Αγωνία διά χειρός Χίτσκοκ

Εφ. Ελευθεροτυπία, 13/6/2010

Για πολλούς «Τα 39 σκαλοπάτια» είναι η καλύτερη ταινία της αγγλικής περιόδου του Άλφρεντ Χίτσκοκ, μαζί με την «Εξαφάνιση της κυρίας» (1938). Κι αυτήν ακριβώς την ταινία θα προσφέρει την ερχόμενη Κυριακή η «Κ.Ε.».

Στο πρώιμο αυτό φιλμ του, με τους Ρόμπερτ Ντόνατ και Μαντλέν Κάρολ, ο σκηνοθέτης ξετυλίγει το ταλέντο του, προσελκύοντας το ενδιαφέρον του Χόλιγουντ. Πρόκειται για ένα θρίλερ κατασκοπίας με συγκλονιστικές σκηνές αγωνίας (αλλά και χιούμορ), που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Σκοτσέζου Τζον Μπιούκαν (1915).

Λονδίνο 1914: Ο Ρίτσαρντ Χάνεϊ είναι ένας καναδός επισκέπτης στο Λονδίνο. Στο τέλος μιας παράστασης, γνωρίζεται με μια γυναίκα, η οποία προσπαθεί να αποφύγει κάποιους ξένους μυστικούς πράκτορες. Δέχεται να την κρύψει στο διαμέρισμά του, αλλά τη νύχτα εκείνη η γυναίκα δολοφονείται. Φοβούμενος ότι θα μπορούσε να κατηγορηθεί για τη δολοφονία της, ο Χάνεϊ επιχειρεί να σπάσει το δίκτυο κατασκοπίας, ώστε με αυτόν τον τρόπο να αποδείξει την αθωότητά του. Καταδιωκόμενος από την αστυνομία η οποία τον θεωρεί ύποπτο για το φόνο, ξεκινάει μια έρευνα που τον οδηγεί σε μία μικρή πόλη της Σκοτίας, σε έναν περίεργο άνδρα και σε κάτι που ονομάζεται «Τα 39 σκαλοπάτια». Στην πορεία υιοθετεί διάφορες ταυτότητες.

Η μαυρόασπρη ταινία είναι ορόσημο στην προ Χόλιγουντ καριέρα του σκηνοθέτη και θεωρείται η καλύτερη από τις τρεις που βασίστηκαν στο μυθιστόρημα του Μπιούκαν. Κι όμως δεν είναι ιδιαίτερα πιστή στο βιβλίο. Ο συγγραφέας πάντως φαίνεται πως έμεινε ευχαριστημένος από τη μεταφορά του δημοφιλούς μυθιστορήματός του στη μεγάλη οθόνη. Μάλιστα, μετά την προβολή της ταινίας φέρεται να δήλωσε: «Η υπόθεση ήταν καλύτερη από το βιβλίο μου»!

Τι είναι όμως αυτά τα 39 σκαλοπάτια; Στο βιβλίο είναι ξεκάθαρο ότι πρόκειται για τον αριθμό των σκαλοπατιών που οδηγούν από το ύψωμα προς το άντρο των κατασκόπων, που βρισκόταν κάτω στη θάλασσα. Στη δική του ωστόσο εκδοχή ο Χίτσκοκ χρησιμοποίησε τον τίτλο του έργου ως ψευδώνυμο της ομάδας των κατασκόπων.

Λέγεται πάντως πως ο μετρ του σασπένς διασκέδασε πολύ βάζοντας τους δυο ηθοποιούς να παίξουν σε ένα μεγάλο μέρος της ταινίας δεμένοι με χειροπέδες, που στην εποχή του ήταν ένα πρωτοποριακό στοιχείο - ασχέτως αν μέχρι σήμερα άπειροι το έχουν αντιγράψει. Κάποια στιγμή, μάλιστα, έδεσε με χειροπέδες το ζεύγος των πρωταγωνιστών και προσποιήθηκε για αρκετές ώρες πως είχε χάσει το κλειδί...