«Το ψηφιακό σινεμά είναι ελευθερία»

Παύλος Κάγιος, Εφημερίδα Τα Νέα, 7/11/2006

Επτά σκηνοθέτες μιλάνε από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για το νέο κύμα στον κινηματογράφο

Το γεγονός του φετινού φεστιβάλ, που ενθουσίασε τους νεαρούς κινηματογραφόφιλους, είναι το νέο κύμα του ελληνικού κινηματογράφου που ξεπηδά μέσα από 11 ψηφιακές ταινίες

«Μόνο ψηφιακό θα είναι το σινεμά σε 15 χρόνια», λέει ο Άγγελος Σπάρταλης, σκηνοθέτης της ταινίας «Η αρπαγή της Ευρώπης»

Όλα τα πρωινά του κόσμου φωτίζονται και απελευθερώνονται μέσα από τις δυνατότητες τις οποίες προσφέρει η νέα - ψηφιακή - τεχνολογία που, ήδη, γεννάει το «νέο κύμα» του ελληνικού κινηματογράφου. «Σε μια εποχή κατά την οποία κυριαρχούν καινούργια μέσα προβολής, προώθησης και διανομής μιας ταινίας, όπου οι εικόνες συρρικνώνονται για να χωρέσουν στην οθόνη ενός κινητού τηλεφώνου, το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης δίνει "βήμα" έκφρασης σε μια νέα γενιά καλλιτεχνών», αναφέρει ο σκηνοθέτης Θάνος Αναστόπουλος, υπεύθυνος του προγράμματος Digital Wave με τις 11 ελληνικές ταινίες που διαγωνίζονται και αύριο θα βραβευθούν από ειδική κριτική επιτροπή.

«Με τα χαρτζιλίκια της γιαγιάς μου γύρισα την ταινία, που κόστισε 3.000 ευρώ», λέει ο Γιώργος Ακσεχερλίδης για τα «Όνειρα θερινής επαρχίας»

Οι 11 ταινίες που συμμετέχουν στο Digital Wave είναι γυρισμένες από ερασιτέχνες ή μη - ηλικίας από 22 έως 60 χρόνων! - και έρχονται από διάφορες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού - Έλληνες της διασποράς. Είναι μεγάλου μήκους και μυθοπλασίας, είτε πιο πειραματικές. Είναι γραμμένες σε ψηφιακό format (από κινητά τηλέφωνα έως high definition) και καμιά από αυτές δεν έχει κάνει transfer (μεταφορά από ψηφιακό σε φιλμ). Για να καταλάβουμε πόσο απελευθερώνει οικονομικά - τουλάχιστον - αρκεί να αναφέρουμε ότι η ψηφιακή κασέτα μίας ώρας κοστίζει μόνο 7 ευρώ!

Γιατί γυρίσατε τις ταινίες σας σε ψηφιακό βίντεο; Για οικονομικούς λόγους ή αισθητικούς;

Άγγελος Σπάρταλης (33 χρόνων, ζωγράφος, από την Κρήτη, με την ταινία «Η αρπαγή της Ευρώπης» - παραλληλισμός μιας μετανάστριας μάνας που οργισμένη παρακαλεί να της δώσουν το πτώμα του παιδιού της - όλοι κατάλαβαν ότι πρόκειται για την περίπτωση του μικρού Άλεξ - ενώ το χάλκινο άγαλμα με την αρπαγή της Ευρώπης φτάνει από τον Αϊ-Νικόλα στο Στρασβούργο): «Μου είναι αρκετό το βίντεο, γιατί εκφράζει την αισθητική μου. Δεν είμαστε, βέβαια, όλοι της αντίληψης "άντε, βάλαμε μια ψηφιακή κάμερα στον ώμο και γυρίζουμε ό,τι μας καπνίσει"».

Γιώργος Ακσεχερλίδης (22 χρόνων, από τις Σέρρες, με την ταινία «Όνειρα θερινής επαρχίας» - η ζωή των νέων στην επαρχία): «Κυρίως για οικονομικούς λόγους, καθώς οι γονείς μου ήθελαν να σπουδάσω - μπήκα στα ΤΕΙ Κοζάνης - ευτυχώς, με τα χαρτζιλίκια της γιαγιάς γύρισα την ταινία, που κόστισε 3.000 ευρώ»!

Πέτρος Κολκόβαλης (32 χρόνων, από τη Θεσσαλονίκη, με την ταινία «Κάτω από τα σεντόνια» - η δολοφονία ενός κολ γκερλ. Την έχει συν-σκηνοθετήσει με τη Μελίνα Τσαμπάνη): «Για αισθητικούς λόγους γυρίσαμε σε ψηφιακό και κυρίως γιατί το πιστεύουμε ότι το σενάριο θέλει ένα τέτοιο μέσο. Ασφαλώς το κόστος παίζει ρόλο, γιατί με το ψηφιακό μπορείς να κάνεις όσες λήψεις θέλεις και η κάμερα είναι πιο εύκολη στη χρήση».

Λουκία Ρικάκη (γνωστή σκηνοθέτρια, συμμετέχει με την ψηφιακή ταινία «Τα κοινά: Τι κοινό έχουμε», με αφορμή ένα συνέδριο - συμπόσιο για τον Πλάτωνα):«Ασχολούμαι 7 χρόνια με τα νέα τεχνολογικά μέσα και με έχουν βοηθήσει να μάθω πιο καλά τα εκφραστικά μου μέσα, τη σύνθεση κάδρου, τη χρήση της μηχανής, το ηλεκτρονικό μοντάζ και γενικά μου ανοίχτηκαν νέοι ορίζοντες έκφρασης».

Γιώργος και Βαγγέλης Γιοβάνης (25 και 27 χρόνων, γεννημένοι στην Αμερική από μετανάστες γονείς, με την ταινία «Land of Nod» και ήρωα έναν άβουλο νεαρό): «Σου δίνει μια ελευθερία - και οικονομική και εκφραστική - η χρήση του ψηφιακού», λέει ο Γιώργος, και ο Βαγγέλης συμπληρώνει: «Η διαφορά στην ποιότητα της προβολής δεν φαίνεται σε μικρή οθόνη τηλεόρασης, αλλά στην οθόνη του κινηματογράφου υστερεί η digital κινηματογράφηση, κάτι που πιστεύω ότι μέσα σε μία 10ετία θα έχει εξαλειφθεί».

Βαγγέλης Ρικούδης (Θεσσαλονικιός, 60χρονος, ηθοποιός, με την ταινία «Επόμενη στάση Γκόα», που την γύρισε με τη γυναίκα του, Γιόζεφ Μάουνσμπαχ - περιγράφει έναν τύπο που τα παρατάει όλα και φεύγει στην Ινδία):«Πηγαίνοντας στην Ινδία, πήρα μια κάμερα μαζί μου και στη διάρκεια του ταξιδιού προέκυψε η ιδέα του σεναρίου, το οποίο βγήκε και σαν μια ανάγκη έκφρασης που δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί με χρήση κανονικού φιλμ».

Και ξαφνικά, λοιπόν, και από το... πουθενά, προκύπτει μια νέα γενιά σκηνοθετών; «Ναι, γιατί όχι; Ο καθένας μπορεί να πάρει μια κάμερα και ξεχυθεί τους δρόμους. Αν θα γίνει σκηνοθέτης εξαρτάται από τις δικές του επιλογές, τα προσωπικά του οράματα. Η χρήση, τουλάχιστον, της ψηφιακής τεχνολογίας σε απελευθερώνει από την αγωνιώδη αναζήτηση παραγωγού για χρηματοδότηση, ενώ σε βοηθάει να δοκιμαστείς χωρίς να χρειάζεται να πας σε Σχολή Κινηματογράφου», λέει ο Γιώργος Ακσεχερλίδης. Και ο πολιτικοποιημένος Άγγελος Σπάρταλης γίνεται πιο αφοριστικός: «Ναι, και καλό είναι οι παλιοί να μας υποστηρίξουν για να πάμε όλοι μαζί πιο πέρα, διαφορετικά θα τους "καταργήσουμε", με την έννοια ότι οι νέες τεχνολογίες θα είναι η κατάσταση πραγμάτων ύστερα από 15 χρόνια!».

«ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΣΤΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ»

Από το... ψηφιακό μέλλον πετιέται το νέο κύμα του ελληνικού κινηματογράφου, με 11 ταινίες γυρισμένες από «παρέες» Ελλήνων εκτός Αθηνών, που δημιούργησαν το πιο ζωντανό φετινό τμήμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Όρθιοι από αριστερά οι Πέτρος Κολκόβαλης, Άγγελος Σπάρταλης, Βαγγέλης και Γιώργος Γιοβάνης. Καθιστοί οι Γιώργος Ακσεχερλίδης, Λουκία Ρικάκη, Βαγγέλης Ρικούδης

Ποιες μπορεί να είναι, άραγε, οι διαφορές αυτού του νέου κύματος ψηφιακών σκηνοθετών με τους παλιούς; «Θεματολογικά, γίνεται μια στροφή στον ρεαλισμό, κατεβαίνεις στον δρόμο, καταγράφεις τον παλμό της καθημερινότητας», τονίζει ο Πέτρος Κολκόβαλης.

Από τη μεριά τους, οι αδελφοί Γιοβάνη προσδιορίζουν ως «επανάσταση τις νέες τεχνολογίες, γιατί αν έχεις θέληση και κουράγιο γυρίζεις, δεν χρειάζεται να έχεις "μπάρμπα στην Κορώνη" για να σε χρηματοδοτήσει ή παραγωγό για να σε λογοκρίνει». Και ο Βαγγέλης Ρικούδης λέει πολύ απλά: «Τώρα, πια, με ένα χαρτί, ένα μολύβι και λίγα χρήματα μπορείς να γυρίσεις ταινία. Το ψηφιακό σε απελευθερώνει και ταιριάζει στους ρυθμούς της εποχής μας».

Κι έρχεται ο πιο... επαναστάτης αυτής της φουρνιάς των ψηφιακών σκηνοθετών, ο Άγγελος Σπάρταλης, να προσθέσει: «Αυτή η νέα γενιά λέει "όχι" στην ντισνεοποιημένη τέχνη. Δεν ψαρώνουμε με χολιγουντιανές ταινίες. Δεν μας ενδιαφέρει η τέχνη που γίνεται για τη μάζα, αλλά η τέχνη που γίνεται από τη μάζα!».

Κώστας Γαβράς: «Να αλλάξει ο νόμος»

«Η δημιουργία ταινιών με την ψηφιακή τεχνολογία είναι μια πρόκληση και καλά κάνουν οι νέοι και την δοκιμάζουν. Η δύναμη και αυτών των ταινιών εξαρτάται από το ταλέντο του κάθε σκηνοθέτη, την ικανότητά του, τη γνώση του. Δεν έχει καμιά σημασία αν κάνεις ταινίες με ψηφιακά μέσα ή παραδοσιακό φιλμ. Σημασία έχει το αποτέλεσμα. Γι' αυτό πρέπει να αλλάξει και ο νόμος, που δεν δέχεται να διαγωνιστούν ψηφιακές ταινίες για τα κρατικά βραβεία του υπουργείου Πολιτισμού».