8ος ετήσιος μαθητικός ευρωπαϊκός διαγωνισμός

Πλάτωνος Κρίτων : Κεφ. 9 - 14 (ed. John Burnet, 1903) § 48b - 53a

Εισαγωγή

Άλμπιν Λέσκυ, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας, εκδ. Κυριακίδη, 1998, σελ. 719

Ό μικρός διάλογος Κρίτωνας δικαιολογεί την άρνηση του Σωκράτη να δραπέτευση από τη φυλακή με τη βοήθεια των φίλων του. Η δικαιολόγηση είναι δύσκολη, γιατί οι φίλοι του υποστήριζαν πως η φυγή του Σωκράτη δεν θα δημιουργούσε αδικία, αλλά απεναντίας θα προφύλασσε από την αδικία. Γι' αυτό ο Πλάτωνας εισάγει τους Νόμους προσωποποιημένους να μιλούν και να στρέφονται εναντίον του Σωκράτη, επειδή κλονίζει την ισχύ τους (γιατί δεν ήταν οι νόμοι σαν νόμοι που τον έριξαν στη φυλακή αλλά η κακή τους χρήση), και να τον προτρέπουν να μείνει πιστός στη συμφωνία, που ένας πολίτης ζώντας μέσα σε μια κοινότητα κλείνει σιωπηρά με τους νόμους της.

Η τροποποίηση σοφιστικών θεωριών για την συμβασιακή φύση του κράτους είναι φανερή. Το μεγάλο ηθικό πάθος του διαλόγου αυτού δεν πρέπει να μας εμποδίσει να προσέξουμε πόσο απέχει αυτή η νομιμοφροσύνη από εκείνη την απομάκρυνση από την πόλη της ιστορίας, απομάκρυνση πού διατυπώνεται στην Πολιτεία (520b) και ακόμα εντονότερα στην Έβδομη επιστολή (326a). Ο Σωκράτης του Κρίτωνα βρίσκεται πλησιέστερα προς τον υπερασπιστή της νομιμοφροσύνης στα Απομνημονεύματα του Ξενοφώντα από οποιανδήποτε άλλην ενουσίωση αυτής της μορφής στον Πλάτωνα.