«Έφυγε» ο έλληνας μάγος των εφέ

Πολιτάκης Δημήτρης, εφ. Τα Νέα, 21/2/2013

Η κινηματογραφική βιομηχανία αποχαιρέτησε τον «αλχημιστή» του Χόλιγουντ Πέτρο Βλάχο

O Πέτρος Βλάχος υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους των ειδικών εφέ στο Χόλιγουν.

Σύσσωμη η κινηματογραφική βιομηχανία απέτισε φόρο τιμής στον ελληνικής καταγωγής πρωτοπόρο των ειδικών εφέ - από τον «Μπεν Χουρ» και τη «Μαίρη Πόπινς» ώς το «Αβαταρ» - που πέθανε πριν από μερικές μέρες στα 96 του.

Μπορεί να μην ήταν από τα γνωστά ονόματα της μηχανής του Χόλιγουντ, η συμβολή του όμως υπήρξε καθοριστική στην εξέλιξη των ειδικών εφέ, τα οποία πριν από τις ιδιοφυείς τεχνικές εισηγήσεις (και εφευρέσεις) του για πολλά χρόνια - και παρά τις γενναιόδωρες χορηγίες - έμοιαζαν να είχαν «κολλήσει» στην εποχή του βωβού. \

Το κορυφαίο επίτευγμά του υπήρξε η τεχνική της αποκαλούμενης «μπλε» και «πράσινης» οθόνης που ανέπτυξε ραγδαία ο Πέτρος Βλάχος μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (είχε χρησιμοποιηθεί ήδη κάτι αντίστοιχο σε πρωτόλεια μορφή στον «Κλέφτη της Βαγδάτης» του 1940), τεχνική που δίνει τη δυνατότητα στους ηθοποιούς να βρίσκονται εικονικά σε μη ρεαλιστικά περιβάλλοντα και να αλληλεπιδρούν με αντικείμενα και χαρακτήρες (συχνά κινουμένων σχεδίων) που δημιουργούνται στα στούντιο. Η πολύ σημαντική προσφορά του μπορεί να ανιχνευθεί σε πολλές από τις δημοφιλέστερες ταινίες όλων των εποχών, από την αρματοδρομία στο «Μπεν Χουρ», τη «Μαίρη Πόπινς» (η σκηνή για παράδειγμα όπου ο Ντικ βαν Ντάικ χορεύει με τους πιγκουίνους) και τα «Πουλιά» του Χίτσκοκ ώς τον «Πόλεμο των άστρων» και το «Αβαταρ». Ακόμα και η εικόνα - ψευδαίσθηση των τηλεοπτικών μετεωρολόγων, όταν δείχνουν καιρικά σύμβολα που οι τηλεθεατές βλέπουν ενώ οι ίδιοι όχι, δημιουργείται μέσω της τεχνικής που εξέλιξε ο Βλάχος. Ο ίδιος έχει τιμηθεί πολλές φορές από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου με μια ποικιλία τεχνικών βραβείων, μεταξύ αυτών και δύο αγαλματίδια Οσκαρ: το πρώτο τού απονεμήθηκε το 1964 (χρονιά της ταινίας «Μαίρη Πόπινς») για τη σύλληψη και τελειοποίηση έγχρωμης «ματέ» συνθετικής φωτογραφίας και το δεύτερο το 1993 για τη συνολική προσφορά του στον κινηματογράφο και συγκεκριμένα για την ανάπτυξη πρωτοποριακής τεχνολογίας στη δημιουργία ειδικών εφέ. 

Γιος ελλήνων μεταναστών, ο Πέτρος Βλάχος (Petro Vlahos) γεννήθηκε στο Νέο Μεξικό τον Αύγουστο του 1916 και πήρε το πτυχίο τού μηχανικού από το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ το 1941. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, εργάστηκε στη βιομηχανία κατασκευής αεροσκαφών αλλά και στα εργαστήρια τηλεπικοινωνιών της εταιρείας Μπελ. Με το τέλος του πολέμου και έχοντας ήδη στο μυαλό του ένα οπλοστάσιο ιδεών που θα διευκόλυνε τη δημιουργία σκηνών «φανταστικού» κινηματογράφου, αποφάσισε να μετακομίσει στο Χόλιγουντ, όπου σύντομα βρήκε δουλειά στα στούντιο της MGM. Στο σύστημα της αμερικανικής κινηματογραφικής βιομηχανίας εργάστηκε τεχνικά υπό την ιδιότητα του μηχανικού πάσης φύσεως (μηχανικός σχεδιασμού, μηχανικός πεδίου, μηχανικός συστημάτων), ενώ αργότερα έφερε τον τίτλο του διευθύνοντος επιστημονικού συμβούλου του Ερευνητικού Κέντρου της Ενωσης Παραγωγών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης.