Η δροσερή «Ζεστή Κοιλάδα»

Λιάνα Τσώνου, εφ. Τα Νέα, 2/10/2009

Περικυκλωμένος από τις θεόρατες βουνοκορφές της Πίνδου, ο περίφημος Εθνικός Δρυμός της Βάλια Κάλντα σάς καλεί για έναν μοναδικό περίπατο λίγο πριν την αποκλείσει ο χειμώνας. Αφεθείτε σε μια περιπετειώδη περιπλάνηση στα απάτητα μονοπάτια της, ανάμεσα σε σκιερά, πυκνά δάση και πλάι στα διάφανα νερά των ορμητικών ρεμάτων της

Τι και αν η βλάχικη ονομασία της (Βάλια Κάλντα) σημαίνει Ζεστή Κοιλάδα; Η ανόθευτη αυτή γωνιά της Πίνδου φημίζεται για τη δροσιά της. Αιωνόβια δάση, υποαλπικά λιβάδια, κρυστάλλινα ποτάμια, πηγές και ορεινές λίμνες συνθέτουν μια γαλήνια όαση, όπου επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες ακόμα και τους θερινούς μήνες. Εξάλλου, οι γύρω κορυφογραμμές, που το ύψος τους ξεπερνά τα 2.000 μ., δικαιολογούν απόλυτα τον χαρακτηρισμό της Κοιλάδας ως μιας από τις πιο κρύες και υγρές περιοχές της χώρας.

Η αναζωογονητική περιήγηση αρχίζει μόλις 2 χλμ. πριν από το χωριό Περιβόλι. Ακολουθήστε τον χωματόδρομο στα αριστερά σας για να κινηθείτε στην περιμετρική ζώνη του Δρυμού με προορισμό την τοποθεσία Σταυρός, την είσοδο της Βάλια Κάλντα. Ο χωματόδρομος, αρκετά βατός με συμβατικό αυτοκίνητο, διασχίζει εκπληκτικά δάση μαύρης πεύκης και οξιάς, ενώ στο μέσο της διαδρομής η εικόνα ενός θεόρατου κεραυνοβολημένου πεύκου αιχμαλωτίζει το βλέμμα.

Φτάνοντας στον Σταυρό (έπειτα από 12 χλμ.) σε υψόμετρο 1.650, έχετε δύο επιλογές: να συνεχίσετε την περιήγησή σας είτε με τα πόδια (εφόσον οι αντοχές σας το επιτρέπουν), είτε με τετρακίνητο όχημα, καθώς ο χωματόδρομος γίνεται δύσβατος. Κατευθυνθείτε αριστερά προς Βάλια Κάλντα Κόκκινα Πεύκα (υπάρχουν σχετικές πινακίδες) και σύντομα η θέα της Ζεστής Κοιλάδας, φωλιασμένης ανάμεσα σε καταπράσινες πλαγιές, θα αποκαλυφθεί μπροστά σας σε όλο της το μεγαλείο.

Σε κάθε βήμα οι άγνωστοι θησαυροί της φύσης προσμένουν να τους ανακαλύψετε. Αρωματικά φυτά, ποικίλα είδη μανιταριών, αλλά και σπάνια είδη της χλωρίδας, όπως τα περίφημα φυσικά... μπονζάι της Πίνδου: πεύκα ηλικίας 30 ετών που δεν ξεπερνούν το 1 μ. σε ύψος!

Λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω ο χωματόδρομος χάνεται μέσα σε ένα πολύ πυκνό δάσος μαύρης πεύκης. Οι πανύψηλοι κορμοί των δέντρων (ύψους πάνω από 40 μ.), παρατεταγμένοι ασφυκτικά ο ένας πλάι στον άλλο δημιουργούν ένα απίστευτα μυστηριώδες σκηνικό, ενώ το δροσερό αεράκι και οι ασύγκριτες μυρωδιές του δάσους διεγείρουν όλες τις αισθήσεις. Κατηφορίζοντας μέσα στο μαύρο δάσος από οξιές και πεύκα αρχίζετε να μπαίνετε στον πυρήνα της Κοιλάδας. Ο χωματόδρομος καταλήγει σε μια εξαιρετική τοποθεσία με καταπράσινα λιβάδια. Εδώ μπορείτε να κάνετε μια στάση για να ανακτήσετε τις δυνάμεις σας και να απολαύσετε το πικ-νικ σας πλάι σε δροσερά ρυάκια.

Συνεχίζετε για τον πυρήνα του Δρυμού με προορισμό το θρυλικό Αρκουδόρεμα, το οποίο κάθε άλλο παρά τυχαία ονομάστηκε έτσι, αφού οι αρκούδες της Βάλια Κάλντα κατεβαίνουν εδώ για να βρουν τροφή. Η βοή του ποταμού θα σας κατευθύνει, ενώ σύντομα ξεπροβάλλουν μπροστά στα μάτια σας τα κρυστάλλινα νερά του. Κατηφορίζοντας το μονοπάτι θα βρεθείτε στις όχθες του, τις οποίες ενώνει ένα ξύλινο γεφυράκι. Το Αρκουδόρεμα ρέει ανάμεσα σε ένα πυκνό δάσος από μαυρόπευκα και η πεζοπορία κατά μήκος του φαντάζει δελεαστική. Το βλέμμα ταξιδεύει παράλληλα με την ορμητική ροή του, ακολουθεί την ευθύγραμμη πορεία των κορμών ώς το ουρανό, χάνεται ανάμεσα στις φυλλωσιές μιας λυγερόκορμης οξιάς. Περνώντας απέναντι και συνεχίζοντας πορεία μέσα στο δάσος θα επιστρέψετε στην τοποθεσία με τα καταπράσινα λιβάδια, με τους ήχους του πολύβουου Αρκουδορέματος και τις μελωδίες των πουλιών να αντηχούν ακόμα στα αυτιά σας.

Ο Εθνικός Δρυμός Πίνδου

Αυτός ο τόπος μοναδικής οικολογικής αξίας εκτείνεται στο βορειοανατολικό τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, στο νότιο άκρο του Νομού Γρεβενών. Η συνολική έκτασή του φτάνει τα 69.000

στρέμματα, ενώ ο πυρήνας του καταλαμβάνει έκταση 30.000 στρεμμάτων. Αποτελείται από μια μεγάλη, ορεινή κοιλάδα την οποία διασχίζει στο μεγαλύτερο μέρος της το Αρκουδόρεμα, περιτριγυρισμένο από τα βουνά του ορεινού συμπλέγματος του Λύγκου της Βόρειας Πίνδου. Μέσα στον Δρυμό σχηματίζονται αρκετές μικρές λίμνες, με πιο μεγάλες τις δύο λίμνες της Φλέγκας (1.850 μ.) και τον Λάκκο στο Αβγό (1.600 μ.).

Εκτεταμένα δάση μαύρης πεύκης και οξιάς, ρόμπολα και δύο μικρές συστάδες δασικής πεύκης απλώνονται σε όλη την έκτασή της, ενώ σε μεγαλύτερο υψόμετρο απλώνονται υποαλπικά λιβάδια.

Παράλληλα, η Βάλια Κάλντα συνθέτει ένα εξαιρετικά σημαντικό οικοσύστημα, καθώς εδώ βρίσκουν καταφύγιο πολυάριθμα είδη της πανίδας. Ο Δρυμός προστατευτεί 7 είδη αμφιβίων, 10 είδη ερπετών, 70 είδη πουλιών και 17 είδη θηλαστικών. Συγκεκριμένα, αποτελεί σημαντικό βιότοπο για την καφέ αρκούδα, τον λύκο, τη βίδρα, το ζαρκάδι, το αγριόγιδο.

Πώς να πάτε

Από Αθήνα θα ακολουθήσετε την Ε.Ο. για Λαμία και από εκεί θα κατευθυνθείτε για Καρδίτσα (μέσω Δομοκού)- Τρίκαλα- ΚαλαμπάκαΓρεβενά. Από Θεσσαλονίκη θα φτάσετε στα Γρεβενά ακολουθώντας την Εγνατία Οδό (μέσω Βέροιας- Κοζάνης). Από τα Γρεβενά θα κατευθυνθείτε για το Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας και από το χωριό Μαυραναίοι θα πάρετε τον δρόμο προς το Περιβόλι. Από Αθήνα απέχει 450 χλμ. και από Θεσσαλονίκη 240 χλμ.

Αξίζει να δείτε

Το γεφύρι Αζίζ Αγά. Το φημισμένο τρίτοξο γεφύρι είναι το υψηλότερο πέτρινο γεφύρι της Μακεδονίας (ύψους 15 μ.). Βρίσκεται λίγο πριν από το χωριό Τρίκωμο και κατασκευάστηκε το 1727.

Το γεφύρι Ζιάκα. Κτισμένο το 1880 πάνω από τα νερά παραποτάμου του Βενέτικου. Είναι γνωστό και με την ονομασία Τουρκογέφυρο, αφού εδώ έγινε μια μεγάλη μάχη του οπλαρχηγού Θεόδωρου Ζιάκα με τους Τούρκους. Το χωριό Σπήλαιο. Κουκλίστικο χωριό σκαρφαλωμένο στο άγνωστο βουνό Όρλιακας. Θα το προσεγγίσετε διασχίζοντας ένα τοπίο άγριας ομορφιάς, ανάμεσα στα απόκρημνα βράχια του Όρλιακα. Περάστε με προσοχή τον εξαιρετικά στενό ασφαλτόδρομο. Η θέα προς τη χαράδρα του Βενέτικου κόβει την ανάσα! Αξίζει μια βόλτα στο χωριό, όπου ξεχωρίζει το πανέμορφο κτίριο του Δημοτικού Σχολείου, αλλά και η Μονή Παναγίας της Σπηλιανής.

Τη γέφυρα της Πορτίτσας και το φαράγγι του Βενέτικου . Από το χωριό Σπήλαιο θα ακολουθήσετε τον χωματόδρομο για το γεφύρι για να φτάσετε σε μια πανέμορφη τοποθεσία. Το πέτρινο γεφύρι της Πορτίτσας (1830) μοιάζει με πύλη του φαραγγιού «Πορτίτσες», ενώ πανύψηλα επιβλητικά βράχια σχηματίζουν ένα στενό πέρασμα, όπου κυλάει ο Βενέτικος.

Δραστηριότητες

Η περιήγηση στη Βάλια Κάλντα πρέπει να γίνεται με τη συνοδεία έμπειρων οδηγών. Εξειδικευμένα γραφεία εναλλακτικών δραστηριοτήτων διοργανώνουν μεταξύ άλλων πεζοπορίες και διαδρομές 4x4 στο δάσος, στο Αρκουδόρεμα, αλλά και στις λίμνες Φλέγγας.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τα παρακάτω γραφεία: Γραφείο Οικοτουρισμού Πίνδου « Ρindos Εxplorer » ( στα Τρίκαλα, τηλ. 2431077267, 6972339867, www. pindos-explorer.gr), « Αlpine zone », (στη Βασιλίτσα, τηλ. 24620 80688), « Τrekking Ηellas » Δυτικής Μακεδονίας, (στα Γρεβενά, τηλ. 24620 87999), « Οverland » (στα Γρεβενά, τηλ.

24620 85032, 6977 772542).

Διαμονή

Στο Περιβόλι: «Valia Calda» (τηλ. 24620 82020). Ξενοδοχείο με 23 ευρύχωρα απλά δωμάτια. Λειτουργεί εστιατόριο. « Αρκουδόρεμα » (τηλ. 24620 81467). Ξενώνας παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Διαθέτει άνετα δωμάτια με όλες τις ανέσεις.

Στο Πολυνέρι: «Άρκτος» (τηλ. 24620 82618).

Στον δρόμο ΓρεβενώνΒασιλίτσας, διαθέτει 9 δωμάτια και 3 τετράκλινες σοφίτες, ευρύχωρα και με ζεστά χρώματα. Λειτουργεί εστιατόριο.

« Αρχονταρίκι » (24620 85660, www.archodariki.gr). Κτισμένο εξωτερικά με πέτρα και ξύλο. Έχει 17 πλήρως εξοπλισμένα δωμάτια και δύο σουίτες με τζάκι και υδρομασάζ.

Στη Σμίξη:« Valia Νostra » (τηλ. 24620 80151, 6973025490, www.valianostra.gr). Ξενώνας παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με δωμάτια που συνδυάζουν την παράδοση με τη διακριτική πολυτέλεια. Έχει εστιατόριο, καφέ-μπαρ και χώρο spa. « Βίλα Έλενα » (τηλ. 24620 85705,www. clubslalom.gr).

Ξενώνας με απλά περιποιημένα δωμάτια. «Νεφέλη» (τηλ. 2462084736). Ξενώνας με 11 δωμάτια και δύο σοφίτες. Έχει χώρο σαλονιού και εστιατόριο.

Στην περιοχή της Βασιλίτσας : « Casa La Μundi » (τηλ. 24620 25555-8, www.casalamundi.gr).

Ξενοδοχείο με 56 ευρύχωρα δωμάτια, εξοπλισμένα με ΤV, μίνι μπαρ, και τρεις σουίτες με τζάκι και τζακούζι. Διαθέτει καφέ, εστιατόριο, κέντρο spa, γυμναστήριο, παιδότοπο. « Vasilitsa Resort »(τηλ. 2462083555, www.evasilitsa.gr). Ξενοδοχείο στο 35ο χλμ. ΓρεβενώνΒασιλίτσας. Διαθέτει δωμάτια, σουίτες με τζάκι και σαλόνι και μεζονέτες. Λειτουργεί εστιατόριο, παιδότοπος, καφέμπαρ και χώρος spa.

Στο Λάβδα: « Ρindos Ρalace » (τηλ. 2462025190, www.pindospalace.gr). Διαθέτει 19 δίκλινα δωμάτια, 5 χωριάτικες σουίτες με τζάκι και σοφίτες. Έχει εστιατόριο, καφέ-μπαρ, εξωτερική πισίνα, γυμναστήριο, παιδική χαρά.

« Η Λάβδα »(τηλ. 2462085650). Ξενώνας με 6 δίκλινα και 2 τρίκλινα ευρύχωρα δωμάτια, με ωραία θέα.

Φαγητό

Στο Πολυνέρι:« Καστρί » (τηλ. 24620 80444). Η παραδοσιακή ταβέρνα προσφέρει αγριογούρουνο, λαγό στιφάδο, ψητό αρνάκι και νοστιμότατα παϊδάκια.

« Το τζάκι » (τηλ. 2462081347). Ταβέρνα με ποικιλία μαγειρευτών.

Στο Σπήλαιο:« Η Πέρδικα » (τηλ. 24620 82234). Παραδοσιακή ταβέρνα όπου θα δοκιμάσετε ψητά μανιτάρια, κατσικάκι, αρνάκι και γρεβενιώτικη πατσαβουρόπιτα.

Στη Σμίξη:« Θεοχάρης » (τηλ. 24620 85230). Ταβέρνα στην πλατεία του χωριού για μαγειρευτά και της σούβλας.

Στην Αετιά: « Τσούργιακα » (τηλ. 24620 81220). Σερβίρει αρνάκι, κατσικάκι, αγριογούρουνο, ομελέτα από φρέσκα αυγά κότας και πάπιας, χειροποίητα ζυμαρικά.