→ Προσωπικά Ενδιαφέροντα → Μουσική

Τα τραγούδια τα συναντάς στους άλλους

Γιώτα Σύκκα, εφ. Καθημερινή, 27/5/2007

Ορφέας Περίδης και Φοίβος Δεληβοριάς μιλούν για τους νέους τους δίσκους

Πριν από είκοσι χρόνια ο Φοίβος Δεληβοριάς ήταν ένα καλό παιδί που ήθελε να μάθει κιθάρα και ο δάσκαλός του, ο Ορφέας Περίδης, ήταν εκείνος που έφερνε στο σπίτι της Καλλιθέας «την αύρα της μουσικής». Παρέδιδε μαθήματα με ανορθόδοξο τρόπο και όταν ο μαθητής τα πήγαινε καλά και διάβαζε τις κλίμακες, για «μπόνους» έπαιζε το «Μπλάκμπερντ» των Μπιτλς ή τη «Μανία» του Ξυδάκη. Στην πορεία ξεχώρισαν και καθιερώθηκαν σαν δύο από τους πιο ευαίσθητους τροβαδούρους του ελληνικού τραγουδιού. Και να τώρα που «συναντιούνται» ξανά στα ράφια των δισκοπωλείων. Οι δίσκοι τους, ωραίοι και οι δύο, με καλές ενορχηστρώσεις, τρυφερότητα, εξωστρέφεια και έμφαση στο στίχο, κυκλοφόρησαν τον ίδιο καιρό. Η «Κ», λοιπόν, έφερε δάσκαλο και μαθητή στο ίδιο σαλόνι. Να μιλήσουν για τις δουλειές τους, αλλά και πώς βλέπουν τον χώρο που κινούνται, τις νέες δυνάμεις στο τραγούδι.

— Μετά τρία και τέσσερα χρόνια αντίστοιχα κυκλοφορήσατε τους νέους σας δίσκους, το «Κάποιον αγαπάει ακόμα» και το «Έξω». Τι είχατε στο μυαλό σας;

Ο.Π.: Η αλήθεια είναι ότι όταν βγάζω ένα δίσκο όλες οι ανησυχίες που είχα κατά την προετοιμασία του εκτονώνονται. Μετά δυσκολεύομαι να μιλήσω για το δίσκο επειδή νιώθω λυτρωμένος. Κάποια από αυτά είναι τραγούδια που έγραψα παλιότερα και άλλα καινούργια. Νομίζω ότι εδώ έχω μια εξωστρέφεια σε σχέση με παλιότερες δουλειές μου.

Φ.Δ.: Εμένα μου βγήκε λίγο ως αντίδραση σε μια γενικευμένη εσωστρέφεια, λίγο απεγνωσμένη, που βλέπω γύρω μου. Πολλοί φίλοι μπλέκονται πια σε σκληρά ωράρια, κλείνονται σπίτι τους, άλλος με το Ιντερνετ, άλλος μόνος… Σαν να ζουν όλοι ένα παρατεταμένο cocooning το οποίο δεν το θέλουν αν τους ρωτήσεις.

— Το είδες και στον εαυτό σου;

Φ.Δ.: Ναι. Ενα βράδυ που καθόμουν με τις ώρες στον υπολογιστή. Δεν θυμάμαι σε τι είδους τεχνητή λίμνη είχα μπει, αν ήταν κινηματογραφική, μουσική ή πορνογραφική. Θυμάμαι όμως την απορία μου όταν χτύπησε το κουδούνι: «ποιος είναι μες στη νύχτα;», Ανοίγοντας την πόρτα ξαφνιάστηκα. Τρία πιτσιρίκια έτοιμα να πουν τα κάλαντα. Ηταν πρωί. Τότε αποφάσισα πως αν είναι να γράψω καινούργια τραγούδια να τα γράψω έξω. Αρχισα τα ταξίδια. Στην αρχή η προσπάθεια να βρεθώ με άλλους ανθρώπους ήταν πιεστικη. Υστερα έγινε χαρά.

Ο.Π.: Το τραγούδι το συναντάς στους άλλους. Από τη συναναστροφή προκύπτουν τα τραγούδια. Μαζί με τους άλλους το φτιάχνεις. Χρόνια ήμουν κλεισμένος στο δικό μου κόσμο. Τώρα αισθάνθηκα την ανάγκη να δηλώσω τα πράγματα με έναν άλλο τρόπο.

Απαραίτητο το κίνητρο

— Τι σημαίνει για ένα τροβαδούρο να έχει τη δική του γλώσσα, στιχουργική και μουσική, και να βγάζει δίσκο στην εποχή της μουσικής σάχλας και του je t’ aime;

Ο.Π.: Η ιστορία συνθέτω, φτιάχνω ένα τραγούδι δεν είναι κάτι απλό κι ας φαίνεται. Εχω την εντύπωση πως μάλλον τυχερός πρέπει να είμαι, αφού τελευταία στιγμή προλαβαίνω και χώνομαι στο τελευταίο βαγόνι. Αυτό με ακολουθεί σε όλη μου τη ζωή. Πάντα το τελευταίο βαγονάκι.

Φ.Δ.: Η αλήθεια είναι πως αν δεν έχεις ένα ισχυρό κίνητρο απέξω, πραγματικά γίνεται πιο δύσκολο. Ομως, ένα τραγούδι δεν θα γίνει αν το κίνητρο δεν το βρεις και μέσα σου. Θα ήθελα να κοινωνείται με έναν υγιή τρόπο το τραγούδι μας στον κόσμο. Να υπάρχει μια ωραία πολιτιστική εκπομπή στην τηλεόραση που να χωράμε μέσα και να μην είναι ούτε τσάι κυριών ούτε πρωινάδικο «πατρίς θρησκεία οικογένεια». Ομως, μέσα μου, πάντα γίνεται κάτι που μου δίνει το ΟΚ για το επόμενο τραγούδι.

Περιχαρακωμένο το τραγούδι

— Σε αυτή την εποχή ο τραγουδοποιός οφείλει να είναι εξωστρεφής ακόμη και να παίζει στο ίδιο γήπεδο με άλλους, παρότι δεν του ταιριάζει;

— Φ.Δ.: Δεν οφείλει τίποτε, παρά μόνο να κάνει ό,τι τον εμπνέει. Εγώ δεν τα βλέπω τα πράγματα μαύρα ή άσπρα. Μπορεί να ακούσεις ένα σπουδαίο τραγούδι που έγινε σε έναν ευτελή χώρο, και μέτρια τραγούδια με περιτύλιγμα ποιότητας. Ποτέ το τραγούδι δεν ήταν τόσο περιχαρακωμένο.

Ο.Π.: Ζούμε μια σύγχυση, όλα μαζί, τουρλού τουρλού. Δεν υπάρχει καμιά διάκριση σε τίποτα. Ολα χωράνε. Είναι καθρέφτης και της κοινωνίας μας όλο αυτό. Κάποια στιγμή κάτι θα αλλάξει, ίσως και τίποτα. Θυμάμαι την εποχή της χούντας όταν έκανε την εμφάνισή του το σκυλάδικο. Λέγαμε, δεν βαριέσαι χαβαλές γίνεται. Μόνο που αυτός ο χαβαλές κρατάει 40 χρόνια και καινούργιοι συνεχίζουν το ίδιο έργο. Για να υπάρχει σημαίνει ότι κάποια αφτιά τον θέλουν.

— Στο δίσκο σου μελοποιείς τρία ποιήματα και γενικά έχεις ένα λόγο πιο ποιητικό. Πιστεύεις ότι το τραγούδι πρέπει να είναι πιο αινιγματικό ή σου βγαίνει αυθόρμητα;

Ο.Π.: Με αυτόν τον τρόπο αισθάνομαι καλύτερα.

Αστεία η σοβαροφάνεια

— Εσύ Φοίβο είσαι πιο άμεσος και σαφής, μιλάς για πρόσωπα και πράγματα που είναι γύρω μας. Είναι θέμα χαρακτήρα ή πιστεύεις ότι το τραγούδι πρέπει να είναι πιο άμεσο;

Φ.Δ.: Μου αρέσει πολύ αυτό το στοίχημα. Τα αγαπημένα μου τραγούδια ήταν πάντα αυτά που μιλάνε για συγκεκριμένες τοποθεσίες και πρόσωπα, που έχουν χιούμορ.

— Λες: «τρέμε Χατζηγιάννη/ κανένα απ’ τα σουξέ σου δε με φτάνει/ ώς εδώ Τσαλίκη/ για σένα ήρθε τώρα η θεία δίκη». Τι σε ενοχλεί σ’ αυτούς;

— Βλέποντάς τους στην τηλεόραση νομίζω πως είναι δύο διαφορετικά είδη εξέλιξης του ανθρώπινου είδους. Ο Τσαλίκης σαν τον άνθρωπο του Κρο Μανιόν και ο Χατζηγιάννης σαν ανθρωποειδές. Αν τον ανοίξεις θα έχει καλώδια μέσα του. Ο ένας πολύ πίσω κι ο άλλος πολύ μπροστά. Μου φαίνεται αστεία η σοβαροφάνεια και ο ναρκισσισμός αυτών των παιδιών που ασχολούνται με την ποπ. Κι εμένα μου αρέσει η ποπ μουσική, όμως το ανθρώπινο στοιχείο της. Εφτιαξα λοιπόν ένα τραγούδι μου στην Ελσα, ένα τρίλεπτο χορευτικό δωράκι για μια φίλη, αλλά και μια παρωδία της ελληνικής ποπ όπως νοείται αυτή τη στιγμή.

Η γκρίνια των μύθων του ’60

— Εσύ Φοίβο τα ψέλνεις και στους παλιούς. «Βαρέθηκα να βαμπιρίζουν οι παλιοί / να πνίγουν το λουλούδι μόλις πάει να βγει/ ας κάτσουνε στα σπίτια τους λιγάκι/ και θα τους στείλω εγώ χαμομηλάκι». Τι σε ενοχλεί;

Φ.Δ.: Αισθάνομαι ότι η γενιά του ’60 που τόσο ρηξικέλευθα μίλησε στη νεότητά της επιβάλλεται στα πάντα. Ακόμη και οι σοβαρότεροι, όχι μόνο οι γραφικές περιπτώσεις. Είναι μια συνεχής γκρίνια. Βλέπεις κάποιους απ’ αυτούς που έχουν δεχτεί όλες τις τιμές –δεν υπάρχει περιοχή χωρίς δρόμο με το όνομά τους– και λένε «είμαι αποκλεισμένος από παντού». Τότε τι να πει ο 20ρης; Καμιά δισκογραφική δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτόν, ενώ αν δεν κάνει καμιά υπόκλιση σε κανένα παλιότερο να τον πάρει στο άρμα του, δεν έχει στον ήλιο μοίρα. Με ενοχλεί αυτός ο ασφυκτικός συντηρητισμός.

Ο.Π.: Αυτή η συμπεριφορά των μύθων δείχνει έναν άνθρωπο που γέρασε. Τους μύθους που αγάπησα, που έκλαψα με τα τραγούδια τους, τους συγχωρώ.

Φ.Δ.: Το μεγαλείο του έργου είναι αυτό που μένει. Ομως τα βέλη μου δεν είναι επί του προσωπικού, αλλά γι’ αυτή την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Δεν με ενοχλεί το σπουδαίο τραγούδι, αλλά το δηλητήριο της εγωπάθειας που έχει κυριαρχική διάθεση και όχι καλλιτεχνική. Αυτό το «θέλω να κυριαρχώ».

— Ο ένας 50ρισε και ο άλλος πάτησε τα 33. Τι θέλετε να αποφύγετε στο μέλλον;

Ο.Π.: Να αποσυρθώ στη γωνιά μου, όταν δεν έχω κάτι να πω. Θα πονέσω, αλλά θα το κάνω.

Φ.Δ.: Δεν θέλω το τραγούδι να γίνει διαστροφή για μένα. Πρωταθλητισμός, τελειομανία, ψυχαναγκασμός.