Κωνστάντιος Σχολή: Ο Σπυρίδων Βλιώρας, ο Παναγιώτης Καρασίμος και ο γράφων

1. Συγχαρητήρια εις τον Καθηγητήν Σπυρίδωνα Βλιωρα

Εν αρχή θα ήθελον εκ βαθέων να συγχαρώ τον Καθηγητήν Φιλολογίας κ. Σπυρίδωνα Βλιώραν διά την άριστην υπό πάσαν έποψιν διατριβήν του επί της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ. Είναι η πρώτη ολοκληρωμένη και πληρεστάτη διατριβή περί ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ, διό και οφείλομεν όλοι να τον τιμήσωμεν αναλόγως. Εκάλυψε ένα τμήμα της ιστορίας της Καλαμπάκας, το οποίον μέχρι τούδε ήτο αποσπασματικώς και φευγαλέως, θα έλεγον, γεγραμμενον υπό διαφόρων εντοπίων και μη συγγραφέων. ΕΥΓΕ, Καθηγητά Σπυρίδωνα Βλιώρα, και όσοι κατά καιρούς ενησχολήθημεν με τμήματα της ιστορίας της Καλαμπάκας σού παραδίδομεν την σκυτάλην να συνέχισης το δύσκολσν μεν αλλά υπέροχον έργον της ιστοριογραφήσεως της αγαπημένης μας Καλαμπάκας. Καλή συνέχεια.

2. Ευχαριστίαι και άλλα τινά διά τον ε.τ. Σχολικόν Σύμβουλον Παναγιώτην Καρασίμσν

α. Ο Παναγιώτης Καρασίμος θεωρείται ο Πρύτανης της ιστοριογραφίας της Καλαμπάκας είτε μέσω βιβλίων είτε μέσω αρθρογραφίας και συνεπώς του οφείλομεν σεβασμόν, εκτίμησιν και ευχαριστίας.

β. Διά το αρθρον του περί ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ εις το προηγούμενον φύλλον τής ανά χείρας εφημερίδας θα ήθελαν συμπληρωματικώς να καταγράψω τα κάτωθι:

• Αισθάνομαι υποχρεωμένος να πέμψω θερμάς ευχαριστίας εις τον καλόν μου οικογενειακόν αλλά και προσωπικόν φίλον ε.τ. Σχολικόν Σύμβουλον Παναγιώτην Καρασίμον διά την μνημόνευσίν μου ότι καταλυτικώς συνέδραμαν κι εγώ εις τον χαρακτηρισμόν της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ως διατηρητέου μνημείου. Αληθές. Όμως εδώ απαιτείται μία συμπλήρωσις κατά τι:

(1) Παρακολουθων τας επιστολάς-αιτήσεις των διακεκριμένων συμπατριωτών μας Καλαμπακιωτών κ.κ Α.Καλοστύπη, Π.Καρασίμου, Δ.Πλιάτσικα, Γρ.Σταγέα- Κατσικά και Σπ. Στάλια προς τον Δήμον Καλαμπάκας διά τον χαρακτηρισμόν της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ως ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ διεπίστωσα μίαν εμφανή αδράνειαν εκ μέρους των Δημοτικών Αρχών εις το να ενεργήσουν διά τσν χαρακτηρισμόν. Έτσι λοιπόν ο Δήμος Καλαμπάκας ουδέποτε προέβη έστω και εις ελαχίστην ενέργειαν αναγνωρίσεως της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΥ ως διατηρητέου Μνημείου προς την Εφορείαν Νεωτέρων Μνημείων Θεσσαλίας (Βόλος). ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΟΥΔΕΜΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ. Ούτως επειδή την εποχήν εκείνην συνέγραφον το βιβλίον μου «ΤΟ ΑΙΓΙΝΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΙΟΤΙΔΟΣ» και επειδή ένεκεν της αρχαιολογικής μου ερεύνης είχον μεταβληθή εις τακτικόν θαμώνα των αρχαιολογικών Υπηρεσιών Βόλου και επειδή είχον συνδεθή μετά των Προϊσταμένων των Εφορειών, εθεώρησα καλόν να συνδράμω εις την ακινησίαν των Δημοτικών τότε Αρχών της Καλαμπάκας, καθό είναι σύνηθες οι Δημοτικοί μας άρχοντες να παριστάνουν ότι τα γνωρίζουν όλα,να μη αποδέχωνται εισηγήσεις Δημοτών και τελικώς να μη επιτυγχάνουν τίποτε!

Έτσι λοιπόν, διακριτικώς φερόμενος προς τους πρωτεργάτας της κινήσεως αναγνωρίσεως ως διατηρητέου μνημείου της ΚΩΝΣΤΑΝΠΟΥ ΣΧΟΛΗΣ κ.κ. Α. Καλοστύπην, Π. Καρασίμσν, Δ. Πλιάτσικαν, Γρ. Σταγέαν και Σπ. Στάλια τούς εζήτησα τηλεφωνικώς την άδειάν των να συγκατανεύσουν ώστε εγώ ν’ αναλάβω την περαιτέρω διαδικασίαν, καθό εκτώμην τότε των αναλόγων γνωριμιών εις τάς Αρχαιολογικός Υπηρεσίας Βόλου.

Πράγματι, άπαντες λίαν ευγενικώς μοι έδωκαν το ελεύθερον, διό και τους ηυχαρίστησα τότε, αλλά και τώρα επίσης θερμώς τούς ευχαριστώ και πάλιν. Ούτω λοιπόν συγκεντρώσας όλα τά απαραίτητα στοιχεία μετέβην εις τον Προϊστάμενον των Νεωτέρων Μνημείων Θεσσαλίας, τον κ. Παλιούραν, τον οποίον εγνώριζον πολύ καλώς, και αφού του τα παρέδωκα, του παρέσχσν και όλος τας ιστορικός λεπτομέρειας. Την επομένην μάλιστα ημέραν ο Προϊστάμενος κ. Παλιούρας επεσκέφθη την Καλαμπάκα και παρουσία τού τότε Μηχανικού του Δήμου κ. Τόλη προέβη εις επιτόπιον αυτοψίαν, απαιτήσαντος εν ταυτώ και ένα Τοπογραφικόν Διαγραμμα από τον κ.Τόλην.

Μετά ταύτα, αφού υπήρζεν μία χρονική βραδύτης αποστολής του Τοπογραφικού Διαγράμματος υπό των Μηχανικών του Δήμου μας και αφού παρενέβην και πάλιν μέσω της ανά χείρας εφημερίδος διά την ταχείαν αποστολήν του Τοπσγραφικού Διαγράμματος, επετεύχθη εν τέλει εις χρόνον ρεκόρ ήτοι εντός 15 ημερών εκ μέρους της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων Θεσσαλίας με προϊστάμενον τον κ. Παλιούραν ο χαρακτηρισμός ως ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ. Άρα οι μόνοι, οι οποίοι εξ ολοκλήρου και αποκλειστικώς συνέβαλον εις τον χαρακτηρισμόν είναι οι Καλαμπακιώται: Αντώνιος Καλοστύπης, Παναγιώτης Καρασίμος, Δημήτριος Πλιάτσικας, Γρηγόριος Σταγέας-Κατσικάς, Σπυρίδων Στάλιας και Ιωάννης Δημ. Αλμπάνης και ουδείς έτερος.

Ο Δήμος αναγκαστικώς εσύρθη διά την αποστολήν ενός Τοπογραφικού Διαγράμματος, άλλως θα εκατηγορείτο ως παρακωλύων το έργον Αρχαιολογικής Υπηρεσίας. Άρα ουδεμιάς ουσιαστικώς συμμετοχής έσχεν εις τον χαρακτηρισμόν.

Όμως μοι κάμνει μεγάλην εντύπωσιν πώς ο παλαιός Καλαμπακιώτης Παναγιώτης Καρασίμος δεν έχει αντιληφθή επί τόσον μεγάλον διάστημα ότι άπαντες οι Δημοτικοί μας άρχοντες και λοιποί Δημοτικοί Ταγοί, ενώ εκλιπαρούν την ψήφον μας, ευθύς αμέσως ως εκλεγούν φροντίζουν να μας απαξιούν μη αποδεχόμενοι και μη αναγνωρίζοντες οτιδήποτε ωφέλιμον διά την πάλιν μας. Μόνον αυτοί τα γνωρίζουν όλα και μόνον αυτοί δικαιούνται επαίνους. Όλοι οι άλλοι και επί του προκειμένου ο αιθήρ της Καλαμπακιώτικης διανοήσεως και η ιστορία της παλαιάς Καλαμπάκας δι’ αυτούς αποτελούν απαξιωμένα πρόσωπα.

Όμως, είτε το θέλουν είτε όχι οι Αντ. Καλοστύπης, Π. Καρασίμος, Δ. Πλιάτσικας, Γρ. Σταγέας-Κατσικάς, Σπ. Στάλιας και Ιωάν. Δ. Αλμπάνης αυτοί και μόνον αυτοί συνέβαλαν εις το να χαρακτηρισθή ως διατηρητέον μνημείον η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΣ. Καί δεν το έκαμαν διά να λάβουν ψήφους ή συγχαρητήρια. Το έκαμαν από πόνον, αγάπην και συναισθηματισμόν, αφού εφοίτησαν εις τάς αιθούσας της.

ΕΥΓΕ ΕΙΣ ΟΛΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ, κ. Δημοτικοί μας Ταγοί, και όχι εις εσάς που απαξιοίτε ούτε μίαν μνημόνευσιν να τους κάμητε.

(2). Διευκρινίσεις περί του Καθηγουμένου ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΥ

(α). Είναι εσφαλμένον ότι κτήτωρ της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ είναι ο εκ τής οικογένειας ΒΟΥΛΓΑΡΟΠΟΥΛΟΥ Καθηγούμενος του Αγ. Στεφάνου ΔΑΜΙΑΝΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, αλλά ο Καλαμπακιώτης ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ (βλ. σχετ. διατριβή Σπ. Βλιώρα εφημ. ΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ, 27.7.2018, σελ. 26-27, η οποία καθόλα ακριβεστάτη αλλά και εκ τού ότι):

1. Ουδείς της οικογένειας ΒΟΥΛΓΛΡΟΠΟΥΛΟΥ και ποτέ υπεστήριξεν ότι η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΣ ΣΧΟΛΗ ανηγέρθη υπό του ΔΑΜΙΑΝΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΟΠΟΥΛΟΥ Καθηγουμένου του Αγ. Στεφάνου. Επήλθεν μετέπειτα σύγχυσις ένεκεν τού ότι και ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ και ο ΔΑΜΙΑΝΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ήσαν αμφότεροι Καλαμπακιώται καΙ Καθηγούμενοι τοΥ Αγ. Στέφανου σχεδόν διαδεχθείς ο εις τού άλλου χρονικώς.

2. Η άποψις του Π. Καρασίμου ότι ο Δαμιανός Βουλγαρόπουλος προήρχετο εξ οικογενείας υψηλών εισοδημάτων και κατά συνέπειαν είχεν χρηματικόν ποσόν να διάθεση διά την ΣΧΟΛΗΝ δεν ευσταθεί, καθό οι δύο αδελφοί του Ξενοφών και Κωνσταντίνος, τους οποίους συνήντησα το 1967 εις το Λόουελ τής Μασσαχουσέτης των ΗΠΑ κατηγορημαπκώς μοι εγνώρισαν ότι πενίας ένεκεν και της μεγάλης οικογενείας εξενιτεύθησαν ομού με άλλους Καλαμπακιώτας το 1909-1913 και ότι αυτοί οι δύο εσπούδαααν και τον Χαρίλαον εις το Πανεπιστήμιον και υπάνδρευσαν την αδελφή των Πηνελόπη μετά του Κούπη, ο οποίος ήτο μαζί των εις το Λόουελ και ήθελεν να επιστρέψη εις την Ελλάδα. Μάλιστα, αν ενθυμούμαι καλώς, πρέπει να του είχαν δώσει και ένα ποσόν ως προίκα απ' εκεί. Ταύτα μοι τα ελεγον ο θείος μου Ιωάννης Τσίγκος ξενιτευθείς μετ' αυτών το 1912 εις ΗΠΑ αφ’ ενός, και οι υιοί της Πηνελόπης Κούπη, αδελφής των Βουλγαροπουλαίων, Βαγγέλης και Κίτσιος, αλλά και οι Σάκης και Τηλέμαχος Βουλγαρόπουλοι.

β. Επίσης, εάν ανηγείρετο η Σχολή υπό του ΔΑΜΙΑΝΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΟΠΟΥΛΟΥ διατί να την ονομάση ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΝ και όχι ΒΟΥΑΓΑΡΟΠΟΥΛΕΙΟΝ ή ΔΑΜΙΑΝΕΙΟΝ;

γ. Προσέτι ο πατέρας μου Δημήτριος απόφοιτος Σχολαρχείου, το οποίο, εστεγάζετο εις την Κωνστάντιον Σχολήν, ένεκεν του πολυπληθούς οικογενείας του εγκαταβίωνε από το 1923-1927 πλησίον του θείου του ιερομονάχου Ιερεμίου, κατά κόσμον Κωνσταντίνου Τσίγκα, εις την μονήν του Αγίου Στεφάνου, μανθάνων την τέχνην του οικοδομοτεχνίτου παρά του ιερομονάχου Χρυσάνθου και καθηγουμένου τότε του Δαμιανού Βουλγαροπούλου. Εκεί μού έλεγεν ότι συνεχώς ήκουεν από τους μοναχούς αλλά και τον ίδιον τον καθηγούμενον Δαμιανόν Βουλγαρόπουλον περί του προ-ηγουμένου Κωνσταντίου, που έκτισεν την Σχολήν. Μάλιστα, επειδή είχε περατώσει το Σχολαρχείον, που εστεγάζετο εις την Κωνστάντιον, ο ιερομόναχος Χρύσανθος που του εμάνθανεν την τέχνην του έλεγε: «να δοξάζης τον Κωνστάντιον τον προ-ηγούμενον που σας έκαμεν σχολείον και έμαθες γράμματα.» Εάν ήτο κτήτωρ ο Δαμιανός Βουλγαρόπουλος, δεν θα του έλεγε την φράσιν αυτήν.

3. Τώρα, από πού ο Καλαμπακιώτης καθηγούμενος Κωνστάντιος Γεωργίου είχεν τόσα πολλά χρήματα και έδιδε δι’ ανέγερσιν σχολείων και άλλων ιδρυμάτων, παραμένει άγνωστον εισέτι, ως αναφέρει και ο Ζαρκάδας Θωμάς (Θεσσαλικόν Ημερολόγιον, τ. 43, σελ. 123). Ίσως να είχεν εκποιήση μέρος της πατρικής του περιουσίας. Όμως, επειδή ως γνωστόν το Υποθηκοφυλακείον Καλαμπάκας εκάη το 1943, πολύ δύσκολον να εντοπισθή ή πατρική του περιουσία.