6ος ετήσιος μαθητικός ευρωπαϊκός διαγωνισμός

Γνώση και κατανόηση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού

31/1/2007

Κείμενο

Ξενοφῶν, Οἰκονομικός, 7, 29-32 & 42-43

(Ὁ Ἰσχόμαχος λέγει:) [29] ταῦτα δέ, ἔφην, δεῖ ἡμᾶς, ὦ γύναι, εἰδότας, ἃ ἑκατέρῳ ἡμῶν προστέτακται ὑπὸ τοῦ θεοῦ, πειρᾶσθαι ὅπως ὡς βέλτιστα τὰ προσήκοντα ἑκάτερον ἡμῶν διαπράττεσθαι. [30] συνεπαινεῖ δέ, ἔφη φάναι, καὶ ὁ νόμος αὐτά, συζευγνὺς ἄνδρα καὶ γυναῖκα: καὶ κοινωνοὺς ὥσπερ τῶν τέκνων ὁ θεὸς ἐποίησεν, οὕτω καὶ ὁ νόμος <τοῦ οἴκου> κοινωνοὺς καθίστησι. καὶ καλὰ δὲ εἶναι ὁ νόμος ἀποδείκνυσιν <ἃ> καὶ ὁ θεὸς ἔφυσεν ἑκάτερον μᾶλλον δύνασθαι. τῇ μὲν γὰρ γυναικὶ κάλλιον ἔνδον μένειν ἢ θυραυλεῖν, τῷ δὲ ἀνδρὶ αἴσχιον ἔνδον μένειν ἢ τῶν ἔξω ἐπιμελεῖσθαι. [31] εἰ δέ τις παρ᾽ ἃ ὁ θεὸς ἔφυσε ποιεῖ, ἴσως τι καὶ ἀτακτῶν τοὺς θεοὺς οὐ λήθει καὶ δίκην δίδωσιν ἀμελῶν τῶν ἔργων τῶν ἑαυτοῦ ἢ πράττων τὰ τῆς γυναικὸς ἔργα. [32] δοκεῖ δέ μοι, ἔφην, καὶ ἡ τῶν μελιττῶν ἡγεμὼν τοιαῦτα ἔργα ὑπὸ τοῦ θεοῦ προστεταγμένα διαπονεῖσθαι.

[42] τὸ δὲ πάντων ἥδιστον, ἐὰν βελτίων ἐμοῦ φανῇς, καὶ ἐμὲ σὸν θεράποντα ποιήσῃ, καὶ μὴ δέῃ σε φοβεῖσθαι μὴ προϊούσης τῆς ἡλικίας ἀτιμοτέρα ἐν τῷ οἴκῳ γένῃ, ἀλλὰ πιστεύῃς ὅτι πρεσβυτέρα γιγνομένη ὅσῳ ἂν καὶ ἐμοὶ κοινωνὸς καὶ παισὶν οἴκου φύλαξ ἀμείνων γίγνῃ, τοσούτῳ καὶ τιμιωτέρα ἐν τῷ οἴκῳ ἔσει. [43] τὰ γὰρ καλά τε κἀγαθά, ἐγὼ ἔφην, οὐ διὰ τὰς ὡραιότητας, ἀλλὰ διὰ τὰς ἀρετὰς εἰς τὸν βίον τοῖς ἀνθρώποις ἐπαύξεται.

Λεξιλόγιο

• διαπράττομαι: εκτελώ, φέρω εις πέρας
• θυραυλέω-ῶ: περνώ τον καιρό μου έξω από το σπίτι
• δίκην δίδωμι: τιμωρούμαι
• λήθω: διαφεύγω την προσοχή, ξεγελώ
• διαπονοῦμαί τι: ασκώ διαρκώς με κόπο και επιμέλεια κάτι
• θεράπων: υπηρέτης, ακόλουθος
• τίμιος: άξιος τιμής

Ερωτήσεις κατανόησης του κειμένου

1α. Να μεταφραστούν οι παράγραφοι 29 και 30 του κειμένου (ταῦτα δέ...ἔξω ἐπιμελεῖσθαι.)

1β. Να αποδοθεί το νόημα ολόκληρου του κειμένου σε 10-15 γραμμές.

2α. «ἐὰν βελτίων ἐμοῦ φανῇς, καὶ ἐμὲ σὸν θεράποντα ποιήσῃ καὶ ἐμοὶ κοινωνὸς καὶ οἴκου φύλαξ ἀμείνων γίγνῃ, τιμιωτέρα ἐν τῷ οἴκῳ ἔσει»: Να μεταφερθεί το απόσπασμα στον πληθυντικό αριθμό.

2β. Να γίνει λεπτομερής συντακτική ανάλυση της παραγράφου 32 (δοκεῖ δέ μοι καὶ ἡ τῶν μελιττῶν ἡγεμὼν τοιαῦτα ἔργα ὑπὸ τοῦ θεοῦ προστεταγμένα διαπονεῖσθαι).

Ερωτήσεις ανάπτυξης του κειμένου

1. Σε ποιο γραμματειακό είδος κατατάσσετε τον Οἰκονομικό, με δεδομένο ότι βασικός συνομιλητής στο έργο αυτό είναι ο Σωκράτης; Να αναφέρετε ακόμη τρία (3) τουλάχιστον έργα του Ξενοφώντα.

2. Ποιος είναι ο σκοπός της συγγραφής του Οἰκονομικοῦ από τον Ξενοφώντα;

3. Ποιες από τις απόψεις του Ισχομάχου, όπως αυτές διατυπώνονται στο συγκεκριμένο απόσπασμα, νομίζετε ότι ανταποκρίνονται στη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα; (Η ανάπτυξη των απόψεών σας να μην υπερβαίνει τις 20 γραμμές.

Να δοθεί απάντηση σε όλες τις ερωτήσεις κατανόησης και σε δύο (2) από τις ερωτήσεις ανάπτυξης.