Ψηφιακή «Μαρία Πενταγιώτισσα»

Γιώργος Καρουζάκης, εφ. Ελευθεροτυπία, 21/12/2007

Η ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου συναντά, επιτέλους, την ψηφιακή εποχή. Το πρώτο μέρος από τους πολιτιστικούς θησαυρούς της Ταινιοθήκης της Ελλάδας ψηφιοποιήθηκε χάρη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» στο πλαίσιο του Γ' ΚΠΣ.

«Ο μάγος της Αθήνας» του Αχιλλέα Μαδρά

Ανάμεσα στο ιστορικό υλικό που εισέρχεται ψηφιακά στον 21ο αιώνα συγκαταλέγονται η θρυλική ταινία του βωβού «Δάφνις και Χλόη» του Ορέστη Λάσκου καθώς και η πρώτη ταινία που η Ταινιοθήκη ανακάλυψε και αποκατέστησε. Πρόκειται για τις «Περιπέτειες του Βιλάρ» του Ζοζέφ Χεπ. Ταινία των αρχών του προηγούμενου αιώνα που παραπέμπει στο μπουρλέσκ ύφος των αμερικανικών και γαλλικών ταινιών της εποχής με πρωταγωνιστή τον μεγάλο σταρ Βιλάρ, κατά κόσμον Νικόλαο Σφακιανάκη.

Το μέρος του πολιτιστικού αποθέματος της Ταινιοθήκης που ψηφιοποιήθηκε με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ύψους 500.000 ευρώ, αφορά συνολικά 55 ώρες από ταινίες μυθοπλασίας («Το λαγιαρνί», «Ο μάγος της Αθήνας», «Μαρία Πενταγιώτισσα», «Ξυπόλητο τάγμα» κ.ά.) ντοκιμαντέρ, επίκαιρα, τρέιλερ, διαφημιστικά. Ανάμεσά τους υπάρχει και ιστορικό υλικό όπως τα έγχρωμα επίκαιρα από τις εθνικιστικές γιορτές του δικτάτορα Μεταξά ή τις τραγικές εικόνες από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αλλά και 100 αφίσες, 5.000 φωτογραφίες, 250 κινηματογραφικά περιοδικά, 300 διαφημιστικά έντυπα, 100 κινηματογραφικά προγράμματα της περιόδου 1920-1930 και 100 μουσειακά αντικείμενα.

 

«Το λαγιαρνί» του Ιωάννη Λούμου στην ψηφιακή εποχή

Σημαντική θεωρείται ακόμα και η ψηφιοποίηση της ελληνικής φιλμογραφίας που περιλαμβάνει σε πλήρη ανάλυση τους τίτλους 2.500 ταινιών που απαρτίζουν όλη την ελληνική παραγωγή από συστάσεως του κινηματογράφου μέχρι και το 2005. Η ψηφιοποίηση της Ταινιοθήκης, οι τεχνικές και η φιλοσοφία του έργου, είναι και το θέμα και της ημερίδας που γίνεται σήμερα από τις 10.30 μέχρι τις 17.30 στο Ξενοδοχείο St. George Lycabettus της Αθήνας. Η ημερίδα είναι ανοιχτή στο κοινό.

Τη δυνατότητα που παρέχει πλέον η νέα τεχνολογία με την ψηφιοποίηση του αρχείου της Ταινιοθήκης επισημαίνει η καθηγήτρια και γενική γραμματέας του Δ.Σ. Μαρία Κομνηνού, τονίζοντας ότι η πρόσβαση στο αρχειακό υλικό είναι ευκολότερη τόσο στους ερευνητές όσο και στους απλούς χρήστες. «Η ψηφιοποίηση δεν είναι πανάκεια», προσθέτει η Μαρία Κομνηνού και εξηγεί: «Προϋπόθεση της ψηφιακής αρχειοθέτησης παραμένει, πάντοτε, η σωστή συντήρηση του υλικού που βρίσκεται σε φιλμ στα εργαστήρια της Ταινιοθήκης».

Υπερσύγχρονο το νέο κτίριο

 

Η «Μαρία Πενταγιώτισσα» είναι μία από τις ιστορικές ταινίες του ελληνικού σινεμά που ψηφιοποιούνται

Αν και η πολιτεία χρηματοδοτεί ετησίως την Ταινιοθήκη με το ποσό των 250.000 ευρώ -εξαιρετικά ισχνή χρηματοδότηση σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες- υπάρχει ένα γεγονός που προκαλεί αισιοδοξία. Αναφερόμαστε στη μετεγκατάστασή της στον παλιό κινηματογράφο «Λαΐς» στην Ιερά Οδό. Οι εργασίες προχωρούν κανονικά ώστε το νέο κτίριο να είναι έτοιμο το 2008. Με την επαναδιαμόρφωση του κτιρίου (Νίκος Μπελαβίλας-Βάσω Τρόβα) αποδίδονται στην Ταινιοθήκη κλειστοί χώροι 1.785 τ.μ. αλλά και 700 τ.μ. στο δώμα για τη λειτουργία υπαίθριου κινηματογράφου κ.ά. Στους χώρους αυτούς οργανώνονται υπερσύγχρονες αίθουσες προβολών, μουσείο κινηματογράφου, βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο, οπτικοακουστικά αρχεία, φουαγέ, μπαρ και μικρό πωλητήριο. Το διατηρητέο κτίριο του Ιστορικού Κινηματογράφου «Λαΐς» αναμορφώνεται ώστε να συνδυάζει τα χαρακτηριστικά του βιομηχανικού κτιρίου στο ισόγειο και στοιχεία ενός λαϊκού εκλεκτικισμού στον θερινό κινηματογράφο. Η μελέτη προσπαθεί να σεβαστεί την ιστορία του κτιρίου αλλά και την ταυτότητα της περιοχής που αυτό βρίσκεται.

Αναφερόμενη, τέλος, στη φυσιογνωμία της σύγχρονης Ταινιοθήκης, η Μαρία Κομνηνού συνοψίζει: «Θα έλεγα ότι σήμερα δεν μπορούμε να πάμε προς τα πίσω. Μια σύγχρονη Ταινιοθήκη θα πρέπει να λειτουργεί αφενός ως μουσείο και αφ' ετέρου ως ψηφιακή βιβλιοθήκη».

Ο κύριος κόμβος πρόσβασης στο ψηφιοποιημένο υλικό φιλοξενείται καταρχήν στην ιστοσελίδα της Ταινιοθήκης (www.tainiothiki.gr) και μελλοντικά μέσω του Κέντρου Τεκμηρίωσης του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου με τη δυνατότητα των ενδιαφερομένων να έχουν πρόσβαση, κάποια στιγμή, σε όλο το ψηφιακό απόθεμα.