→ Προσωπικά Ενδιαφέροντα → Μουσική
Ο θάνατος της δισκογραφίας
Γ. Σκίντσα, εφ. Το Βήμα 20/1/2008
Το 1996 οι πωλήσεις δίσκων ελληνικής παραγωγής στην Ελλάδα έφθασαν τα 33.390.384 τεμάχια. Δέκα χρόνια αργότερα, το 2006, τα τεμάχια μειώθηκαν σε 7.628.019. Τι μεσολάβησε κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας ώστε να σημειωθεί μια τόσο εντυπωσιακή πτώση;
Θα μπορούσε να είναι μια εκκεντρική άποψη για οδόστρωμα του μέλλοντος. Πρόκειται όμως για πειρατικά CD που καταστρέφονται
Η ελληνική δισκογραφία είναι κοινό μυστικό ότι τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στην Ενταντική. Οι δισκογραφικές συρρικνώνονται, οι νέοι καλλιτέχνες δεν μπορούν να φθάσουν ούτε καν σε ραντεβού με τους ανθρώπους των εταιρειών που έχουν το γενικό πρόσταγμα, το κοινό με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έχει γυρίσει την πλάτη του στο νόμιμο CD. Το 1996 οι πωλήσεις δίσκων ελληνικής παραγωγής στην Ελλάδα έφθασαν τα 33.390.384 τεμάχια. Δέκα χρόνια αργότερα, το 2006, τα τεμάχια μειώθηκαν σε 7.628.019. Τι μεσολάβησε κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας ώστε να σημειωθεί μια τόσο εντυπωσιακή πτώση;
Αναζητήσαμε τις αιτίες. Ως γνωστόν, οι περισσότεροι φιλόμουσοι «κατεβάζουν» τραγούδια και άλμπουμ με τρομερή ευκολία πλέον: το Διαδίκτυο έχει πάρει φωτιά. Παράλληλα, οι δισκογραφικές εταιρείες αρνούνται να δουν μακροπρόθεσμα και επενδύουν στις επιτυχίες της μιας σεζόν, ενώ περιφρονούν το «φρέσκο αίμα». Οπως σημειώνει ο Πάνος Α. Θεοφανέλλης, γενικός διευθυντής της IFPI Ελλάδος, «οι άνθρωποι της δισκογραφίας βρίσκονται σε αποστολή αυτοκτονίας. Προσπαθούν να προσαρμοστούν, αλλά είναι σε τρομερή πίεση. Αλλωστε η μουσική βιομηχανία λειτουργεί με ποσοστό επιτυχίας 10%. Δηλαδή, μόνο ένα στα δέκα άλμπουμ που κυκλοφορούν σημειώνει επιτυχία». Οπότε δεν ενδιαφέρει η ποιότητα αλλά πόσο γρήγορα και εύκολα θα αποφέρουν κέρδος τα χρήματα που έχουν επενδυθεί σε έναν καλλιτέχνη.
Οι επτά λόγοι που σκοτώνουν την ελληνική δισκογραφία
* «Κλασική» πειρατεία: Δεν πρόκειται γι' αυτήν που εφήρμοζε ο Μαυρογένης οδηγώντας τους άνδρες του σε ριψοκίνδυνα ρεσάλτα, αλλά γι' αυτή που ασκούν οι αλλοδαποί σε κάθε πλατεία, καφετέρια κ.ο.κ. της γειτονιάς μας. Πρόκειται για αντίγραφα που παράγονται σε μικρά εργαστήρια μέσω συσκευών εγγραφής CD. Τόσο ο Πάνος Α. Θεοφανέλλης όσο η κυρία Μαίρη Φασουλάκη, διευθύντρια του τομέα Επικοινωνίας και Πολιτισμού της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΑΕΠΙ), αλλά και ο κ. Ηλίας Ασλάνογλου, commercial manager της δισκογραφικής εταιρείας Sony-BMG, θεωρούν ότι η πειρατεία έχει μειώσει δραματικά τις νόμιμες πωλήσεις, αν και πλέον και αυτή αρχίζει να ξεπερνιέται από την... αδερφή της.
* Ψηφιακή πειρατεία: Υπάρχει σημαντική μερίδα του κοινού, σύμφωνα με τον κ. Ηλία Ασλάνογλου, ιδίως σε ηλικίες κάτω των 25 ετών, που δεν μπήκαν ποτέ τους στη λογική αγοράς CD, εφόσον είναι «τρελοί» χρήστες του Internet. Ετσι «κατεβάζουν» και αντιγράφουν τη μουσική που τους αρέσει, φτιάχνουν τις συλλογές τους, τα δικά τους CD και ενδεχομένως να αγνοούν ακόμη και την ύπαρξη των δισκοπωλείων. Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Ηλ. Ασλάνογλου, σε αυτά τα sites «υπάρχουν ακόμη και τα ντέμο των καλλιτεχνών προτού καλά καλά τα ακούσουμε στις εταιρείες. Φυσικό δεν είναι λοιπόν οι νέες τεχνολογίες να οδηγούν όλο και λιγότερους στα δισκοπωλεία;».
* Μουσικά downloads (νόμιμα): ο χρήστης πληρώνει, συνήθως μέσω πιστωτικής κάρτας, για να «κατεβάσει» μουσική από επίσημες πηγές του Διαδικτύου. Ηδη η ΕΜΙ Music Greece παρουσιάζει το ψηφιακό κατάστημα www. emidownloads.gr, το πρώτο ψηφιακό κατάστημα δισκογραφικής εταιρείας στην Ελλάδα που προσφέρει μουσικά downloads (αλλά και βιντεοκλίπ). Στο site υπάρχουν περισσότερα από 300.000 τραγούδια, τόσο από το ελληνικό όσο και από το διεθνές ρεπερτόριο, το οποίο θα εμπλουτίζεται συνεχώς τόσο με νέο υλικό όσο και με υλικό παλαιοτέρων ετών που ανήκει στην εταιρεία.
* CD recorder: Γυρίστε αρκετά χρόνια πίσω, τότε που ο δίσκος βινυλίου ήταν βασιλιάς και πριγκίπισσα η κασέτα. Ενας από την παρέα αγόραζε τους Ρόλινγκ Στόουνς, όλη η σχολική τάξη την αντέγραφε. Τα χρόνια πέρασαν, ήρθε το CD, αλλά οι εγγραφές δεν σταμάτησαν. Στην αρχή ήταν λιγάκι προβληματική η αντιγραφή, εφόσον η τεχνολογία δεν είχε προχωρήσει, αλλά σήμερα κάνεις... παπάδες. Οπότε δεν χρειάζεται όλη η παρέα να αγοράζει το CD. Και αν είσαι και.. μερακλής, με ένα φωτοτυπικό, κάποια «προγραμματάκια» και καλής ποιότητας μελάνια, κατασκευάζεις και το κάλυμμα. Ετοιμη η δισκοθήκη με πολύ χαμηλό κόστος.
* Κορεσμός: Σύμφωνα με τον κ. Π. Θεοφανέλλη «τότε (σ.σ. στα μέσα της δεκαετίας του '90) ήταν που άρχισε ο κορεσμός του CD ως φορέα ήχου. Με τη λέξη "κορεσμός" εννοώ την πώληση των καταλόγων (άλμπουμ περασμένων ετών) των εταιρειών σε μορφή CD, ενώ ως τότε τα έβρισκε κάποιος μόνο σε βινύλιο. Παράλληλα άρχισαν στην Ελλάδα και οι διανομές premium CD, γνωστών καλλιτεχνών και ιστορικών άλμπουμ, δωρεάν μέσω εφημερίδων και περιοδικών, που ευτέλισαν το CD ως φορέα ήχου αλλά και ως δώρο, ενώ παράλληλα έχει χάσει και την έννοια του συλλεκτικού προϊόντος».
* Κόστος αγοράς: Το νόμιμο CD για μια μερίδα του κοινού έχει πλέον τιμή, αν όχι απαγορευτική, τουλάχιστον αποτρεπτική. Και αναφερόμαστε στους νέους ανθρώπους, οι οποίοι κατά τεκμήριον έχουν περισσότερη όρεξη και χρόνο για να ψάξουν, να μάθουν και, κυρίως, να καταναλώσουν. Ως εκ τούτου, όλο και λιγότεροι στρέφονται στη νόμιμη αγορά. Ή το κάνουν σε πολύ ειδικές περιπτώσεις.
* Ρεπερτόριο / μείωση νέων παραγωγών: Είναι κοινό μυστικό ότι οι δισκογραφικές εταιρείες στην Ελλάδα δεν ανοίγουν τα τελευταία χρόνια εύκολα τις πόρτες τους στους νέους μουσικούς, συνθέτες, τραγουδιστές. Είτε προτιμούν τα ήδη «δοκιμασμένα» ονόματα, που και αυτά όμως δεν φέρνουν τις πωλήσεις των περασμένων δεκαετιών, είτε ξεθάβουν άλμπουμ καταλόγου, είτε επικεντρώνονται σε καλλιτέχνες που «παράγουν» σουξέ της μιας σεζόν. Δεν είναι πλέον λίγοι οι δημιουργοί (καταξιωμένοι κυρίως) που δημιουργούν τα δικά τους labels έτσι ώστε να μπορούν να κυκλοφορούν τα άλμπουμ τους και κυρίως να ελέγχουν τον τρόπο παραγωγής τους.
Χρήσιμες επισημάνσεις
* Η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στη λίστα των δέκα χωρών άμεσης προτεραιότητας όσον αφορά την καταπολέμηση της μουσικής πειρατείας, το ποσοστό της οποίας έχει φθάσει ή και ξεπεράσει το 50% της νόμιμης παραγωγής (δεκαετία 1995-2005).
* Ένας δίσκος του ελληνικού ρεπερτορίου γίνεται «χρυσός» όταν υπερβεί τις 10.000 τεμάχια, αντί των 50.000 πριν από λιγότερο από 20 χρόνια.
* Οι κυκλοφορίες νέων μουσικών στην Ελλάδα το 2005 έπεσαν κάτω από το 20%, περιορίζοντας τη μουσική ποικιλομορφία, με αντίκτυπο στη μουσική μας κληρονομιά.
* Το 2006 αγοράστηκαν νόμιμα 795 εκατομμύρια τραγούδια σε όλον τον κόσμο μέσω ψηφιακής διανομής.
* Το 2006 ο αριθμός των τραγουδιών που ήταν διαθέσιμα σε ψηφιακή μορφή διπλασιάστηκε, ξεπερνώντας τα 4 εκατομμύρια.
* Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία της παγκόσμιας αγοράς, περισσότερα από ένα στα τρία μουσικά CD που αγοράζονται είναι πειρατικά αντίγραφα.
* Περίπου το 37% όλων των CD που αγοράζονται παγκοσμίως είναι πειρατικά - περίπου 1,2 δισεκατομμύρια CD συνολικά.
(Τα παραπάνω στοιχεία προέρχονται από το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φωνογραφικής Βιομηχανίας - IFPI -, Ένωση Ελλήνων Παραγωγών Ηχογραφημάτων)
