«Τα σπίτια μας ζουν με ήλιο και αέρα»

Μαρία Λίλα, εφ. Τα Νέα, 22/1/2008

Σπίτια που καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες εξοικονομώντας χρήμα και προστατεύοντας το περιβάλλον

«Το σπίτι μας είναι το πρώτο, ίσως, βιοκλιματικό σπίτι στην Ελλάδα, αφού κτίστηκε το 1990», τονίζει στα «ΝΕΑ» η αρχιτέκτων κ. Έλλη Γεωργιάδου που διαθέτει στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης μια οικολογική μονοκατοικία 120 τετραγωνικών μέτρων.

«Η ιδέα ήταν παλαιότερη αλλά έγινε πράξη σταδιακά καθώς εξειδικευόμουν ως μηχανικός στον βιοκλιματικό σχεδιασμό. Αξιοποιήσαμε τον ήλιο με παθητικά συστήματα και έχουμε εκπληκτική απόδοση με 70% εξοικονόμηση ενέργειας τον χειμώνα και 100% το καλοκαίρι στον κλιματισμό. Έχουμε φυσική θέρμανση και φυσικό δροσισμό, ενώ οι στέγες του σπιτιού είναι φυτεμένες, προσφέροντας επιπλέον μόνωση», εξηγεί η κ. Γεωργιάδου.

Οικολογικό σπίτι, είναι αυτό που αξιοποιεί το φυσικό μικροκλίμα της περιοχής, καταναλώνει πολύ λίγη ενέργεια για να θερμανθεί και να δροσιστεί, ανακυκλώνει όλα τα απορρίμματα που παράγει και αξιοποιεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό τον φυσικό φωτισμό. Το 1999 μάλιστα, για την προώθηση της ιδέας των πράσινων σπιτιών θεσπίστηκε ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός οικολογικής δόμησης που γίνεται κάθε χρόνο στη χώρα μας και απονέμει τα γνωστά βραβεία «Αντώνη Τρίτση».

«Οι φυτεμένες στέγες κοστίζουν όσο αυτές με τα κεραμίδια, προσφέρουν όμως καλύτερη θερμομόνωση, απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία και δεν την αντανακλούν, μετατρέπουν το διοξείδιο του άνθρακα σε οξυγόνο και καθαρίζουν την ατμόσφαιρα», υποστηρίζει η κ. Γεωργιάδου, η οποία τοποθέτησε στις στέγες του σπιτιού της αποστραγγιστική μεμβράνη και από πάνω χώμα στο οποίο φύτεψε πράσινο.

Η κατασκευή του κτιρίου άρχισε το 1990 και επιδοτήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας- Τεχνολογίας ως ένα από τα πρώτα βιοκλιματικά παραδείγματα στον χώρο της Βόρειας Ελλάδας, με στόχο την πραγματοποίηση μετρήσεων θερμικής συμπεριφοράς και την εξαγωγή συμπερασμάτων.

Όλοι οι κύριοι χώροι του κτιρίου βρίσκονται στη νότια πλευρά του, που θεωρείται η ιδανικότερη για φυσικό φωτισμό και ηλιακή θέρμανση. Στον όροφο υπάρχει ένα βόρειο υπνοδωμάτιο το οποίο υπερυψώθηκε ώστε να δέχεται την ηλιακή ακτινοβολία από τη μεγάλη νότια τζαμαρία του. Οι τοίχοι φέρουν, όπως και όλα τα ανοίγματα, διπλό υαλοπίνακα. Επίσης εξωτερικούς φεγγίτες απαραίτητους για τον θερινό αερισμό, ενώ το σπίτι θερμαίνεται από τζάκι με καυστήρα.

Φυσική μόνωση

«Το πότισμα της στέγης μετά τη δύση του ηλίου, αφού έχουν μαζευτεί τα κατακόρυφα πετάσματα, προκαλεί το φαινόμενο της ψύξης της δυτικής αύρας λόγω εξάτμισης, με αποτέλεσμα την είσοδο δροσερού αέρα στο κτίριο», εξηγεί η κ. Γεωργιάδου. «Τα θερμότερα στρώματα του εσωτερικού αέρα αποβάλλονται από τα ανοίγματα που σχηματίζονται μεταξύ της ανώτερης ζώνης και του στηθαίου του πάνω ορόφου. Για την κατασκευή του κτιρίου χρησιμοποιήθηκαν καθαρά, μη τοξικά ή οικοτοξικά υλικά. Τα δάπεδα είναι πέτρινα και αποτελούν σημαντικό τμήμα της μάζας θερμοσυσσώρευσης του κτιρίου».

Τα κουφώματα του σπιτιού είναι επίσης ξύλινα. Για την εξασφάλιση του αερισμού του κτιρίου δεν τοποθετήθηκαν λάστιχα μεταξύ της κάσας και των ανοιγόμενων φύλλων. Τα βερνίκια είναι φυτικής προέλευσης με διαλυτικά φυσικών αιθέριων ελαίων, εντελώς ακίνδυνα από άποψη υγιεινής.

Η φύτευση της στέγης έγινε για λόγους εναρμόνισης του κτιρίου με τον φυσικό περιβάλλοντα χώρο, για τη βελτίωση της μόνωσης, αλλά και ως πειραματική εφαρμογή της προσπάθειας αντικατάστασης του χαμένου- λόγω δόμησης- φυσικού εδάφους στο ανώτερο επίπεδο του κτιρίου. Η κατασκευή της αποτέλεσε έναν πρώτο πειραματισμό που απαιτούσε ιδιαίτερη προσοχή. Οι φυτεμένες στέγες και οι πέργκολες που καλύπτουν τους εξώστες σχηματίζουν από τη μια πλευρά προέκταση του κτιρίου προς τον φυσικό χώρο και από την άλλη δημιουργούν μιας μορφής συνέχεια του φυσικού χώρου προς το κτίριο.

Με φυσικό και όχι βιολογικό καθαρισμό η ιδιοκτήτρια του πράσινου σπιτιού μετατρέπει τα λύματα σε νερό για πότισμα. «Από τα λούκια της στέγης συγκεντρώνονται τα νερά της βροχής σε μια δεξαμενή περίπου 10 κυβικών ενώ τα λύματα πηγαίνουν σε μια φυσική λεκάνη 40 τ.μ. που έχει στεγανωτική μεμβράνη και αδρανή υλικά: χοντρό χαλίκι στον πάτο και πιο πάνω ψιλό, άμμο και χώμα μαζί με καλαμιές. Τα λύματα καθαρίζονται φυσικά και διοχετεύονται στο άλλο άκρο της δεξαμενής, όπου υπάρχει ειδικό φρεάτιο».

«Με τα φωτοβολταϊκά έχω δωρεάν ρεύμα για σαράντα χρόνια»

Ο ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ μηχανικός κ. Δημήτρης Δολαψάκης κατασκεύασε ένα επίσης οικολογικό σπίτι που, αν και δεν είναι 100% βιοκλιματικό, είναι 100% αυτόνομο από τη ΔΕΗ.

«Κτίσαμε το σπίτι σε μια έκταση 600 τ.μ. με βιοκλιματικά στοιχεία. Ανάλογα στοιχεία έχει και η κατασκευή των παραθύρων που τοποθετήθηκαν έτσι ώστε να εξοικονομούν πάνω από 20% ενέργεια καθώς σκιάζονται το καλοκαίρι και φωτίζονται απλόχερα τον χειμώνα», λέει ο κ. Δολαψάκης.

Στο πράσινο σπίτι στο Λαγονήσι φωτίζονται όλες οι εξωτερικές επιφάνειες με ηλιακές συσκευές, που απο τελούνται από λάμπες χαμηλής κατανάλωσης, με εσωτερική μπαταρία και φωτοβολταϊκό, που τους επιτρέπει να φορτίζονται την ημέρα και να φωτίζουν το βράδυ. Ο ηλεκτρισμός παρέχεται από φωτοβολταϊκά και δύο ανεμογεννήτριες.

Κουζίνα με γκάζι

«Στην κουζίνα μας έχουμε μάτια και φούρνο γκαζιού, τα οποία τροφοδοτούμε με κοινή μπουκάλα με κόστος 18-20 ευρώ το εξάμηνο σε αντίθεση με τις άπειρες ηλεκτρικές κιλοβατώρες. Κάποιος μου είχε πει κάποτε ότι το μαγείρεμα σε ηλεκτρική κουζίνα είναι σαν να κόβεις βούτυρο με αλυσοπρίονο! Πολλή ενέργεια για το τίποτα», εξηγεί ο κ. Δολαψάκης.

Ο ίδιος υποστηρίζει ότι τα φωτοβολταϊκά συστήματα, αν και ακριβά, αποσβένονται σε 10-15 χρόνια και δεδομένης της αλλεπάλληλης αύξησης της τιμής του ηλεκτρικού, η απόσβεση μπορεί να είναι πολύ γρηγορότερη. «Ουσιαστικά προαγοράζουμε την ηλεκτρική μας ενέργεια προκαταβάλλοντας 6-10.000 ευρώ ανά κιλοβάτ φωτοβολταϊκών και αφήνουμε τον ήλιο να μας παρέχει ηλεκτρισμό για τουλάχιστον 40 χρόνια, χωρίς να ανησυχούμε για τις τιμές, τη συντήρηση ή τις διακοπές και τα μπλακ άουτ».

Και υβριδικά αυτοκίνητα

Σε αυτή την αντίληψη προσιδιάζει και ο ανάλογος τρόπος ζωής που κρίνει απαραίτητη την ανακύκλωση αλλά και το υβριδικό αυτοκίνητο. «Έχουμε δύο υβριδικά αυτοκίνητα Τoyota prious. Το καθένα έχει δύο κινητήρες, έναν βενζινοκινητήρα και έναν ηλεκτροκινητήρα συν μια μεγάλη μπαταρία για να αποθηκεύει ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από τον βενζινοκινητήρα. Ο ηλεκτροκινητήρας χρησιμοποιείται για εκκίνηση και χαμηλές ταχύτητες και το αποτέλεσμα είναι μισή κατανάλωση και 50% λιγότεροι ρύποι. Επιπλέον, οι ιδιοκτήτες υβριδικών αυτοκινήτων δεν πληρώνουν τέλη κυκλοφορίας», επισημαίνει ο κ. Δολαψάκης.

Οι ιδιοκτήτες πράσινων σπιτιών και υβριδικών αυτοκινήτων στην Ελλάδα μετριούνται στα δάχτυλα. Ωστόσο, τα κίνητρα που συνεχώς δίνονται, όπως η πώληση ρεύματος στη ΔΕΗ, έχουν ήδη δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για ολοένα περισσότερους υποστηρικτές των ήπιων τεχνολογιών και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη δουλειά, το σπίτι και τους δημόσιους χώρους.