Το πλύσιμο των χεριών είναι φάρμακο

The New York Times, εφ. Καθημερινή, 13/1/2008

Περιορίζει δραστικά την εξάπλωση μολύνσεων

Ο καθείς γνωρίζει ότι το πλύσιμο των χεριών είναι δείγμα υγείας. Επιπροσθέτως, μια νέα μελέτη αποδεικνύει ότι πλένοντας τα χέρια μας συχνά και στην... κατάλληλη στιγμή αποφεύγουμε κινδύνους που διατρέχει η οικογένειά μας να αρρωστήσει. Οι περισσότερες μελέτες για το πλύσιμο των χεριών εστιάζονται στους απασχολούμενους στα ιατρικά επαγγέλματα και παροχής υπηρεσιών για την παρασκευή τροφίμων. Το μήνα αυτό όμως, το περιοδικό American Journal of Infection Control αναφέρεται στο πλύσιμο των χεριών στο σπίτι, ως τρόπος περιορισμού της εξάπλωσης των μολύνσεων. Αλλες μελέτες δείχνουν ότι με τα χέρια μεταδίδονται όλων των ειδών οι μολύνσεις.

Ενδεικτική μια μελέτη σε σπίτια οικογενειών με νήπια, τα οποία εμβολιάστηκαν κατά της πολιομυελίτιδας. Μετά τον εμβολιασμό, ο ιός είναι γνωστό ότι αποβάλλεται στα κόπρανα του μωρού. Ερευνητές βρήκαν τον ιό σε 13% των τουαλετών, σαλονιών και πάγκων της κουζίνας. Ενώ ο ιός από το εμβόλιο δεν αποτελεί κίνδυνο για την υγεία, η μελέτη δείχνει ότι ιοί από κόπρανα μπορούν να «ταξιδέψουν» σ' όλο το σπίτι.

Μια άλλη μελέτη βρήκε ότι σε σπίτια, όπου είχαν καταγραφεί περιστατικά σαλμονέλας, τα βακτήρια εξακολουθούσαν να... καραδοκούν στις λεκάνες των τουαλετών τρεις εβδομάδες μετά το ξέσπασμα της αρχικής μόλυνσης. Τα χερούλια της πόρτας, οι ρουμπινέδες των μπάνιων είναι οι κύριες πηγές μετάδοσης μικροβίων στο σπίτι, οπότε πρέπει να δίνουμε έμφαση στον καθαρισμό τέτοιων επιφανειών συστηματικά και να πλένουμε πάντα τα χέρια μας όταν τις αγγίξουμε. Σε μια μελέτη ένας εθελοντής άγγιξε το χερούλι μιας πόρτας, που είχε μολυνθεί με έναν ιό. Ακολούθως αντήλλαξε χειραψίες με άλλους εθελοντές και περαιτέρω δοκιμές έδειξαν ότι ο ιός είχε μεταδοθεί σε έξι άτομα.

Πότε επιβάλλεται

Οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν ότι η επιλογή του χρόνου πλυσίματος των χεριών είναι καθοριστικός παράγοντας μετάδοσης μικροβίων. Είναι προφανές ότι πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας αφού χρησιμοποιήσουμε την τουαλέτα, αφού φταρνιστούμε ή πριν φάμε ή πριν πιάσουμε στα χέρια μας τροφές. Το πλύσιμο των χεριών είναι επίσης αναγκαίο αφού: αλλάξουμε μια πάνα μωρού, καθαρίσουμε ένα κατοικίδιο ζώο, αγγίξουμε τον σκουπιδοντενεκέ, καθαρίσουμε ρούχα και σανίδα κοπής κρεάτων και γενικώς τροφίμων, καθαρίσουμε με πετσέτα τα πιάτα και τα σκεύη της κουζίνας, τα οποία έχουν έρθει σε επαφή με ακατέργαστες τροφές.

Ενώ είναι δύσκολο να πιστέψει κάποιος ότι κάτι τόσο απλό όσο ένα σύνηθες πλύσιμο των χεριών μπορεί να επηρεάσει την υγεία της οικογένειάς μας, θυμίζουμε τι συνέβη στο Χονγκ Κονγκ κατά τη διάρκεια της αιφνίδιας εκδήλωσης το 2003 του SARS, μιας σοβαρής μορφής (πιθανώς θανατηφόρου) ιογενούς πνευμονίας. Η αιφνίδια έκρηξη της νόσου προκάλεσε τη λήψη εκτεταμένων μέτρων προστασίας της δημόσιας και της κοινοτικής υγείας με προώθηση μέτρων στοιχειώδους υγιεινής συμπεριλαμβανόμενου του πλυσίματος των χεριών. Οχι μόνο περιορίστηκε η αιφνίδια «εκρηκτική» επέκταση της SARS, αλλά μειώθηκαν απότομα και άλλες περιστατικές αναπνευστικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της γρίπης.