Γενικές οδηγίες για το γράψιμο της Έκθεσης

Διερεύνηση εκθεσιότιτλου με ξεκάθαρα επιμέρους ερωτήματα

Θέμα: Είναι πλέον κοινός τόπος και πανθομολογούμενο πως το δάσος προσφέρει πολλά καλά στον άνθρωπο, ενώ αυτός με ποικίλους τρόπους σταδιακά το αφανίζει. 1)Ποιες οι προσφορές του δάσους; 2)Ποιοι οι κίνδυνοι που το απειλούν και πώς μπορούμε να το προστατεύσουμε;

Α’ Φάση

Σε πρώτη φάση μελετούμε καλά το θέμα προβαίνοντας σε κάποιες προκαταρκτικές ενέργειες:

Β’ Φάση

Καταρτίζουμε σε πρόχειρο το σχεδιάγραμμα δομής της έκθεσης. Ως γνωστόν σε μια έκθεση τρία είναι τα βασικά δομικά της στοιχεία:

  1. Ο Πρόλογος.
  2. Το Κυρίως θέμα.
  3. Ο Επίλογος.

Το σχεδιάγραμμα δομής απαραίτητα περιέχει τα τρία αυτά μέρη. Για τον πρόλογο και τον επίλογο θα μιλήσουμε εκτενέστερα παρακάτω. Όσον αφορά το Κυρίως Μέρος, αυτό θα περιέχει την απάντηση ‑όχι βέβαια τόσο απλουστευτικά και σχηματικά‑ των ερωτημάτων του εκθεσιότιτλου.

Το σχεδιάγραμμα δομής, λοιπόν, του συγκεκριμένου εκθεσιότιτλου έχει ως εξής:

α. Πρόλογος

β. Κυρίως μέρος

-Προσφορές δάσους

-Κίνδυνοι

-Τρόποι προστασίας

γ. Επίλογος

Με την παραπάνω πρακτική αποφεύγουμε να βγούμε εκτός θέματος ή να μην ολοκληρώσουμε τα ζητούμενα. Πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι η απάντηση στο κάθε ερώτημα θα αναπτυχθεί σε πολλές παραγράφους ‑όσα και τα επιχειρήματά μας.

Γ’ Φάση

Καταρτίζουμε το σχεδιάγραμμα περιεχομένου της έκθεσης στηριζόμενοι στο σχεδιάγραμμα δομής που μόλις σχεδιάσαμε. Σε πρόχειρο καταγράφουμε άτακτα αρχικά τις ιδέες μας‑επιχειρήματα‑απαντήσεις σε κάθε ερώτημα. Είναι ευνόητο ότι στο σχεδιάγραμμα περιεχομένου οι απόψεις μας θα παρατεθούν εν συντομία, επιγραμματικά.

Εν τέλει το σχεδιάγραμμα περιεχομένου του συγκεκριμένου θέματος έχει ως εξής:

Κυρίως θέμα (Δες το σχετικό θέμα)

Τις μονολεκτικές‑περιληπτικές αυτές απαντήσεις μας στο κάθε ερώτημα στη συνέχεια θα τις αναπτύξουμε σε παραγράφους. Μπορούμε, κατόπιν, τις ως άνω απαντήσεις στα ερωτήματα να τις θέσουμε αξιολογώντας τες σε μια λογική σειρά, ώστε εν συνεχεία να αναπτυχθούν σε παραγράφους βάσει της σειράς αυτής. Αφού ολοκληρώσουμε για κάθε ενότητα του θέματος την παραπάνω διαδικασία, περνάμε στη…

Δ’ Φάση

Με βάση τα σχεδιαγράμματα δομής και περιεχομένου αρχίζουμε την επίσημη ανάπτυξη του θέματος, έχοντας υπόψη ότι συχνά πρέπει κατά τη διάρκεια του γραψίματος να διαβάζουμε το γραπτό μας και κυρίως όταν ολοκληρώνουμε την ανάπτυξη κάθε επιμέρους θέματος, ώστε να διορθώνουμε εγκαίρως τα λάθη μας και να αποφεύγουμε νοηματικά και δομικά χάσματα ή περιττές επαναλήψεις.

Διερεύνηση εκθεσιότιτλου χωρίς ξεκάθαρα επιμέρους ερωτήματα*

Θέμα: Η ειρήνη και ο πόλεμος, οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, εναλλάσσονται πάνω στον πλανήτη γη σε διάφορους τόπους, από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Οι αιτίες που οδηγούν στον πόλεμο είναι πολλές, όμως τα καλά της ειρήνης απειράριθμα.

Όταν ο εκθεσιότιτλος δεν έχει ξεκάθαρα επιμέρους ερωτήματα, αλλά εκφράζει μια γενική θέση, τότε σε Α’ ΦΑΣΗ προβαίνουμε στη διερεύνηση και ανάπτυξή του.

Ο μαθηματικός όρος διερεύνηση χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια και στην Έκθεση ιδεών. Σημαίνει προσεκτική έρευνα της νοηματικής και λογικής δομής του εκθεσιότιτλου. Πέρα από την ωφέλεια αυτής της δομής, με τη διερεύνηση γνωρίζουμε τα όρια των εννοιών και των ιδεών ενός εκθεσιότιτλου. Έτσι, αποφεύγουμε τον κίνδυνο να κινηθούμε κατά την ανάπτυξη «εκτός θέματος», μερικά ή ολικά.

Στο συγκεκριμένο λοιπόν θέμα, αφού βρούμε τις λέξεις - κλειδιά (ειρήνη, πόλεμος, νόμισμα, εναλλάσσονται, αιτίες πολέμου, απειράριθμα καλά ειρήνης), μετασχηματίζουμε το προς εξέταση θέμα ως εξής:

Δεδομένα:

Ειρήνη - πόλεμος: εναλλαγή καταστάσεων (δια - χρονική & δια - τοπική)

Ζητούμενα:

Παραδειγματική τεκμηρίωση δεδομένων

Αιτίες πολέμου

Καλά ειρήνης

Στη συνέχεια προχωρούμε κανονικά στην Α’ Φάση