Θεσσαλονίκη: Σεργιάνι στο χθες και στο σήμερα

Λιάνα Τσώνου, εφ. Τα Νέα (Διακοπές), 16/10/2009

Η θάλασσα αστράφτει κάτω από τον μεσημεριανό ήλιο, τα αφρισμένα κύματα βρέχουν το πλακόστρωτο της παλιάς παραλίας, ενώ στα ανοιχτά τρεις- τέσσερις ιστιοσανιδοπλόοι επιδίδονται σε ένα ατέλειωτο παιχνίδι ισορροπίας κόντρα στον άνεμο. Ο επιβλητικός Όλυμπος αναδύεται θαρρείς μέσα από την υδάτινη επιφάνεια. Φυσάει Βαρδάρης και η παραλία της Θεσσαλονίκης δεν είναι ποτέ άλλοτε τόσο σαγηνευτική.

Περίπατος στην παραλία

Η θάλασσα αστράφτει κάτω από τον μεσημεριανό ήλιο, τα αφρισμένα κύματα βρέχουν το πλακόστρωτο της παλιάς παραλίας, ενώ στα ανοιχτά τρεις- τέσσερις ιστιοσανιδοπλόοι επιδίδονται σε ένα ατέλειωτο παιχνίδι ισορροπίας κόντρα στον άνεμο. Ο επιβλητικός Όλυμπος αναδύεται θαρρείς μέσα από την υδάτινη επιφάνεια. Φυσάει Βαρδάρης και η παραλία της Θεσσαλονίκης δεν είναι ποτέ άλλοτε τόσο σαγηνευτική

Κατεβαίνεις στον Λευκό Πύργο (1), το μνημείο σύμβολο της πόλης. Κάτω από το επιβλητικό κτίριο υφαίνονται μικρές, καθημερινές ιστορίες. Υψώνεις το βλέμμα και μένεις να χαζεύεις τις πολεμίστρες. Τριγύρω μικροί και μεγάλοι απολαμβάνουν τη δροσιά των δένδρων, καθισμένοι στα πεζούλια ή στο γρασίδι. Η πλατεία γύρω από τον Λευκό Πύργο γεμίζει με κόσμο, καθώς η ώρα της καθιερωμένης απογευματινής βόλτας πλησιάζει.

Ένα πολυσυλλεκτικό σκηνικό αρχίζει να στήνεται στην άκρη της παλιάς παραλίας. Ποδηλάτες διασχίζουν ανέμελα το πλακόστρωτο και η θαλασσινή αύρα δροσίζει τα πρόσωπά τους, ηλικιωμένοι σουλατσάρουν με το βλέμμα στραμμένο στο απέραντο γαλάζιο, αμαξάδες καλούν για μια αλλιώτικη βόλτα, ζευγαράκια και εφηβικές παρέες παίρνουν θέση στην προκυμαία για να θαυμάσουν το περίφημο ηλιοβασίλεμα.

Συγχρωτίζεσαι με τον κόσμο και από τον Λευκό Πύργο κατευθύνεσαι προς τη νέα παραλία , είτε πεζός είτε πάνω στις ρόδες του ποδηλάτου σου ακολουθώντας τον ειδικά διαμορφωμένο ποδηλατόδρομο. Λίγο πιο κάτω τα αγκυροβολημένα καραβάκια σε προκαλούν να δεις την πόλη μέσα από τη θάλασσα, γιατί της «Σαλονίκης μοναχά της πρέπει το καράβι», όπως έγραψε ο Καββαδίας.

Αφού υποκύψεις στον δελεαστικό πειρασμό, θα συνεχίσεις προς το Άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου (2). Ο περίπατος συνεχίζεται κατά μήκος των πάρκων της παραλίας, όπου τα φυλλοβόλα δένδρα να αποκαλύπτουν μια μαγευτική χρωματική πανδαισία στην καρδιά του φθινοπώρου. Μπορείς να ξαποστάσεις στα παγκάκια και έπειτα να συνεχίσεις προς το ξενοδοχείο «Μακεδονία Παλάς». Λίγα μέτρα παρακάτω, το πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής και το δημοτικό αναψυκτήριο είναι σημείο αναφοράς για πολλές οικογένειες.

Μια εντυπωσιακή εικόνα αποκαλύπτεται μπροστά σου καθώς αντικρύζεις τις « Ομπρέλες » (3), το εμπνευσμένο έργο του Ζογγολόπουλου, να αιωρούνται πάνω από το πλακόστρωτο. Η διαδρομή συνεχίζει στα πάρκα « Οδυσσέα Φωκά » και « Φαλήρου » (4) με τα γήπεδα τένις και μπάσκετ και το αναψυκτήριο. Φτάνοντας στις εγκαταστάσεις του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου (5), αξίζει να ανηφορίσεις μέχρι το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας- Θράκης ( 6 Βασ. Όλγας 68, τηλ. 2310-830.591).

Από τον Ιστιοπλοϊκό Όμιλο η βόλτα συνεχίζεται πλάι στα πέντε νέα θεματικά πάρκα της παραλίας, ανάμεσα στην αλέα με τα πεύκα. Πρώτη στάση στον Κήπο του Ήχου(7) με τους καλαμιώνες και τις ειδικές κατασκευές να σκορπίζουν στον αέρα ήχους ιδιαίτερους. Συνεχίζεις στον Κήπο των Ρόδων(8) για να χαθείς στον λαβύρινθο που σχηματίζουν οι πανύψηλες, πολύχρωμες τριανταφυλλιές. Εικόνες υπαίθρου φέρνει στον νου ο Κήπος της Μνήμης(9) λίγο πιο κάτω, όπου οι ευωδιές της λεβάντας, του δυόσμου, του θυμαριού διεγείρουν τις αισθήσεις. Πέρνα δίπλα στις αθλητικές εγκαταστάσεις για να ανέβεις στο ξύλινο μπαλκόνι του παλιού αντλιοστασίου, από όπου η θέα της νέας παραλίας και του Θερμαϊκού είναι εκπληκτική.

Στον Κήπο του Νερού(10) απολαμβάνεις τον περίπατο πλάι σε τεχνητές λίμνες με ανθισμένα νούφαρα και υδρόβια φυτά, υπό τους ήχους ενός τεχνητού καταρράκτη μήκους 100 μ. Μια παρέα πιτσιρικάδων ανεβάζει την αδρεναλίνη με τις εντυπωσιακές φιγούρες της στην πίστα για σκέιτμπορντ και ποδήλατα ΒΜΧ, καθώς η διαδρομή καταλήγει στον Κήπο της Μουσικής (11). Την ώρα του δειλινού η ατμόσφαιρα είναι γλυκιά. Ο ήλιος δύει, πυρώνει τη θάλασσα. Κάτω από τα χρυσοκόκκινα χρώματα του ουρανού, ακόμα και η επιβλητική θωριά του Λευκού Πύργου αποκτά λιγότερη αυστηρή όψη. Ο χρόνος παγώνει στην παραλία την ώρα που τα ζευγαράκια της προκυμαίας μεταμορφώνονται σε σκοτεινές σιλουέτες.

Η Άνω Πόλη και τα Κάστρα Η Άνω Πόλη και τα Κάστρα

Τα λιθόστρωτα σοκάκια της Άνω Πόλης αναδίδουν ακόμα το άρωμα άλλων εποχών, ενώ οι ασβεστωμένες μονοκατοικίες με «μπαλκόνι» όλο τον Θερμαϊκό Κόλπο σε προκαλούν να διαβείς το κατώφλι τους. Ανηφορίζοντας υψώνεις το βλέμμα στα επιβλητικά τείχη και τους πύργους που στέκουν εδώ και αιώνες σαν ασάλευτοι φρουροί της αρχόντισσας Θεσσαλονίκης

Όλη η ατμόσφαιρα της παλιάς Θεσσαλονίκης περικλείεται στο βορειότερο κομμάτι της παλιάς πόλης, κάτω από τα τείχη της Ακρόπολης. Με αφετηρία τα καλοδιατηρημένα Ανατολικά Τείχη απέναντι από το Νοσοκομείο Άγιος Δημήτριος και κατά μήκος της οδού Ελ. Ζωγράφου ξεκινάει μια ανηφορική πορεία στα ίχνη της Ιστορίας.

Περπατάς πλάι στο ανατολικό τείχος, το οποίο εκτεινόταν μέχρι και τον Λευκό Πύργο και αποτελούσε τη μία πλευρά της ισχυρής τετράπλευρης οχύρωσης της πόλης. Η ανηφόρα κόβει την ανάσα, όπως και η θέα που αποκαλύπτεται καθώς φτάνεις στη Λεωφόρο Όχι, από όπου στρίβεις αριστερά. Διασχίζοντας την οδό θα μπεις στον πειρασμό να ξαποστάσεις στις καφετέριες και τις ψαροταβέρνες με πιάτο... όλη την πόλη, αλλά μη βιαστείς να υποκύψεις.

Η διαδρομή ανηφορίζει την οδό Ακροπόλεως με προορισμό τη δημοφιλέστερη θέση θέας. Το στενοσόκακο της οδού Μαύρης Πέτρας που αρχίζει από την Ακροπόλεως καταλήγει σε ένα απολαυστικό μπαλκόνι. Από εκεί η μεγάλη ανηφόρα οδηγεί στον υποβλητικό Πύργο του Τριγωνίου (ή Πύργο της Αλύσεως), τον οποίο κατασκεύασαν οι Οθωμανοί για να ενισχύσουν τη βυζαντινή οχύρωση, και στα βυζαντινά οχυρωματικά τείχη της Ακρόπολης, τα οποία κατασκευάστηκαν την εποχή του Μεγάλου Θεοδοσίου τον 4ο αι. μ.Χ.

Κάτω από τη σκιά του Πύργου τα απογεύματα συρρέει πλήθος κόσμου για να απολαύσει το πιο σαγηνευτικό πανόραμα της Θεσσαλονίκης, ενώ το σούρουπο η σκοτεινή θάλασσα φεγγοβολά από τα μυριάδες φώτα της πόλης.

Περπατώντας στην οδό Επταπυργίου κατά μήκος των τειχών θα θαυμάσεις την Πορτάρα και θα κατευθυνθείς προς τη Μονή Βλατάδων. Κτισμένο γύρω στα 1351-1371 από τους αδελφούς Βλατάδες, είναι το μοναδικό μοναστήρι των βυζαντινών χρόνων που διασώθηκε κατά την Τουρκοκρατία. Εκπληκτική είναι η θέα από την αυλή του και αξιόλογος ο ναός της. Από τον αρχικό ναό σώζονται μόνο το ιερό, το παρεκκλήσι των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, ο τρούλος και ο εσωτερικός νότιος τοίχος. Η σημερινή μορφή του χρονολογείται στα 1801, οπότε ο ναός επισκευάστηκε ριζικά, καθώς και στις αρχές του 20ου αι., οπότε προστέθηκε η νότια στοά και το πρόπυλο της δυτικής εισόδου.

Από τη Μονή Βλατάδων θα κατέβεις στην οδό Ακροπόλεως και έπειτα από λίγα μέτρα κατηφορίζεις την Αγαθαγγέλου. Τα σκαλοπάτια οδηγούν στην περίφημη Άνω Πόλη και καθώς οι ήχοι των αυτοκινήτων ξεμακραίνουν, βυθίζεσαι όλο και πιο βαθιά σε έναν αλλιώτικο κόσμο, ξεχασμένο θαρρείς από τον χρόνο. Στρίβεις δεξιά στο σοκάκι της Τιμόθεου Ηγουμένου και οι διώροφες παραδοσιακές κατοικίες, οι περιποιημένες αυλές και η απόλυτη σιγή ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια σου μιαν άλλη εποχή.

Φτάνοντας στη συμβολή με την οδό Βλατάδων θα ακολουθήσεις τις πινακίδες για τον ναό του Οσίου Δαβίδ (ή Μονή Λατόμου). Η παμπάλαια εκκλησία χρονολογείται από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, καθώς κτίστηκε στα τέλη 5ου με αρχές 6ου αι. πάνω σε ρωμαϊκό κτίσμα ως καθολικό της Μονής Λατόμου. Δέος προκαλεί το περίφημο ψηφιδωτό της κόγχης (5ου6ου αι.), που αναπαριστά τον Χριστό «αγένειο» να κάθεται σε ένα φωτεινό τόξο, ενώ επίσης σώζονται τοιχογραφίες του 12ου αι.

Ο περίπατος συνεχίζεται στην πλακόστρωτη Λυσίου και ανηφορίζει τα σκαλοπάτια για να βγει στη Δημητρίου Πολιορκητού. Στρίβοντας δεξιά θα σεργιανίσεις τις παραδοσιακές οικίες με τα σαχνισιά και τις προσόψεις στα χρώματα του λουλακιού, του βυσσινί και της ώχρας, για να φτάσεις στην Πλατεία Τσιτσάνη με την προτομή του αξέχαστου μουσικοσυνθέτη. Από το βόρειο άκρο της πλατείας αρχίζει το πλακόστρωτο δρομάκι της Συρακουσών, όπου οι παλιές ασβεστωμένες μονοκατοικίες στέκουν πλάι στα νεόκτιστα οικήματα σε πείσμα των καιρών. Ακολουθώντας τα δαιδαλώδη σοκάκια της Δωδώνης, της Μπουμπουλίνας και της Πηλέως θα καταλήξεις στην ΠλατείαΤερψιθέας , όπου δεσπόζει ένας μουσουλμανικό μαυσωλείο.

Σεργιάνι στα Λαδάδικα

Εικόνες από την παλιά αγορά της Θεσσαλονίκης ξετυλίγονται με μια βόλτα στα παραδοσιακά Λαδάδικα. Περιδιαβάζοντας στα πλακόστρωτα δρομάκια, πλάι στα διατηρητέα κτίρια με τις χρωματιστές προσόψεις, η αίσθηση του χρόνου χάνεται. Τα βήματα οδηγούν στο λιμάνι, όπου κάθε χρόνο τις ημέρες του Νοεμβρίου στήνεται το ιδανικό κινηματογραφικό σκηνικό

Η εντυπωσιακή Πλατεία Αριστοτέλους με το ανοιχτό μέτωπο στη θάλασσα, την Άνω Πόλη και τα Κάστρα, είναι η αφετηρία της διαδρομής. Αυτή εδώ η γωνιά είναι το μοναδικό δημιούργημα του αρχιτέκτονα Ερνέστου Εμπράρ, ο οποίος σχεδίασε το κέντρο μετά την πυρκαγιά του 1917. Στη μεγάλη πλατεία σύμβολο της πόλης, ο κόσμος απολαμβάνει τον περίπατο κάτω από τα εντυπωσιακά διατηρητέα κτίρια με τις καμπυλωτές προσόψεις στο χρώμα της ώχρας.

Ανηφορίζεις την περίφημη οδό, περνώντας κάτω από τις χαρακτηριστικές στοές των κτιρίων και δίπλα από τις καφετέριες και στρίβεις αριστερά στην Τσιμισκή. Μια ματιά στις βιτρίνες του πλέον εμπορικού δρόμου της πόλης σε φέρνει σύντομα στην οδό Κατούνη. Αξίζει να ανηφορίσεις το κομμάτι της οδού που αρχίζει από το βόρειο τμήμα της Τσιμισκή, για να γνωρίσεις την Πλατεία Εμπορίου (1). Η περιοχή είναι γεμάτη με παλιά κτίρια, στοές και μικρομάγαζα που έχουν μιαν αλλιώτικη γοητεία.

Επιστρέφοντας στην Τσιμισκή, η πλακόστρωτη Κατούνη οδηγεί στην καρδιά της περίφημης συνοικίας των Λαδάδικων. Περπατάς πλάι στα παλιά διώροφα κτίρια με τα μεγάλα ορθογώνια παράθυρα και ο νους τρέχει σε άλλες εποχές. Κάποτε στο ισόγειό τους στεγάζονταν τα μαγαζιά και οι αποθήκες, όπου φυλάσσονταν το λάδι και άλλα προϊόντα που έδωσαν στην παλιά αγορά του λιμανιού την ονομασία της. Εδώ γινόταν όλο το χονδρεμπόριο της περιοχής από τα τέλη του 19ου αι.,

αλλά μετά την πυρκαγιά του 1917 έμειναν μόνο οι λαδάδες. Από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αι. στη συνοικία υπήρχαν οίκοι ανοχής, οι οποίοι άρχισαν να κλείνουν μετά τον σεισμό του ΄78. Σιγά σιγά οι αποθήκες και τα μαγαζιά εγκαταλείφθηκαν και τη δεκαετία του ΄80 η περιοχή έμοιαζε ερειπωμένη.

Το σεργιάνι ανάμεσα στα αποκαταστημένα παλιά οικήματα αποκαλύπτει πως αυτά τα θαυμάσια δείγματα αρχιτεκτονικής των τελών του 19ου αι. σώθηκαν από την κατεδάφιση. Η Πλατεία Δημάρχου με το σιντριβάνι σφύζει από ζωντάνια όλες τις ώρες της ημέρας, χάρη στα πολυάριθμα εστιατόρια, τις καφετέριες και τα μπαράκια που λειτουργούν εδώ. Τα Λαδάδικα κηρύχτηκαν ιστορικός τόπος και έγιναν συνώνυμο της νυκτερινής διασκέδασης.

Ακολουθείς την πλακόστρωτη Αιγύπτου, ίσως το πιο όμορφο δρομάκι της συνοικίας, και οι χρωματιστές προσόψεις των κτιρίων με τις τούβλινες λεπτομέρειες αναδίδουν έντονα την ατμόσφαιρα της παλιάς Θεσσαλονίκης. Συνεχίζεις στην κεντρική Πλατεία Μοριχόβου(2) και από εκεί στα σοκάκια της Βαΐου και της Λυκούργου.

Στα Μουσεία Κινηματογράφου και Φωτογραφίας

Αφήνοντας πίσω τα Λαδάδικα, η οδός Σαλαμίνος οδηγεί στο λιμάνι. Στρίβεις αριστερά στην παραλιακή Λ. Νίκης για να βρεθείς στην πύλη του Λιμανιού, που οδηγεί στην Α΄ προβλήτα. Οι παλιές αποθήκες, το εκπληκτικό κτίριο του Τελωνείου, το πλακόστρωτο και η θάλασσα συνθέτουν το κατάλληλο σκηνικό για τις ημέρες του Νοεμβρίου, οπότε γίνεται το διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το δεκαήμερο του Φεστιβάλ η προβλήτα πλημμυρίζει από σινεφίλ, καθώς στις αποθήκες της προβάλλονται οι περισσότερες ταινίες. Κοντοστέκεσαι λίγο στην άκρη της προβλήτας για να θαυμάσεις τη θέα όλη της παραλιακής ζώνης και έπειτα κατευθύνεσαι στα Μουσεία Κινηματογράφου και Φωτογραφίας, τα οποία στεγάζονται στην ανακαινισμένη Αποθήκη Α΄. Στο Μουσείο Κινηματογράφου ( 3 - τηλ. 2310-

508.398, www.cinemuseum.gr) θα παρακολουθήσεις όλη την ιστορία του ελληνικού σινεμά καρέ καρέ, μέσα από αφίσες, φωτογραφίες, αποσπάσματα από δεκάδες ταινίες, κοστούμια ηθοποιών. Το Μουσείο Φωτογραφίας ( 4 - τηλ. 2310-566.716, www.thmphoto.gr) παρουσιάζει περιοδικές εκθέσεις με στόχο τη διαφύλαξη της ιστορικής φωτογραφίας και την ανάδειξη της σύγχρονης δημιουργίας. Η διαδρομή τερματίζει στην Αποθήκη Β1 για μια γνωριμία με τον κόσμο της σύγχρονης τέχνης, καθώς εδώ στεγάζεται το παράρτημα του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (5).

Πέντε μουσεία διδάσκουν πολιτισμό

Έναν γοητευτικό πολιτιστικό περίπατο μέσα στην πόλη προτείνει η «Κίνηση των 5 Μουσείων» Θεσσαλονίκης, επιχειρώντας να μυήσει τον επισκέπτη στη μακρόχρονη Ιστορία και τον πολιτισμό της. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ ενώνουν τις δυνάμεις τους, προσφέροντας σημαντικές εκθέσεις, κοινές δράσεις και ποικίλες εκδηλώσεις

Αρχαιολογικό Μουσείο

Στη μόνιμη έκθεση αποκαλύπτονται τα μυστικά της αρχαίας Μακεδονίας, ο πολιτισμός και οι άνθρωποί της. Στον Κήπο του μουσείου φιλοξενείται η νέα μόνιμη έκθεση «Αγρός, Οικία, Κήπος, Τόπος», όπου ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί ένα κομμάτι της ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης, ανάμεσα σε ταφικά μνημεία και πλάι σε μια πλούσια αστική οικία με εντυπωσιακά ψηφιδωτά. «Το μουσείο πρέπει πρώτα απ΄ όλα να το αγαπήσει η πόλη του. Να το αισθανθούν οι πολίτες ως ένα μεγάλο δημόσιο σπίτι, όπου βιώνουν πράγματα που αφορούν τον πολιτισμό», λέει η διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου κ. Πολυξένη Αδάμ-Βελένη.

Βυζαντινού Πολιτισμού

Στο λιτό διατηρητέο κτίριο του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού παρουσιάζονται όψεις της καθημερινής ζωής, της τέχνης και του πολιτισμού του Βυζαντίου από την πρωτοβυζαντινή (4ος-7ος αι.) μέχρι τη μεταβυζαντινή περίοδο (1453-19ος αι.). Στις 11 αίθουσες της μόνιμης έκθεσης τα 2.900 αντικείμενα διηγούνται με χρονολογική σειρά μικρές ιστορίες από την οργάνωση της θρησκευτικής και της κοινωνικής ζωής, την καλλιτεχνική και την πνευματική παραγωγή έως τον ιδιωτικό βίο και τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Τοιχογραφίες, ψηφιδωτά, μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη, παλαιοχριστιανικοί τάφοι με τις τοιχογραφίες τους, εικόνες, εκκλησιαστικά σκεύη και αντικείμενα καθημερινής χρήσης φωτίζουν πτυχές μια άλλης εποχής.

Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Την πολύτιμη Συλλογή Κωστάκη με έργα τέχνης (1.275 έργα ζωγραφικής, σχέδια, κατασκευές, κεραμικά) σημαντικών καλλιτεχνών της ρωσικής πρωτοπορίας, αλλά και έναν σημαντικό αριθμό έργων ζωγραφικής και γλυπτικής Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών φιλοξενεί το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Παράλληλα πραγματοποιούνται περιοδικές εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, καθώς και πολυάριθμες δράσεις και εκδηλώσεις. Όπως σημειώνει η διευθύντρια του ΚΜΣΤ κ. Μαρία Τσαντσάνογλου, η πρωτοποριακή πρωτοβουλία της «Κίνησης των 5 Μουσείων» αποτελεί σταθμό για τη μουσειακή συνεργασία στην Ελλάδα. «Ενδυναμώνει το έργο μας και αποτελεί ένα ισχυρό και δημιουργικό εργαλείο για την ανάπτυξη της πολιτιστικής Θεσσαλονίκης», τονίζει.

Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Η δωρεά έργων τέχνης του συλλέκτη Αλέξανδρου Ιόλα το 1978 σηματοδότησε την αφετηρία τού τότε Μακεδονικού Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης. Στην πορεία, το όραμα βρήκε θερμούς υποστηρικτές για να δημιουργηθεί το σημερινό μουσείο. Όπως τονίζει η πρόεδρος του ΜΜΣΤ κ. Ξανθίππη Σκαρπιά-Χόιπελ, η αγάπη του κόσμου ήταν και παραμένει κινητήριος δύναμη. «Η συνένωση των δυνάμεων των πέντε μουσείων δείχνει το πραγματικό πρόσωπο του πολιτισμού», προσθέτει. Η μόνιμη συλλογή του ΜΜΣΤ περιλαμβάνει περίπου 1.800 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, βίντεο και εγκαταστάσεων, χαρακτικής και φωτογραφίας Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών.

Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ

Η αγάπη του Νέστορα και της Αλίκης Τέλλογλου για την Τέχνη γέννησε το Τελλόγλειο Ίδρυμα το 1972, όταν έγινε η δωρεά της συλλογής έργων τέχνης του ζεύγους στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Σήμερα, εκτός από τη συλλογή έργων σημαντικών Ελλήνων και Ευρωπαίων καλλιτεχνών του 19ου και του 20ού αιώνα μπορείτε να δείτε την έκθεση «Ο Μiro της Μαγιόρκα», η οποία συμπληρώνεται με παράλληλες εκδηλώσεις και επεκτείνεται στα άλλα τέσσερα μουσεία. «Η συνεργασία των πέντε μουσείων είναι ένα καταπληκτικό δείγμα ανθρωπιάς και φιλίας», σημειώνει η γενική γραμματέας του Τελλογλείου Ιδρύματος κ. Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά.

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (Μ. Ανδρόνικου 6, τηλ. 2310 830538, www.amth.gr). ● «Γυάλινος Κόσμος». Έκθεση για την αρχαία υαλουργική τέχνη. Έως 31/12/2010.

● «Η Μαγεία του Κεχριμπαριού/ Φυλαχτά και κοσμήματα από τη Μεγάλη Ελλάδα και τη Μακεδονία». Έως 15/2/2010.

Στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Εγνατία 154, εντός ΔΕΘ, τηλ. 2310 240002, www.mmca.org.gr).

● «Ο Μiro και οι υπερρεαλιστές» (Μax Εrnst, Ρaul Κlee, Francis Ρicabia, Μan Ray). Από 16/10 έως 7/12. ● «Η πρώτη Εικόνα». Επετειακή έκθεση Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών στο πλαίσιο του 50χρονου θεσμού του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Από 14/11/2009 έως 31/1/2010.

Στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών ΑΠΘ (Αγ. Δημητρίου 159Α, τηλ. 2310 247111).

● «Ο Μiro της Μαγιόρκας». Έως 5/2/2010.

● «Εργαστήρια του Joan Μirο». Χαρακτικά της ώριμης περιόδου του Μirο. Από 15/10 στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αποθήκη Β1, Λιμάνι.

Στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Κολοκοτρώνη 21, Μονή Λαζαριστών και Αποθήκη Β1, Λιμάνι).

● «Το Όμορφο δεν είναι παρά η αρχή του Τρομερού». Έκθεση Ελλήνων καλλιτεχνών από 17/10/2009 έως 10/1/2010.

● «Subjective Visions». Έργα από τη Συλλογή του Stella Αrt Foundation στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (Βασ. Όλγας 108) έως 1/11.

Ο Λευκός Πύργος αφηγείται την Ιστορία της πόλης

Μια πολύπαθη Ιστορία κουβαλάει στους πέτρινους τοίχους του το κατ΄ εξοχήν σύμβολο της Θεσσαλονίκης. Ο επιβλητικός Λευκός Πύργος υψώνεται 34 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας του Θερμαϊκού Κόλπου, καθηλώνοντας το βλέμμα των επισκεπτών. Ο επισκέπτης περνώντας την καμπυλωτή πέτρινη είσοδο με τη σιδερένια πόρτα, αμέσως γυρίζει πίσω στον χρόνο

Το νήμα του μακραίωνου παρελθόντος της Θεσσαλονίκης, από την ίδρυσή της μέχρι τους νεώτερους χρόνους, ξετυλίγεται στο ισόγειο και τους έξι ορόφους του Λευκού Πύργου. Η άκρως ενδιαφέρουσα έκθεση επιστρατεύει όλα τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα (βίντεο, ηχητικά ντοκουμέντα, έντυπες συνθέσεις, οθόνες αφής) για να διαγράψει το πορτρέτο της πόλης. Εικόνες και ήχοι μπλέκονται αρμονικά για να παρασύρουν τον επισκέπτη σε ένα γοητευτικό ταξίδι σε άλλες εποχές. Η ξενάγηση στα 450 τ.μ. του εκθεσιακού χώρου αποτελεί ιδανική αφετηρία της περιήγησης στην πόλη.

Στο ισόγειο, ένα χρονολόγιο αποκαλύπτει την πορεία της ιστορίας της Θεσσαλονίκης, ενώ ένας ψηφιακός χάρτης λειτουργεί ως ξεναγός, παρέχοντας πλήθος πληροφοριών για τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μνημεία και τα μουσεία. Ανεβαίνοντας τα πλατιά σκαλοπάτια, αρχίζεις να νιώθεις την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που διατήρησε αναλλοίωτη η πόλη στο πέρασμα του χρόνου.

Πρώτη στάση στον πρώτο όροφο, όπου παρουσιάζονται με τρόπο παραστατικό οι μεταμορφώσεις της πόλης από την ίδρυσή της μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Μπροστά σου αναβιώνει η μεγάλη πυρκαγιά του 1917, μέσα από φωτογραφίες και βίντεο της εποχής, αλλά και ηχητικές εγκαταστάσεις. Ο χαμηλός, υποβλητικός φωτισμός προσδίδει μυστήριο στην ατμόσφαιρα, καθώς αρχίζεις να βυθίζεσαι ολοένα και πιο βαθιά στο χθες της πόλης.

Λίγα σκαλοπάτια πιο πάνω, στον κεντρικό χώρο του 2ου ορόφου, επτά οθόνες θα σε ξεναγήσουν στα κυριότερα μνημεία της πόλης (Χρυσή Πύλη, Άγιος Δημήτριος, Επταπύργιο, Ρωμαϊκή Αγορά, κ.ά.), ενώ στα περιμετρικά δωμάτια παρουσιάζονται σημαντικά γεγονότα (Μακεδονικός Αγώνας, Κίνημα Νεότουρκων, Απελευθέρωση Θεσσαλονίκης, κ.ά.) που σημάδεψαν την ιστορία της.

Η Θεσσαλονίκη μέσα από τους ανθρώπους της παρουσιάζεται στον 3ο όροφο, όπου αναδεικνύεται το πολυπολιτισμικό πρόσωπό της. Στον 4ο όροφο, βίντεο και οθόνες αφής σας ταξιδεύουν στους δρόμους του εμπορίου, αναδεικνύοντας τη σημασία της πόλης ως εμπορικού και οικονομικού κέντρου σε όλη την Ευρώπη. Σε ένα από τα περιμετρικά δωμάτια οι ήχοι του ζουρνά σάς μεταφέρουν, έστω και νοερά, στην αγορά της παλιάς Θεσσαλονίκης. Ανεβαίνετε τα πέτρινα σκαλοπάτια για να γνωρίσετε την πνευματική και πολιτιστική ζωή της Θεσσαλονίκης. Η λογοτεχνική και μουσική παράδοση της πόλης, το θέατρο και ο κινηματογράφος, η γέννηση της τηλεόρασης, ο Τύπος της Θεσσαλονίκης, αλλά και το σύγχρονο πολιτιστικό γίγνεσθαι φανερώνουν τον πολιτιστικό πλούτο της. Φτάνοντας στο δώμα του Λευκού Πύργου έχετε την ευκαιρία να μυηθείτε στις τοπικές γεύσεις, προτού καταλήξετε στον εξώστη με την υπέροχη θέα σε όλη την πόλη και τον Θερμαϊκό Κόλπο. Ακόμα και εδώ το παιχνίδι στην ιστορία συνεχίζεται, αφού σε επιλεγμένες επάλξεις ενημερωτικές πινακίδες σάς πληροφορούν για το τι βλέπετε σήμερα και τι έβλεπε κανείς στο παρελθόν.

Βαμμένος με αίμα ο Λευκός Πύργος

Ο Λευκός Πύργος κτίστηκε στα τέλη του 15ου αιώνα στη θέση παλαιότερου βυζαντινού πύργου, στο σημείο συνάντησης του ανατολικού με το θαλάσσιο τείχος. Έχει ύψος 33,90 μ. και διάμετρο 22,70 μ. Στη μακραίωνη Ιστορία του έχει αλλάξει πολλά ονόματα και χρήσεις. «Πύργος των Λεόντων» τον 16ο αι., «Φρούριο της Καλαμαριάς» τον 18ο αι., «Πύργος των Γενιτσάρων» και «Πύργος του Αίματος» τον 19ο αι., καθώς ήταν φυλακή και τόπος εκτέλεσης βαρυποινιτών. Μάλιστα, συχνά βαφόταν με αίμα κατά τις εκτελέσεις των φυλακισμένων από τους Γενίτσαρους. Η σημερινή ονομασία του επικράτησε το 1890 όταν ασβεστώθηκε από έναν κρατούμενο με αντάλλαγμα την ελευθερία του.

Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, στους χώρους του φιλοξενήθηκαν η αεράμυνα της πόλης, το Εργαστήριο Μετεωρολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και συστήματα ναυτοπροσκόπων. Το 1983 παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού και ακολούθησε η αναστήλωσή του.

ΔΙΑΜΟΝΗ

«Daios Luxury Living» (Λεωφόρος Νίκης 59, τηλ. 2310 250200, www.daioshotels.gr). Πάνω στην παλιά παραλία με εξαιρετική θέα και μοντέρνο στυλ.

« Τhe Εxcelsior» (Μητροπόλεως 23, τηλ. 2310 269421). Μέλος των Small Luxury Ηotel, προσφέρει υπηρεσίες 5 αστέρων. Το κτίριο είναι ιστορικό (1925) με εξαιρετική εσωτερική αρχιτεκτονική. Ανακαινίσθηκε πρόσφατα και απέκτησε 34 δωμάτια με κύριο χαρακτηριστικό τη μοντέρνα και κομψή απλότητα.

«Εlectra Ρalace»(Πλατεία Αριστοτέλους 9, τηλ. 2310 294000, www.electrahotels.gr). Σε εντυπωσιακό κτίριο στην καρδιά της πόλης.

«Grand Ηotel Ρalace»(Μοναστηρίου 305- 307, τηλ. 2310 549000, www. grandhotelpalace.gr). Στη δυτική πλευρά της πόλης. Κομψά δωμάτια σε κλασικό ύφος.

«Ηyatt Regency» (13ο χλμ. Θεσσαλονίκης- Περαία, 2310 40123, www.thessaloniki. regency.hyatt.com). Πολυτελές ξενοδοχείο έξω από την πόλη με πισίνα και καταπράσινο περιβάλλοντα χώρο.

«Νikopolis» (Ασκληπιού 16-18 Πυλαία, τηλ. 2310 401000 www.hotel-nikopolis.com). Στην ανατολική πλευρά με χώρο spa, πισίνα και υψηλές παροχές.

«Αnatolia Ηotel» (Λαγκαδά 13, τηλ. 2310 522422, www. anatoliahotels.gr). Ανανεωμένο και πλήρως ανακαινισμένο αποτελεί μία ιδιαίτερη επιλογή για όλους όσοι αναζητούν ένα φιλόξενο και ευχάριστο περιβάλλον διαμονής, στην καρδιά της Θεσσαλονίκης. Εκτός από τα άνετα και μοντέρνα διακοσμημένα δωμάτιά του, ξεχωρίζουν το ατμοσφαιρικό barrestaurant «Αqua», καθώς και το νέο συνεδριακό κέντρο με δύο αίθουσες χωρητικότητας έως 120 ατόμων.

«Les Lazaristes» (Κολοκοτρώνη 16, Μονή Λαζαριστών, Σταυρούπολη, τηλ. 2310 647400, www.domotel.gr). Στη δυτική πλευρά της πόλης με προσεγμένη διακόσμηση.

«Μακεδονία Ρalace» (Λ. Μεγάλου Αλεξάνδρου 2, τηλ. 2310 897197, www.lux-hotels. com/makedoniapalace). Από τα πιο κλασικά ξενοδοχεία. Πάνω στην παραλία με μοναδική θέα.

«Μediterranean Ρalace» (Σαλαμίνος 3 & Καρατάσου, τηλ. 2310 552554, www. mediterranean-palace.gr). Σε νεοκλασικό κτίριο απέναντι από το λιμάνι.

«Ρorto Ρalace» (26ης Οκτω βρίου 65, τηλ. 2310 504504, www.portopalace.gr). Στη δυτική είσοδο. Στεγάζεται σε διατηρητέο κτίριο. Ιδανικό για επαγγελματίες.

« Capsis» (Μοναστηρίου 18, τηλ. 2310 596800, www. capsisbristol.gr). Πρόσφατα ανακαινισμένο, ιδανικό για επαγγελματίες.

«City Ηotel and Central Spa» (Κομνηνών 11, τηλ. 2310 265511, www.cityhotel.gr). Σε κεντρικό σημείο, διαθέτει 125 ανακαινισμένα και άνετα δωμάτια. Πρόσφατα άρχισε να λειτουργεί το Εlemis Spa, ένας μοναδικός χώρος αναζωογόνησης. Το Central Spa βρίσκεται στην καρδιά της αγοράς με αίθουσες γυμναστηρίου, χαμάμ, solarium, relax room και άλλες υπηρεσίες χαλάρωσης.

«Davitel Τobacco» (Αγίου Δημητρίου 25, τηλ. 2310 515002, www.davitel.gr). Στεγάζεται σε ένα από τα παλαιότερα καπνομάγαζα της πόλης. Ευχάριστα δωμάτια με μοντέρνα διακόσμηση.

«Εgnatia Ρalace» (Εγνατία 61, τηλ. 2310 222900, www. egnatiapalace.gr). Κοντά στην Πλατεία Αριστοτέλους. Με προσεγμένη διακόσμηση και υπερσύγχρονο χώρο spa.

«Νεφέλη» (Κομνηνών 1, Πανόραμα, τηλ. 2310 342002, www.nepheli.gr). Σε καταπράσινο περιβάλλον, λίγα χλμ. έξω από την πόλη.

«Φιλίππειο» (Δάσος ΣέιχΣου, τηλ. 2310 203320, www. philippion.gr). Από τα παλιότερα ξενοδοχεία της πόλης. Μέσα στο δάσος με πανοραμική θέα.

«ΑΒC» (Αγγελάκη 41, τηλ. 2310 265421, www.hotelabc. gr). Από τα πιο παλιά ξενοδοχεία, κοντά στη Διεθνή Έκθεση και τα πανεπιστήμια.

«Luxemburg»(Κομνηνών 6, τηλ. 2310 252600, www. hotelluxembourg.gr). Σε κεντρικότατο σημείο. Τα δωμάτια εναρμονισμένα με το εντυπωσιακό, διατηρητέο κτίριο. « Αστόρια » (Τσιμισκή & Σαλαμίνος 9, τηλ. 2310 505500,

www.astoriathessaloniki.com). Κοντά στο Λιμάνι και τα Λαδάδικα. Ανακαινισμένο με μοντέρνο ύφος.

«Εl Greco» (Εγνατία 23, τηλ. 2310 520620, www. hotelelgreco.gr). Δωμάτια με προσεγμένη κλασική διακόσμηση.

«Le Ρalace» (Τσιμισκή 12, τηλ. 2310 257400, www. lepalace.gr). Κοντά στο κέντρο διαθέτει ευχάριστα δωμάτια με όμορφη διακόσμηση σε ιδιαίτερα φιλόξενο περιβάλλον.

ΦΑΓΗΤΟ

«Ζύθος Ντορέ» (Τσιρογιάννη 7, τηλ.: 2310 279010). Ιστορικό στέκι με ιδιαίτερες γεύσεις. Έχει και αδελφάκι στα Λαδάδικα (Κατούνη 5, τηλ. 2310 540284).

«Μiami» (Θέτιδος 18, Νέα Κρήνη, τηλ.: 2310 447996). Από τα παλιότερα και καλύτερα εστιατόρια για φρέσκο ψάρι πάνω στη θάλασσα.

«ΜeatΜe» (Ερμού 24-26, στοά «Μοδιάνο», τηλ.: 2310 222644). Για νόστιμα κρεατικά σε προσεγμένο περιβάλλον.

«Da Vinci» (Ασκληπιού 16- 18, Πυλαία, τηλ.: 2310 401000). Δοκιμάστε ιταλικές γεύσεις της περιοχής Εmilia Romagna.

«Τiffany΄s» (Ικτίνου 3, τηλ.: 2310 274022). Με σπιτικό καλομαγειρεμένο φαγητό.

«Ρογκότης»(Βενιζέλου 8, τηλ.: 2310 277694). Δοκιμάστε τα περίφημα σουτζουκάκια του.

«Χάλαρο» (Θεμ. Σοφούλη 71, τηλ.: 2310 423284). Στο Καραμπουρνάκι για μεσογειακές γεύσεις.

«Αγορά» (Καποδιστρίου 5 και Ι. Δραγούμη, τηλ.: 2310 532428). Εστιατόριο για ψαρικά και εξαιρετικούς μεζέ δες Μυτιλήνης.

«Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Θεσσαλονίκης»(Μεγάλου Αλεξάνδρου 12, τηλ.: 2310 859369). Η ψαροταβέρνα των ιστιοπλόων της πόλης.

«Πινελίκια» (Θεμ. Σοφούλη 89, Καραμπουρνάκι, τηλ.: 2310 410555). Ποικιλία ουζομεζέδων σε ανανεωμένο περιβάλλον.

«Λουλουδάδικα»(Κομνηνών 20, τηλ.: 2310 225624). Στην περιοχή Λουλουδάδικα με ποικιλία γεύσεων.

«Ούζου Μέλαθρον» (Βενιζέλου 23, Στοά Καρύπη, τηλ.: 2310 220043). Πολύ καλό μεζεδοπωλείο με ιδιαίτερα πιάτα.

«ΕS»(Φράγκων 2- 4, τηλ.: 2310 532503). Ιδιαίτερο στέκι για μεσογειακή κουζίνα και tapas.

«Clochard» (Προξένου Κορομηλά 4, τηλ.: 2310 239805). Από τα καλύτερα εστιατόρια της πόλης.

«Μανδραγόρας» (Μητροπόλεως 98, τηλ.: 2310 285372). Δημιουργική κουζίνα σε εντυπωσιακό ντεκόρ.

«Τo Κουρδιστό Γουρούνι» (Αγίας Σοφίας 31, τηλ.: 2310 274672). Κλασική μπιραρία στην καρδιά της πόλης.

«Εxtrablatt»(Αλεξ. Σβώλου 46, τηλ.: 2310 256900). Ζυθεστιατόριο με προσεγμένο περιβάλλον.

«La Ρasteria» (Τσιμισκή 43 και Βασιλέως Ηρακλείου 32, τηλ.: 2310 238600). Ιταλική κουζίνα στο κέντρο.

«Μόλυβος ethnic» (Ι. Δραγούμη 8 με Παπαδοπούλου 2, τηλ.: 2310 244614). Κλασικές ελληνικές γεύσεις και παραδοσιακές συνταγές από όλο τον κόσμο.

«Παπαρούνα» (Συγγρού 7 και Βηλαρά 2, τηλ.: 2310510852). Γευστική κουζίνα σε ατμοσφαιρικό περιβάλλον.

«Υa- Μas» (Λ. Νίκης 15, τηλ. 2310 253097). Στην παλιά παραλία θα δοκιμάσετε βραβευμένες γεύσεις από τον σεφ Λευτέρη Λαζάρου.