«Η πόλη μπορεί να ανασάνει με ουρανοξύστες»

Χάρης Καρανίκας, εφ. Τα Νέα, 6/2/2010

Δημιουργία εμβληματικών πύργων που θα αφήσουν ελεύθερα οικόπεδα εισηγείται μερίδα tων επιστημόνων

Διχάζει η πρόταση για στροφή στα ψηλά κτίρια με στόχο τη δημιουργία ελεύθερων χώρων

Περισσότεροι ελεύθεροι χώροι, θέα, κύρος, υπεραξία, εμβληματικές παρουσίες στο αρχιτεκτονικό πεδίο μιας γκρίζας πόλης.

Από την άλλη, αλλοίωση του Αττικού τοπίου, σπατάλη ενέργειας την εποχή της κλιματικής αλλαγής, δαπανηρές κατασκευές σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Υπέρμαχοι και πολέμιοι των ψηλών κτιρίων και των ουρανοξυστών μιλούν στα «ΝΕΑ» για τα υπέρ και τα κατά μιας Αθήνας που μεγαλώνει προς... τα σύννεφα.

«Τριπλασιάζοντας τον αριθμό των ορόφων σε ένα οικόπεδο με σταθερό τον συντελεστή δόμησης, αυτομάτως σημαίνει ότι τριπλασιάζουμε τον ελεύθερο χώρο. Πάντοτε τα ψηλά κτίρια είχαν για όλες τις πόλεις τον χαρακτήρα του τοπόσημου, της πιο εμβληματικής παρουσίας στο αρχιτεκτονικό πεδίο. Όσο πάμε πιο ψηλά τόσο η γοητεία της θέας αλλά και η αξία του ακινήτου επαυξάνονται», λέει στα «ΝΕΑ» ο αρχιτέκτονας Ιωάννης Βικέλας του οποίου «παιδιά» είναι οι περισσότεροι ουρανοξύστες στην Αθήνα. Περιοχές όπου θα μπορούσαν να χτιστούν ψηλά κτίρια στο Λεκανοπέδιο αποτελούν το Χαλάνδρι, το Μαρούσι, τα Μελίσσια, η Γλυφάδα και το Ελληνικό, το Φάληρο και ο Πειραιάς.

Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Ημερίδα των ειδικών που θεωρεί απαγορευτική την ανέγερση ψηλών κτιρίων στην Αθήνα υποστηρίζει ότι την εποχή των κλιματικών αλλαγών η λειτουργία αυτών των κατασκευών απαιτεί κατανάλωση μεγάλης ποσότητας ενέργειας. Στα 70 μέτρα δεν ανοίγεις τα παράθυρα, ζεις συνεχώς με τον κλιματισμό, ενώ ακόμα ένας λόγος που καθιστά ανέφικτη την καθ΄ ύψος ανάπτυξη της πόλης είναι η έλλειψη τεχνογνωσίας των εταιρειών αλλά και της βιομηχανίας μεταλλικών κατασκευών που απαιτείται για τέτοιου είδους έργα. «Σήμερα στην Ευρώπη αναθεωρούν τις αντιλήψεις περί ψηλών κτιρίων μετά την εφαρμογή τους επί 50 χρόνια», λέει ο κ. Λουκάκης. Όπως πάντως επισημαίνει ο κ. Βανδώρος, οι νέες τεχνολογίες έχουν καταστήσει τα ψηλά κτίρια το ίδιο αν όχι λιγότερο ενεργοβόρα από αντίστοιχου εμβαδού χαμηλά κτίρια.

ΤΟ ΤΟΠΙΟ

«Εκτός από τα προβλήματα στάθμευσης και προσπελασιμότητας, το τοπίο της Αττικής με τον Λυκαβηττό, την Ακρόπολη, τα Τουρκοβούνια δεν είναι δεκτικό τέτοιου τρόπου δόμησης, ενώ μεγάλο εμπόδιο αποτελούν και τα μικρά οικόπεδα της πρωτεύουσας καθώς για να κατασκευαστούν ψηλά κτίρια πρέπει να γίνουν συνενώσεις», λέει ο καθηγητής Πολεοδομίας Π. Λουκάκης.

Ο κ. Βικέλας πιστεύει πως τα ψηλά κτίρια δεν αλλοιώνουν το Αττικό τοπίο. Αντίθετα, αν έχουν καλή αισθητική αναβαθμίζουν την περιοχή όπου βρίσκονται. «Ο πύργος Ατρίνα στο Μαρούσι ή ο πύργος διαμερισμάτων Δίφρος του Τομπάζη στο Χαλάνδρι προκάλεσαν καμία προσβολή ή αλλοίωση στο περιβάλλον; Αντιθέτως, η αισθητική τους συνέβαλε αποφασιστικά στη βελτίωση της εικόνας του άμεσου και έμμεσου περιβάλλοντος», λέει.

Η ΧΡΗΣΗ

«Σε περίπτωση που αποδεικνύεται ότι χρειαζόμαστε ψηλούς πύργους, πρέπει ο συντελεστής δόμησής τους να είναι μικρότερος του ισχύοντος στην περιοχή. Έτσι εξισορροπούνται τα πλεονεκτήματα του μεγάλου ύψους όπως είναι η θέα, ο φωτισμός και ο αερισμός, με τα μειονεκτήματα που θα βαρύνουν τα περιβάλλοντα χαμηλά κτίρια. Πιστεύω ότι η κατοικία δεν θέλει να μετακομίσει στα ψηλά κτίρια: οι Αμερικανοί στη συντριπτική τους πλειονότητα ζουν οριζοντίως και εργάζονται καθέτως», λέει στα «ΝΕΑ» ο Θανάσης Αραβαντινός, ομότιμος καθηγητής Πολεοδομίας στο ΕΜΠ. «Βασική προϋπόθεση είναι οι θέσεις των πύργων να εντοπίζονται στα γενικά πολεοδομικά σχέδια. Να μην αποτελούν επιλογή του επενδυτή, αλλά να ορίζονται από αυτόν που κάνει τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Επίσης οι χώροι που θα επιλεγούν δεν πρέπει να είναι φορτισμένοι ιστορικά, αρχαιολογικά ή και περιβαλλοντικά, ενώ το κτιριακό περιβάλλον πρέπει να επιτρέπει την αλλαγή του τρόπου δόμησης».

ΤΟ ΠΑΡΚΙΝΓΚ

Όσον αφορά τους ελεύθερους χώρους που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν διατηρώντας σταθερό τον συντελεστή δόμησης και αυξάνοντας το όριο ύψους- το οποίο εδώ και δύο δεκαετίες ανέρχεται στα 27 μέτρα για την Αθήνα- ο αρχιτέκτονας Αλέξιος Βανδώρος που ασχολείται πάνω από επτά χρόνια με τους ουρανοξύστες και τα ψηλά κτίρια έχει κάνει τους εξής υπολογισμούς: «Στα όρια Νέου ΨυχικούΧαλανδρίου, όπου υπάρχουν ο Πράσινος Πύργος, το κτίριο κατοικιών Δίφρος και το κτίριο κατοικιών του Βικέλα, έχει δημιουργηθεί ικανοποιητικός ελεύθερος χώρος με πράσινο. Εάν κατασκευάζονταν άλλα 2 κτίρια κατοικιών ανάλογου μεγέθους και 2-3 κτίρια γραφείων 15-18 ορόφων, τότε με την ίδια συνολικά δόμηση θα προέκυπτε σχεδόν ο τριπλάσιος ελεύθερος χώρος.

Εύλογα λοιπόν αναρωτιέται κανείς γιατί να μην επιτρέπεται η ανέγερση ψηλών κτιρίων στην Αθήνα. «Το ζήτημα είναι να αποκτήσουμε λειτουργικούς ελεύθερους χώρους και όχι μη λειτουργικούς, όπως είναι αυτοί που δημιουργούνται γύρω από τους ουρανοξύστες. Η πρόσβαση στους ελεύθερους χώρους δεν είναι εύκολη όταν ζεις στον 30ό όροφο, είσαι μακριά, το σκέφτεσαι να κατέβεις», λέει ο ομότιμος καθηγητής Πολεοδομίας του Παντείου Πανεπιστημίου Παύλος Λουκάκης και επισημαίνει ότι πρόβλημα θα υφίσταται και με τον όγκο των αυτοκινήτων των κατοίκων ή των εργαζομένων σε ψηλά κτίρια. «Είχα αποδείξει ότι με συντελεστή δόμησης πάνω από 1,6 και με δείκτη ιδιοκτησίας ένα αυτοκίνητο ανά δύο οικογένειες, ο χώρος για παρόδια στάθμευση δεν επαρκεί.

Ελαιώνας και Θριάσιο όπως Παρίσι...

Η δημιουργία επιχειρηματικών κέντρων με ψηλά κτίρια στη Δυτική Αττική εξισορροπεί την πολεοδομική πίεση που ασκείται στα ανατολικά λόγω του αεροδρομίου και της μεγάλης οικιστικής ανάπτυξης αλλά και προς τον Βορρά. «Πιστεύω ότι στο ένα από τα δέκα τετραγωνικά χιλιόμετρα του Ελαιώνα θα μπορούσε να κατασκευαστεί ένα ψηλό κτίριο, πάντα με μειωμένο συντελεστή δόμησης και η υπόλοιπη έκταση να πρασινίσει και να έχει ήπια χρήση», λέει ο καθηγητής Πολεοδομίας, Θ. Αραβαντινός. Δεύτερο κέντρο με ψηλά κτίρια θα μπορούσε να δημιουργηθεί στο Θριάσιο και τρίτο, στην πεδιάδα Μεγάρων. Με αυτό τον τρόπο θα ανακουφιστεί το Λεκανοπέδιο και θα έχουμε σχετική αποκέντρωση», επισημαίνει. Αυτή η ιδέα προέρχεται από την ανάπλαση της Ντεφάνς, της συνοικίας των ουρανοξυστών έξω από το Παρίσι. Εκεί έως το 2013 θα έχουν κατεδαφιστεί 17 γερασμένα κτίρια.

«Ωραία θέα». «Έχεις την αίσθηση ότι ο αέρας είναι πιο καθαρός και πως κρατάς αποστάσεις από τη βρώμα της πόλης. Συν το πλεονέκτημα της θέας και το ότι δεν κλείνεσαι. Σαφώς τα θετικά είναι περισσότερα από τα αρνητικά», λέει στα «ΝΕΑ» η Χριστίνα Κωνσταντινίδου, επίκουρος καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, η οποία κατοικεί πάνω από 30 χρόνια στον 9ο όροφο του ψηλού κτιρίου που φέρει την υπογραφή του Ιωάννη Βικέλα, πίσω από τον Πράσινο Πύργο. Ως μεγάλο μειονέκτημα η κ. Κωνσταντινίδου επισημαίνει «τον θόρυβο από την Κηφισίας κυρίως όταν είναι ανοιχτά τα παράθυρα», ενώ όταν φυσάει πολύ νιώθει κάπως τις ταλαντώσεις του κτιρίου καθώς το διαμέρισμά της βρίσκεται σε ύψος 32-33 μέτρων από το έδαφος.