Η νοσταλγός

Νίκος Φένεκ Μικελίδης, εφ. Ελευθεροτυπία, 1/4/2005

Ελλάδα, 2005. Σκηνοθεσία: Ελένη Αλεξανδράκη. Σενάριο: Ελένη Αλεξανδράκη από το διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Ηθοποιοί: Ολια Λαζαρίδου, Γιώργος Τσουλάρης, Σπύρος Σταυρινίδης. 82 λεπτά.

Το νυχτερινό ταξίδι μιας παντρεμένης γυναίκας, που αποφασίζει να επιστρέψει στο νησί της, σε μια αρκετά ενδιαφέρουσα διασκευή του διηγήματος του Παπαδιαμάντη.

Την απόδραση μιας παντρεμένης γυναίκας, από την κλειστή ζωή της σ' ένα απόμερο νησί με τον πολύ μεγαλύτερό της σε ηλικία άντρα της, για να επισκεφτεί την ιδιαίτερη πατρίδα της, αφηγείται στη νέα της ταινία, «Η νοσταλγός», η Ελένη Αλεξανδράκη, με βάση το ομότιτλο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Την Αννα θα βοηθήσει να δραπετεύσει με μια μικρή βάρκα, ο Μαθιός, ένας νεαρός βοσκός, ο οποίος, στη διάρκεια του ολονύχτιου ταξιδιού τους, κρυφά ερωτευμένος μαζί της, πιστεύει πως η Αννα θα φύγει μαζί του.

Η Αλεξανδράκη παρέμεινε αρκετά πιστή στο διήγημα του Παπαδιαμάντη, μεταφέροντάς το στη σημερινή εποχή και προσθέτοντας σ' αυτό ορισμένα στοιχεία από άλλα του διηγήματα, ενώ, για μεγαλύτερη αυθεντικότητα, γύρισε την ταινία της σε δύο μικρά νησιά στα Δωδεκάνησα, τη Νίσυρο και το Γυαλί. Ακόμη, η σκηνοθέτις αρκετά πετυχημένα κράτησε και το στοιχείο της αφήγησης, αν και βρίσκω την απόφασή της, να τη μοιράσει σε τρία διαφορετικά πρόσωπα, κάπως αδικαιολόγητη και δεν πιστεύω ότι βοηθά ιδιαίτερα την ταινία.

Πάντως πρόκειται για μια αρκετά ενδιαφέρουσα ταινία με ατμόσφαιρα (σ' αυτό βοήθησε και η πολύ καλή μουσική του Νίκου Παπάζογλου), άνετο ρυθμό και καλές βασικά ερμηνείες -η καλύτερη για μένα ήταν εκείνη του Σπύρου Σταυρινίδη στον ρόλο του συζύγου που την ακολουθούν οι ερμηνείες των ερασιτεχνών κατοίκων των δύο νησιών. Στις αδυναμίες της ταινίας, η έλλειψη του λανθάνοντα ερωτισμού, στις σκηνές όπου η Αννα χρησιμοποιεί το φουστάνι της για πανί στη βάρκα, όπως και κάποια φολκλορικά στοιχεία που διεισδύουν σε ορισμένες σκηνές. Ακόμη, δεν με έπεισε ο τρόπος φωτογράφησης των νυχτερινών σκηνών, που γυρίστηκαν δηλαδή στη διάρκεια της ημέρας με τη χρήση φίλτρων που τους δίνουν τη νυχτερινή χροιά (το day for night, γνωστό και σαν «αμερικανική νύχτα»), κάτι που έκανε πολύ φλατ την όλη φωτογραφία. Συνολικά, πάντως, η ταινία ανοίγει ένα ενδιαφέροντα δρόμο για τη μεταφορά των έργων του Παπαδιαμάντη στην οθόνη, δρόμο που ελπίζω ν' ακολουθήσουν κι άλλοι σκηνοθέτες μας.