ΕπιπλέονΕπιπλέον

Α'. Σχεδιάγραμμα, Β'. Κείμενα, Γ'. Βιβλιογραφία

Θέμα: Γραφειοκρατία

Α'. Σχεδιάγραμμα

Πρόλογος

Κυρίως Θέμα

Ε1.Αιτίες

Ε2.Συνέπειες

Ε3.Τρόποι Αντιμετώπισης

Επίλογος

Β'. Κείμενα

«Σκοτώστε τη γραφειοκρατία και στήστε νέες εταιρείες»

Χεκίμογλου Αχιλλέας, εφ. Το Βήμα, 13/3/2013

«Σκοτώστε τη γραφειοκρατία και στήστε νέες εταιρείες»Κορυφώνεται την Τετάρτη 13 Μαρτίου το 47ο διεθνές πάνελ επιλογής της Endeavor (International Selection Panel - ISP), το οποίο πραγματοποιείται στην Αθήνα από τις 11 Μαρτίου, καθώς αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής των επιχειρήσεων που θα γίνουν οι επόμενοι Endeavor Entrepreneurs.

Ήδη στην Αθήνα βρίσκονται περισσότεροι από 50 επιχειρηματίες από τις ΗΠΑ, τη Λατινική Αμερική, τη Μέση Ανατολή, τη Νότιο Αφρική, την Ασία και, φυσικά, την Ελλάδα, οι οποίοι συμμετέχουν στη διοργάνωση. Είναι ενδεικτικό ότι από τη χώρα μας έχουν ενταχθεί στο δίκτυο της Endeavor δύο δυναμικά start up: το dailysecret.com και η Hellas Direct.

Στην εν λόγω εκδήλωση, η οποία πραγματοποιείται πέντε φορές τον χρόνο σε μία πόλη του διεθνούς δικτύου της Endeavor, θα κριθούν 20 νέοι επιχειρηματίες από την Ελλάδα και το εξωτερικό με στόχο την ένταξή τους υπό την ομπρέλα της Endeavor. Μάλιστα, σύμφωνα με τους διοργανωτές, «η εκδήλωση αποτελεί για την Ελλάδα μοναδική ευκαιρία διεθνούς ανάδειξης της δράσης εγχώριων επιχειρηματιών, συμβάλλοντας στην αλλαγή του κλίματος, τη βελτίωση της εικόνας της χώρας στο εξωτερικό και την προσέλκυση επενδύσεων».

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης «Το Βήμα» συνομίλησε την Τρίτη με τον Αμερικανό κ. Κρις Ζουκ από την Bain & Company, πολυγραφότατο σύμβουλο διεθνούς οικονομικής ανάπτυξης, και τον τούρκο επιχειρηματία κ. Μελίχ Οντεμίς, ο οποίος είναι γνωστός στη γείτονα για ένα εκ των πλέον επιτυχημένων start up της Κωνσταντινούπολης: το yemeksepeti.com.

«Η πολυπλοκότητα σκοτώνει την ανάπτυξη»

Σύμφωνα με τον κ. Ζουκ, «η γραφειοκρατία έχει κατακτήσει και τις επιχειρήσεις» με αποτέλεσμα «να χάνουν μερίδια αγοράς ανά τον κόσμο».

Όπως λέει, επικαλούμενος μελέτες της Bain & Company, τα τελευταία δέκα χρόνια μόλις το 9% των επιχειρήσεων έχει επιτύχει τη βιώσιμη ανάπτυξή τους και οι περισσότερες πλέον βρίσκονται στην Ασία, η οποία, όπως παραδέχεται, συγκεντρώνει όλο και περισσότερους πόρους και δυναμισμό.

Μάλιστα, όπως σημειώνει, διερευνώντας το γιατί κάποιες αναπτύσσονται και κάποιες όχι, εντοπίστηκε ότι οι βασικοί λόγοι είναι η διαφορά στην ποιότητα παραγωγής μεταξύ των ανταγωνιστών τους, και κυρίως η ισχυρή ηγεσία που εστιάζει σε πολύ συγκεκριμένους τομείς.

«Έτσι βλέπουμε την επιστροφή των ιδρυτών ανά τον κόσμο» συμπληρώνει. Για τον κ. Ζουκ αποτελεί θεμελιώδη αρχή οι επιχειρήσεις να αποφύγουν τον σκόπελο της γραφειοκρατίας, καθώς, όπως λέει, ο κόσμος επιταχύνει και οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει μία εταιρεία γίνονται συχνότερες και μεγαλύτερες.

Μάλιστα, τάσσεται υπέρ της απλότητας των επιχειρήσεων, όπως η ΙΚΕΑ και η Apple, ενώ σημειώνει ότι «η πολυπλοκότητα αποτελεί τον σιωπηρό φονέα της βιώσιμης ανάπτυξης».

«Νέοι, φτιάξτε εταιρείες!»

Ο κ. Οντεμίς είναι γνωστός στην Τουρκία για την ιστοσελίδα yemeksepeti.com, η οποία αποτελεί το μεγαλύτερο ιντερνετικό δίκτυο παραγγελίας φαγητού και πλέον έφτασε να κάνει κύκλο εργασιών 170 εκατ. δολαρίων κατ' έτος.

«Ξεκινήσαμε το 2000 στην αρχή της οικονομικής κρίσης και λίγο προτού έρθει το ΔΝΤ στη χώρα μας» σημειώνει ο συνιδρυτής της εταιρείας. Στα πρώτα βήματα της εταιρείας η τουρκική λίρα υπέστη τραγικές υποτιμήσεις, φτάνοντας σε ισοτιμία 1,7 εκατ. λιρών για κάθε ένα δολάριο. «Ωστόσο οι κυβερνήσεις έκτοτε ήταν αρκετά έξυπνες να εφαρμόσουν τη συνταγή του τότε υπουργού Οικονομικών Κεμάλ Ντερβίς, η οποία μέχρι σήμερα δουλεύει» λέει.

Η εταιρεία ξεκίνησε χωρίς καμία πρόσβαση σε κεφάλαια, παρά μόνο με τη βοήθεια των οικογενειών των ιδρυτών, και το 2005 έκανε απόσβεση της επένδυσης. Έκτοτε αναπτύσσεται ραγδαία με ρυθμό 50% κατ' έτος.

Στη συνέχεια ήρθαν και οι επενδυτές που αγόρασαν μειοψηφικά πακέτα με τελευταία την αμερικανική General Atlantic, η οποία τοποθέτησε κεφάλαια ύψους 44 εκατ. δολαρίων για την ανάπτυξή της.

Με βάση την Κωνσταντινούπολη, η εταιρεία συνεργάζεται με χιλιάδες εστιατόρια σε 50 τουρκικές πόλεις, ενώ έχει επεκταθεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, καθώς και στη Ρωσία, από την οποία όμως αργότερα έφυγε.

«Θέλουμε να έρθουμε και στην Ελλάδα» σημειώνει ο κ. Οντεμίς, όμως υπογραμμίζει ότι η κρίση αποτελεί ακόμη ανασταλτικό παράγοντα για την εμπλοκή στην εγχώρια αγορά. «Μας ενδιαφέρει είτε να μπούμε από μόνοι μας είτε να βρούμε κάποιο συνεργάτη» τονίζει, υπογραμμίζοντας την κοινή κουλτούρα Ελλήνων και Τούρκων στο φαγητό και στην κουζίνα.

Το μέλλον της yemeksepeti.com, όπως λέει, είναι η επέκταση των δραστηριοτήτων πέραν της παραγγελίας φαγητού, στη μαγειρική, στα εστιατόρια (μέσω κοινωνικής δικτύωσης), αλλά και στα επαγγέλματα που περιβάλλουν το φαγητό.

Ο κ. Οντεμίς καλεί τους νέους της χώρας μας να ξεκινήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις και να μην περιμένουν από μεγάλες εταιρείες να τους προσλάβουν. «Κάντε τις προσπάθειές σας. Δείτε εμάς. Ξεκινήσαμε στη μέση του χάους. Όμως, εάν αρχίσεις με μία καλή ιδέα, έχεις καλή ομάδα και υπομονή, η επιτυχία δεν θα αργήσει να έρθει» καταλήγει.

Προτάσεις για την πάταξη της γραφειοκρατίας από τον Συνήγορο του Πολίτη

www.taxheaven.gr, 27/2/2013

Προτάσεις χαμηλού δημοσιονομικού κόστους απηύθυνε ο Συνήγορος του  Πολίτη, με ειδική έκθεσή του, προς τους αρμόδιους  Υπουργούς.

Ο Συνήγορος του Πολίτη υπέβαλε ένα σύνολο προτάσεων - νομοθετικών, οργανωτικών, λειτουργικών- προς διάφορα Υπουργεία, με σκοπό να απλοποιηθούν και να επιταχυνθούν διαδικασίες, να αυξηθεί η διαφάνεια στη διοικητική δράση και να υπάρξει αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Με επιστολή της προς τους αρμόδιους Υπουργούς στις 19 Δεκεμβρίου 2012, η Συνήγορος του Πολίτη, Καλλιόπη Σπανού, διαβιβάζει την ειδική αυτή έκθεση με σκοπό να μειωθεί η γραφειοκρατία, ώστε η διοίκηση να σταθεί δίπλα στους πολίτες και να διατηρήσει την κοινωνική συνοχή, έχοντας βελτιώσει τη σχέση εμπιστοσύνης του πολίτη με το κράτος. Η ειδική έκθεση παρουσιάζει συνολικά ογδόντα (80) προτάσεις χαμηλού δημοσιονομικού κόστους προς δώδεκα (12) Υπουργεία. Οι προτάσεις αυτές έχουν προκύψει από τη διερεύνηση ποικίλων αναφορών πολιτών προς την Ανεξάρτητη Αρχή. Αφορούν εισηγήσεις προς τροποποίηση της νομοθεσίας, της οργάνωσης ή ακόμη της απλής πρακτικής των υπηρεσιών, με τις οποίες είναι δυνατόν, χωρίς σημαντική ή και καθόλου δαπάνη, να απλοποιηθούν και να επιταχυνθούν διαδικασίες, να αυξηθεί η διαφάνεια στη διοικητική δράση και να υπάρξει αποτελεσματικότερη οργάνωση με τα ίδια μέσα και το υπάρχον δυναμικό.  Από το σύνολο των προτάσεων οι περισσότερες (42) απαιτούν τροποποίηση νόμου ή άλλη κανονιστική ρύθμιση, χωρίς ωστόσο επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.

Η επιβάρυνση των πολιτών, αντίθετα, αίρεται αν υιοθετηθούν προτάσεις που εκλογικεύουν την επαφή τους με οικονομικές υπηρεσίες, όπως λ.χ. ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για την επιβολή δημοτικών τελών, φόρων, εισφορών και δικαιωμάτων (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 3.2), η επανόρθωση εσφαλμένης βεβαίωσης φόρου από τη φορολογική αρχή (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 2.1), η άρση φορολογικού απορρήτου σε περιπτώσεις αγωγών διατροφής (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 2.3) και η θέσπιση αυτοτελούς φορολογικής υποχρέωσης των συζύγων και χωριστή εκκαθάριση του φόρου τους (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 2.8). Ιδιαίτερη σημασία έχουν επίσης οι προτάσεις για τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων, όπως είναι η ενεργοποίηση των ρυθμίσεων για την ηλεκτρονική επικοινωνία των πολιτών με δημόσιες υπηρεσίες (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 4.1) και η δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου μόνιμων κατοίκων (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 3.4). Σημαντικές για την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών είναι, μεταξύ άλλων, οι προτάσεις νομοθετικής ενίσχυσης της εφαρμογής του θεσμού της αναδοχής ανηλίκων (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 8.5) και της εισαγωγής στη δημόσια εκπαίδευση του θεσμού του σχολικού κανονισμού με τη συμμετοχή εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 6.1).

Η κωδικοποίηση διατάξεων μπορεί να είναι πολύ σημαντική για την άσκηση δικαιωμάτων, λ.χ. η κωδικοποίηση της νομοθεσίας όσον αφορά τα τεχνικά επαγγέλματα (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 5.3). όπως και η ολοκλήρωση κανονιστικών πράξεων, για παράδειγμα η ολοκλήρωση της έκδοσης όρων δόμησης σε ζώνες Β΄ προστασίας αρχαιολογικών χώρων (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 6.8). 

Ήσσονες, τέλος, νομοθετικές τροποποιήσεις μπορεί να έχουν μεγάλη σημασία για την εξυπηρέτηση των πολιτών, όπως η νομοθετική ρύθμιση για την εξυπηρέτηση πολιτών που αδυνατούν να προσέλθουν αυτοπροσώπως στην αστυνομία για υποβολή αίτησης για έκδοση δελτίου ταυτότητας (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 11.1). Ομοίως χαμηλού κόστους είναι και οι οργανωτικής φύσεως αλλαγές, συνολικά 13 προτάσεις, που εισφέρουν οργανωτικά κριτήρια ή αφορούν απλώς εσωτερικές διευθετήσεις των υπηρεσιών αλλά με ουσιαστικό αποτέλεσμα για την εξυπηρέτηση των πολιτών.

Για παράδειγμα, η τυποποίηση απαντήσεων σε συχνές ερωτήσεις (Frequently Asked Questions) στην ιστοσελίδα του ΓΛΚ θα έδινε άμεσες λύσεις σε πολίτες που τους απασχολούν ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ζητήματα (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 2.10), ο συμψηφισμός από το ΙΚΑ αχρεωστήτως καταβληθεισών παροχών με υφιστάμενες παροχές θα ήταν σημαντική και αναγκαία διευκόλυνση των οφειλετών (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 8.11) και η βελτίωση της διαδικασίας υπαγωγής στα προγράμματα επιχορήγησης των νέων επαγγελματιών από τον ΟΑΕ. θα βοηθούσε την ουσιαστική τους στήριξη σε μια δύσκολη συγκυρία (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 8.1). Βασική για την προάσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών θα ήταν η υλοποίηση της ρύθμισης για λειτουργία οικογενειακών δικαστηρίων (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 10.1), ενώ η απλή οργανωτική πρόταση για κατάρτιση πρωτοκόλλου διαδικασίας στο πλαίσιο διαγωνισμών προμηθειών του δημοσίου και τήρησή του σε άμεσα προσβάσιμο δημόσιο αρχείο (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 9.1) θα ήταν σημαντικό βήμα διοικητικής διαφάνειας.

Η βελτίωση, τέλος, της λειτουργίας του Κτηματολογίου, με άμεση αντιμετώπιση των πρόδηλων σφαλμάτων και λειτουργία οριστικών κτηματολογικών γραφείων (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 7.3) αλλά και η επιτάχυνση της κύρωσης δασικών χαρτών και της διαδικασίας εξέτασης των σχετικών αντιρρήσεων (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 7.4), αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα οργανωτικών προτάσεων με απτά αποτελέσματα για την ασφάλεια δικαίου σε σχέση τόσο με την προστασία του περιβάλλοντος όσο και με τα περιουσιακά δικαιώματα των πολιτών. Πολλές (25) από τις προτάσεις της παρούσας έκθεσης αφορούν απλώς διοικητική πρακτική, συχνά με τη μορφή εγκυκλίων οδηγιών της διοίκησης. Υπάρχουν λ.χ. περιθώρια βελτίωσης της διαδικασίας ληξιαρχικών εγγραφών με εγκύκλιες οδηγίες ως προς α) τη δήλωση γέννησης κι από τους δύο γονείς, β) τη σαφή διάκριση ονοματοδοσίας και βάπτισης (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 3.6). Άλλο παράδειγμα αλλαγής πρακτικής είναι η πρόταση να χορηγείται τουλάχιστον η δαπάνη απλής μαστογραφίας σε ασφαλισμένες που προβαίνουν, με ίδιο κόστος, σε διενέργεια ψηφιακής (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 8.16). Ενώ εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι δεν έχει γίνει ακόμη κτήμα της διοίκησης η ανάγκη σαφούς, ειδικής και επαρκούς αιτιολογίας των αποφάσεων λ.χ. των Τοπικών Διοικητικών Επιτροπών του ΙΚΑ (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 8.13) ή των Υγειονομικών Επιτροπών οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης (βλ.πρόταση υπ’αριθμ. 8.14).

Η ειδική έκθεση καταδεικνύει ότι δεν χρειάζονται πάντα χρήματα για να βελτιωθεί η παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες και να τύχουν ουσιαστικής ανταπόκρισης τα εύλογα αιτήματά τους. Ο Συνήγορος αναμένει την ανταπόκριση των Υπουργείων στο σύνολο των προτάσεών του, επιδιώκοντας την συνεργασία τους για την επίλυση των προβλημάτων και την αναβάθμιση της λειτουργίας της διοίκησης. 

Το τέρας της γραφειοκρατίας και πόσο μας κοστίζει

Ανδρέας Δρυμιώτης, εφ. Καθημερινή, 22/12/2012

​​Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Αντ. Μανιτάκης, το κόστος της γραφειοκρατίας εκτιμάται στο 6,8% του ΑΕΠ, δηλαδή περί τα 14 δισ. ευρώ, όταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 3,5%. Ακόμα οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα αναγκάζονται να δίνουν 2 δισ. ευρώ για να καλύψουν τη δαπάνη που προκύπτει από γραφειοκρατικά εμπόδια. Επίσης, ο υπουργός αναφέρθηκε στην προσπάθεια που θα κάνει ο ΟΟΣΑ για να χαρτογραφήσει το ελληνικό Δημόσιο μέσα στους επόμενους επτά μήνες, προκειμένου να μειωθούν τα διοικητικά εμπόδια κατά 25%. Τέλος, ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης ανέφερε ότι μπορούν να εξοικονομηθούν μέχρι και 7 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2013.

Η ανακοίνωση πέρασε στις εσωτερικές σελίδες των εφημερίδων και δεν είμαι βέβαιος ότι έτυχε και τηλεοπτικής κάλυψης. Ετσι πέρασε μάλλον απαρατήρητη. Τότε συνειδητοποίησα ότι όντως κάτι δεν πάει καλά στον τόπο μας και πιθανότατα να μας ψεκάζουν για να χάσουμε τα λογικά μας. Συζητάμε εδώ και μήνες για το νέο πακέτο λιτότητας ύψους 13,5 δισ. ευρώ και για πρόσθετους φόρους 2,5 δισ. ευρώ και έχουμε το τέρας της γραφειοκρατίας να μας κοστίζει 14 δισ. ευρώ και δεν έχουμε βγει ακόμα στους δρόμους για να διαδηλώσουμε και να ζητήσουμε την αποτελεσματική αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας, που δεν θα επέφερε πρόσθετα οικονομικά βάρη στον πολίτη, αλλά αντίθετα θα του εξοικονομούσε και χρήματα. Ισως ο λόγος που δεν διαδηλώνουμε κατά της γραφειοκρατίας είναι γιατί δεν μπορούμε να την προσωποποιήσουμε. Αν έχουμε πρόβλημα με τα φορολογικά, τα βάζουμε με τον Στουρνάρα. Αν έχουμε πρόβλημα με τα εργασιακά τότε στόχος μας είναι ο Βρούτσης. Αν μας φταίει ο ΕΟΠΥΥ τότε ένοχος είναι ο Λυκουρέντζος. Ποιος όμως είναι ο εκπρόσωπος της γραφειοκρατίας; Θεωρούμε τη γραφειοκρατία δεδομένο και αναγκαίο κακό, ενώ η καταπολέμησή της θα έπρεπε να είναι πρωταρχικός στόχος μας. Είμαι βέβαιος ότι ο καθένας από εμάς έχει και κάποια ιστορία να πει σχετικά με το τέρας αυτό. Αν θέλετε όμως μια απίστευτη ιστορία δεν έχετε παρά να διαβάσετε την προσωπική περιπέτεια του Ηλία Κανέλλη από «Τα Νέα» της 7ης Δεκεμβρίου 2012, με τίτλο «Δημόσιος Εφιάλτης». Αφού λοιπόν όλοι αναγνωρίζουμε την ύπαρξη του τέρατος, γιατί δεν κάνουμε κάτι προκειμένου να το εξοντώσουμε; Ετσι ακολούθησα την προσφιλή τακτική μου, να δω τι κάνουν σε άλλες χώρες σχετικά με το θέμα αυτό. Διάλεξα την Πορτογαλία που έχει παρόμοια οικονομικά προβλήματα και το Ηνωμένο Βασίλειο που προς το παρόν δεν φαίνεται να έχει πρόβλημα και είναι έξω από την Ευρωζώνη.

Πορτογαλία: Στη χώρα αυτή ξεκίνησε το 2006 μια δράση με κωδικό «Simplex» (www.simplex.pt) για την απλοποίηση των διαδικασιών. Ως στόχο έβαλαν να εξορθολογίζουν περίπου 200 διαδικασίες κάθε χρόνο. Μέχρι σήμερα έχουν εφαρμόσει περίπου το 80% από όλες τις πρωτοβουλίες που σχεδίασαν. Το τι πέτυχαν στα έξι αυτά χρόνια, είναι δύσκολο να καταγραφεί στο κείμενο αυτό. Αυτό όμως που είναι εξαιρετικά σημαντικό είναι η μεθοδολογία που ακολούθησαν. Αντί να εξορκίζουν τη γραφειοκρατία με ευχολόγια και να βάζουν φιλόδοξους και πολύ δύσκολους στόχους, έβαλαν πολλούς και μικρούς στόχους ώστε αφ’ ενός μεν να τους επιτυγχάνουν και αφ’ ετέρου να δημιουργείται μια θετική ψυχολογία για τα επόμενα βήματα. Είναι αυτό που ονομάζουμε επιχειρηματικά «quick wins». Πολλές γρήγορες (έστω και μικρές) νίκες, που αποδεικνύουν ότι μπορούμε να επιτύχουμε κάτι και να πάμε παρακάτω. Αν ο στόχος είναι πολύ μεγάλος και απόμακρος ή συνδυάζεται με μεγάλη περίοδο μελέτης, σπάνια η πρωτοβουλία στέφεται με επιτυχία. Ειδικά όταν η περίοδος προετοιμασίας είναι μεγάλη, συνήθως τα πρόσωπα αλλάζουν στη μέση της προσπάθειας και φυσικά το εγχείρημα καταρρέει. Το δίδαγμα από την Πορτογαλία είναι ότι το πρόγραμμα Simplex πέτυχε γιατί αντιμετώπισε τη γραφειοκρατία όχι σαν ένα πανίσχυρο τέρας με υπερφυσικές δυνάμεις, αλλά σαν πολλά μικρά και αδύναμα τέρατα που είναι πιο εύκολο να τα αντιμετωπίσεις. Καταλύτης στην καταπολέμηση της γραφειοκρατίας στην Πορτογαλία ήταν η Κάρτα Πολίτη, η οποία αντικατέστησε πέντε άλλες κάρτες από διάφορες κρατικές υπηρεσίες και επέτρεψε στους πολίτες να υπογράφουν τα έγγραφά τους ηλεκτρονικά. Ένα μικρό παράδειγμα καταπολέμησης της γραφειοκρατίας είναι το γεγονός ότι δημιούργησαν ένα και μοναδικό γκισέ: «I lost my wallet», όπου ο πολίτης δηλώνει την απώλεια ή κλοπή του πορτοφολιού του και όλες οι ενέργειες γίνονται με τη μοναδική αυτή δήλωση.

Ηνωμένο Βασίλειο: Πρόσφατα ξεκίνησε μια δράση, ώστε οι περισσότερες υπηρεσίες προς τους πολίτες να γίνονται ηλεκτρονικά. Ο στόχος είναι να εξοικονομούν 1,7 δισ. λίρες ετησίως από την ψηφιοποίηση των συναλλαγών. Σύμφωνα με τον υπουργό Προεδρίας (Minister for the Cabinet Office), Francis Maude, ο στόχος είναι «η Βρετανία να αποκτήσει μοντέρνες, αποτελεσματικές και εξ ορισμού ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες κατάλληλες για τον 21ο αιώνα... Οι ψηφιακές υπηρεσίες είναι πολύ πιο εύχρηστες γιατί επιτρέπουν την πρόσβαση από οποιοδήποτε σημείο. Είναι πολύ πιο αποτελεσματικές γιατί εξοικονομούν χρήματα των φορολογουμένων... Οι ψηφιακές συναλλαγές είναι 30 φορές φθηνότερες από τις πρόσωπο-με-πρόσωπο συναλλαγές». Νομίζω ότι οι δηλώσεις αυτές τα λένε όλα. Δεν έχετε παρά να τις συγκρίνετε με το γεγονός ότι στο πρόσφατο φορολογικό νομοσχέδιο για να πάρει κανείς το πενιχρό επίδομα των τέκνων μπορεί να χρειαστεί μέχρι και... 13 πιστοποιητικά! Εμείς ακόμα και σήμερα σχεδιάζουμε διαδικασίες όπου ο πολίτης πρέπει να παρουσιαστεί αυτοπροσώπως σε κάποιον υπάλληλο, ο οποίος μάλιστα πολλές φορές θα του βγάλει την πίστη μέχρι να τον εξυπηρετήσει. Βλέπετε, στη Βρετανία την ψηφιακή σύγκλιση την έχουν πάρει στα σοβαρά και δεν είναι μέρος της οποιασδήποτε κομματικής νομενκλατούρας.

Η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας θα έπρεπε να είναι εθνικός στόχος για όλους μας. Ακόμα και ο Μπαράκ Ομπάμα στην ομιλία του για την αποδοχή της υποψηφιότητάς του στις 28/8/2008 αναφέρθηκε στη γραφειοκρατία, λέγοντας: «Δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του 21ου αιώνα με τη γραφειοκρατία του 20ού αιώνα». Και αναφερόταν σε μια χώρα που δεν έχει ούτε τη δική μας γραφειοκρατία ούτε και τα δικά μας προβλήματα.

* Σύμβουλος Επιχειρήσεων.

Η ανάπηρη γραφειοκρατία

Σιακαντάρης Γιώργος, εφ. Τα Νέα, 17/10/2012

Το διεφθαρμένο κράτος και ο ανυπεράσπιστος πολίτης

Ο τρόπος με τον οποίο συζητούμε τα προβλήματα του δημόσιου βίου εμμένει στα φαινόμενα και όχι στις αιτίες. Για να το πω με τα λόγια του Σεν-Πρε, ήρωα του επιστολικού μυθιστορήματος του Ρουσό Νέα Ελοΐζα, ο οποίος παρατηρούσε τους διαλόγους που αναπτύσσονταν στα περίφημα αριστοκρατικά σαλόνια και στις θεατρικές σκηνές του Παρισιού: «Όσο και αν παρακολουθείς αυτό που λέγεται, δεν μαθαίνεις τίποτα γι' αυτό που γίνεται».

Δεν μπορώ να αναφερθώ σ' όλες τις προβληματικές πτυχές του δημοσίου διαλόγου, μου προκάλεσε όμως εντύπωση ο μονομερής τρόπος με τον οποίο καλύφθηκε το θέμα των αναπήρων-μαϊμού. Παρακολουθήσαμε όλοι με ενδιαφέρον τις αποκαλύψεις για τους τυφλούς της Ζακύνθου, τους ανάπηρους στην Κάλυμνο, στη Χίο, στη Θεσσαλονίκη και σ' όλη την Ελλάδα. Πολλοί συμπολίτες μας εξοργίσθηκαν, και δικαίως, για τις μηχανές εξαπάτησης του δημόσιου συμφέροντος και κλοπής του κοινού αγαθού, που στήθηκαν μεταξύ λειτουργών του κράτους, ενδιαφερόμενων πολιτικών γραφείων και αρκετών συμπολιτών μας.

Δεν φθάνει όμως να μεμφόμαστε τα αποτελέσματα, αν δεν βλέπουμε τις αιτίες. Η ελληνική διαφθορά έχει κτισθεί στο έδαφος της ελληνικής γραφειοκρατίας. Στις ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες οι αναγκαίοι γραφειοκρατικοί θεσμοί νομιμοποιούνται από μια στηριγμένη σε σταθερούς κανόνες νομική ορθολογική εξουσία. Εξουσία που λειτουργεί ανεξάρτητα από τις πολιτικές αλλαγές, όχι όμως σε αντίθεση με αυτές. Η γραφειοκρατία αποτελεί ένα εντεταλμένο για συγκεκριμένους σκοπούς όργανο και λειτουργεί στη βάση σχετικά σταθερών στον χρόνο και στις πολιτικές αλλαγές κανόνων, οι οποίοι τη διέπουν και τη ρυθμίζουν.

Η ελληνική γραφειοκρατία δεν έχει τίποτα κοινό με τον παραπάνω βεμπεριανό ιδεότυπο. Είναι άμεσα εξαρτημένη από την πολιτική εξουσία ή, πιο σωστά, αποτελεί το μακρύ χέρι της πολιτικής εξουσίας στην κοινωνία. Με τη σειρά της η γραφειοκρατία του Δημοσίου, στο όνομα του κοινού συμφέροντος, εξυπηρετεί τις στενές εγωιστικές της ιδιοτέλειες - όπως θα έλεγε και ένας μεγάλος αντικρατιστής που ακούει στο όνομα Μαρξ. Σ' αυτές τις συνθήκες, το μόνο που απομένει στην κοινωνία είναι να συμβιβαστεί με αυτή την κατάσταση και τα μέλη της να επιδιώξουν να εκμεταλλευθούν κομμάτι της πίτας της διαφθοράς που απομένει από τη διαπλοκή πολιτικού χρήματος και γραφειοκρατίας.

Αν όμως ο πολίτης δεν έχει «μπάρμπα στην Κορώνη» το μόνο που του μένει είναι η ταλαιπωρία. Μετά την αποκάλυψη των επιδομάτων-μαϊμού στήθηκαν τα περίφημα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας. Υποτίθεται για να αποτρέψουν το όργιο των παρανομιών. Αντ' αυτού, όμως, στήθηκε ακόμη ένας μηχανισμός ταλαιπωρίας των πολιτών. Ας παραβλέψω το ότι, την ίδια ώρα που έχουμε οδηγούς-τυφλούς και αθλητές-ανάπηρους, έχουμε κι ένα κράτος το οποίο κάθε πέντε χρόνια καλεί ανθρώπους χωρίς κάποια όργανα του σώματός τους για να διαπιστώσει πως αυτά δεν τους έχουν φυτρώσει.

Ας δούμε τι Γολγοθά ανεβαίνει ο πολίτης που θέλει να πιστοποιήσει την όποια αναπηρία του. Πρέπει πρώτα να πάρει βεβαίωση της πάθησης από γιατρό, αλλά δεν αρκούν η υπογραφή και η σφραγίδα του γιατρού, πρέπει ο ίδιος ο γιατρός να πάει στο ΚΕΠ ή στο αστυνομικό τμήμα για να θεωρήσουν εκεί το γνήσιο της υπογραφής του! Μετά, ο πολίτης χρειάζεται να πάει και στο ΙΚΑ για να αγοράσει παράβολο αξίας 46 ευρώ. Αν βεβαίως κάποιος ενδιαφερόμενος δεν μπορεί να πάει ο ίδιος να καταθέσει τα χαρτιά του στο ΚΕΠΑ, πρέπει οπωσδήποτε να πάει κάπου. Πού να πάει, πού να πάει; Ας πάει σε κάποιο τμήμα για να υπογράψει μια εξουσιοδότηση σε συγγενικό ή φιλικό του πρόσωπο, το οποίο θα καταθέσει την αίτηση. Βεβαίως, θα τον καλέσουν να περάσει από επιτροπή ύστερα από έξι μήνες, αν είναι τυχερός. Το πιστοποιητικό Α38 που έψαχναν ο Αστερίξ και ο Οβελίξ στον «οίκο της τρελής» (δηλαδή της γραφειοκρατίας) το είχατε δει; Ε, κάτι παρόμοιο έχουμε και εδώ. Α, να μην το ξεχάσω, για προσπαθήστε να τηλεφωνήσετε σε κάποιο ΚΕΠΑ, και αν σηκώσουν το τηλέφωνο, τρέξτε να αγοράσετε λαχείο. Θα είστε σίγουρα ο τυχερός.

Πώς τα φέρνει βόλτα ο πολίτης με αυτή τη γραφειοκρατία; Μα, προφανώς, υποτασσόμενος ή εκμεταλλευόμενος τη διαφθορά.

Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι διδάκτωρ Κοινωνιολογίας, επιστημονικός διευθυντής του ΙΣΤΑΜΕ

Το κινητό νίκησε τη γραφειοκρατία

Γιώργος Αγγελόπουλος, εφ. Τα Νέα, 25/5/2012

Οι Αμερικανοί από σήμερα μπορούν να συναλλάσσονται με το κράτος με εφαρμογές από το smartphone τους

Το κινητό νίκησε τη γραφειοκρατία

Από σήμερα όλες οι συναλλαγές στις ΗΠΑ μπορεί να γίνονται μέσω κινητού. Πρόκειται για τη νέα ψηφιακή δημόσια υπηρεσία του Μπαράκ Ομπάμα, η οποία έχει στόχο να μειώσει τη γραφειοκρατία. Στο πλαίσιο αυτό το κράτος προσαρμόζεται στις συνήθειες των πολιτών, μια από τις οποίες είναι η ολοένα και αυξανόμενη χρήση των smartphones, των έξυπνων κινητών τηλεφώνων.

Κατά τη διάρκεια της προεδρικής θητείας του, ο Μπαράκ Ομπάμα προώθησε σημαντικά την e-government, την ηλεκτρονική δημόσια διοίκηση. Οι φορολογικές δηλώσεις υποβάλλονται πλέον ηλεκτρονικά όπως και η πληρωμή των φόρων γίνεται επίσης ηλεκτρονικά, με έγκριση ανάληψης από τον τραπεζικό λογαριασμό του φορολογουμένου. Η Υπηρεσία Μετανάστευσης εφοδιάζει πλέον τους μετανάστες με μια νέα ψηφιακή κάρτα, που επιτρέπει να παρακάμπτεις τις ουρές κατά την άφιξη στα αεροδρόμια και να χρησιμοποιείς ένα σκάνερ. Οι υπηρεσίες αυτές θα μετατραπούν τώρα σε εφαρμογές (apps), στις οποίες θα έχει κανείς πρόσβαση από το κινητό του: γρήγορα προγράμματα φτιαγμένα στα μέτρα των μικρών οθονών των κινητών, που ενεργοποιούνται με μικρές κινήσεις των δακτύλων πάνω στη μικρή οθόνη.

Ο Πρόεδρος εξέδωσε την Τετάρτη σχετική οδηγία προς όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, καλώντας τις «να παράσχουν στον πολίτη υπηρεσίες αντάξιες του 21ου αιώνα». Από σήμερα και μέσα σε 12 μήνες κάθε υπουργείο ή ομοσπονδιακή υπηρεσία θα πρέπει να καταστήσει διαθέσιμες στις εφαρμογές των κινητών, «τουλάχιστον δύο ουσιαστικές δημόσιες υπηρεσίες». Το πρότυπο υπάρχει ήδη σε επίπεδο δήμου και επιτρέπει, για παράδειγμα, να συμβουλεύεσαι δρομολόγια και ωράρια του Μετρό της Νέας Υόρκης στην οθόνη του iPhone. Τώρα θα πρέπει να το ακολουθήσουν όλοι οι κρατικοί τομείς: παντού όπου βρίσκεσαι, πρέπει να μπορείς να συνδέεσαι και να εξυπηρετείσαι.

«Το κινητό τηλέφωνο», επισημαίνεται από τον Λευκό Οίκο, «γίνεται πολύ γρήγορα το μέσο που προτιμούν οι Αμερικανοί. Μέσα σε τρία χρόνια, θα είναι περισσότεροι οι χρήστες που θα συνδέονται στο Ιντερνετ χρησιμοποιώντας το κινητό τους, από ό,τι αυτοί που θα συνδέονται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή». Και ο Ομπάμα θέλει να προλάβει. «Οι Αμερικανοί», δήλωσε ο Πρόεδρος, «πρέπει να έχουν ένα κράτος που θα τους υπηρετεί ανά πάσα στιγμή, σε οποιονδήποτε τόπο, χρησιμοποιώντας τα διαθέσιμα τεχνολογικά εργαλεία».

«Μέχρι την ερχόμενη άνοιξη», υπόσχεται ο Ομπάμα, «θα είναι πολλές δεκάδες οι νέες εφαρμογές για ταχεία πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες μέσω των smartphones». Για τον Λευκό Οίκο, αυτό είναι επίσης ένα εργαλείο στήριξης της αμερικανικής βιομηχανίας υψηλής τεχνολογίας: μια νέα αγορά προσφέρεται στους ειδικούς των apps, οι οποίοι εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα. Ο σύμβουλος του Ομπάμα σε θέματα τεχνολογίας, ο Τοντ Παρκ, και ο γενικός διευθυντής ενημέρωσης για την ομοσπονδιακή γραφειοκρατία των ΗΠΑ Στίβεν βαν Ρέκελ έχουν αναλάβει την αποστολή να διευρύνουν το πεδίο των υπηρεσιών που θα παρέχονται πλέον μέσω των κινητών: από την υγεία έως την εκπαίδευση, από την ενέργεια έως την ασφάλεια. Επιπλέον, στο πλαίσιο του προγράμματος Presidential Innovation Fellow Program του Ομπάμα, καινοτόμοι νέοι επιχειρηματίες θα φιλοξενηθούν στα κεντρικά γραφεία της δημόσιας διοίκησης για να εντοπίσουν ποιες νέες υπηρεσίες μπορούν να παρέχονται στους πολίτες μέσω των κινητών τους και ποιος είναι ο ευκολότερος τρόπος γι' αυτό.

Συναλλαγές µε το ∆ηµόσιο µ' ένα κλικ

Νικολέττα Μουτούση, εφ. Τα Νέα, 5/1/2011

Γρήγορα θα διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις τους οι πολίτες και οι επιχειρήσεις

Έρχεται το e-∆ηµόσιο: όλοι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θαµπορούν να συναλλάσσονται ηλεκτρονικά µε τις δηµόσιες υπηρεσίες και να ολοκληρώνουν όλες τις διοικητικές διαδικασίες γρήγορα και χωρίς να απαιτείται η αυτοπρόσωπη παρουσία τους.

Σε δηµόσια διαβούλευση τίθεται τις επόµενες ηµέρες το νοµοσχέδιο για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, το οποίο θα περιλαµβάνει όλες τις ρυθµίσεις και διαδικασίες για τη µετάβαση στον νέο τρόπο διεκπεραίωσηςτων συναλλαγών µε το ∆ηµόσιο. Οπως ανακοίνωσεχθες ο υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Ραγκούσης, στόχος είναι να ψηφιστεί έως τον Μάρτιο, προκειµένου να υλοποιηθεί έως τοτέλος του έτους.

«Επέρχονται σηµαντικές αλλαγές στην καθηµερινότητα των πολιτών καθώς υποχρεώνεται η διοίκησηνα διεκπεραιώνει ηλεκτρονικά τις υποθέσεις τους, χωρίς να χρειάζονται να προσέρχονται αυτοπροσώπως στα γκισέ των υπηρεσιών», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Ραγκούσης.

Με το νέο καθεστώς, κάθεδιοικητική διαδικασία θα γίνεται από την αρχή έως το τέλος µε ηλεκτρονικό τρόπο και για να επιτευχθεί αυτό πρωταρχικός στόχος είναι να εφαρµοστεί η λεγόµενη διαλειτουργικότητα µεταξύ των πληροφοριακών συστηµάτων και µητρώων των διαφόρων φορέων.

«Υπάρχουν συστήµατα που αυτή τη στιγµή δεν επικοινωνούν µεταξύ τους», σηµείωσε ο υπουργός Εσωτερικών, διευκρινίζοντας πως στην πράξη η διαλειτουργικότητα συνεπάγεται την ενοποίηση όλων αυτών των συστηµάτων, µε σκοπό όλα τα έγγραφα που απαιτούνται για τις συναλλαγές να διακινούνται ηλεκτρονικά ήνα αναζητούνται µε τον ίδιο τρόπο πιστοποιητικά που µέχρι τώρα ήταν υποχρεωµένος να προσκοµίσει ο πολίτης.

Βασικές αλλαγές του συστήµατος ηλεκτρονικής διακυβέρνησης είναι και η καθιέρωση υποχρεωτικά του δικαιώµατος ηλεκτρονικής υπογραφής των εγγράφων από τους πολίτες καθώς καιη απαλλαγή από την κλασική χρονοβόρα διαδικασία επικύρωσης, αφού πλέον προβλέπεται η αποδοχή ηλεκτρονικών αντιγράφων.

Παράλληλα, θα υπάρχει πρόβλεψη και για την ολοκλήρωση ηλεκτρονικά οικονοµικών συναλλαγών και πληρωµών, καθώς και για συµµετοχή και κατάθεση προσφορών ακόµη και σε δηµόσιους διαγωνισµούς. Οι πολίτες θα µπορούνεπίσης να ενηµερώνονται ηλεκτρονικά τόσο για την πρωτοκόλληση όσο και για την πορεία των υποθέσεών τους.

Με κωδικούς

Για να έχει πρόσβαση στο σύστηµα ηλεκτρονικών συναλλαγών, ο πολίτης θα πρέπει πρώτα να «αυθεντικοποιηθεί», δηλαδή να πιστοποιηθεί στο κεντρικό σύστηµα και να λάβει κάποιους κωδικούς που θα του επιτρέπουν στο µέλλον να διεκπεραιώνει τις υποθέσεις του.

Σε κάθε περίπτωση,σύµφωνα µε τον υπουργό Εσωτερικών, η εφαρµογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης δεν θα σηµάνει και την κατάργηση δοµών όπως τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, που θα συνεχίσουν να διεκπεραιώνουν συναλλαγές µε τον κλασικό τρόπο για όσους πολίτες επιθυµούν ή για εκείνους που δεν έχουν δυνατότητα και γνώση πρόσβασης στο ∆ιαδίκτυο - π.χ. ηλικιωµένοι.

Μετά την ψήφιση του νοµοσχεδίου θα εκπονηθεί ειδικό επιχειρησιακό σχέδιο που θα προβλέπει όλες τις απαιτούµενες ενέργειες και το χρονοδιάγραµµα για να «τρέξει» το νέο σύστηµα. «Με την εµπειρία της εφαρµογής του προγράµµατος “∆ιαύγεια” θα καταφέρουµε να επικρατήσει σε όλο το ∆ηµόσιο», σχολίασε ο κ. Ραγκούσης.

Η κάρτα του πολίτη

Μέρος της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης αποτελεί – όπως ανέφερε ο υπουργός – και η κάρτα του πολίτη που θα αντικαταστήσει την αστυνοµική ταυτότητα καιθα χρησιµοποιείται και ως ταξιδιωτικό έγγραφο για τις χώρες Σένγκεν. Για άλλη µια φορά ο κ. Ραγκούσης διαβεβαίωσε πως δεν θα περιέχονται σε αυτήν όλα τα προσωπικά στοιχεία κάθε πολίτη – για παράδειγµα το σύνολο των φορολογικών του στοιχείων ή αναλυτικά ο ιατρικός του φάκελος.

«Θα υπάρξει αυστηρή τήρηση όλων των συστάσεων που θα γίνουν από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών ∆εδοµένων, ώστε κανείς να µην µπορεί να πάρει στοιχεία µας», υποστήριξε ο κ. Ραγκούσης.

Ετσι θα είναι αποθηκευµένα στην κάρτα µόνο τα στοιχεία ταυτότητας, ο αριθµός δηµοτολογίου, το ΑΦΜ και ο ΑΜΚΑ. Αυτά θα αποτελούν τα κλειδιά τα οποία σε συνδυασµό µε κάποιον κωδικό θα παρέχουν πρόσβαση στα τέσσερα µεγάλα αρχεία που υπάρχουν σήµερα, δηλαδή στα δηµοτολόγια, στο TAXIS, στα στοιχεία των ασφαλιστικών ταµείων και στα αστυνοµικά δεδοµένα. Σταδιακά ηκάρταθα εξελιχθεί σε ηλεκτρονικό πολυεργαλείο, καθώς θα ενσωµατωθούν σε αυτήν άλλες κάρτες, όπως η φοροκάρτα και άλλα στοιχεία, όπωςείναι κάποιες διαδικασίες που τα υπουργεία Υγείας και Αγροτικής Ανάπτυξης επιθυµούν να διεκπεραιώνονται µε τη χρήση καρτών. Παράλληλα, η κάρτα µπορεί να χρησιµοποιηθεί και στο σύστηµα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, όπου µε µια ειδική συσκευή στην οποία θα τοποθετείται οι πολίτες θα έχουν δυνατότητα µέσω του υπολογιστή να επιβεβαιώσουν την ταυτότητά τους και να πραγµατοποιήσουν ηλεκτρονικά συναλλαγές.

Περιορισµός της γραφειοκρατίας

Το νοµοσχέδιο για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και η κάρτα του πολίτη αποτελούν πάντως τα πρώτα βήµατα για τον περιορισµό της γραφειοκρατίας και των δαπανών που γίνονται στις δηµόσιες υπηρεσίες.

Οπως γνωστοποίησε ο κ. Ραγκούσης, σε συνεργασία µε το υπουργείο Οικονοµικών και µε την καθοδήγηση του Πρωθυπουργού, γίνεται επεξεργασία σειράς κινήσεων και δράσεων που θα επιφέρουν µεγάλη µείωση του κόστους λειτουργίας του ∆ηµοσίου. Εφερε µάλιστα ως παράδειγµα την πρόβλεψη για δηµιουργία Ενιαίας Αρχής Πληρωµών Τηλεπικοινωνιακών Τελών.

Επί του παρόντος, όπωςείπε, δίνεται από τον προϋπολογισµό συγκεκριµένο κονδύλι σε κάθε υπουργείο για την κάλυψη µεµονωµένα των τελώντηλεπικοινωνίας. Με την καθιέρωση της Αρχής θα καταβάλλονται εκ µέρους όλων των φορέων του ∆ηµοσίου όλα τα τέλη και θα µπορεί να εµφανίζεται ως ένας ενιαίος µεγάλος πελάτης, διασφαλίζοντας ευνοϊκότερα τηλεπικοινωνιακά πακέτα.

Επιχείρηση σε μία ημέρα!

Δήμητρα Σκούφου, εφ. Τα Νέα, 16/4/2010

Διαδικασίες-εξπρές ο στόχος του υπουργείου Οικονομίας

Την ίδρυση επιχείρησης με διαδικασίες-εξπρές σε μία μόνο ημέρα και από ένα μόνο σημείο φιλοδοξεί να πετύχει το υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας με το νομοσχέδιο για την απλούστευση των διαδικασιών ίδρυσης των εταιρειών.

Το νομοσχέδιο που παρουσίασε χθες στο Υπουργικό Συμβούλιο η υπουργός Λούκα Κατσέλη εντάσσεται στο πλαίσιο της προσπάθειας του υπουργείου Οικονομίας για τη δραστική μείωση των διοικητικών εμποδίων που παρακωλύουν την επιχειρηματική προσπάθεια, όπως επίσης και τη διευκόλυνση των συναλλασσόμενων πολιτών. «Από 38 ημέρες και 15 βήματα για την ίδρυση μιας επιχείρησης, αυτά θα γίνουν ένα βήμα και μία ημέρα με το νομοσχέδιο που προωθείται» είπε χαρακτηριστικά η υπουργός Οικονομίας, θέτοντας τον δύσκολο αυτόν στόχο για το υπουργείο. Το νομοσχέδιο θα κατατεθεί στη Βουλή το αμέσως επόμενο διάστημα και αναμένεται να έχει ψηφιστεί έως το καλοκαίρι. Πάντως, παράγοντες της αγοράς, αν και θεωρούν θετικό το μέτρο, εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους λέγοντας ότι θα κριθεί στην πράξη.

Στις φιλοδοξίες της κυβέρνησης είναι η επίτευξη εξοικονόμησης χρόνου και κόστους για τις ιδρυόμενες επιχειρήσεις, καθώς και η εξοικονόμηση του διοικητικού κόστους για τη Δημόσια Διοίκηση. Οπως αναφέρουν παράγοντες του υπουργείου Οικονομίας, εκτιμάται ότι θα μειωθούν και τα φαινόμενα διαφθοράς (γρηγορόσημο) για την επιτάχυνση των πολύπλοκων διαδικασιών της υπάρχουσας διαδικασίας ίδρυσης. Μάλιστα εκτιμάται ότι το κόστος για την ίδρυση επιχειρήσεων θα μειωθεί κατά 70%, ενώ το νέο μοντέλο αδειοδότησης των επιχειρήσεων θα στηρίζεται στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ) και στα κατά τόπους Επιμελητήρια, τα οποία θα λειτουργήσουν και ως one stop shop για την αδειοδότηση νέων επιχειρήσεων.

Υπηρεσίες μιας στάσης

Για τον σκοπό αυτόν, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, θα δημιουργηθεί ένα δίκτυο εξυπηρέτησης από 100 υποκαταστήματα Επιμελητηρίων, το οποίο θα συμπληρώνεται από επιλεγμένα ΚΕΠ για την εξυπηρέτηση των μικρότερων δήμων και τους 3.200 συμβολαιογράφους της χώρας. Για την ίδρυση των Ο.Ε. και Ε.Ε. που δεν απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο, ως υπηρεσίες μιας στάσης θεσπίζονται τα Επιμελητήρια και επιλεγμένα ΚΕΠ. Για τις ΕΠΕ και τις Α.Ε. που απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο, ως υπηρεσία μιας στάσης θεσπίζεται ο συμβολαιογράφος. Οι υπηρεσίες μιας στάσης θα αναλαμβάνουν να πραγματοποιήσουν όλες τις εργασίες που απαιτούνται για να δώσουν νομική οντότητα και οικονομική ταυτότητα στις ιδρυόμενες επιχειρήσεις. Δηλαδή:

Πέφτει και το κόστος

Όπως λένε παράγοντες του υπουργείου Οικονομίας, με την απλοποίηση των διαδικασιών ίδρυσης επιχειρήσεων μειώνεται σημαντικά το κόστος ίδρυσης για τις επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, το κόστος ίδρυσης μιας μέσης ΕΠΕ υπολογισμένο το 2009 ήταν 1.900 ευρώ, ενώ με τις νέες ρυθμίσεις θα μειωθεί στα 590 ευρώ. Επίσης μειώνονται τα πιστοποιητικά που απαιτούνται, από δεκαέξι για τις Ο.Ε. και τις Ε.Ε. σε ένα, από δεκαπέντε για τις ΕΠΕ σε ένα και από δεκαέξι για τις Α.Ε. σε ένα.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ της αγοράς, αν και θεωρούν θετικό το μέτρο, εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους λέγοντας ότι θα κριθεί στην πράξη

Τελεσίγραφο από την ΕΕ "Μειώστε τη γραφειοκρατία"

Δημήτρης Νικολακόπουλος, εφ. Το Βήμα, 25/11/2007

Μας κοστίζει ετησίως 15 δισ. ή 6,8% του ΑΕΠ!

Το 6,8% του ΑΕΠ, δηλαδή 15 δισ. ευρώ, κοστίζει ετησίως η γραφειοκρατία στην Ελλάδα. Αυτό αποκαλύπτει έκθεση-καταπέλτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την οποία αποκαλύπτει σήμερα «Το Βήμα». Η ΕΕ μάς κατατάσσει σε μία από τις χειρότερες θέσεις στην Ευρώπη, πολύ πίσω από τους δυτικούς εταίρους, μαζί με τις ανατολικοευρωπαϊκές δημοκρατίες, και ζητεί επειγόντως μέτρα. Κοινοτική οδηγία επιβάλλει στη χώρα μας να μειώσει το κόστος της γραφειοκρατίας κατά 25% ως το 2012.

Σε περισσότερα από 15 δισ. ευρώ τον χρόνο ανέρχεται το «κόστος της γραφειοκρατίας» στη χώρα μας, όπως προκύπτει από μελέτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία με οδηγία της υποχρεώνει πλέον τα κράτη-μέλη να μειώσουν τα «διοικητικά βάρη» κατά 25% ως το 2012. Αν ληφθεί υπόψη ότι τα νέα φορολογικά βάρη για το 2008 ανέρχονται σε 6,2 δισ. ευρώ, είναι προφανές ότι η εξάλειψη της γραφειοκρατίας σημαίνει ότι για περίπου δύο χρόνια δεν θα υπήρχε ανάγκη να επιβληθεί ούτε ένας φόρος. Η Ελλάδα κατέχει μία από τις υψηλότερες θέσεις μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο κόστος της γραφειοκρατίας. Τα «διοικητικά βάρη» στη χώρα μας καλύπτουν το 6,8% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Το κόστος που επωμίζεται κάθε επιχείρηση μόνο για την απόδοση του ΦΠΑ κυμαίνεται από 3.500 ως 6.500 ευρώ ετησίως, ανάλογα με το εύρος και την οργάνωση της επιχείρησης, χωρίς να προσμετρείται το οικονομικό κόστος που συνεπάγονται οι συναλλαγές των πολιτών με το Δημόσιο.

Τα μέτρα περιορισμού της γραφειοκρατίας που πήρε η κυβέρνηση της ΝΔ, καθ' υπόδειξιν κυρίως της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με τη δημιουργία των επονομαζόμενων «Υπηρεσιών Μιας Στάσης» για την εξυπηρέτηση σε πρώτη φάση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, απεδείχθησαν τουλάχιστον αναποτελεσματικά. Οι υπηρεσίες του Δημοσίου, όπως προκύπτει από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις ώρες που σπαταλούν οι ενδιαφερόμενοι στα γκισέ των υπηρεσιών, μετά και την (υποτιθέμενη) αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου, «αφομοίωσαν» πλήρως τα μέτρα της εξυγίανσης και ανέδειξαν ένα νέο γραφειοκρατικό τέρας.

Χώρα υπαρκτού σοσιαλισμού

Δυσβάστακτο αποδεικνύεται το κόστος της γραφειοκρατίας τόσο για την εθνική οικονομία όσο και για την τσέπη μας, και η κατάσταση στην Ελλάδα φαίνεται ότι μπορεί να συγκριθεί μόνο με τις δημοκρατίες της Ανατολικής Ευρώπης, που προέκυψαν μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού. Η υπόλοιπη ανεπτυγμένη Ευρώπη, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ακόμη σε αυτόν τον τομέα, απέχει μακράν.

Στις 13 και 14 Μαρτίου 2007 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, υλοποιώντας την 2004/27/ΕΕ Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αποφάσισε να υποχρεώσει τα κράτη-μέλη να μειώσουν τα «διοικητικά βάρη» κατά 25% ως το 2012, με στόχο, όπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση, την εξοικονόμηση περίπου 150 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα, οι υπηρεσίες της Ενωσης ενεχείρισαν στον υπουργό Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφη μελέτη για το «κόστος της γραφειοκρατίας» στα κράτη-μέλη, από την οποία προκύπτει ότι για τη χώρα μας αποτιμάται στο 6,8% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι υπερβαίνει τα 15 δισ. ευρώ ετησίως.

Η Ελλάδα, όπως προκύπτει από τη μελέτη, κατέχει μία από τις υψηλότερες θέσεις μεταξύ των χωρών-μελών της Ενωσης, από κοινού με τις Δημοκρατίες της Βαλτικής και ορισμένες χώρες του πρώην υπαρκτού σοσιαλισμού. Με μέσο όρο για την Ευρωπαϊκή Ενωση 3,5%, το «κόστος της γραφειοκρατίας» στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη Σουηδία κυμαίνεται στο 1,5% του ΑΕΠ, στην Ισπανία και στην Ιταλία στο 4,6%, στη Γερμανία στο 3,7%. κ.λπ.

Ατελείωτα τα χαρτιά

Η κυβέρνηση μετά την απόφαση του Συμβουλίου προχώρησε σε επαναξιολόγηση όλων των μέτρων που είχαν ληφθεί για την πάταξη της γραφειοκρατίας. Τι κατέδειξε αυτή η επαναξιολόγηση; Διαπιστώθηκε, κατ' αρχάς, ότι το μοναδικό ουσιαστικό μέτρο που είχε ληφθεί σε αυτόν τον τομέα ήταν από τον πρώην υπουργό Ανάπτυξης κ. Δ. Σιούφα και αφορούσε την αδειοδότηση των επιχειρήσεων. Παρά ταύτα, η διαδικασία αδειοδότησης, όπως προκύπτει από έρευνα της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης που διενεργήθηκε υπό την εποπτεία του κ. Π. Καρκατσούλη, ο οποίος είναι ένας από τους συντονιστές της χώρας μας με την Ευρωπαϊκή Ενωση για τη μείωση της γραφειοκρατίας, εξακολουθεί να αποτελεί έναν... Γολγοθά.

Κεντρική θέση στο σύστημα αδειοδότησης κατέχει ο Ν. 3325/2005, που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση της ΝΔ, και καθορίζει και το γενικό πλαίσιο. Με βάση αυτόν τον νόμο έχει στηθεί ένας πολύπλοκος και πολυδαίδαλος μηχανισμός που έχει σχέση με τα «γραφειοκρατικά βάρη», αν και ο στόχος ήταν, υποτίθεται, η απλούστευση του συστήματος. Ετσι, συστήθηκαν τρεις νέες υπηρεσίες που εμπλέκονται στην όλη διαδικασία: η Διεύθυνση Ανάπτυξης και Συντονισμού (ΔΑΣ) στη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας (ΓΓΒ), οι Διευθύνσεις Ανάπτυξης στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις (ΔΑΝΑ) και τα Κέντρα Υποδοχής Επενδυτών (ΚΥΕ) που συνεργάζονται με τις Διευθύνσεις Ανάπτυξης. Αυτοί οι τρεις φορείς αποτελούν ουσιαστικά τους άξονες πάνω στους οποίους στηρίζεται η διαδικασία. Πρωταρχικός στόχος της νέας δομής ήταν η απλοποίηση της διαδικασίας χορήγησης άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας των (παντός είδους) επιχειρήσεων. Τα αποτελέσματα ωστόσο είναι αμφίβολα.

Οι αρμόδιες διευθύνσεις των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, που διεκπεραιώνουν τον κύριο όγκο των συναλλαγών, χαρακτηρίζονται «υπηρεσίες μιας στάσης» (one-stop shops). Μια πιο λεπτομερειακή ανάλυση όμως δείχνει ότι ο αριθμός των εμπλεκόμενων φορέων είναι μεγαλύτερος. Η γραφειοκρατία, με άλλα λόγια, αντί να μειούται, συνεχώς διογκώνεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην έκδοση μιας άδειας εμπλέκονται οκτώ φορείς του Δημοσίου, ενώ το σύνολο των δικαιολογητικών που ενδέχεται να ζητηθούν για την έκδοση των αδειών υπερβαίνουν τα 16 και σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνουν ακόμη και τα 35!

Τεράστιο το κόστος

Το οικονομικό κόστος αυτής της διαδικασίας, εκτός από την ταλαιπωρία, είναι τεράστιο. Κι αυτό γιατί η εν λόγω διαδικασία επηρεάζει, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, 879.377 επιχειρήσεις κάθε μεγέθους και νομικής μορφής με συνολικό τζίρο 240.885 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεων (οι 844.917 ή το 96%) είναι πολύ μικρού μεγέθους και απασχολεί από έναν ως 4 υπαλλήλους, ενώ το 81% έχει νομική μορφή προσωπικής εταιρείας. Η γραφειοκρατία όμως δεν συνεπάγεται ταλαιπωρία και οικονομικό κόστος μόνο κατά τη διαδικασία εξασφάλισης μιας άδειας λειτουργίας κάποιας επιχείρησης ή ως συνέπεια των συναλλαγών των πολιτών με το Δημόσιο, αλλά και κατά τη λειτουργία αυτής καθεαυτής της επιχείρησης. Μόνον η απόδοση του ΦΠΑ, όπως προκύπτει από σχετική έρευνα, επιβαρύνει τις επιχειρήσεις από 350.000 ως 650.000 ευρώ ετησίως, ανάλογα με το μέγεθός τους. Η επιβάρυνση αυτή δεν οφείλεται σε αυτόν καθεαυτόν τον ΦΠΑ, αλλά διοχετεύεται στα κυκλώματα τα οποία δραστηριοποιούνται γύρω από τη διαδικασία απόδοσης, η οποία από το 2000 ως σήμερα έχει τροποποιηθεί περίπου 10 φορές.

Ερωτηματολόγιο

«Εφιάλτης» η συναλλαγή με το κράτος

Στο κόστος της γραφειοκρατίας δεν προσμετρούνται τα υπόλοιπα οικονομικά βάρη που συνεπάγονται οι παντός είδους σχέσεις των επιχειρήσεων ή των πολιτών με τους φορείς του Δημοσίου, όπως είναι οι χαμένες εργατοώρες που σπαταλώνται για τη διεκπεραίωση κάποιας υπόθεσής του. Οι ερευνητές της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης σε μια προσπάθεια να αποτιμήσουν επακριβώς το «κόστος της γραφειοκρατίας» κατήρτισαν ένα ερωτηματολόγιο το οποίο απηύθυναν στις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες ζητώντας τους να κρίνουν τις σχέσεις τους με το κράτος. Ως πιο σημαντικό πρόβλημα στη συναλλαγή τους με το Δημόσιο όλοι αξιολόγησαν πρώτα τις γραφειοκρατικές διαδικασίες, με ποσοστό αρκετά υψηλό, 43,3%, και τις χρονικές καθυστερήσεις με ποσοστό 20%.

Η δυσπιστία απέναντι στο Δημόσιο αυξάνεται μάλιστα στις μικρές φαρμακοβιομηχανίες που δεν διαθέτουν την αναγκαία οργάνωση και εξειδικευμένο προσωπικό. Το 10% των ερωτηθέντων χαρακτηρίζει τις διαδικασίες συνδιαλλαγής με το Δημόσιο πολύπλοκες, ένα 22,4% χρονοβόρες, ένα 17,7% κοστοβόρες και το 33,3% γραφειοκρατικές. Το 63,3% απαντά μάλιστα ότι ο συνολικός αριθμός εργάσιμων ημερών σε ένα έτος κυμαίνεται από 180 και άνω, γεγονός που σημαίνει ότι πάνω από το ήμισυ των ετήσιων συνολικών εργάσιμων ημερών μιας φαρμακοβιομηχανίας δαπανάται στη διεκπεραίωση γραφειοκρατικών διαδικασιών με κόστος κατά μέσο όρο 60.000 ευρώ τον χρόνο. Με αυτόν τον υπολογισμό προκύπτει ότι το κόστος συμμόρφωσης μόνο του συνόλου των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών προς το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο φθάνει τα 2.400.000 ευρώ ετησίως.

Βελγική νίκη κατά της γραφειοκρατίας

Κωνσταντίνος Καλλέργης, εφ. Καθημερινή, 24/6/2006

Στην Ελλάδα απαιτούνται πάνω από 38 ημέρες για τη δημιουργία μιας νέας επιχείρησης, ενώ στο Βέλγιο χρειάζονται μόνο τρεις

Αποδεικνύοντας το παλαιό αμερικανικό ρητό «όπου υπάρχει θέληση υπάρχει τρόπος», το Βέλγιο πέτυχε, από την 1η Ιουνίου, να περιορίσει δραματικά τον χρόνο που απαιτείται για τη δημιουργία μιας νέας επιχείρησης σε μόλις τρεις ημέρες, με προφανή οφέλη όχι μόνο για την προσέλκυση επενδύσεων και την εν γένει οικονομική ανάπτυξη της χώρας, αλλά φυσικά και για την πάταξη της διαφθοράς που πολλαπλασιάζεται, όπως πολλαπλασιάζονται τα γραφειοκρατικά κύματα που έχουν να αντιμετωπίσουν πολίτες και επιχειρηματίες.

Αυτές οι τρεις ημέρες φέρνουν το Βέλγιο στην πρώτη θέση της πανευρωπαϊκής κατάταξης, στην οποία η Ελλάδα κατέχει τη 13η χειρότερη θέση μεταξύ των 15 κρατών, για τα οποία υπάρχουν στοιχεία με επίσημο χρόνο αναμονής τις 38 ημέρες, αν και στην πραγματικότητα μάλλον αυτό αποτελεί το… ιδεατό σενάριο που κρύβει πολύμηνο Γολγοθά.

Το σημαντικότερο; Μέχρι πρότινος, στο Βέλγιο οι διαδικασίες ίδρυσης επιχείρησης κρατούσαν κατά μέσον όρο 56 ημέρες, κάτι που ήταν απλώς η χειρότερη επίδοση στην Ευρώπη και αυτό, αν μη τι άλλο, αποδεικνύει ότι η αντιστροφή ακόμα και μιας βαθιά ριζωμένης κατάστασης είναι απόλυτα εφικτή.

Για το Βέλγιο, μια χώρα που ιστορικά χαρακτηρίσθηκε από γραφειοκρατία βαριά και ολοένα και λιγότερο λειτουργική, προτεραιότητα υπήρξε η απλοποίηση των διαδικασιών σε όλα τα επίπεδα, με αιχμή το ευφυώς αποκληθέν «πρόγραμμα Κάφκα» και τη δημιουργία Υπηρεσίας Απλοποίησης, με επικεφαλής τον υφυπουργό Απλοποίησης, η οποία μεταξύ άλλων κατέγραψε τις αιτιάσεις των πολιτών (η ιστοσελίδα της υπηρεσίας φιλοξενεί και την «τρελή ιστορία του μήνα») και τις ιδέες τους για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα απλοποίησης είναι η διαδικασία ανανέωσης της άδειας παραμονής στη χώρα: ο ενδιαφερόμενος προσέρχεται στη δημαρχία με την ταυτότητα και μια φωτογραφία, τα παραδίδει και ο υπάλληλος αφού ελέγξει τα στοιχεία στον υπολογιστή του, συμπληρώνει το νέο δελτίο ταυτότητας ενώπιον του… πελάτη και το παραδίδει, μια υπόθεση που δεν διαρκεί πολύ περισσότερο από όσο απαίτησε η περιγραφή της σε αυτές τις γραμμές.

Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, «κλειδί» για τη μετάβαση από τις 56 ημέρες στις τρεις υπήρξε η δημιουργία του λεγόμενου ηλεκτρονικού «γκισέ», ο οποίος διαχειρίζεται, άμεσα και φυσικά ηλεκτρονικά, όλα τα απαραίτητα έγγραφα και δικαιολογητικά.

Έτσι, ο επίδοξος επιχειρηματίας καταθέτει το κεφάλαιο εκκίνησης της εταιρείας στην τράπεζα, την επομένη ο συμβολαιογράφος ετοιμάζει, στον «γκισέ», το καταστατικό και τα υπόλοιπα νομικά έγγραφα και ο επιχειρηματίας παραλαμβάνει τον «αύξοντα αριθμό επιχείρησης». Την τρίτη και τελευταία ημέρα, ο επιχειρηματίας ενεργοποιεί τον «αύξοντα αριθμό», πάλι μέσω του ηλεκτρονικού «γκισέ», ο οποίος προωθεί άμεσα και αυτόματα τα ποικίλα έγγραφα στις αντίστοιχες υπηρεσίες και η νέα επιχείρηση μπορεί να αρχίσει κατ' ευθείαν τις δραστηριότητές της.

Στο Βέλγιο εκτιμούν πως η διαδικασία απλοποίησης που ξεκίνησε από το «πρόγραμμα Κάφκα» και έφθασε μέχρι τον ηλεκτρονικό «γκισέ» επέτρεψε τη δραματική αύξηση του ρυθμού δημιουργίας νέων επιχειρήσεων, ο οποίος ανήλθε σε 57.000 ή αύξηση 30% μόνο το 2005. Την ίδια περίοδο, η Ελλάδα διαπίστωνε την απόλυτη αδυναμία της να απορροφήσει τα κοινοτικά κονδύλια για την πληροφορική.

Ζήτω η πιο απίστευτη ιστορία γραφειοκρατίας

Χρήστος Μιχαηλίδης, εφ. Ελευθεροτυπία, 17/2/2006

ΜΑΡΙΑ - ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΒΟ, 43 χρόνων, Ισπανίδα από τη Μάλαγα, πανηγυρίζει επιτέλους το αίσιο πέρας μιας απίστευτης 8ετούς δικαστικής της περιπέτειας, καταφέρνοντας να πείσει το δικαστήριο ότι είναι ζωντανή και άρα πρέπει να δοθεί εντολή να διαγραφεί το όνομά της από τα μητρώα θανάτου του Δήμου της Βαρκελώνης, που μέχρι τώρα αρνιόταν να το κάνει. Η απόφαση του δικαστηρίου, που επιβεβαιώνει ότι η γυναίκα «δεν είναι νεκρή», της επιτρέπει και να παντρευτεί επιτέλους τον καλό της. Τη ζημιά, όπως ισχυρίστηκε η ίδια, της την είχε κάνει ο αδελφός της, που πήγε και δήλωσε τον θάνατό της στις δημοτικές αρχές, προσκομίζοντας πλαστές βεβαιώσεις γιατρού και γραφείου κηδειών. Η Κάλβο λέει ότι ο αδελφός της το έκανε αυτό για να κληρονομήσει μόνος του την περιουσία του πατέρα τους πριν από 14 χρόνια. Ο εκλιπών δεν είχε αφήσει διαθήκη και βάσει του ισπανικού νόμου η κληρονομιά πηγαίνει στο πρωτόκοκο παιδί του, που μπορεί να τη διανείμει όπως θέλει, αλλά με τη σύμφωνη γνώμη του/της συντρόφου αυτού που πεθαίνει, καθώς και των άλλων παιδιών. Η μάνα είχε πεθάνει από καιρό, άρα το μόνο εμπόδιό του ήταν η αδελφή του. Τη σκότωσε μ' ένα πιστοποιητικό. Και μολονότι όλος ο κόσμος που τους ήξερε βεβαίωνε ότι η Μαρία - Αντωνία ήταν εν ζωή, για γραφειοκρατικούς λόγους το δημαρχείο δεν μπορούσε, χωρίς δικαστική απόφαση, να ακυρώσει πιστοποιητικό θανάτου και να εγγράψει ξανά τη... θανούσα στους ζωντανούς. Ωσπου να δικαστεί δε, και να τελεσιδικήσει η υπόθεση, πέρασαν άλλα 8 χρόνια... Ζήτω η πιο απίστευτη ιστορία γραφειοκρατίας που άκουσα ποτέ μου.

Τα σαράντα κύματα της γραφειοκρατίας

Σε 950 συναλλαγές με το Δημόσιο απαιτούνται δεκάδες δικαιολογητικά

Νικολέτα Μουτούση-Λεωνίδας Κονδύλης, εφ. Τα Νέα, 16/10/2004

Το τέρας της γραφειοκρατίας στο Δημόσιο ζει και βασιλεύει και παρά τις απόπειρες για απλοποίηση των διαδικασιών υπάρχουν περιπτώσεις όπου για να πάρει κανείς, π.χ., μιαν άδεια μαγαζιού ή οικοδομής χρειάζεται να επισκεφθεί δεκάδες υπηρεσίες και να περιμένει ακόμη και πάνω από ένα χρόνο.

Στην τελευταία θέση κατατάσσεται η Ελλάδα ­ μετά και την Ιταλία και την Πορτογαλία - για την ποιότητα των δημοσίων υπηρεσιών της στο πλαίσιο μελέτης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το 2003 σε σύνολο 23 κρατών. H γραφειοκρατία και η αναποτελεσματικότητα στοιχίζει μάλιστα ακριβά στο Δημόσιο και αποτιμάται ετησίως 6,9 δισ. ευρώ (ή 2,35 τρισ. δραχμές). Σ' αυτό το ποσό δεν υπολογίζονται οι χαμένες εργατοώρες των πολιτών που συναλλάσσονται με το Δημόσιο. Επίσης σύμφωνα με τη μελέτη είναι ενδεικτικό πως εάν το Ελληνικό Δημόσιο διέθετε, φέρ' ειπείν, την ιρλανδική αποτελεσματικότητα θα μείωνε κατά 24% το κόστος.

Από τις περίπου 1.200 διοικητικές διαδικασίες που διεκπεραιώνει το Δημόσιο μόλις για τις 250 απαιτείται η επαφή με μία μόνον υπηρεσία - παράδειγμα η έκδοση πιστοποιητικού γέννησης. Στις υπόλοιπες 950 διαδικασίες, οι πολίτες είναι υποχρεωμένοι να απευθυνθούν σε πολλές και διαφορετικές υπηρεσίες προκειμένου να εξυπηρετηθούν, ενώ άπειρα είναι τα δικαιολογητικά που απαιτούνται.

Μεταξύ των δικαιολογητικών προκύπτει, σύμφωνα με έρευνα του υπουργείου Εσωτερικών, ότι σε 321 διαδικασίες απαιτείται, για παράδειγμα, υπεύθυνη δήλωση, ενώ σε 289 διαδικασίες χρειάζεται οπωσδήποτε αντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας. Βάσει της έρευνας, τη μεγαλύτερη ζήτηση έχουν δικαιολογητικά που εκδίδονται από φορείς όπως δικαστικές αρχές, αρχές ξένων κρατών, εφορίες, ασφαλιστικοί φορείς, δήμοι, νομαρχίες, εκπαιδευτικά ιδρύματα και στρατολογικά γραφεία.

Στο μεταξύ, οι προσπάθειες για απλοποίηση των διαδικασιών σκοντάφτουν στις ίδιες τις δημόσιες υπηρεσίες και τα υπουργεία. «Χύθηκε αίμα για να δεχθούν να πραγματοποιούνται οι συναλλαγές τους και μέσω των ΚΕΠ, και τώρα με την απόπειρα να καταργηθούν σειρά πράξεων θα γίνει χαμός...» αναφέρουν χαρακτηριστικά στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών.

Εραστές της υπογραφής Μέχρι στιγμής καταγράφεται προβληματική ανταπόκριση από υπουργεία ως προς τον περιορισμό των συναρμοδιοτήτων τους. H απροθυμία των φορέων να εξαιρέσουν τη δική τους υπογραφή από διοικητικές πράξεις προκύπτει και από πρόσφατη εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών.

«Στην πλειονότητα των περιπτώσεων προτείνεται η διατήρηση της συναρμοδιότητάς σας και σε ορισμένες περιπτώσεις ο περιορισμός της συναρμοδιότητας άλλων υπουργών που συμπράττουν στη σχετική διοικητική πράξη» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην εγκύκλιο του υπουργείου και διευκρινίζεται ότι «δηλαδή, δεν υπάρχουν περιπτώσεις όπου υπουργός προτείνει την κατάργηση της δικής του συναρμοδιότητας».

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΤΖΙΟΣ: «Πιο γρήγορα κτίζεις σπίτι παρά βγάζεις την άδεια»

Βασίλειο της γραφειοκρατίας είναι οι διαδικασίες έκδοσης οικοδομικών αδειών. «Πιο εύκολα και γρήγορα μπορείς να κτίσεις το σπίτι σου παρά να βγάλεις την άδεια κατασκευής και όλα τα υπόλοιπα χαρτιά που χρειάζονται», τονίζει ο κ. Βαγγέλης Ντζιός (φωτογραφία), ο οποίος δηλώνει πως ταλαιπωρήθηκε για ένα χρόνο μέχρι να βγάλει την άδεια οικοδομής.

«Για παράδειγμα, ξεκινάς με τον μηχανικό ο οποίος φτιάχνει τον σχετικό φάκελο που θα κατατεθεί στην Πολεοδομία. Κάποια στιγμή όμως αρχίζουν και σου ζητούν κι άλλα χαρτιά» λέει. Ο κ. Ντζιός χρειάστηκε να προσθέσει άλλα 10 χαρτιά τα οποία υπήρχαν στον φάκελο του αλλά τα ξαναζητούσαν για το αρχείο της υπηρεσίας! «Αναγκάστηκα να πάρω δύο εβδομάδες άδεια από την εργασία μου για να μαζέψω τα ίδια χαρτιά...».

Όσο από εξυπηρέτηση στις δημόσιες υπηρεσίες, ο κ. Ντζιος την χαρακτηρίζει ανύπαρκτη. «Θέλουν κάποια χαρτιά από το δημαρχείο. Δεν μπορεί η ίδια η υπηρεσία να επικοινωνήσει με το δημαρχείο να τους τα πάνε;» αναρωτιέται. Αλλά και στην Πολεοδομία «δεν επικοινωνεί το γραφείο 12 με το γραφείο 13. Πρέπει να τρέχεις εσύ πέρα δώθε. Σου λένε πήγαινε δίπλα να φέρεις αυτό το χαρτί, πήγαινε στον επάνω όροφο να φέρεις το άλλο. Στον ιδιωτικό τομέα αν μου ζητήσει κάποιος ένα χαρτί, δεν θα του πω πήγαινε να το φέρεις. Θα πάω εγώ να το πάρω». Τα αίτια της γραφειοκρατίας είναι «για να γίνεται το σχετικό λάδωμα. Αυτό το πιστεύω γιατί εγώ έκανα ένα χρόνο να βγάλω την άδεια ενώ άλλοι στην περιοχή μου είχαν μπει ήδη στο σπίτι τους».

ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΟΥΛΗΣ: 5 μήνες στους δρόμους για ν' ανοίξεις μαγαζί

Τέσσερις με πέντε μήνες στους δρόμους για να ανοίξεις ένα μαγαζί! Το φαινόμενο το έζησε ο κ. Στέλιος Κούλης (φωτογραφία), ιδιοκτήτης κομμωτηρίου.

«H πιο χρονοβόρα διαδικασία είναι η έκδοση της άδειας λειτουργίας του μαγαζιού. Χρειάζονται χαρτιά από τον Δήμο, από την Πυροσβεστική, το Υγειονομικό, από το Επιμελητήριο. Πρέπει να περιμένεις να συντονιστούν όλες αυτές οι υπηρεσίες, οι οποίες θα έρθουν για ελέγχους με συγκεκριμένη σειρά και, αφού συγκεντρώσεις όλα αυτά τα χαρτιά, πρέπει να τα πας στον Δήμο» αναφέρει.

Τα πράγματα δυσκολεύουν αν το ακίνητο που θα ενοικιάσεις ή αγοράσεις δεν είναι «καθαρό». Δηλαδή, όπως διευκρινίζει, «μπορεί να σου τύχει στην Πολεοδομία να μην είναι ξεκάθαρες οι άδειες οικοδομής και ιδιοκτησίας του χώρου και να πρέπει να τρέχεις σε άλλες Πολεοδομίες για να βρεις πού είχε εκδοθεί η πρώτη άδεια, ποιος μηχανικός την είχε βγάλει κ.λπ.».

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: «Παράβολο 2 χλμ. μακριά και επιστροφή στην ουρά»

Πρόβλημα υπάρχει και στις μεταβιβάσεις μηχανών και αυτοκινήτων στα γραφεία της Διεύθυνσης Μεταφορών - Επικοινωνιών της Νομαρχίας Αθηνών. Αιτία, η έλλειψη ταμείου στο κτίριο, με αποτέλεσμα τα παράβολα να πληρώνονται σε τράπεζα που απέχει περίπου δύο χιλιόμετρα.

«Έρχεσαι εδώ και περιμένεις στην ουρά να πάρεις το χαρτί για το παράβολο μεταβίβασης. Μετά πρέπει να το πληρώσεις στην τράπεζα. Πας εκεί περιμένεις στην ουρά, επιστρέφεις και περιμένεις ξανά στην ουρά της Νομαρχίας», τονίζει ο κ. Αλέξανδρος Χρυσικόπουλος (φωτογραφία).

Το χειρότερο είναι να γίνει λάθος στο παράβολο. Για παράδειγμα, ο κ. Χρυσικόπουλος πλήρωσε ένα τών 30 ευρώ για τη μηχανή του, όμως όταν γύρισε στη Νομαρχία, του είπαν πως έπρεπε να είχε κόψει των 39 ευρώ. «Έστειλα τον γιο μου να ξαναπάει στην τράπεζα γιατί εγώ δεν μπορούσα να το ξανακάνω. Ταλαιπωρούμασταν τουλάχιστον δύο ώρες».

Tέσσερα χρόνια στην ουρά!

Γιώργος Βουνάτσος, εφ. Τα Νέα, 7/1/2004

Tο 1/10 της παραγωγικής του ζωής περνάει ένας αγρότης της Θεσσαλίας ως όμηρος της γραφειοκρατίας

Τέσσερα χρόνια στις ουρές των δημοσίων υπηρεσιών θα περάσει κάθε γεωργοκτηνοτρόφος μέχρι να συμπληρώσει σαράντα χρόνια δουλειάς για να διεκπεραιώσει τις συναλλαγές του, σύμφωνα με έρευνα που έγινε για λογαριασμό της Περιφέρειας Θεσσαλίας.

Ανάλογα με τις δραστηριότητες και τα προγράμματα στα οποία θέλει να ενταχθεί ένας αγρότης, από το να χαρακτηρισθεί ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότης μέχρι να συνταξιοδοτηθεί, διαπιστώθηκε ότι πολλές φορές οι ίδιες υπηρεσίες τού ζητούν τα ίδια δικαιολογητικά. Για τις ανάγκες της έρευνας επελέγησαν είκοσι μία περιπτώσεις συναλλαγών του με τις αρμόδιες υπηρεσίες.

* H πρώτη διαπίστωση της έρευνας ήταν πως το ίδιο δικαιολογητικό υποβάλλεται πολλές φορές. Έτσι, το έντυπο E9 ζητείται στις 11 από τις 21 περιπτώσεις συναλλαγών, το εκκαθαριστικό της Εφορίας σε 9, η φωτοτυπία της ταυτότητας σε 10, η βεβαίωση μόνιμης κατοικίας σε 4, η δήλωση καλλιέργειας ΟΣΔΕ σε 4, η φορολογική δήλωση σε 7 περιπτώσεις.

* Το ίδιο δικαιολογητικό υποβάλλεται πολλές φορές στην ίδια υπηρεσία. Η φωτοτυπία της ταυτότητας κατατίθεται στη Δ/νση Γεωργίας 7 φορές, το εκκαθαριστικό της Εφορίας 6, ενώ το έντυπο E9 οκτώ.

* Το ίδιο δικαιολογητικό εκδίδεται από διαφορετικές υπηρεσίες. Η βεβαίωση ότι κάποιος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης εκδίδεται από τον Αγροτικό Σύλλογο, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό, τον Δήμο και τη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης της Νομαρχίας.

* Το ίδιο ζητούμενο πιστοποιείται με διαφορετικά δικαιολογητικά: Αν κάποιος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης, πιστοποιείται από το εκκαθαριστικό της Εφορίας, από τη φορολογική δήλωση του αγρότη και από το Μητρώο Εκμεταλλεύσεων.

* Τα ίδια δικαιολογητικά υποβάλλονται κάθε χρόνο από τον αγρότη ενώ υπάρχουν ήδη στο αρχείο της υπηρεσίας. Αυτό συμβαίνει με τη φωτοτυπία της ταυτότητας, του βιβλιαρίου του ΟΓΑ ή τους τίτλους κυριότητας.

Εκατοντάδες χαρτιά

«H αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια έχουμε διόγκωση της γραφειοκρατίας όσον αφορά την καθημερινή επαγγελματική δραστηριότητα των αγροτών. Για παράδειγμα, μόνο για να ετοιμάσουμε μια δήλωση για το ΟΣΔΕ (σ.σ. Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Επιδοτήσεων) και να βρούμε τα εκατοντάδες χαρτιά για τους άλλους φορείς και οργανισμούς, χάνουμε όχι ώρες αλλά χρόνια. Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα για τους ηλικιωμένους αγρότες που αναγκάζονται να τακτοποιήσουν τα έγγραφα που χρειάζονται στον ΟΓΑ για τη συνταξιοδότησή τους και χρειάζεται να μετακινούνται καθημερινώς από τα χωριά τους και να στήνονται στις ουρές για ώρες» είπε στα «NEA» ο γραμματέας της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Νομού Λάρισας κ. Χαρίλαος Αρχοντής.

Σύμφωνα με τη μελέτη, ο χρόνος που δαπανά ένας αγρότης στους διαδρόμους και στις ουρές αναμονής των δημοσίων υπηρεσιών εκτιμάται σε 160 εργατοώρες (20 εργάσιμες X 8 ώρες) και αποτελεί το 9% του συνολικού χρόνου εργασίας του, αν ληφθεί υπόψη ότι η πλήρης απασχόληση ενός αγρότη αντιστοιχεί σε 1.750 ώρες/έτος.

Ψάχνουν ακόμα για συντονισμό των υπηρεσιών

H απλούστευση των διαδικασιών για τις συναλλαγές των αγροτών με τις δημόσιες υπηρεσίες ήταν το αντικείμενο της μελέτης, η οποία, αφού προέβη σε τραγικές για τη δημόσια διοίκηση διαπιστώσεις, κατέληξε σε συγκεκριμένη πρόταση. Προτείνεται λοιπόν η δημιουργία μιας ενιαίας κεντρικής βάσης δεδομένων, όπου θα καταγράφονται όλα τα στοιχεία του αγρότη και της αγροτικής εκμετάλλευσης σε περιφερειακό επίπεδο. Ωστόσο, κεντρικό ζήτημα παραμένει ο συντονισμός των διαφόρων κέντρων εξουσίας. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος της εταιρείας, η οποία διενήργησε τη σχετική έρευνα και συνέταξε τη μελέτη, για λογαριασμό της Περιφέρειας Θεσσαλίας, κ. Ντίνος Μπλιάτσος, «ίσως δεν έχει νόημα η απλούστευση των διαδικασιών, αν αυτή γίνεται μεμονωμένα. Αν δηλαδή δεν διασυνδέονται και δεν επικοινωνούν οι υπηρεσίες μεταξύ τους, ώστε να υπάρχει διάχυση της πληροφορίας και κατά συνέπεια πραγματική μείωση της γραφειοκρατίας».

Εξυπηρέτηση σε 5 λεπτά, και χωρίς μια «τσάντα» δικαιολογητικά

Ανδρέας Σακελλίων, εφ. Ελευθεροτυπία, 24/5/2004

ΣΗΜΕΡΑ: Συγκέντρωση δικαιολογητικών από τους πολίτες: ΟΛΑ

Απαιτούμενος χρόνος παροχής υπηρεσίας: 2-10 ημέρες

ΑΥΡΙΟ: Συγκέντρωση δικαιολογητικών από τους πολίτες: ΚΑΝΕΝΑ

Απαιτούμενος χρόνος παροχής υπηρεσίας: 5 λεπτά

Όσο και αν το παραπάνω φαίνεται περίεργο, θα συμβεί. Και το σπουδαιότερο είναι ότι το αύριο είναι πολύ κοντά μας. Απέχει μόλις 40 μέρες ώς την 1η Ιουλίου για να ξεκινήσει και 100 μέρες ώς την 1η Σεπτεμβρίου για την πλήρη ανάπτυξή του από τη Νομαρχία Ξάνθης. Στόχος είναι να μην παιδεύεται ο πολίτης που θα πηγαίνει στη Νομαρχία στα γρανάζια της γραφειοκρατίας, να μην υπάρχουν «σαλίγκαροι» στις σκάλες και στο ισόγειο.

Η όλη ιδέα ξεκίνησε πριν από 18 μήνες, τον Ιανουάριο του 2003, με πρωτοβουλία του νομάρχη Ξάνθης Γιώργου Παυλίδη και στηρίζεται σε μια πολύ απλή ιδέα. Όλα τα δεδομένα που αφορούν τον πολίτη και έχουν σχέση με τις προνοιακές παροχές της Νομαρχίας να περαστούν σε μια βάση δεδομένων, ώστε να είναι προσβάσιμα από τους υπαλλήλους και να μην κουβαλάει ο κάθε ενδιαφερόμενος τα χαρτιά του.

Για παράδειγμα, υπάρχουν στοιχεία που αφορούν το ΙΚΑ, το ΤΕΒΕ, την Εφορία και τα οποία για τη μια ή την άλλη υπόθεση χρειάζεται να προσκομίσει ο πολίτης. Όλα αυτά με την υπογραφή του ενδιαφερομένου συγκεντρώνονται από τη Νομαρχία ή, αν θέλετε, όλη τη δουλειά για τους πολίτες την έκανε η Νομαρχία.

Οι υπάλληλοι, οι οποίοι ασχολούνται με την εξυπηρέτηση του πολίτη, από την ίδια θέση θα τον εξυπηρετήσουν πια, αλλά οι εκφράσεις του τύπου «μια υπογραφή από το 12 γραφείο και άλλη μια από το 24 γραφείο και μετά ένα πιστοποιητικό από το υπόγειο», θα εκλείψουν οριστικά. Στη μοναδική πλέον ηλεκτρονική καρτέλα του πολίτη θα εμφανίζονται:

Α. Τα ατομικά του στοιχεία Β. Όλα τα προγράμματα που έχει ενταχθεί. Γ. Ολα τα δικαιολογητικά τα οποία έχει προσκομίσει σκαναρισμένα.

Σαφώς και αναφέρεται ο χρόνος που θα πρέπει να ανανεωθούν, αλλά υπάρχει και η δυνατότητα να γίνει η διασταύρωση στοιχείων.

Ωστόσο, εδώ θα πρέπει να γίνει ένας ειδικός διαχωρισμός. Δεν πρόκειται απλά για μια διασύνδεση μεταξύ υπολογιστών, αλλά για μια συνεχή ανανέωση δεδομένων πριν πάει ο πολίτης στην υπηρεσία, ώστε ερχόμενος ο ενδιαφερόμενος «με άδεια χέρια, να φύγει με το χαρτί και τη σφραγίδα που χρειάζεται», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι υπάλληλοι της υπηρεσίας.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αφορά τους ανασφάλιστους που μέχρι τώρα, κάθε χρόνο, για τη θεώρηση των βιβλιαρίων τους θα έπρεπε να κουβαλάνε όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, ενώ πλέον αυτή τη δουλειά μετά από εξουσιοδότησή τους την αναλαμβάνει η υπηρεσία, αλλά και για τους υπερήλικες ή αναπήρους, συχνά αγράμματους πολίτες, πάλι η υπηρεσία αναλαμβάνει τη θεώρηση των δελτίων των εισιτηρίων τους.

Ήδη, η Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας της Νομαρχίας που καλύπτει 11.190 πολίτες είναι «περασμένη» στο σύστημα και αφορά τα βιβλιάρια υγείας (5.600), μειωμένο εισιτήριο αναπήρων σε όλα τα μέσα (1.600), απροστάτευτα παιδιά (1.250), ενίσχυση παλιννοστούντων άνω των 60 ετών (360), προστασία μητρότητας (100), βαριά ιατρικά περιστατικά (2.280)

Θα πρέπει, τέλος, να σημειωθεί ότι το έργο που έχει τίτλο «Καταπολέμηση Γραφειοκρατίας» οδεύει προς πιστοποίηση από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης σαν ISO 9001.

Η συγκεκριμένη διεύθυνση είναι φορέας που χειρίζεται από χρόνια ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και είναι σε συνεχή συνεργασία με την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

Το μωράκι

Λευτέρης Παπαδόπουλος, εφ. Τα Νέα, 7/3/2001

Έμελλε να συμβεί κι αυτό, στην Ελλάδα του 2001. Στην Ελλάδα, που συνεχώς εκσυγχρονίζεται, αφήνοντας να ισχύουν νόμοι του 1931. Οι οποίοι, σε ορισμένες περιπτώσεις, γίνονται λαιμητόμοι. Και παίρνουν τη ζωή, ακόμη κι από νήπια τριών ετών. Σαν τον Παναγιώτη Βασιλέλη. Που γεννήθηκε στη Γέρα της Λέσβου, αλλά δεν πρόλαβε να παίξει, ούτε μια φορά, με τα παιδάκια της γειτονιάς του. Ούτε θα παίξει ποτέ.

Ο Παναγιώτης είχε λευχαιμία. Θα μπορούσε, ίσως, να σωθεί, αν εχειρουργείτο στο «Μεμόριαλ» της Νέας Υόρκης. Οι γονείς του είναι φτωχοί. Αλλά η σωτηρία ενός μικρού παιδιού, είναι πολύ μεγάλη υπόθεση: χρειάζονταν παραπάνω από 100 εκατομμύρια για το ταξίδι, για την εγχείρηση, για τη νοσηλεία. Και βρέθηκαν! Πολλοί ευαίσθητοι άνθρωποι, από τη Μυτιλήνη, από παντού, έσπευσαν να ενισχύσουν. Αποδεικνύοντας ότι αγάπη υπάρχει. Ακόμη και στους σκοτεινούς αυτούς καιρούς.

Τα λεφτά, όμως, δεν κατάφερε να τα ξεκολλήσει από την Τράπεζα καμιά δύναμη! Υπάρχει ο νόμος, βλέπετε ­ αυτός του 1931. Ο 5101, για την ακρίβεια. Που προβλέπει, για τη διενέργεια εράνου, τη σύσταση ερανικής επιτροπής, με μέλη που διορίζει το υπουργείο Υγείας. Έγιναν διάφορα διαβήματα για ν' αποδεσμευτούν τα χρήματα. Τίποτα! Ενδιαφέρθηκε και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός. Και, τελικά, άνοιξε μια χαραμάδα. Με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, όμως. Αποτέλεσμα: το παιδάκι πέθανε τη Δευτέρα. Προχθές.

Βουΐζει αδιάκοπα στ' αυτιά μου, το κλάμα της 23χρονης μάνας: «Γιατί χάθηκαν τα θαύματα για μας; Αχ, Παναγιά μου, τα πάντα έκανα. Γιατί; Γιατί; Όσο η ζωή του παιδιού μου "έφευγε", τόσο μεγαλύτερες ήταν οι προσπάθειές μας να σωθεί. Και υπήρχε ελπίδα. Οι γιατροί στην Αμερική, μας είχαν δώσει ελπίδα. Γιατί να χαθεί; Τι να πω, τώρα, στον εαυτό μου; Πώς να δικαιολογηθώ στο άψυχο σωματάκι του; Τι να πω, Θεέ μου, στον εαυτό μου; Από πού να πάρω ελπίδα; Πείτε μου, από πού;».

Βλέπω και τον πατέρα, συνεχώς, μπροστά μου. Να κρατάει το πεθαμένο μωρό του, τυλιγμένο σε μια κουβέρτα, και να βαδίζει, βουτηγμένος στην απόγνωση, στον διάδρομο του νοσοκομείου της Μυτιλήνης. Τι να πει, κανείς, αλήθεια, σ' αυτό τον άνθρωπο; Πώς να του μαλακώσει τον πόνο; Πώς να τον κάνει να ξεχάσει, πως το παιδάκι του ίσως να ζούσε, αν δεν βασίλευε σ' αυτό τον τόπο η γραφειοκρατία και η ηλιθιότητα;

Βλέπω και το μωρό, στο κρεβατάκι του. Ένα κέρινο προσωπάκι, με δυο έντονα, πρασινογάλαζα μάτια. Δεν μιλάει. Δεν αντιδρά. Κοιτάζει, μόνο, γύρω του, απορημένο. Τους γονείς του, τους δημοσιογράφους, τους τεχνικούς των τηλεοπτικών συνεργείων, τις κάμερες. Δεν του μένουν, παρά λίγες ώρες ζωής... Την ίδια στιγμή, σκέφτομαι την τράπεζα: αν ο αρμόδιος διευθυντής έδινε τα χρήματα, κατά παράβαση του νόμου, τι θα συνέβαινε; Ποιο υπηρεσιακό συμβούλιο, ποια δικαστική αρχή (αν και στην Ελλάδα, όλα να τα περιμένεις...) θα του ζητούσε τα ρέστα; Και αν γινόταν το θαύμα και σωζόταν ο Παναγιωτάκης; Δεν θα αισθανόταν, αυτός ο διευθυντής, ευτυχισμένος; Δεν θα ήταν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του κόσμου;

Γ'. Βιβλιογραφία-Διαδικτυακές παραπομπές