Α'. Σχεδιάγραμμα, Β'. Κείμενα, Γ'. Βιβλιογραφία
Θέμα: Ευρωπαϊκή Ένωση-Διεθνισμός
Α'. Σχεδιάγραμμα
- Βλέπε τα θέματα:
Β'. Κείμενα
Η διάλυση της Ευρώπης
Καρτάλης Γιάννης, εφ. Το Βήμα, 5/10/2014⇗
Με αυξανόμενη ταχύτητα η Ευρωπαϊκή Ένωση οδηγείται προς την ουσιαστική της διάλυση, καθώς η παρατεινόμενη οικονομική κρίση έχει ξυπνήσει τώρα τα εθνικά και κομματικά αντανακλαστικά των επί μέρους κυβερνήσεων, οι οποίες αρνούνται πλέον απροκάλυπτα να ακολουθήσουν τις κοινοτικές συμφωνίες με τις οποίες είχαν προηγουμένως δεσμευθεί. Ετσι το πολιτικό κόστος και ο φόβος για μια επερχόμενη εκλογική συντριβή τινάζουν στον αέρα κάθε περαιτέρω προσπάθεια για την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής ενοποίησης, αν και σε τελευταία ανάλυση μόνο η επίτευξη του στόχου αυτού θα μπορούσε να συμβάλει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της κρίσης για το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών.
Η Γαλλία, η οποία στο παρελθόν αποτέλεσε τον βασικό πυλώνα της ευρωπαϊκής ιδέας, εμφανίζεται σήμερα ως ο σημαιοφόρος της ανυπακοής στους κοινοτικούς κανόνες, τορπιλίζοντας έτσι τη συνεργασία με τη Γερμανία, πάνω στην οποία στηρίχθηκε ολόκληρο το οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Για να μη μιλήσουμε για τη Βρετανία, η οποία ούτως ή άλλως ήταν πάντα με το μισό πόδι στην Ευρώπη και το άλλο μισό στον Ατλαντικό και πέραν αυτού. Ετσι δεν προκαλεί έκπληξη το ότι ο Ντέιβιντ Κάμερον, μετά την εξαγγελία για δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι της χώρας του στην ΕΕ, απειλεί τώρα με ανυπακοή και αυτός στις αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων με το επιχείρημα ότι προέχει το εθνικό συμφέρον της χώρας του.
Το περίεργο είναι ότι αντί να γίνεται μια προσπάθεια για την επέκταση της ενοποίησης στον οικονομικό τομέα, με την αμοιβαιοποίηση του χρέους, που θα έδινε μια οριστική λύση στη γενικότερη οικονομική κρίση, αντίθετα προκρίνεται η δημιουργία ενός μετώπου αντιπαράθεσης μεταξύ των χωρών της περιφέρειας και του σκληρού πυρήνα της Ενωσης, που μοναδικό αποτέλεσμα θα έχει τη διεύρυνση του ρήγματος Βορρά - Νότου. Αρνούνται έτσι οι Ευρωπαίοι να ακολουθήσουν το μοναδικό επιτυχημένο μοντέλο εύρυθμης λειτουργίας μιας νομισματικής ένωσης που εφαρμόζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες και τις οδήγησε σε μια θεαματική ανάκαμψη από τη χειρότερη οικονομική κρίση μετά το 1930.
Η Ευρώπη των ιδανικών
Αρβανίτης Αλέξιος, εφ. Το Βήμα, 12/2/2013⇗
Ποιος είναι ο σκοπός της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Προφανώς να υπηρετήσει τα συμφέροντα των χωρών που ανήκουν σε αυτή. Σε ό,τι αφορά την πλειοψηφία των πολιτών, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αποτελεί τίποτα παραπάνω.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της άποψης αποτελεί η νοοτροπία των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου που αμφιταλαντεύονται για τη συμμετοχή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συζήτηση κινείται στη βάση μίας ανάλυσης κόστους-οφέλους. Οι Βρετανοί πολίτες αναρωτιούνται αν η παραμονή τους συντείνει στη βελτίωση ή στη χειροτέρευση των οικονομικών τους. Όπως δείχνουν τα πράγματα, θα αποχωρήσουν αν αποφασίσουν ότι οι οικονομικές συνθήκες θα είναι καλύτερες εκτός Ευρώπης.
Στην Ελλάδα, δεν είμαστε και πολύ μακριά από αυτή τη λογική. Θέλουμε να είμαστε στην Ευρώπη εφόσον μας συμφέρει. Δεν θέλουμε εφόσον δεν μας συμφέρει. Η τσέπη μας είναι λοιπόν το μόνο κριτήριο.
Κάθε ένωση κρατών όμως συμβολίζει και τη θέληση των λαών να συνυπάρξουν και να υπηρετήσουν κάποια ανώτερα ιδανικά, ακόμα και σε βάρος των συμφερόντων τους. Τα συμφέροντα της Γερμανίας και της Ιταλίας, με τον ιδεολογικό μανδύα του ναζισμού και του φασισμού που τα συνόδευαν, τέθηκαν απολύτως στο περιθώριο κατά τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εντός της Ενωμένης Ευρώπης δεν υπάρχει χώρος για ιδεολογίες που ευνοούν τη μία ομάδα έναντι της άλλης. Η ένωση των λαών γίνεται αναγκαστικά στη βάση αρχών όπως η δικαιοσύνη, η δημοκρατία και η ειρήνη. Αυτές οι αξίες συχνά έρχονται σε βάρος των συμφερόντων των μεμονωμένων λαών και των εθνικιστικών ιδεολογιών που έρχονται να τα υπηρετήσουν.
Η πρόσφατη βράβευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Νόμπελ Ειρήνης αποτελεί μία προσπάθεια να επανέλθουν στο προσκήνιο αυτά τα ανώτερα ιδανικά. Η αλήθεια είναι ότι η βράβευση προκάλεσε ποικίλα ειρωνικά σχόλια και αντιδράσεις από τον ευρωπαϊκό λαό που δοκιμάζεται από την δυσπραγία των τελευταίων ετών. Ειδικά οι λαοί του νότου νιώθουν ότι δέχονται οικονομική επίθεση από τους λαούς του βορρά και πιστεύουν ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κάθε άλλο παρά την ειρήνη πρεσβεύει. Ωστόσο, η δυσκολία επικράτησης της ειρήνης σε κάθε επίπεδο δεν αποτελεί απαραίτητα επιχείρημα κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο «πόλεμος» φαίνεται ότι διεξάγεται σε άλλο πεδίο πια, στο οικονομικό. Η οικονομική επικράτηση της μίας χώρας επί της άλλης αποτελεί ουσιαστικά πράξη που απειλεί τις ελευθερίες των χωρών, όπως της Ελλάδας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει επαρκώς καταφέρει να θωρακίσει θεσμικά τις πιο αδύναμες χώρες από τον πολιτικό και οικονομικό εκφοβισμό των πιο εύρωστων χωρών.
Από την άλλη, ενδεχόμενη αποχώρηση της Ελλάδας από την Ευρώπη δεν θα σταματήσει τη συναλλαγή της με τις ίδιες ακριβώς χώρες ούτε θα αναχαιτίσει ανάλογες ή και χειρότερες επιθέσεις, εφόσον επιλέξει να έχει μία ελεύθερη οικονομία με ανοιχτά σύνορα. Το μόνο που θα εκλείψει είναι η δυνατότητα της χώρας να διαμαρτύρεται για παράλογες πολιτικές που τη θίγουν, για οικονομικές επεκτατικές πολιτικές ή για ανήθικες πρακτικές των πολυεθνικών. Εκτός Ευρωζώνης δεν θα έχει πια τη δυνατότητα να αποταθεί σε συλλογικά όργανα, να μιλήσει για ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ή να ζητήσει αποζημιώσεις.
Το εγχείρημα της Ενωμένης Ευρώπης από τη φύση του παράγει θεσμούς που προσπαθούν να προάγουν την αρμονική συνεργασία των λαών που συμμετέχουν. Οι αγορές συχνά καταφέρνουν να οδηγούν τις εξελίξεις με τρόπο που η θεσμική Ευρώπη αδυνατεί να παρακολουθήσει. Αντί μίας συνολικής ευρωπαϊκής στρατηγικής, τη σκυτάλη αναλαμβάνουν κοντόφθαλμες, συμφεροντολόγες εθνικές στρατηγικές που φέρνουν τους λαούς αντιμέτωπους. Κεντρικό ανάχωμα μπορούν να αποτελέσουν μόνο οι κοινές αξίες και η διάθεση των λαών να πορευτούν μαζί. Κάθε προσπάθεια ανάδειξης των κοινών αξιών και χάραξης μίας κοινής πορείας δυστυχώς υπονομεύεται από τις φωνές για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, φωνές που δε λείπουν από σχεδόν καμία χώρα.
Η πιο ισχυρή απάντηση απέναντι σε οικονομικές ανισότητες και δυσκολίες είναι η πίστη στην κοινή πορεία και η πίεση για πιο αποδοτικούς και δίκαιους πανευρωπαϊκούς θεσμούς που θα τιθασεύσουν τα εθνικά συμφέροντα υπέρ της ειρήνης και της δικαιοσύνης. Αντίθετα, η ανάδειξη των εθνικών συμφερόντων ενάντια σε κοινές αξίες πιθανόν να σηματοδοτήσει και τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η εμπιστοσύνη στο όραμα της Ενωμένης Ευρώπης εναπόκειται τελικά στους πολίτες της. Η απόφαση των πολιτών κάθε χώρας χωριστά για συμμετοχή ή αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να έχει γνώμονα μόνο την τσέπη τους αλλά και τη διάθεσή τους απέναντι στις υπέρτερες αξίες που τους φέρνουν πιο κοντά. Καμία χώρα δεν εξαιρείται από την ανάγκη για συνεχή τοποθέτηση απέναντι σε διλήμματα που δημιουργούν ρήγματα στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η απόφαση για συμμετοχή όμως συνεπάγεται και ευθύνες. Όπως συχνά ζητάμε από τους Γερμανούς να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι σε μας, έτσι κι εμείς, ως Έλληνες, πρέπει να συμβάλλουμε εποικοδομητικά στο μέλλον της Ευρώπης. (* Ο κ. Αλέξιος Αρβανίτης διδάσκει Κοινωνική ή Ψυχολογία στο Οικονομικό Κολλέγιο Αθηνών)
Ποιο μέλλον έχει η Ενωση;
Ιωακειμίδης Π.Κ., εφ. Τα Νέα, 19/10/2012
Το Νομπέλ Ειρήνης και τα ερωτήματα για την πορεία της Ευρώπης
Η απονομή του βραβείου Νομπέλ Ειρήνης για το 2012 στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αποτελεί οπωσδήποτε ένα υψηλής σημασίας συμβολικό γεγονός αλλά ταυτόχρονα και μια ευκαιρία για επανεκτίμηση του έργου, προσφοράς και προοπτικής της στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δεινή και πολύχρονη κρίση στην οποία έχει περιέλθει η ευρωζώνη, η γενικευμένη εφαρμογή προγραμμάτων λιτότητας, η οικονομική ύφεση και διογκούμενη ανεργία κ.λπ. έχουν τραυματίσει καίρια την εικόνα της ΕΕ στα μάτια των ευρωπαίων πολιτών και έχουν υπονομεύσει τον ιδεολογικό λόγο ύπαρξής της. Κι όμως, η απονομή του βραβείου Νομπέλ μάς υπενθυμίζει κάτι ιδιαίτερα σημαντικό: ότι ουσιαστικά η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε μεγάλο βαθμό θύμα της τεράστιας επιτυχίας της! Με άλλα λόγια, ο πρωταρχικός στόχος της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης με την εγκαθίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως μετονομάστηκε αργότερα) υπήρξε η κατάργηση του πολέμου στην Ευρώπη, η εμπέδωση συνθηκών σταθερότητας που θα καθιστούσαν τις «εμφύλιες συγκρούσεις» στην ευρωπαϊκή ήπειρο κατάσταση αδιανόητη. Αυτός ο στόχος επιτεύχθηκε πλήρως. Η Ευρώπη μπορεί να δοκιμάζεται από άλλα και ποικίλα δεινά, αλλά δεν αντιμετωπίζει τον εφιάλτη του πολέμου. Η Γαλλία και η Γερμανία έχουν συμφιλιωθεί πλήρως και συνιστούν την ατμομηχανή της ευρωπαϊκής ενοποίησης και άλλες συγκρουσιακές καταστάσεις έχουν εξαφανιστεί σχεδόν πλήρως. Επομένως η Ευρώπη απολαμβάνει σταθερότητα που καθιστά αδιανόητο τον πόλεμο. Και το σημαντικότερο είναι ότι η σταθερότητα αυτή εδράζεται σε δημοκρατικές βάσεις.
Όλα αυτά είναι πολύτιμα αγαθά για την Ευρώπη, η ιστορία της οποίας υπήρξε μια αδιάκοπη αλυσίδα εμφύλιων συρράξεων, συγκρούσεων, αιματοχυσίας, ερειπίων, καταστροφής. Αν αυτά τα αγαθά όμως θεωρούνται σήμερα δεδομένα, αυτό δεν εκτιμώνται όσο θα έπρεπε. Κι όμως χωρίς την ευρωπαϊκή ενοποίηση ενδεχομένως να μην είχαμε τα αγαθά αυτά και χωρίς την ΕΕ σήμερα θα μπορούσε εύκολα η Ευρώπη να διολισθήσει στους δαίμονες του παρελθόντος, τους πρωτόγονους εθνικισμούς, ανταγωνισμούς, συγκρούσεις, πολέμους. Επομένως η Ένωση συνιστά τη θεμελιακή προϋπόθεση για τη σταθερότητα, την ειρήνη και τη δημοκρατία. Η ΕΕ όμως δεν έχει καταφέρει να περάσει στις νεότερες γενιές ακριβώς αυτό το μήνυμα: ότι δηλαδή η σταθερότητα, η ειρήνη και η δημοκρατία είναι αγαθά που μπορεί να θεωρηθούν αμετάκλητα μόνο στο μέτρο κατά το οποίο οι θεσμοί που τα ανέδειξαν μπορεί να θεωρηθούν σταθεροί, νομιμοποιημένοι και λειτουργικά αποτελεσματικοί. Πέρα όμως από αυτό, η ακόμη μεγαλύτερη αποτυχία της ΕΕ έγκειται στο ότι μετά την επιτυχία του αρχικού σχεδίου δεν μπόρεσε να αρθρώσει και παρουσιάσει ένα νέο «σχέδιο» που να κινητοποιεί τους λαούς σε μια νέα προοπτική. Το ότι η ΕΕ αύξησε τον αριθμό των κρατών-μελών της από τα έξι αρχικώς ιδρυτικά μέλη σε είκοσι επτά σήμερα και συνεχίζει να προσθέτει νέα (το 2013 θα προστεθεί η Κροατία) πιστοποιεί το μέγεθος της ελκυστικότητάς της. Όλα αυτά αποτελούν στοιχεία τα οποία θα μπορούσε να αξιοποιήσει η ΕΕ για να αρθρώσει το νέο «σχέδιό» της. Και κυρίως «να πει» στους ευρωπαίους πολίτες ότι η Ένωση συνιστά τον θεσμό που μπορεί να χειριστεί τη διαδικασία της εντεινόμενης παγκοσμιοποίησης για τη βελτίωση της ευημερίας, τη διαφύλαξη του ευρωπαϊκού κοινωνικού προτύπου και των αξιών της αλληλεγγύης, της ισοτιμίας, της δικαιοσύνης και της συνοχής.
Στη διαδικασία αυτή το ενιαίο νόμισμα, το ευρώ, αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο. Δεν αποτελεί όμως τον έσχατο στόχο της ενοποιητικής διαδικασίας. Ο έσχατος στόχος (finalite politique) παραμένει η οικοδόμηση της πολιτικής ένωσης, που θα εδράζεται νομιμοποιητικά στον ευρωπαϊκό δήμο. Ωστόσο μια από τις αντιφάσεις της ευρωπαϊκής ενοποίησης βρίσκεται στο γεγονός ότι, παρά την πρόοδο που έχει συντελεσθεί και τα πολλαπλά αγαθά και οφέλη που έχουν προκύψει, οι δεσμοί αλληλεγγύης μεταξύ των λαών της Ευρώπης δεν έχουν ενισχυθεί εμφανώς. Αντίθετα, η κρίση στην ευρωζώνη φαίνεται να έχει απομακρύνει τους λαούς της Ευρώπης, όπως πιστοποιείται π.χ. από τις τοποθετήσεις Γερμανών, Ολλανδών, Φινλανδών κ.ά. απέναντι στην Ελλάδα και τις χώρες του Μεσογειακού Νότου γενικώς. Η ευρωπαϊκή ταυτότητα, με άλλα λόγια, εμφανώς απουσιάζει. Και αυτό οφείλει να προβληματίσει την ΕΕ, καθώς η πολιτική ένωση δεν μπορεί να οικοδομηθεί ερήμην των λαών και πολιτών της Ευρώπης.
Το βραβείο Νομπέλ συνεπώς επιβραβεύει την Ευρωπαϊκή Ένωση για το παρελθόν της, αλλά ταυτόχρονα θέτει και ένα καίριο ερώτημα: ποια Ευρώπη θέλουμε για το μέλλον;
Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ευρωπαϊκή Ένωση
http://europa.eu/abc/panorama/whatdoes/index_el.htm
Λιγότερα σύνορα, περισσότερες ευκαιρίες
Μπορείτε να ταξιδέψετε στα περισσότερα κράτη της ΕΕ χωρίς διαβατήριο και χωρίς συνοριακούς ελέγχους.
Μπορείτε να κάνετε τις αγορές σας σε άλλη χώρα όπου τα εμπορεύματα είναι φθηνότερα χωρίς περιορισμούς ή πρόσθετους φόρους, εφόσον ό,τι αγοράζετε είναι για δική σας χρήση. Το ενιαίο νόμισμα, το ευρώ, σας παρέχει τη δυνατότητα να συγκρίνετε άμεσα τις τιμές στις χώρες που το χρησιμοποιούν. Τα ταξίδια μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης είναι ευκολότερα, καθώς δεν υπάρχουν πλέον τα έξοδα και οι δυσκολίες αγοράς συναλλάγματος.
Ο ανταγωνισμός που αναπτύχθηκε στην ενιαία και χωρίς σύνορα αγορά οδήγησε στη βελτίωση της ποιότητας και στη μείωση των τιμών. Οι τηλεφωνικές κλήσεις, η πρόσβαση στο Διαδίκτυο και τα αεροπορικά ταξίδια είναι φθηνότερα. Η νομοθεσία της ΕΕ προστατεύει τους καταναλωτές από ελαττωματικά ή κατώτερης ποιότητας προϊόντα, είτε αυτοί πραγματοποιούν αγορές στη χώρα τους είτε σε άλλη χώρα. Η ΕΕ εφαρμόζει επίσης πολύ υψηλά πρότυπα για την ασφάλεια των τροφίμων.
Οι πολίτες της ΕΕ έχουν τη δυνατότητα διαμονής, εργασίας, σπουδών και συνταξιοδότησης σε άλλη χώρα της ΕΕ. Οι προσωρινοί περιορισμοί που αφορούν τους εργαζομένους από τα 12 νέα κράτη μέλη αρχίζουν σταδιακά να καταργούνται και αυτοί.
Σπουδές στο εξωτερικό
Πάνω από δύο εκατομμύρια νέοι έχουν ήδη επωφεληθεί από τα προγράμματα της ΕΕ για σπουδές ή επιμόρφωση σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Έτσι, τα προγράμματα της ΕΕ για εκπαιδευτικές ανταλλαγές και διασυνοριακές συνεργασίες, όπως τα Erasmus, και Leonardo, είναι πλέον πολύ γνωστά στους κύκλους των σπουδαστών και όλων των ενδιαφερομένων.
Η ΕΕ δεν αποφασίζει τι θα διδαχθείτε στο σχολείο, αλλά φροντίζει να διασφαλίσει ότι τα εκπαιδευτικά και επαγγελματικά προσόντα που αποκτήσατε στη χώρα σας θα αναγνωρίζονται και στα υπόλοιπα κράτη μέλη.
Μια πιο πράσινη Ευρώπη
Το περιβάλλον έχει μεγάλη σημασία για τους ευρωπαίους πολίτες αλλά και τις κυβερνήσεις τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον η ΕΕ ηγείται του παγκόσμιου αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Καθώς η ρύπανση δεν γνωρίζει σύνορα, τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν αναλάβει κοινή δράση σε πολλούς τομείς. Ως φυσικό επακόλουθο, τα ποτάμια και οι ακτές της Ευρώπης είναι καθαρότερα, τα οχήματα ρυπαίνουν λιγότερο και ισχύουν αυστηροί κανόνες για τη διάθεση των αποβλήτων. Τα επικίνδυνα απόβλητα της Ευρώπης δεν μπορούν πλέον να απορρίπτονται σε φτωχές χώρες. Η ΕΕ εφαρμόζει επίσης αυστηρούς κανόνες ώστε τα χημικά που χρησιμοποιούν εταιρείες να είναι ασφαλή για τους πολίτες και το περιβάλλον.
Απώτερος στόχος της ΕΕ είναι η «βιώσιμη ανάπτυξη», δηλαδή, η οργάνωση βασικών δραστηριοτήτων όπως οι μεταφορές, η βιομηχανία, η γεωργία, και ο τουρισμός, με τρόπο που να διασφαλίζει τη δυνατότητα ανάπτυξής τους και, παράλληλα, την προστασία των φυσικών μας πόρων.
Καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής
Επιχειρώντας να αναχαιτίσουν την κλιματική αλλαγή, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν στη λήψη σκληρών μέτρων ώστε να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% μέχρι το 2020.
Η ενέργεια αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της μακροπρόθεσμης ευρωπαϊκής πολιτικής για την κλιματική αλλαγή και, για το λόγο αυτό, η ΕΕ έχει θέσει δεσμευτικούς στόχους για την αύξηση της χρήσης καθαρών, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως ο άνεμος, το νερό και ο ήλιος. Η προώθηση της «καθαρής ενέργειας» θα συμβάλλει στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και στην τόνωση της οικονομίας, αλλά και στην σταθεροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού καθώς θα απεξαρτήσει σε σημαντικό βαθμό την Ευρώπη από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η ΕΕ έχει ήδη δημιουργήσει ένα καινοτόμο «καθεστώς εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών 
», βάσει του οποίου επιβραβεύουνται οι ενεργοβόρες βιομηχανίες που περιορίζουν τις εκπομπές τους, ενώ τιμωρούνται όσες υπερβαίνουν συγκεκριμένα όρια.
Το ευρώ στην τσέπη σας
Το ευρώ (€) αποτελεί ίσως το πιο απτό επίτευγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ενιαίο νόμισμα έχει υιοθετηθεί από 16 χώρες (2009), οι οποίες αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα του πληθυσμού της ΕΕ. Θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες μόλις το επιτρέψει η κατάσταση της οικονομίας τους.
Όλα τα χαρτονομίσματα και κέρματα ευρώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις χώρες όπου το ευρώ γίνεται δεκτό. Τα χαρτονομίσματα είναι τα ίδια γαι όλες τις χώρες, ενώ τα κέρματα φέρουν κοινή απεικόνιση στη μια τους όψη και εθνικά σύμβολα της χώρας προέλευσής τους στην άλλη.
Ίσες ευκαιρίες
Η κοινωνία μας λειτουργεί δικαιότερα και αποτελεσματικότερα όταν δεν γίνονται διακρίσεις σε βάρος συνανθρώπων μας λόγω εθνικής καταγωγής, φύλου, αναπηρίας, φυλετικής καταγωγής ή άλλων χαρακτηριστικών. Για το λόγο αυτό η νομοθεσία της ΕΕ απαγορεύει τις διακρίσεις.
Ήδη από τη δεκαετία του ’50, οι πρώτες συνθήκες της ΕΕ όριζαν ρητά ότι οι άνδρες και οι γυναίκες πρέπει να έχουν ίση αμοιβή για ίση εργασία. Έτσι, η ΕΕ έγινε πρωτοπόρος στον αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών, τα οποία έχουν ενσωματωθεί πλέον σε όλες τις πολιτικές της ως αναπόσπαστο τμήμα τους.
Ελευθερία, ασφάλεια και δικαιοσύνη για όλους
Για την καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος και της τρομοκρατίας, οι χώρες της ΕΕ έχουν λάβει μέτρα για την πλήρη συνεργασία μεταξύ των αστυνομικών και των τελωνειακών τους αρχών, των υπηρεσιών μετανάστευσης και των δικαστηρίων.
Ένα πρακτικό μέτρο υπήρξε η θέσπιση του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, με το οποίο γίνεται ευκολότερη η μεταφορά υπόπτων από τη χώρα όπου συλλαμβάνονται στη χώρα στην οποία καταζητούνται για ανάκριση ή για υπαγωγή σε δίκη. Τα κράτη μέλη συντονίζουν επίσης τις πολιτικές τους σε θέματα ασύλου και εντείνουν τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
Εφόσον οι πολίτες της Ένωσης είναι ελεύθεροι να ζουν σε οποιοδήποτε κράτος μέλος, θα πρέπει να έχουν ισότιμη πρόσβαση στη δικαιοσύνη, οπουδήποτε στην ΕΕ. Οι κυβερνήσεις των κρατών μελών θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι όλες οι χώρες εφαρμόζουν τη νομοθεσία της ΕΕ με τον ίδιο τρόπο και ότι οι δικαστικές αποφάσεις μιας χώρας μπορούν να εφαρμοστούν σε άλλη. Η ΕΕ έχει κάνει πολλά για να διευκολύνει την επίλυση διασυνοριακών νομικών προβλημάτων που προκύπτουν από γάμο, διάσταση, διαζύγιο και κηδεμονία τέκνων, καθώς και άλλων ειδών αστικών διαφορών.
Απασχόληση και ανάπτυξη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συμβάλει στην ευημερία μας όλα αυτά τα χρόνια δημιουργώντας την ενιαία αγορά και το ενιαίο νόμισμα και εξαλείφοντας άλλα εμπόδια στις εμπορικές συναλλαγές και την κινητικότητα.
Για το λόγο αυτό, οι επιπτώσεις στην Ευρώπη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 ήταν περιορισμένες. Οι ηγέτες της ΕΕ συνεργάζονται στενά για τη σταθεροποίηση των τραπεζών και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην Ευρώπη, καθώς και για τη χάραξη στρατηγικής με στόχο την αναθέρμανση της οικονομικής ανάπτυξης.
Στον ανταγωνιστικό κόσμο του σήμερα, η Ευρώπη χρειάζεται νέες θέσεις εργασίας και ειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Οι νέες αυτές θέσεις εργασίας μπορούν να προέλθουν από την έρευνα και την ανάπτυξη. Οι ηγέτες της ΕΕ σχεδιάζουν να αυξήσουν σημαντικά τις δαπάνες για την έρευνα, ώστε μέχρι το 2010 να φθάσουν στο 3% του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος. Χρειάζονται επίσης νέες δεξιότητες και θα πρέπει όλοι να επενδύσουμε περισσότερο χρόνο για μάθηση σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας.
Το ένα τρίτο των 130 δις ευρώ του ετήσιου προϋπολογισμού της ΕΕ δαπανάται για την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία απασχόλησης σε λιγότερο ευνοημένες περιφέρειες καθώς και για την κατάρτιση ανέργων ή εργαζομένων ελλιπούς εξειδίκευσης.
Χάρη στην υποστήριξη της ΕΕ, οι κάτοικοι χωρών όπως η Ιρλανδία και η Ισπανία βρίσκονται σε πολύ καλύτερη κατάσταση απ' ό,τι πριν από 25 χρόνια. Σήμερα, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι υψηλότερος στα νέα κράτη μέλη του ανατολικού τμήματος της Ένωσης.
Εξάγοντας ειρήνη και σταθερότητα
Ο πόλεμος μεταξύ χωρών της ΕΕ είναι σήμερα αδιανόητος, χάρη στην ενότητα που έχει οικοδομηθεί μεταξύ τους τα τελευταία πενήντα χρόνια. Μετά την εδραίωση της κατάστασης αυτής, η ΕΕ καταβάλει σήμερα προσπάθειες εξάπλωσης της ειρήνης και της σταθερότητας και πέρα από τα σύνορά της.
Ο καλύτερος τρόπος αποφυγής των συγκρούσεων είναι η ανάπτυξη μεγαλύτερης ευημερίας στον κόσμο. Η ΕΕ, ως η μεγαλύτερη εμπορική δύναμη στον κόσμο, χρησιμοποιεί την επιρροή της για την καθιέρωση δίκαιων κανόνων στο παγκόσμιο εμπόριο. Επιθυμεί επίσης να διασφαλίσει ότι η παγκοσμιοποίηση θα οφελήσει και τις φτωχότερες χώρες. Εξάλλου, η ΕΕ είναι ο σημαντικότερος χορηγός ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας στον κόσμο.
Η ΕΕ αποστέλλει στρατιωτικές και αστυνομικές ειρηνευτικές δυνάμεις σε ασταθείς και ταραγμένες περιοχές, όπως τα Βαλκάνια. Τέτοιες πρωτοβουλίες εντάσσονται στην αμυντική πτυχή της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας της ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνει ότι υπάρχουν τρόποι για τις δημοκρατικές χώρες να ενώσουν με επιτυχία τις οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις τους για το κοινό συμφέρον, αποτελώντας έτσι πρότυπο για άλλα μέρη του πλανήτη.
Μια θέση στην Ένωση
Αφότου δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία των έξι ιδρυτικών μελών της πριν από 50 και πλέον χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσελκύει συνεχώς νέα μέλη, με αποκορύφωμα την ιστορική διεύρυνσή της από 15 σε 25 μέλη, το 2004, η οποία σηματοδότησε και την επανένωση μιας ηπείρου διαιρεμένης επί 45 χρόνια εξ αιτίας του Ψυχρού Πελέμου.
Κάθε ευρωπαϊκή χώρα μπορεί να προσχωρήσει στην Ένωση, εφόσον διαθέτει σταθερή δημοκρατία που εγγυάται το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία των μειονοτήτων. Πρέπει ακόμη να διαθέτει λειτουργούσα οικονομία της αγοράς και δημόσιες υπηρεσίες ικανές να εφαρμόζουν στην πράξη τη νομοθεσία της ΕΕ.
Η Κροατία, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και η Τουρκία είναι χώρες υποψήφιες για ένταξη. Η ΕΕ παρέχει ουσιαστική οικονομική και πρακτική βοήθεια σε υποψήφιες χώρες για να τις βοηθήσει να προετοιμάσουν την προσχώρησή τους.
Από τη στιγμή που μια χώρα υποβάλει αίτηση προσχώρησης μέχρι την ημερομηνία της προσχώρησης μπορεί να περάσουν 10 χρόνια ή και περισσότερο. Η συμφωνία προσχώρησης πρέπει, μετά την έγκρισή της, να κυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από τα εθνικά κοινοβούλια τόσο της υποψήφιας χώρας όσο και όλων των υπόλοιπων κρατών μελών της ΕΕ.
Ευρω-μύθος
Εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 27/5/2004
ΜΕΛΕΤΗ της Κομισιόν για την «πολιτική ένωση» της Ε.Ε.
Μόνον αν η Ευρώπη εξελιχθεί σε πλήρη «πολιτική ένωση» θα μπορέσει να βγει από την κρίση, αναφέρει έκθεση που συντάχθηκε για λογαριασμό του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ρομάνο Πρόντι, που προτείνει το στόχο αυτόν ως τον επόμενο μεγάλο στόχο της Ευρώπης μετά το ευρώ και τη διεύρυνση.
Η μελέτη, με τίτλο «Οικοδομώντας μια Πολιτική Ευρώπη», παραδόθηκε επισήμως την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα όμως με τη βρετανική εφημερίδα «Τάιμς», η Κομισιόν απέφυγε να εκδώσει σχετική ανακοίνωση, καθώς το περιεχόμενό της αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις σε χώρες, όπως η Βρετανία, που αντιτίθενται σε μια ομοσπονδιακή Ευρώπη.
Συντάκτες της μελέτης είναι μια ομάδα πολιτικών εμπειρογνωμόνων με επικεφαλής τον πρώην υπουργό Οικονομικών της Γαλλίας, Ντομινίκ Στρος-Καν. Τονίζει ότι «η Ευρώπη βρίσκεται σε μια καμπή της ιστορίας της» και αντιμετωπίζει «τριπλή κρίση» σε ό,τι αφορά τους θεσμούς, τη δημοκρατική νομιμοποίηση και την ασάφεια σχετικά με τα όρια της γεωγραφικής επέκτασής της.
Προκειμένου να κινητοποιηθεί το δυναμικό της Ευρώπης, προτείνει τη δημιουργία ενός «μύθου κινητοποίησης», στα πρότυπα των ιδρυτικών μύθων, στους οποίους βασίζεται η δημιουργία πολλών σύγχρονων κρατών και τονίζει ότι η σύγχρονη Ευρώπη, αντί να προσηλώνεται στο ξεπέρασμα των διαιρέσεων που άφησε πίσω του ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, θα πρέπει πλέον να προσπαθήσει να δημιουργήσει ευκαιρίες για τους λαούς της.
50 προγράμματα πολιτικής ένωσης
Προτείνει έτσι 50 προγράμματα για πολιτική ένωση της Ευρώπης, ανάμεσα στα οποία η δημιουργία μεγάλων επιχειρήσεων που θα αποτελούν «Ευρωπαίους πρωταθλητές», με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Επιστήμης και Ερευνας, η καθιέρωση ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού και η δημιουργία πανευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, στα οποία θα αναλογεί ένα εγγυημένο ποσοστό εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Αναφέρονται, ακόμη, μέτρα για την τόνωση της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας, όπως η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ραδιοτηλεοπτικού ιδρύματος και ενός Ευρωπαϊκού Μουσείου, καθώς και η διδασκαλία της ευρωπαϊκής Ιστορίας στα σχολεία.
Η μελέτη αναμένεται να παρουσιαστεί επισήμως στην ολομέλεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία και θα πάρει επισήμως θέση.
Αναμένεται επίσης ότι μέλη της επιτροπής θα περιοδεύσουν στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, προκειμένου να εξασφαλίσουν υποστήριξη προς τις θέσεις τους.