→ Προσωπικά Ενδιαφέροντα → Καλαμπάκα, Μετέωρα & πέριξ

Το Προεδρικό Διάταγμα για τα Μετέωρα και η Αδόμητη Ζώνη Α’

Δημήτριος Πλιάτσικας, εφ. Τα Μετέωρα, 16/6/2017⇗

Η συζήτηση για το προεδρικό διάταγμα σχετικά με τις δράσεις στο χώρο των Μετεώρων έφερε στην επικαιρότητα και το θέμα της αποκαλούμενης «αδόμητη ζώνη Α’», που από χρόνια απασχολεί τους κατόχους ιδιοκτησιών που αυτή περιλαμβάνει.

Στη Ζώνη δεσμεύονται περιοχές του Καστρακίου και η εκατοντάδων στρεμμάτων έκταση της Καλαμπάκας, που εκτείνεται ανατολικά του ορίου του σχεδίου της πόλης μέχρι την κορυφογραμμή πέραν του δρόμου, που οδηγεί από την εκκλησία της Αγίας Τριάδος προς τα μοναστήρια. Μένει εκτός μόνο μια στενή λωρίδα γης στα νότια ως το κοιμητήριο περίπου, που χαρακτηρίζεται Ζώνη Β’ ελεγχόμενης δόμησης

Αυτά καθορίστηκαν με εισήγηση του Κ.Α.Σ., ύστερα και από υπόδειξη «ντόπιων» παραγόντων, και με υπουργικές αποφάσεις των ετών 1995, 1996, γνωστές από προηγούμενα δημοσιεύματα στον τύπο. Υπενθυμίζω ότι όλα έγιναν χωρίς να ενημερωθεί περί αυτού η δημοτική αρχή της πόλης μας.

Ο χαρακτηρισμός ως αδόμητης ζώνης αποτελεί ουσιαστικά απαλλοτρίωση, δήμευση της περιουσίας μας, αφού απαγορεύει κάθε μορφή οικοδομικής δραστηριότητας ή αλλαγή χρήσης. Τα αποτελέσματα τα είδαμε βέβαια με τη μακροχρόνια δικαστική δίωξη ιδιοκτήτη της περιοχής και τις καταγγελίες κατά του μακαριστού ιεράρχη μας στην προσπάθειά του να δημιουργήσει ένα άνετο και λειτουργικό οίκημα για τις ανάγκες του εκάστοτε μητροπολίτη.

Από τότε άρχισε και ο αγώνας της επιτροπής, που συστάθηκε με την αρ. 21/7-4-97 απόφασης του δημοτικού συμβουλίου Καλαμπάκας, για την τροποποίηση της απόφασης, με παραστάσεις και υπομνήματα προς τους βουλευτές, το Κ.Α.Σ., τη Γ.Γ. του Υπ. Πολιτισμού και τον Υπουργό Πολιτισμού για επανεξέταση του θέματος. Το αίτημά μας υποστήριζαν η ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Καλαμπάκας, καθώς και αποφάσεις του τμήματος Τρικάλων του Τ.Ε.Ε., του Εργατικού κέντρου Καλαμπάκας, του Συλλόγου πολιτικών μηχανικών Ν. Τρικάλων. Λογικό θεώρησε το αίτημά μας και ο μακαριστός Μητροπολίτης μας με έγγραφό του προς τη Γ.Γ. του Υπ. Πολιτισμού (Τρικαλινά Νέα, 30-6-98 και εφημερίδα «Τα Μετέωρα»).

Μετείχαμε σε όλες τις συνεδριάσεις του Κ.Α.Σ. υποστηρίζοντας τις απόψεις μας. Συχνά συναντούσαμε μπροστά μας τα ίδια πρόσωπα. Οι αποφάσεις ήταν αρνητικές αν και το αίτημά μας δεν χαρακτήριζε καμιά παράλογη απαίτηση ή υπερβολή. Ιδιαίτερα μετά τον καθορισμό των ορίων του ιερού χώρου των Μετεώρων, που ήταν πολύ μικρότερος του «αρχαιολογικού» (Υπ. απόφ. 25572/5523/14-10-99, Φ.Ε.Κ. 1975/14-11-99), ζητήσαμε την μετατροπή μέρους της αδόμητης Ζώνης Α’ σε Ζώνη Β’ περί ελεγχόμενης δόμησης, ώστε να συμπέσουν τα όριά της με εκείνα του ιερού χώρου, που είναι κοντά στο εκκλησάκι της Αναλήψεως, και οι ανάγκες των κατοίκων μερικώς να ικανοποιηθούν. Η τροποποίηση δεν θα επηρεάσει ούτε τη λειτουργία των ιερών μονών ούτε την ιστορική αξία των βυζαντινών μνημείων που βρίσκονται στις κορυφές των βράχων, γιατί η προτεινόμενη για τροποποίηση περιοχή έχει αρκετή απόσταση από τους βράχους και, όπως είναι φανερό, η υψομετρική διαφορά είναι πολύ μεγάλη λόγω της ιδιομορφίας του εδάφους με τις μεγάλες κλίσεις και τα ρέματα, ώστε και η οπτική ακόμη επαφή με τη Μονή του Αγίου Στεφάνου να είναι αδύνατη. Άλλωστε, μια περιοχή χαρακτηρίζεται «αρχαιολογική» όταν υπάρχουν σχετικά ευρήματα.

Το παράδοξο είναι ότι στην προσπάθειά μας συναντούσαμε τη σφοδρή αντίδραση του αποκαλούμενου τότε και αυτοκαταργηθέντος συλλόγου «Φίλοι των Μετεώρων» με έδρα τα Τρίκαλα, τα βασικά μέλη του οποίου δεν είχαν καμία σχέση με την Καλαμπάκα και ούτε διέθεταν περιουσιακά στοιχεία στην περιοχή, η οποία δεν μας δωρήθηκε αλλά κληροδοτήθηκε από τους γονείς μας και έκτοτε κατείχαμε και νεμόμεθα νόμιμα για πολλά χρόνια έως ότου την «απαλλοτριώσουν».

Ελπίζουμε ότι ο νέος σύλλογος «Μετεώρων Λιθόπολις» με τη γνωστή ευαισθησία του στα θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς θα επιδεικνύει την ίδια ευαισθησία, όταν, χρειάζεται, και σε θέματα που απασχολούν τους κατοίκους αυτής της πόλης. Περιττό να τονίσουμε ότι αυτός ο τόπος πορεύτηκε ειρηνικά για αιώνες με μια αρμονική συνύπαρξη κατοίκων και μοναχών. Αυτή η εμπειρία ας δείξει το δρόμο και για το θέμα που δημιουργήθηκε, ώστε να επιλυθεί με συναίνεση χωρίς αποκλεισμούς και ακρότητες, με απόφαση που θα ικανοποιεί όλες τις πλευρές, γιατί όλοι έχουν θέση σ’ αυτό τον τόπο, που αγαπούν και θέλουν την προκοπή του. Και φυσικά χωρίς προειλημμένες αποφάσεις.

Με την ευκαιρία αυτή είναι σκόπιμο να ενταχθεί στη σχετική συζήτηση και το θέμα της αδόμητης ζώνης. Με πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής είναι δυνατό ένα ευνοϊκό αποτέλεσμα, όπως στην περιοχή της Κνωσού στην Κρήτη, όπου με ενέργειες του τότε Δημάρχου Γιάννη Κουράκη και των τοπικών αρχόντων επιτεύχθηκε η αποδέσμευση έκτασης 3000 στρεμμάτων από τη συνολική έκταση που είχε δεσμευτεί με προεδρικό διάταγμα του 1976 (εφ. ΕΘΝΟΣ 27-8-2010). Αρκεί η πολιτική βούληση.