→ Προσωπικά Ενδιαφέροντα → Καλαμπάκα, Μετέωρα & πέριξ

Ας μην καρπίσει το σπέρμα της διχόνοιας

Παναγιώτης Καρασίμος, εφ. Τα Μετέωρα, 17/6/2017⇗

Τις τελευταίες δεκαετίες στην τοπική μας κοινωνία το χάσμα της διχόνοιας παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις. Αιτία είναι το Πρπεδρικό Διάταγμα για τον χώρο των Μετεώρων, με το οποίο οροθετούνται εκτάσεις ιδιοκτητών που νόμιμα κατέχονται και απαγορεύονται δραστηριότητες που εθιμικά και κατά παράδοση συνεχίζονταν και απειλούνται με κατάργηση με τη δημιουργία ζωνών ελέγχου που υπερβαίνουν του ιερού χώρου των Μετεώρων.

Θυμάμαι που κάθε πρωί με τον παππού μου περπατούσαμε το πετρόστρωτο μονοπάτι απ’ του Αϊ-Δημήτρη, το φτωχικό εκκλησάκι ανάμεσα σε θεόρατα πουρνάρια, αμπέλια και κάθε λογίς οπωροφόρα, φτάναμε στο εικονοστάσι της Ανάληψης, όπου πάντα πριν από μας κάποιος περαστικός ξωμάχος ή κτηνοτρόφος έκανε το σταυρό του, άναβε με ευλάβεια το καντηλάκι του, και προχωρώντας δεν παρέλειπε να προσκυνήσει και το ερημοκλήσι της Ανάληψης.

Η ευλάβεια των Καλαμπακιωτών και ο σεβασμός των ιερών και οσίων είναι βαθειά ριζωμένα στην ψυχή τους. Όπως και η ευγνωμοσύνη τους. «Οδός πατρός Κωνσταντίου» διαβάζεται στον τοπικό χάρτη προς τιμήν του Καλαμπακιώτη Ηγουμένου της μονής του Αγίου Στεφάνου Κωνστάντιου, κατά κόσμον Δαμιανού Βουλγαρόπουλου, Μεγάλου δωρητού της Κωνστάντιου Σχολής.

Στους χρόνους της Τουρκοκρατίας Καλαμπακιώτες και Καστρακινοί, αψηφώντας τις φοβέρες των κατακτητών προστάτευσαν με κάθε τρόπο τον πλούτο των μοναστηριών. Τα καντήλια πάντα αναμμένα κρατούσαν άσβεστη την πίστη και την ελπίδα της ανάστασης του Γένους.

Δεν είναι λίγοι οι Καλαμπακιώτες που αφιέρωσαν την ψυχή τους μονάζοντας στα ερειπωμένα μοναστήρια, προστατεύοντας τον πλούτο των ιερών κειμηλίων.

Στη μονή του Αγίου Νικολάου – Πάντοβα διαβάζει κανείς: «Ανακαινίσθη η παρούσα μονή του Αγίου Νικολάου Μπατόβου, δια συνδρομής Ιγνατίου μοναχού, όστις εχρημάτισε κατά καιρόν εις την μονήν του Αγίου Στεφάνου και ύστερον ήλθεν ενταύθα 1876 Απριλίου». Και ακόμη: «και Ευγενίας μοναχής εν έτει 1893». «Ήταν και η δική μας καλογριά, όπως την έλεγαν, μιας και ήταν Καλαμπακιώτισσα που κρατούσε το μοναστήρι», γράφει ο Στέφανος Θανασούλας. Η Ευγενία, κατά κόσμον Αικατερίνη Μπαντέκα (+1917), ήταν θεία του επί χρόνια καταξιωμένου διδασκάλου και φημισμένου ιεροψάλτη της πόλης μας Ζαχαρία Ψύρρα.

Πόσες φορές Καλαμπακιώτες και Καστρακινοί δεν σκαρφάλωσαν στις στέγες τους, για να κρατήσουν ζωντανά τα ερείπια που άφησε ο φόβος, ο χρόνος, η εγκατάλειψη, οι αλλόθρησκοι; Ο Κωνστάντιος, ο Τάσιος, ο Βούζας, ο Χαρτόπουλος, ο Μάης, ο Τσίγκος μερικές μορφές του ασκητισμού που έμειναν χαραγμένες στο παιδικό μου μυαλό, καθώς απ’ το χέρι τους δέχτηκα ένα κομμάτι ψωμί και κάποια πατρική νουθεσία και στο πέρασμά τους, μικροί και μεγάλοι, τρέχαμε να ασπαστούμε το χέρι τους.

Ο πνευματικός πλούτος των μοναστηριών, όπως τον περιγράφουν οι μεγάλοι μας μελετητές Νικόλαος Βέης και Δημήτριος Σοφιανός, που θαυμάζεται σήμερα κατά ομολογία τους, προστατεύθηκε από δικούς μας ανθρώπους που φρόντισαν στην κατασκευή μυστικής κρύπτης την παραμονή της εισβολής των Γερμανικών στρατευμάτων στη χώρα μας. Ανάμεσά τους στον παπα-Χρήστο Μπέντα, τους κτίστες Γιώργο Τάκο και Παναγιώτη Πλιάτσικα και στον ίδιο μελετητή Βέη που είχε και την όλη επιστασία.

Ο πρώτος, ο παπα-Χρήστος Μπέντας, φρόντισε και για κάτι άλλο: Στην προστασία της διπλοπρόσωπης εικόνας του Ι.Ν. της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της πόλης μας.

Θυμάμαι και την πυρκαγιά που ξέσπασε εξαιτίας έκρηξης σε αποθήκη πυρομαχικών κάπου στις παρυφές του Αγίου Στεφάνου. Μικροί- μεγάλοι, μαθητές σχολείων, πρόσκοποι που πασχίζαμε μέσα σε καπνούς, φλόγες και εκρήξεις να κατασβήσουμε τις θεόρατες πύρινες φλόγες που σκαρφάλωναν στη χούνη του Αγίου Στεφάνου απειλώντας με ολοκληρωτική καταστροφή το μοναστήρι.

Ας μην ξεχνάμε και τους μακροχρόνιους αγώνες των Καστρακινών για την συντήρηση, την προστασία και διαφύλαξη των ιερών μονών, ιδιαίτερα των κειμηλίων και των χειρογράφων που πολλοί επιθυμούσαν να πλουτίσουν μουσεία πόλεων και συλλογών και που σήμερα θαυμάζει ο επισκέπτης στον φυσικό τους χώρο.

Το θρησκευτικό συναίσθημα, εκτός από την έμπρακτη προστασία των ιερών και οσίων του τόπου μας, διαπιστώνεται και από το πλήθος των εκκλησιών: πάνω από είκοσι με πρώτο και καλύτερο τον ιστορικό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Καλαμπάκας. Ακόμη του πολιούχου τους Αγίου Βησσαρίωνος με «τα χέρια και την καρδιά» τους και τόσων άλλων ναών και ναΐσκων.

Δεν χρειαζόμαστε, επομένως, μαθήματα σεβασμού του ιερού χώρου που επιβάλλονταιμε διατάγματα γραφείου. Τον σεβασμό τον διδαχθήκαμε απ’ τους προγόνους μας, τις μανάδες και τους φτωχούς πατεράδες μας που κι εκείνοι τον διδάχτηκαν απ’ τους δικούς τους.

Ακολουθήσετε τον χωματόδρομο -που για κάποια αιτία παραμένει χωματόδρομος- την οδό Κωνσταντίου. Συνεχίστε την οδό Αναλήψεως. Ανάψτε το καντηλάκι στο εκεί εικονοστάσι. Ύστερα ένα κεράκι στο όμορφο ξωκλήσι της Ανάληψης. Αυτό το ξωκλήσι που αφιέρωσαν οι πρόγονοί μας στις ψυχές των προγόνων τους. Και ύστερα στρέψετε τα μάτια σας στον ουρανό. Θα ακούσετε τις ψυχές των προγόνων μας, των φτωχών ξωμάχων να λένε:

-Αυτή είναι η γη μας. Μέχρις εκεί φτάνει ο (ιερός) χώρος των μοναστηριών!

Όσον αφορά δε τις αναρριχητικές δραστηριότητες, φαντάζεστε οι πρόγονοί μας να απαγόρευαν με τον δικό τους τρόπο τους πρώτους αναρριχητές που δεν ήταν άλλοι από τους αναχωρητές – ασκητές ιδρυτές των σημερινών μονών;

Και κάτι ακόμα για το ζήτημα που ανέκυψε για τις αναρριχητικές δραστηριότητες.

Στην πόλη μας, χρόνια τώρα, δραστηριοποιείται μια ομάδα φιλότιμων και ριψοκίνδυνων νεαρών της ομάδας Αναρριχητών, που έβαλαν σκοπό της ζωής τους, εκτός από την άθληση και τη διάσωση συνανθρώπων από ατυχή γεγονότα. Πόσες φορές δεν ανέσυραν από χαράδρες περιηγητές και πόσες φορές δεν κλήθηκαν από τους ίδιους τους μοναχούς να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους; Η ετοιμότητά τους απαιτεί άσκηση, γνωριμία με το περιβάλλον. Έχουν ανάγκη υποστήριξης, ενθάρρυνσης και μάλλον επιβράβευσης για τις υπηρεσίες τους. Ακόμη δε και με κάποια δωρεά σύγχρονου εξοπλισμού. Και να έχετε υπόψη πως ο εθελοντισμός φέρνει καλύτερα αποτελέσματα σε δύσκολες στιγμές!

Για τα μεμονωμένα περιστατικά, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο εκδηλώνουν ορισμένοι τα ψυχικά τους κενά με πράξεις βεβήλωσης του χώρου, αυτούς τους τύπους δεν τους συνετίζουν οι νόμοι. Τους αρμόζει η κοινή περιφρόνηση. Πράξεις και ενέργειες αυτού του είδους συμβαίνουν και θα συμβαίνουν. Ας μην ξεχνάμε την καθημερινή, σχεδόν, βεβήλωση του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη στην Αθήνα, των προτομών ηρώων και προσωπικοτήτων, ολόκληρων πολιτισμών, που οι δράστες πάντα συλλαμβάνονται και πάντα παραμένουν ατιμώρητοι.

Πάντα οι σχέσεις των Καλαμπακιωτών με τους μοναχούς των ιερών μονών των Μετεώρων ήταν αρμονικές και τις διέκρινε αμοιβαία αγάπη. Ας συνεχιστούν. Δεν αρμόζουν προσφυγές σε δικαστήρια, ούτε πανηγυρισμοί (Κερδίσαμε τη δίκη!!).

Ας ακουστεί η φωνή των αδικουμένων ιδιοκτητών γης Καστρακίου και Καλαμπάκας και ας μελετηθούν εναλλακτικές προτάσεις αναθεώρησης των ορίων της αδόμητης ζώνης.

Όσο δε για τις αναρριχητικές δραστηριότητες, ας κάνουν τουλάχιστον έναν στοιχειώδη διάλογο με τους ενδιαφερόμενους, χωρίς την ξερή άρνηση, και τελικά, ας συμβουλευτούν το βιβλίο METEORA GREECE, KLIMBING AND HIKING των διάσημων αναρριχητών HEINZ LOTHAR STUTTE UND HASSE με τις διαδρομές και τις αναρριχητικές δραστηριότητες στα Μετέωρα.

Ας βρουν, επιτέλους, την χρυσή τομή και μην αφήσουν να βλαστήσει το σπέρμα της διχόνοιας… διότι, «Πάσα βασιλεία μερισθείσα καθ’ εαυτήν ερημούται, και πάσα πόλις ή οικία μερισθείσα καθ’ εαυτήν ου σταθήσεται». (Ματθ. IB’ 25)