. Πάντως, σύμφωνα με τον κ. Ανδρέα Τσιγκόπουλο, της εταιρείας i-Read η οποία δημιουργεί πλατφόρμες ηλεκτρονικών βιβλιοπωλείων, τα παραδοσιακά βιβλιοπωλεία θα αντιμετωπίσουν κρίση σε περίπτωση που δεν προσαρμοστούν στις τεχνολογικές εξελίξεις. «Το μέλλον είναι το ηλεκτρονικό και όχι το κλασικό βιβλίο». Άλλωστε, βασικό πλεονέκτημα των ηλεκτρονικών βιβλίων είναι η τιμή τους. Διεθνώς πωλούνται ακόμη και 60% χαμηλότερα από την έντυπη μορφή. Στην Ελλάδα, εφόσον λυθεί το πρόβλημα του ΦΠΑ, οι εκδότες υποστηρίζουν ότι τα ηλεκτρονικά βιβλία θα είναι τουλάχιστον κατά 30% φθηνότερα.

Στόχος, να κερδίσουν τους νέους

Στην Ελλάδα, οι υπό ψηφιοποίηση τίτλοι αφορούν κυρίως παλαιότερες εκδόσεις.

Όμως οι εκδότες εκτιμούν ότι σταδιακά, με τη διεύρυνση του αριθμού των ηλεκτρονικών βιβλιοπωλείων, στα οποία αναμένεται να μπουν και παραδοσιακά βιβλιοπωλεία, τα ηλεκτρονικά βιβλία θα εμπλουτίζονται ολοένα και περισσότερο.

Άλλωστε, όπως υποστηρίζει ο κ. Ψυχογιός, «οι δυνατότητες που υπόσχονται, είναι σημαντικές». Κατά τον κ. Ψυχογιό, στόχος των εκδοτών είναι να συνδυαστεί το διάβασμα των βιβλίων στις συσκευές ανάγνωσης με διάφορες μορφές πολυμέσων, όπως είναι ο ήχος και τα βίντεο, προκειμένου να προσελκύσουν όσο το δυνατόν περισσότερους αναγνώστες. Εξάλλου, το νέο ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο Ψυχογιός θα διαθέτει ένα ευρύ μενού επιλογών για τους βιβλιόφιλους, δίνοντάς τους, για παράδειγμα, τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε φόρουμ, να φτιάξουν τη βιβλιοθήκη τους κ.λπ. «Στόχος μας είναι να κερδίσουμε τους νέους, οι οποίοι διαβάζουν λιγότερο», παρατηρεί ο κ. Ψυχογιός.

Στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δίνει η τεχνολογία ποντάρουν και οι Εκδόσεις Παπαδόπουλος. «Επιδιώκουμε να διαθέσουμε τα ηλεκτρονικά εκπαιδευτικά βιβλία σε διαδραστική μορφή», δηλώνει ο κ. Παπαδόπουλος. Πρόκειται, όμως, για δυνατότητα που αφορά μόνο- τουλάχιστον προς το παρόν- την ανάγνωση των βιβλίων μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών. Οι συσκευές ανάγνωσης, τα e-book readers, δεν επιτρέπουν τέτοια χρήση. Σε αυτές, όμως, στηρίζεται η διεύρυνση της ηλεκτρονικής αγοράς του βιβλίου, καθώς λόγω του μεγέθους αλλά και της οθόνης δίνουν την αίσθηση του βιβλίου και του χαρτιού, και δεν κουράζουν, ενώ αποθηκεύουν μερικές χιλιάδες βιβλία, στα οποία έχει πρόσβαση ο κάτοχος της συσκευής ανά πάσα στιγμή. Το άνοιγμα ηλεκτρονικών βιβλιοπωλείων και η ψηφιοποίηση ελληνικών βιβλίων από τους εκδότες αναμένεται ότι θα δώσει σημαντική ώθηση και στις πωλήσεις των συγκεκριμένων συσκευών.

Πάντως, από τα Χριστούγεννα η ζήτησή τους έχει αρχίσει να ενισχύεται, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, παρά την υψηλή τιμή τους, η οποία στα περισσότερα μοντέλα κινείται μεταξύ 250 και 500 ευρώ.

Η πειρατεία είναι ο μεγάλος τους φόβος

Οι αναγνώστες στην Ελλάδα έχουν πρόσβαση σε έναν εξαιρετικά μεγάλο αριθμό ξενόγλωσσων ηλεκτρονικών βιβλίων, όμως «οι Έλληνες εκδότες διστάζουν να ψηφιοποιήσουν τους τίτλους τους, καθώς τους προβληματίζουν ορισμένα ζητήματα ασφαλείας», παρατηρεί ο κ. Νίκος Πασχαλάκης, επικεφαλής της εταιρείας Q&R, η οποία φτιάχνει πλατφόρμες ηλεκτρονικών βιβλιοπωλείων, όπως του myebooks. gr αλλά και των Εκδόσεων Ψυχογιός που θα «ανοίξει» και αυτό εντός του Φεβρουαρίου με 200 τίτλους. «Χωρίς ηλεκτρονικά βιβλία η αγορά δεν μπορεί να προχωρήσει». Η παροχή σημαντικού αριθμού ηλεκτρονικών βιβλίων θα δώσει ώθηση και στην αγορά των ebook readers. Διεθνώς εκτιμάται ότι στο τέλος του 2012 θα έχουν πουληθεί 19 εκατομμύρια e-book readers. Πέρυσι, πάντως, στις ΗΠΑ πουλήθηκαν 150.000 τέτοιες συσκευές. Πάντως, σύμφωνα με τον κ. Πασχαλάκη, η τεχνολογία που χρησιμοποιείται «κλειδώνει» το ηλεκτρονικό βιβλίο και επιτρέπει τη χρήση του μόνο σε μικρό- έως πέντε συνήθως- αριθμό συσκευών εξασφαλίζοντας έτσι ότι οι εκδοτικοί οίκοι δεν θα πέσουν θύματα πειρατείας, η οποία έχει πάρει εφιαλτικές διαστάσεις στον χώρο της μουσικής.

Με... χρονοκαθυστέρηση

Συμπτώματα πειρατείας, πάντως, έχουν εκδηλωθεί και στον χώρο του βιβλίου. Η Stephenie Μeyer, συγγραφέας της σειράς Τwilight, σταμάτησε πριν από περίπου ένα χρόνο τη συγγραφή του τέταρτου βιβλίου της σειράς, όταν διαπίστωσε ότι ορισμένες σελίδες του είχαν «βγει» στο Διαδίκτυο. Κατά τον κ. Νίκο Ψυχογιό, του ομώνυμου εκδοτικού οίκου, «οι εκδότες διεθνώς προσπαθούν να αναπτύξουν τρόπους άμυνας, ώστε να προστατευτούν από τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις». Για παράδειγμα, διαθέτουν τους νέους τίτλους σε ηλεκτρονική μορφή τρεις ή τέσσερις μήνες μετά την έκδοσή τους σε έντυπη μορφή.

Εκπαιδευτικά βιβλία και βοηθήματα για τους e-book readers

Εντός του Φεβρουαρίου θα κυκλοφορήσουν σε ψηφιακή μορφή για τους ebook readers, και όχι μόνο για ηλεκτρονικούς υπολογιστές όπως συμβαίνει σήμερα, εκπαιδευτικά βιβλία οι Εκδόσεις Μεταίχμιο. «Ξεκινάμε με τα βιβλία του Γυμνασίου και θα προχωρήσουμε με εκπαιδευτικά βιβλία για το Λύκειο», λέει ο εκδότης κ. Νώντας Παπαγεωργίου. «Το νεανικό κοινό που κάνει χρήση της τεχνολογίας θα εξοικειωθεί γρηγορότερα από τους υπόλοιπους αναγνώστες με τα ηλεκτρονικά βιβλία».

Οι Εκδόσεις Λιβάνη θα κυκλοφορήσουν εντός του Φεβρουαρίου σε ηλεκτρονική μορφή, προσβάσιμη από τους e-book readers, 120 εκπαιδευτικά βοηθήματα, τα οποία «διαβάζονται» σήμερα μόνο από ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Πέρα, όμως, από την ψηφιοποίηση των τίτλων, οι Εκδόσεις Λιβάνη θα «βγουν στον αέρα» τον Φεβρουάριο με δικό τους ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο, ενώ δεν αποκλείουν και την τοποθέτηση των βιβλίων τους στο myebooks.gr. Όπως δηλώνει ο κ. Ανδρέας Μαχαίρας, στέλεχος των εκδόσεων, «ενδεχομένως από το 2013 να αλλάξει άρδην η άποψη για το βιβλίο». Όμως, κατά την κ. Γιώτα Λιβάνη, υπεύθυνη των παιδικών βιβλίων Λιβάνη, «οι πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται σήμερα δεν υποστηρίζουν το χρώμα, κάτι που χρειάζεται το παιδικό βιβλίο». Άλλωστε, όπως λέει, «για ένα παιδί είναι δύσκολη η χρήση των συσκευών αυτών». Πάντως, παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι οι συσκευές ανάγνωσης θα δίνουν τη δυνατότητα χρώματος προς το τέλος του 2010, κάτι που χρειάζεται και το σχολικό βιβλίο.