Η δυσλεξία βλάπτει την οδήγηση;

http://www.pathfinder.gr, 8/2/2005 (New Scientist)

Η κατανάλωση αλκοόλ επηρεάζει την οδήγησή μας και μπορεί να αποβεί μοιραία. Σύμφωνα με έρευνες, η δυσλεξία μπορεί επίσης να «βλάψει» την συμπεριφορά μας και τις αντιδράσεις μας πάνω στο τιμόνι.

Η δυσλεξία μπορεί να επηρεάσει την αντίδραση ενός οδηγού πάνω στο τιμόνι όσο και η κατανάλωση μιας μέτριας ποσότητας αλκοόλ. Αυτό είναι το συμπέρασμα μια έρευνας η οποία σύγκρινε την ταχύτητα αντίδρασης δυσλεκτικών και μη οδηγών στα σήματα οδήγησης.

Τα δυσλεκτικά άτομα, που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην γραφή και ανάγνωση, καθυστερούσαν κατά μέσο όρο 30% περισσότερο να αντιδράσουν. Τα ευρήματα αυτά πρόκειται να εγείρουν ερωτήματα ως προς το αν τα δυσλεκτικά άτομα θα έπρεπε να περνάνε από περισσότερες δοκιμασίες μέχρι να τους δοθεί το δίπλωμα οδήγησης. Οδηγεί που έχουν καταναλώσει τόσο αλκοόλ ώστε να είναι μόλις πάνω από το επιτρεπόμενο όριο είναι κατά 10% πιο αργοπορημένοι στις αντιδράσεις τους.

Στην έρευνα, ο Hermundur Sigmundsson, από το Νορβηγικό πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας στο Trondheim, έδωσε σε 17 εθελοντές εκ των οποίων οι 6 ήταν άτομα δυσλεκτικά, δύο διαφορετικά τεστ οδήγησης. Το πρώτο τους καλούσε να οδηγήσουν για 4 λεπτά σε έναν μορφοποιημένο επαρχιακό δρόμο με ταχύτητα 50 με 80 χιλιόμετρα την ώρα. Στη δεύτερη δοκιμασία, οι εθελοντές οδηγούσαν μέσα σε πόλη με χαμηλότερες ταχύτητες για 10 λεπτά. Την ώρα που οδηγούσαν, οδικές πινακίδες αναβόσβηναν στο οπτικό τους πεδίο και η ταχύτητα αντίδρασης των οδηγών μετρούνταν ανάλογα με το πόσο γρήγορα αυτοί πατούσαν ένα κουμπί. Στον επαρχιακό δρόμο, οι πινακίδες εμφανίζονταν κατευθείαν μπροστά τους ενώ μέσα στην πόλη εμφανίζονταν σε διάφορα σημεία.

Οι έξι δυσλεκτικοί οδηγοί καθυστερούσαν κατά μέσο όρο 0,13 δευτερόλεπτα περισσότερο να αντιδράσουν στην πρώτη δοκιμασία και 0,19 δευτερόλεπτα στην οδήγηση μέσα στην πόλη, όπου το περιβάλλον ήταν προφανών πιο πολύπλοκο. Και στις δοκιμασίες οι μη δυσλεκτικοί οδηγοί έκαναν 0,6 δευτερόλεπτα να αντιδράσουν, επομένως οι δυσλεκτικοί οδηγοί είχαν μια καθυστέρηση 20 με 30%.

Τα αποτελέσματα αυτά είναι σύμφωνα με άλλες έρευνες οι οποίες έχουν δείξει ότι η δυσλεξία μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που ο εγκέφαλος επεξεργάζεται αισθητήριες πληροφορίες. Για παράδειγμα, δυσλεκτικά άτομα ήταν συνήθως πολύ αδέξια όταν ήταν σε μικρή ηλικία, και άργησαν περισσότερο να μπουσουλίσουν, να περπατήσουν ή να οδηγήσουν ποδήλατο από ότι τα άλλα παιδάκια.

Κάποιες από τις δραστηριότητες που καθυστερούν τις αντιδράσεις των οδηγών πάνω στο τιμόνι έχουν κριθεί παράνομες. Η κατανάλωση αλκοόλ ή η ομιλία σε κινητό τηλέφωνο την ώρα της οδήγησης, δραστηριότητες παράνομες σε πολλές χώρες, έχει βρεθεί ότι καθυστερούν τις αντιδράσεις των οδηγών κατά 45 %. Ωστόσο, τέτοιου είδους δραστικά μέτρα δεν είναι η λύση στην περίπτωση των δυσλεκτικών οδηγών.

«Αντί να τους απαγορεύσουμε να οδηγούν, το καλύτερο είναι να τους προειδοποιήσουμε», αναφέρει ο Oliver Carsten, ειδικός σε περιπτώσεις οδηγικής ανικανότητας στο πανεπιστήμιο του Leeds της Βρετανίας. Ο Sigmundsson υπογραμμίζει ότι τα αποτελέσματα της έρευνάς του πρέπει να επιβεβαιωθούν και από άλλες μεγαλύτερες έρευνες πριν να ληφθούν οποιαδήποτε μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος.

Το να έχει κάποιος γρήγορα αντανακλαστικά την ώρα που οδηγεί δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και καλός οδηγός. «Η ταχύτητα αντίδρασης είναι μόνο μια από τις γνωστικές λειτουργίες που χρειάζονται για την οδήγηση, και δεν έχει αποδειχθεί ότι αυτή είναι προπομπός καλής οδηγικής συμπεριφοράς,» όπως αναφέρει ένας από τους εκπροσώπους τύπου του βρετανικού Υπουργείου Μεταφορών. "Οι νεαροί οδηγοί αντιδρούν σε μικρότερους χρόνους όμως έχουν περισσότερα ατυχήματα γιατί έχουν παραπάνω αυτοπεποίθηση πάνω στο τιμόνι από ότι πρέπει," υπογραμμίζει ο Carsten.

Και όσοι οδηγούν ενώ έχουν πιει, αντιμετωπίζουν άλλες δυσκολίες. Είναι περισσότερο πιθανό να μη δουν αντικείμενα στο περιφερειακό οπτικό τους πεδίο και συνήθως οδηγούν πιο επιθετικά. And drivers who are drunk are impaired in other ways, too.