Aβάσταχτη ιπτάμενη ομορφιά!

Δημήτρης Δανίκας, εφ. Τα Νέα, 24/12/2004

Δεν θυμάμαι Xριστούγεννα να συνέπεσαν με την προβολή ενός τόσου αριστοτεχνικού, μαγικού, εναέριου μποναμά, σαν «Tα ιπτάμενα στιλέτα» του Zανγκ Γιμού, αυτού του αδιαφιλονίκητου αυτοκράτορα των οπτικών αισθήσεων και εναέριων παραισθήσεων. Θα μείνετε με το στόμα ένα μέτρο ανοιχτό!

Αν οι... ακαδημαϊκοί του Χόλιγουντ φόρτωσαν το «Lord of the rings» με δέκα Όσκαρ, τότε οφείλουν να τιμήσουν αυτήν την απόλυτη ιπτάμενη χορογραφία τουλάχιστον με πενήντα. Διότι θέαμα χωρίς σάρκα, οστά και αίμα είναι απλώς παρέλαση πλαστικών για τα αυριανά σκουπίδια. Δηλαδή το χέρι και το μάτι, που καθοδηγούν τη σημερινή, κινηματογραφική, διαστημική τεχνολογία, πρέπει με τη σειρά τους να καθοδηγούνται από τον υπέρτατο θεό, το... μυαλό! Που θα πει σενάριο πλήρες και διαβολικό!

Ατμομηχανή αυτής της επουράνιας αμαξοστοιχίας, ο έρωτας, το πάθος και ο διχασμός. Το δίλημμα «καθήκον ή καρδιά» πάντα διαχρονικό, λειτουργικό, από την «Καζαμπλάνκα» μέχρι το αύριο και εδώ! Πρώτο βαγόνι, η πολιτική και η κοινωνία με το αντάρτικο των Μουτζαχεντίν της Κίνας του 859 μ.X. Δεύτερο βαγόνι, η κινεζική ιστορία, με επιβάτες τους θρύλους και τη μυθολογία. Τρίτο, τέταρτο και πέμπτο βαγόνι μεταφέρουν όλα τα παράπλευρα που προκύπτουν στη διάρκεια αυτής της δίωρης φρενίτιδας.

Μα έτσι δεν συμβαίνει σε όλα τα μεγάλα περιπετειώδη και χειμαρρώδη «αναγνώσματα» από συστάσεως Έβδομης Τέχνης; Έτσι δεν είναι από το σοβιετικό «41ο» μέχρι τον «Τιτανικό» του Τζέιμς Κάμερον; Ο ορισμός του λαϊκού κινηματογράφου είναι συνώνυμο του ρομάντζου με φόντο ακραίες, κοινωνικές, πολιτικές καταστάσεις, ακόμα και φυσικές καταστροφές! E, λοιπόν, μετά τον «Ήρωα» και τα «Ιπτάμενα στιλέτα» η Κίνα αναδεικνύεται σε κιβωτό της πεμπτουσίας της ερωτικής τοιχογραφίας, του απόλυτου μελοδράματος και του μαγικού θεάματος.

Όλα συμβαίνουν κάπου στα 859, όταν μια «αόρατη» αντικυβερνητική οργάνωση με την ονομασία «Ιπτάμενα στιλέτα», με αιφνιδιαστικές, εναέριες επιθέσεις αμφισβητούσε την κεντρική εξουσία. Το όνομά τους το κέρδισαν από την ικανότητά τους να εκτοξεύουν τη λεπίδα τόσο ακαριαία όσο η Έχιδνα το δηλητήριό της και τόσο γρήγορα όπως οι τυφώνες σαρώνουν τη Φλώριδα. Μέσα στην αμηχανία τους, οι επιτελείς μιας επαρχίας σκαρφίζονται σχέδιο γοητείας, με δόλωμα νεαρό αξιωματικό ο οποίος θα παραστήσει τον ερωτευμένο σε τυφλό... θηλυκό στιλέτο, ώστε εκείνη αιχμάλωτη από την ανυπέρβλητη και ανιδιοτελή του προστασία να τον οδηγήσει στη φωλιά της μισητής οργάνωσης της... Χαμάς και των Μουτζαχεντίν!

Όμως τίποτα δεν πρόκειται εξελιχθεί όπως από τα πριν είχε σχεδιαστεί. Γιατί εκείνη τον ερωτεύεται και ταυτόχρονα τον υποπτεύεται. Γιατί ένας στρατηγός εξαπολύει εναντίον τους επιθέσεις, αλλά και γιατί ο ρόλος ενός άλλου κυβερνητικού αξιωματούχου είναι διπλός και διφορούμενος. Και καθώς αυτό το εξωφρενικό και «αρχαίο» road movie εξελίσσεται μέσα από ερημικές περιοχές, κανείς δεν είναι σίγουρος για κανέναν και για τίποτα. Καθώς λοιπόν τα δεδομένα κλιμακώνονται και ο κλοιός σφίγγει, τα ερωτήματα δένουν χειροπόδαρα τον θεατή και η χορογραφία του θεάματος του παίρνει την ανάσα: ποιος, ποιον; H εξουσία τα στιλέτα ή τα στιλέτα την εξουσία; Ο έρωτας το καθήκον ή πρώτα η αυτοθυσία για την οργάνωση και μετά η ικανοποίηση των αισθημάτων; Έτσι τα προαιώνια μοτίβα πέφτουν βροχή στη φαντασία του θεατή: πάθος, έρωτας, προδοσία. Δηλαδή, περιπέτεια, δράση, μυθολογία!

Το μυστικό κάθε καλλιτεχνικού ογκόλιθου ισορροπεί σχοινοβατώντας πάνω σε μια αόρατη κόκκινη γραμμή. Όποιος τη βρει, αυτομάτως μοιράζεται τον σκηνοθετικό αποκωδικοποιητή. Και στην προκειμένη περίπτωση, η μεταμφίεση είναι το κρυφό «χαρτί». Ας τα πάρω όλα από την αρχή: εις διπλούν μεταμφιεσμένη η κεντρική ηρωίδα, το πιο αιχμηρό στιλέτο, με το όνομα Μέι (Ζανγκ Ζίγι): χορεύτρια-παλλακίδα στην αρχή, καμικάζι στη συνέχεια. Ο ρόλος της, η λεπίδα του σκηνοθέτη. Με τις μεταμφιέσεις της τέμνει το «σώμα» τής ταινίας. Με τις εναέριες πιρουέτες της δίνει το χορογραφικό στίγμα. Με την ορμή και την αποφασιστικότητά της περιγράφει το ηρωικό πορτρέτο ενός ακατάβλητου μυθικού αντάρτη. Πάνω της χαραγμένα, σε συμπυκνωμένη μορφή, όλα, τα πάντα της ταινίας. Ο άξονας, το βέλος, τα χρώματα, ο ρυθμός, το ρομάντζο, όλα είναι αυτή! Τυφλή, αλλά εντελώς ενορατική!

Διπλός και ο Τζιν (Τακέσι Κανεσίρο). Κυβερνητικός πράκτορας στην αρχή, μασκαρεμένος λιποτάκτης στη συνέχεια και διαρκώς να ταλαντεύεται ανάμεσα στον έρωτα (Μέι) και το καθήκον (εξουσία). Ακριβώς με αντίθετη φορά και ο αντίζηλός του ο Λίο (Άντι Λάου). Παριστάνει τον κυβερνητικό, αλλά στην πραγματικότητα είναι ο πιο πολύτιμος, καμουφλαρισμένος άνθρωπος των στιλέτων. Το ίδιο μεταμφιεσμένος και ο περιβάλλων χώρος. Τα δέντρα μεταμορφώνονται σε βέλη. Τα χωράφια σε παγίδες. Οι παλλακίδες σε στρατευμένες Αμαζόνες. Το ίδιο και με τα χρώματα. Το πράσινο (του δάσους) είναι το κόκκινο του αίματος, του έρωτα και της ανατροπής. Κάθε ίντσα αυτής της εναέριας περιπέτειας πολεμικών τεχνών να κρύβει το γοητευτικό πρόσωπό της πίσω από δεκάδες αραχνοΰφαντα πέπλα. Τίποτα απ' ό,τι φαίνεται δεν είναι αυτό που δείχνει και τίποτα δεν τελειώνει όπως σχεδιάστηκε να γίνει!

Σκηνές κινηματογραφικής ανθολογίας

Επίτηδες άφησα την πιο νόστιμη μπουκιά για το φινάλε. Αν η φαντασία της δημοσιογραφικής πένας μπορεί να το περιγράψει, είναι σαν όλες αυτές οι αντίπαλες δυνάμεις, μαζί με το απόλυτο ερωτικό ρομάντζο και τους δύο εραστές που διεκδικούν το ίδιο «στιλέτο», να χορεύουν στον αέρα, πάνω στις κορυφές ψηλόλιγνων δέντρων πολεμώντας όχι μόνο για την εξουσία μιας χώρας, αλλά και για την καρδιά μιας μυθικής γυναίκας. H μαγεία που εκπέμπει το σύμπλεγμα παραδοσιακών κοστουμιών, εκτυφλωτικών χρωμάτων, γυμνασμένων, λαστιχένιων σωμάτων μοιάζει με χορογραφία κουρδισμένη από τον Νουρέγιεφ και τον Μπαρίσνικοφ μαζί. Και είμαι βέβαιος πως δύο σκηνές από αυτήν τη θεσπέσια πλημμυρίδα θα γράψουν σελίδες στην κινηματογραφική ανθολογία. Αυτή του πρώτου χορού με τη «δοκιμασία της ηχούς», όπου η Μέι με τα μακριά, μεταξωτά της μανίκια, αν και τυφλή, χτυπάει με ακρίβεια μουσικού πρωταθλητή δεκάδες τύμπανα προκαλώντας ήχο εμβατηριακό αλλά και χορευτικό. Και η δεύτερη μέσα στο δάσος, όπου δεκάδες πολεμιστές σκαρφαλωμένοι κάθετα σε θεόρατους κορμούς δέντρων καταδιώκουν το παράνομο ζευγάρι, χρησιμοποιώντας και μεταμορ-φώνοντας κάθε φλούδα σε βέλη, ξίφη και πάσης φύσεως ύπουλα, αιχμηρά, θανατηφόρα όπλα. Έτσι ακριβώς και το αόρατο στιλέτο του Ζανγκ Γιμού. Μαγικά το βγάζει, μαγικά το εκτοξεύει, μαγικά σε... παραλύει. Άντεστε χωρίς δεύτερη κουβέντα!