Α'. Σχεδιάγραμμα, Β'. Κείμενα, Γ'. Βιβλιογραφία

Θέμα: Φύση, Μόλυνση Περιβάλλοντος, Οικολογία

Α'. Σχεδιάγραμμα

✍Θέμα: Τα τελευταία χρόνια, ένα από τα προβλήματα που συνεχώς συζητιούνται και απασχολούν τους ανθρώπους όλου του κόσμου είναι κι αυτό της μόλυνσης του φυσικού περιβάλλοντος. Αφού εξηγήσεις τις αιτίες, για τις οποίες κάτι τέτοιο συμβαίνει, κατάδειξε τις συνέπειες που έχει.

Πρόλογος

Κυρίως Θέμα

Ε1. Ωφέλειες Φύσης

Η φύση αποτελεί ένα βασικό και καθοριστικό παράγοντα για τη βιολογική, ψυχική, και πνευματική ζωή του ανθρώπου. Είναι χορηγός...

Ε2. Ενδείξεις καταστροφής, Περιβαλλοντικά προβλήματα

Ε3. Αιτίες Καταστροφής

Ε4. Συνέπειες Καταστροφής

Ε5. Τρόποι αντιμετώπισης

Επίλογος

Συμπέρασμα-κορύφωση: Αν δε γίνει συνείδηση και προσωπική υπόθεση του καθενός η προσπάθεια προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, τότε κρίνεται επισφαλής ακόμα και η ίδια η επιβίωση του ανθρώπου πάνω στη γη...

Β'. Κείμενα

Πιο κοντά στο όριο συναγερμού η κλιματική αλλαγή

Justin Gillis, εφ. Καθημερινή / The New York Times, 23/3/2016

Μεταξύ των πιο προφανών συνεπειών θα είναι η τήξη των πάγων, η άνοδος της στάθμης των θαλάσσιων υδάτων και η τάχιστη εγκατάλειψη των παράκτιων πόλεων.

Τα κράτη της παγκόσμιας κοινότητας συμφώνησαν, πριν μερικούς μήνες, να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη σε ένα επίπεδο που θα μπορούσε να θεωρηθεί τουλάχιστον ανεκτό. Τώρα, επιφανείς επιστήμονες, που ειδικεύονται στην κλιματική αλλαγή, προειδοποιούν με τη μελέτη τους ότι η κλιματική αλλαγή, ακόμα και σε αυτό το θεωρούμενο ανεκτό επίπεδο, θα αποδειχθεί εξαιρετικά επικίνδυνη.

Μεταξύ των πιο προφανών συνεπειών θα είναι η εμφάνιση φονικών καταιγίδων, η διάρρηξη και καταστροφή των παγοκρηπίδων στους πόλους, αλλά και η άνοδος της στάθμης των θαλάσσιων υδάτων, που θα έχει ως αποτέλεσμα την καταβύθιση των παράκτιων πόλεων πριν από τα τέλη του αιώνα μας. Η πρώτη δημοσίευση της μελέτης έγινε πριν από περίπου ένα χρόνο και προκάλεσε έντονη αντιπαράθεση μεταξύ των επιστημόνων. Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας παραμένουν αμετάβλητα και, όπως όλα δείχνουν, ο επιστημονικός πόλεμος θα ξανανάψει για τα καλά τους επόμενους μήνες.

Στην πραγματικότητα, όλοι οι ερευνητές συμφωνούν με τον βασικό συντάκτη της εν λόγω μελέτης, δόκτορα Τζέιμς Χάνσεν, ειδικό επί του κλίματος της NASA, ο οποίος υποστηρίζει, μαζί με τους συνεργάτες του, ότι δεν κάνουμε αρκετά για να περιορίσουμε τις εκπομπές αερίων, πρακτική που εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους. Ο βασικός ισχυρισμός των ερευνητών είναι ότι καίγοντας ορυκτά καύσιμα, με μεγάλη ταχύτητα, και εκπέμποντας τα αέρια που παγιδεύουν τη θερμότητα στην ατμόσφαιρα, η ανθρωπότητα επιταχύνει, σε μεγάλο βαθμό, την κλιματική αλλαγή. Σύμφωνα με πολλούς ειδικούς, αυτός ο ισχυρισμός μπορεί να ερμηνεύσει κάποια επεισόδια στο παρελθόν του πλανήτη όταν σημειώθηκε άξαφνη και δραστική μεταβολή των κλιματικών συνθηκών. Ομως δεν έχουν πειστεί όλοι οι ειδικοί ότι αυτή είναι η αλήθεια. Κάποιοι διατυπώνουν αμφιβολίες για τη μελέτη, λέγοντας ότι ο δρ Χάνσεν δεν είναι απλά επιστήμονας αλλά και πολιτικός ακτιβιστής.

Η μελέτη του δόκτορος Χάνσεν και των 18 συνεργατών του μελετά την τελευταία φορά φυσιολογικής θέρμανσης της Γης πριν από 120 χιλιάδες χρόνια, όταν η θερμοκρασία είχε φτάσει σε επίπεδα κατά τι υψηλότερα από τα σημερινά, που είχε ως αποτέλεσμα την τήξη των πάγων και την άνοδο της θαλάσσιας στάθμης κατά 6,6 έως δέκα μέτρα. Οι ειδικοί που μελετούν τις κλιματικές αλλαγές επισημαίνουν ότι θα προκαλέσουμε ίση ή μεγαλύτερη άνοδο της στάθμης των θαλάσσιων υδάτων, έπειτα από αιώνες. Η τελευταία μελέτη, αντιθέτως, επισημαίνει ότι οι καταστροφικές συνέπειες της ανόδου της θερμοκρασίας θα εμφανιστούν εντός των επομένων πενήντα ετών και θα ακολουθηθούν από τόσο δραματικές αλλαγές, ώστε θα αναγκαστούμε να εγκαταλείψουμε τάχιστα τις παράκτιες πόλεις.

Π.Ο.Υ.: Πάνω από 2 εκατ. άνθρωποι τα θύματα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης κάθε χρόνο

Εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 26/9/2011

Πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο σε όλον τον κόσμο εξαιτίας ασθενειών που προκαλούνται από την ατμοσφαιρική ρύπανση, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε σήμερα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Από αυτά τα 2 εκατομμύρια, 1,3 εκατομμύριο πεθαίνουν από τη ρύπανση στις πόλεις, η οποία πλήττει τόσο τις αναπτυγμένες όσο και τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Οι πιο επικίνδυνες περιοχές βρίσκονται στις ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα. Σε μερικές πόλεις, αναφέρει ο ΠΟΥ, ο οποίος αρνείται να εκπονήσει μια κατάταξη για τις περισσότερο πληγείσες πόλεις, η συγκέντρωση μικροσωματιδίων είναι 15 φορές μεγαλύτερη από το μέγιστο όριο που έχει καθορίσει ο ΠΟΥ. Αυτή η ρύπανση προέρχεται κυρίως από πηγές καύσης, όπως οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και τα οχήματα με κινητήρα εσωτερικής καύσης.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, 1,1 εκατομμύριο θάνατοι θα μπορούσαν να αποφευχθούν, εάν είχαν τηρηθεί οι προδιαγραφές ασφαλείας. Ο μολυσμένος αέρας μπορεί να "διεισδύσει στους πνεύμονες, να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει καρδιακές παθήσεις, καρκίνο του πνεύμονος, περιπτώσεις άσθματος και αναπνευστικών λοιμώξεων", δήλωσε ο ΠΟΥ, που έχει συγκεντρώσει στοιχεία για την ποιότητα του αέρα σε 1.100 πόλεις σε 91 χώρες.  Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, 80 από τις 91 χώρες που παρείχαν πληροφορίες στον ΠΟΥ δεν πληρούν τα κριτήρια αναφοράς του διεθνούς οργανισμού, σε θέματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Σε πολλές πόλεις, δήλωσε σήμερα σε συνέντευξη Τύπου η Δρ. Μαρία Νέιρα, διευθύντρια του τμήματος Δημόσιας Υγείας και Περιβάλλοντος του ΠΟΥ, "η ατμοσφαιρική ρύπανση φθάνει πλέον σε επίπεδα επικίνδυνα για την υγεία."

Οι κύριες αιτίες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι τα μέσα μεταφοράς, η βιομηχανία, η χρήση της βιομάζας και άνθρακα στις κουζίνες και για την θέρμανση, καθώς και οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιούν ως καύσιμο άνθρακα.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, οι πιο σοβαρές επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εμφανίζονται σε άτομα που είναι ήδη άρρωστα, σε παιδιά και στους ηλικιωμένους. Τα δεδομένα που δημοσιοποίησε σήμερα ο ΠΟΥ είναι πάντως ελλιπή, σημείωσε ο διεθνής οργανισμός, καθώς λείπουν τα στοιχεία από πολλές χώρες, όπως η Ρωσία και ορισμένες χώρες της Αφρικής.

Αιτία πολέµου η κλιµατική αλλαγή

Thom Shanker, εφ. Τα Νέα, 23/12/2010

Μικρό καλάθι για το κλίµα

Χωρίς µεγάλες προσδοκίες αρχίζει η παγκόσµια συνδιάσκεψη για το περιβάλλον

Περικλής ∆ηµητρολόπουλος, εφ. Τα Νέα, 29/11/2010

Εκπρόσωποι από 194 χώρες θα συζητούν από σήµερα και για τις επόµενες 12 ηµέρες το φλέγον ζήτηµα των κλιµατικών αλλαγών στο ηλιόλουστο Κανκούν. Η ατµόσφαιρα πάντως στη 16η Σύνοδο για το κλίµα δεν έχει τίποτε από τον ενθουσιασµό που επικρατούσε πριν από περίπου έναν χρόνο την παραµονή της Συνόδου στην Κοπεγχάγη.

Τον ∆εκέµβριο του 2009 είχαν συγκεντρωθεί στην πρωτεύουσα της ∆ανίας 129 αρχηγοί κρατώνκαι κυβερνήσεων µε στόχο µια συµφωνία που θα αντικαθιστού σε τοταλαιπωρηµένο Πρωτόκολλο του Κιότο. Οι προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί από τις δηλώσεις των µεγαλύτερων ρυπαντών ότιείχαν κατανοήσει το µέγεθος του προβλήµατος διαψεύστηκαν πολύγρήγορα. Αυτόπου κυριάρχησε ήταν πλήρης σύγχυση από τις αντικρουόµενεςαπόψεις και ένα κείµενο χωρίς καµία νοµική αξία, πουδεν υπέγραψανκαν όλοι όσοι συµµετείχαν. Με δεδοµένη εκείνητην αποτυχία, ο πήχυς των προσδοκιών για τη Σύνοδο του Κανκούν µπήκε πολύ πιο χαµηλά. Στο Μεξικό δεν θα ταξιδέψουν αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αλλά υπουργοί Περιβάλλοντος. Η επίτευξη µιαςσυνολικής συµφωνίας θεωρείται «απίθανη» και µετατίθεται για το µέλλον.

Μικρά βήµατα

Ο ενθουσιασµόςέδωσε τη θέση του σε µια πιο ρεαλιστική προσέγγιση: όπως εκτιµούν οι αναλυτές, µόνοµια πολιτικήαπό µικρά βήµατα και συγκεκριµένες δεσµεύσεις σε επιµέρους ζητήµατα µπορεί να σώσειτη διαδικασία των διαπραγµατεύσεων. «Ο στόχος είναι να υπάρξει µια συµφωνία έστω και κατ’ ελάχιστον», επισηµαίνει η Λοράνς Τουµπιανά, επικεφαλής του γαλλικού Ινστιτούτου Αειφόρου Ανάπτυξης και ∆ιεθνών Σχέσεων.ΣτοΚανκούν κρίνεται η σωτηρία τουµοντέλου διεθνούς συνεργασίας που προωθείται σθεναράαπό τον Οργανισµό Ηνωµένων Εθνών.

Για τους αναλυτές, πάντως, όλα τα σενάριαείναι πιθανά. Το χειρότερο από αυτάθα ήταν να µην υπάρξει ηπαραµικρή συµφωνία και οι εκπρόσωποι των 194 χωρών να αποχωρήσουν έπειτα από σχεδόν δύο εβδοµάδες στείρων συζητήσεων, χαµένης ενέργειας και πεταµένου χρήµατος. Σε αυτό το σενάριο δεν θα ήθελε να πιστέψει κανένας. Αυτό που αναζητείται είναι ένα«ισορροπηµένο πακέτο αποφάσεων»που θα χρησίµευε ως βάση για µια µελλοντική συµφωνία.

Τα ενδιάµεσα σενάρια προβλέπουν ότιθα µπορούσε να υπάρξει µια συµφωνία ως σύνολο επιµέρους αποφάσεων τεχνικής φύσης. Εκτός από τις τεχνικές αποφάσεις θα χρειαζόταν και πολιτική βούληση για να φτάσει η Σύνοδος του Κανκούν στοαισιόδοξοσενάριο. Σεαυτήν τηνπερίπτωση, υποτίθεται ότιοι χώρες δέχονται να δεσµευθούν σε ένα κείµενο το οποίο θα έχει νοµική υπόσταση για τη µείωση των εκποµπών των αερίων. Αυτό το σενάριο προϋποθέτει επίσης την υιοθέτηση ενός συστήµατος µέτρησης και επαλήθευσης των δεσµεύσεων που έχει λάβει κάθε χώρα. Και επιβάλλει επίσης µια πολύ διαφορετική στάση από τιςΗνωµένες Πολιτείες και την Κίνα, τους δύο µεγαλύτερους ρυπαντές παγκοσµίως.

ΣΤΟ ΚΑΝΚΟΥΝ: Οι υπουργοί Περιβάλλοντος 194 κρατών συναντώνται υπό τη σκιά της αποτυχίας της Κοπεγχάγης

Προσπαθούν να χτίσουν µια συµµαχία προθύµων

ΜΙΑ «ΣΥΜΜΑΧΙΑ προθύµων» ανάµεσα στις µεγαλύτερες οικονοµίες του κόσµου θα µπορούσε να άρει το αδιέξοδο στις διεθνείς διαπραγµατεύσεις για τη µείωση των αερίων του θερµοκηπίου, δηλώνει σε συνέντευξή του στους «Times» ο Ιβο ντε Μπόερ. Οπως επισηµαίνει ο πρώην επικεφαλής της ∆ιακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για τις Κλιµατικές Αλλαγές, οι χώρες που επιθυµούν να υιοθετήσουν υψηλότερους στόχους για τη µείωση των εκποµπών των αερίων δεν θα έπρεπε να περιµένουν τις Ηνωµένες Πολιτείες για να αναλάβουν δράση. Σύµφωνα µε τον αξιωµατούχο των Ηνωµένων Εθνών, ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση του τον περασµένο Ιούλιο, Κίνα και Ευρωπαϊκή Ενωση συζητούν ήδη το ενδεχόµενο σύνδεσης των µοντέλων εµπορίου των εκποµπών αερίων που ακολουθούν.

«∆εν υπάρχει λόγος να περιµένουµε να συµφωνήσει µέχρι και ο τελευταίος. Εάν αναλάβουν δράση οµάδες κρατών, η διαδικασία θα κινηθεί µπρος τα εµπρός», δηλώνει χαρακτηριστικά. Την ιδέα της συµµαχίας των προθύµων φαίνεται να αγκαλιάζει στη Βρετανία ο καθηγητής Μάικλ Γκραµπ, µέλος επιτροπής συµβούλων της βρετανικής κυβέρνησης για τις κλιµατικές αλλαγές. «Θα µπορούσε να είναι µια συµµαχία του προοδευτικού κόσµου», δηλώνει στην βρετανική εφηµερίδα. «Η Ευρώπη θα χρειαζόταν δίπλα της την Κίνα ή την Ινδία µαζί µε τη Βραζιλία ή τη Νότια Αφρική και τη Νότια Κορέα ή τη Βραζιλία», αναφέρει.

Ιστορική συμφωνία για τη βιοποικιλότητα

Βάλια Καϊμάκη, εφ. Ελευθεροτυπία, 7/11/2010

Ο ΦΥΣΙΚΟΣ ΜΑΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΣΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ

Με το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια που αναμένεται να ενεργοποιηθεί έως το 2012, τα είδη υπό εξαφάνιση έχουν πια μια ελπίδα να διασωθούν

Ένα αμφίβιο στα τρία είδη, ένα πτηνό στα οκτώ, ένα θηλαστικό στα πέντε κινδυνεύουν από εξαφάνιση, σύμφωνα με στοιχεία τη Διεθνούς Ενωσης για τη Διατήρηση της Φύσης.

Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την έκθεση «Ζωντανός Πλανήτης 2010» που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση WWF, η ζήτηση της ανθρωπότητας για φυσικούς πόρους διπλασιάστηκε κατά το διάστημα 1966-2007. Την ίδια στιγμή, οι πληθυσμοί των ειδών και των οικοτόπων παρουσιάζουν από το 1970 συνεχή μείωση, που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει το 70%. Αλλες μελέτες του ΟΗΕ δείχνουν ότι η Γη αντιμετωπίζει τη χειρότερη περίοδο εξαφάνισης ζώων από την εποχή των δεινοσαύρων, 65 εκατ. χρόνια πριν!

Το περασμένο Σαββατοκύριακο τα Μέρη της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα συναντήθηκαν στη Ναγκόγια της Ιαπωνίας και κατέληξαν σε μια «ιστορική», όπως ονομάστηκε συμφωνία, το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια. Το Πρωτόκολλο, που αναμένεται να ενεργοποιηθεί έως το 2012, προτείνει τη δημιουργία ενός παγκόσμιου μηχανισμού, ο οποίος θα επεμβαίνει και σε διασυνοριακές περιοχές ή καταστάσεις, όπου δεν μπορεί να υπάρξει κοινή πολιτική.

Στα κύρια σημεία της συμφωνίας περιλαμβάνεται η προσπάθεια για μείωση του ρυθμού απώλειας των φυσικών οικοτόπων στο μισό και όπου είναι εφικτό η εξάλειψή της, η επαναφορά στη φυσική τους κατάσταση -τουλάχιστον του 15%- των υποβαθμισμένων περιοχών, καθώς και η μείωση των παραγόντων πίεσης προς τους κοραλλιογενείς υφάλους.

ΗΣύμβαση δεν είναι καινούρια ιδέα. Ξεκίνησε το 1992 στη Διάσκεψη για τη Γη στο Ρίο, με τη συμμετοχή 193 κρατών. Ηδη, το 2002, υπήρξε μια πρώτη συμφωνία για σημαντική μείωση του ρυθμού απώλειας της βιοποικιλότητας μέχρι το 2010, εν μέρει προστατεύοντας ένα αντιπροσωπευτικό 10% των ενδιαιτημάτων σε εθνικό επίπεδο. Ωστόσο, οι 21 παγκόσμιοι στόχοι που τέθηκαν τότε δεν έχουν επιτευχθεί, με αποτέλεσμα τη μηδενική προστασία των ενδιαιτημάτων για το ένα πέμπτο των απειλούμενων ειδών και λιγότερο από 1% προστασία για τους ωκεανούς μας.

Το Πρωτόκολλο προχωρεί περισσότερο και αναφέρεται στην προστασία του 17% των ενδιαιτημάτων και του 10% των θαλασσών. Περιλαμβάνει 20 σημεία, τα οποία τα κράτη καλούνται (αλλά δεν υποχρεούνται) να εφαρμόσουν στις εθνικές τους νομοθεσίες μέχρι το 2020. Ενα από τα πιο σημαντικά κεφάλαια είναι η ρύθμιση της κερδοφορίας των βιομηχανιών φαρμάκων και καλλυντικών από τη χρήση των «γενετικών πηγών» (ζώα, φυτά, μικροοργανισμοί) που προέρχονται κυρίως από τις χώρες του Νότου. Αλλωστε ήταν η Βραζιλία, χώρα στην οποία βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος του δάσους του Αμαζονίου, όπου ζει το 10% των ειδών του πλανήτη, που επέμεινε για την ανάγκη μιας συμφωνίας ώστε να τεθεί τέλος στη «βιο-πειρατεία».

Ετσι, δέκα μήνες μετά το φιάσκο της συνάντησης της Κοπεγχάγης για τις κλιματικές αλλαγές, το θετικό κλίμα που δημιούργησε το Πρωτόκολλο, γεννά και πάλι ελπίδες για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την προστασία του περιβάλλοντος στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Πέρα, όμως, από τους πανηγυρισμούς -δικαίως αφού το Πρωτόκολλο υπήρξε αντικείμενο σκληρών διαπραγματεύσεων για οκτώ χρόνια- είναι σίγουρο πως στην εφαρμογή του θα υπάρξουν προβλήματα και μάλιστα πολιτικά. Ιδίως σε ό,τι αφορά τον στόχο της «κατάργησης ή τουλάχιστον προοδευτικής μείωσης των καταστροφικών για τη βιοποικιλότητα επιδοτήσεων».

Τι θα γίνει λοιπόν με τις επιδοτήσεις, ειδικά για το ψάρεμα και ειδικά στην Ευρώπη, όπου το ακανθώδες αυτό θέμα είναι στην πρώτη γραμμή; Στη Μεσόγειο περισσότερο από το 54% των ψαριών -για τα οποία διαθέτουμε στοιχεία- αλιεύονται πάνω από τα επιτρεπόμενα βιολογικά όρια και η αρμόδια επίτροπος Μαρία Δαμανάκη έχει απειλήσει με προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τις χώρες που δεν σέβονται τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.

Η συνάντηση έγινε στο πλαίσιο του Διεθνούς Ετους Βιοποικιλότητας με τη συμμετοχή περίπου 18.000 εκπροσώπων κρατών και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Παρόλο που οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν στη Σύμβαση -και δεν έχουν επικυρώσει καμία συμφωνία μέχρι σήμερα- δεν έλειψαν οι αμερικανικές συμμετοχές. Ανάμεσά τους και ο γνωστός ηθοποιός, Χάρισον Φορντ, ως αντιπρόεδρος της οικολογικής οργάνωσης Conservation International. Β. Κ.

Η κατάσταση στη χώρα μας

Η Ελλάδα είναι από τις πλουσιότερες σε βιοποικιλότητα χώρες της Ευρώπης, καθώς διαθέτει, μεταξύ άλλων, 6.000 είδη φυτών και περίπου 30.000 είδη ζώων, 447 είδη πουλιών και 115 είδη θηλαστικών, 32 από τα πιο σημαντικά δάση της Μεσογείου και 10 υγρότοπους διεθνούς σημασίας.

Περιλαμβάνει επίσης μεγάλο αριθμό ενδημικών, δηλαδή ειδών χλωρίδας και πανίδας που απαντώνται μόνο στη χώρα μας.

Ωστόσο, η πλούσια ελληνική βιοποικιλότητα διαρκώς υποβαθμίζεται. Χαρακτηριστικό είναι ότι σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας, 29 είδη θηλαστικών και 171 είδη των σπονδυλοζώων βρίσκονται υπό απειλή και είναι πιθανό να εξαφανιστούν στο μέλλον. Ως κυριότερη απειλή για τα είδη της ελληνικής πανίδας θεωρείται η απώλεια και υποβάθμιση των βιοτόπων τους, λόγω της έλλειψης του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου προστασίας.

(Πηγή www.wwf.gr)

Υπό εξαφάνιση όλο και περισσότερα ζώα και φυτά

Εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 27/10/2010

Το ένα πέμπτο του ζωικού βασιλείου και της παγκόσμιας χλωρίδας απειλείται με εξαφάνιση, σύμφωνα με τους επιστήμονες που συνέταξαν την έκθεση Red List of Threatened Species (Κόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ειδών). Χάριν, ωστόσο, στις προσπάθειες που καταβάλλουν από κοινού περιβαλλοντικές οργανώσεις, οργανισμοί και κυβερνήσεις, έχει σωθεί ένας σημαντικός αριθμός σπάνιων ειδών.

Αυτές τις ημέρες διεξάγεται στην Ιαπωνία υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών η παγκόσμια διάσκεψη για τη βιοποικιλότητα.

Με την αφορμή αυτή δόθηκε στη δημοσιότητα η εν λόγω έρευνα, σύμφωνα με την οποία τα αμφίβια εξακολουθούν να αποτελούν την κατηγορία αυτή των ζώων που απειλούνται σε μεγαλύτερο βαθμό (το 41% των ειδών) σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα.

Οι μεγαλύτερες απώλειες καταγράφονται στη νοτιοανατολική Ασία, λόγω της απαλλοτρίωσης εδαφών και της αποψίλωσης των δασών.

"Η ραχοκοκαλιά της βιοποικιλότητας διαβρώνεται" δήλωσε, μιλώντας στο BBC, ο καθηγητής, Έντουαρτ Γουίλσον, του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και πρόσθεσε πως "ένα σκαλοπάτι παραπάνω στον κατάλογο Red List of Threatened Species είναι ένα τεράστιο άλμα προς την εξαφάνιση. Και είναι μόνο ένα μικρό παράθυρο σε σχέση με τις απώλειες σε παγκόσμιο επίπεδο".

Κινήσεις, ωστόσο, όπως η απαγόρευση της φαλαινοθηρίας, έχει φέρει αποτελέσματα, καθώς ο πληθυσμός τους ολοένα και αυξάνεται, σύμφωνα με τον Έντουαρτ Γουίλσον, με αποτέλεσμα να αφαιρεθεί το είδος αυτό από τον εν λόγω κατάλογο των ζώων υπό εξαφάνιση.

Εν τω μεταξύ, μια δεύτερη μελέτη, που δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό Science, θέτει ερωτήματα όπως που θα οδηγηθεί στο μέλλον ο πλανήτης από τη μία πλευρά λόγω της υπερεκμετάλλευσης του φυσικού πλούτου και από την άλλη πλευρά με τις συνεχείς προσπάθειες σωτηρίας και διάσωσης της χλωρίδας και της πανίδας.

«Πολύ αργά για το περιβάλλον»

Ο αιρετικός επιστήμονας Τζέιμς Λάβλοκ πιστεύει πως η καταστροφή είναι αναπόφευκτη

Γιώργος Αγγελόπουλος, εφ. Τα Νέα, 3/3/2008

Από τους ιδρυτές του οικολογικού κινήματος, ο αιρετικός Βρετανός επιστήμονας Τζέιμς Λάβλοκ πιστεύει πως η καταστροφή είναι αναπόφευκτη, η προσπάθειά μας να μειώσουμε τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου αστεία και η προσπάθειά μας να ζούμε οικολογικά αυταπάτη.

Σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα «Γκάρντιαν» ο 88χρονος Λάβλοκ δηλώνει απολύτως βέβαιος ότι σχεδόν όλα όσα προσπαθούμε να κάνουμε για να αποφύγουμε μια κλιματική καταστροφή είναι λάθος. Μπορεί να μας κάνουν να αισθανόμαστε καλύτερα, όμως δεν έχουν αποτέλεσμα. Η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη έχει υπερβεί το κρίσιμο σημείο και είναι αδύνατον να σταματήσουμε την καταστροφή. «Απλώς είναι πολύ αργά» λέει. «Αν είχαμε ακολουθήσει αυτές τις μεθόδους το 1967, ίσως να είχαν βοηθήσει. Όμως δεν έχουμε χρόνο. Όλα αυτά τα πράσινα πράγματα, όπως η αειφόρος ανάπτυξη, πιστεύω πως είναι μόνο λόγια που δεν σημαίνουν τίποτε».

Η θεωρία της Γαίας

Ο Λάβλοκ έχει διατυπώσει την επαναστατική θεωρία της Γαίας, σύμφωνα με την οποία η Γη είναι ένας αυτορρυθμιζόμενος υπεροργανισμός. Ως επιστήμονας, εδώ και δεκαετίες υποστηρίζει τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Στη συνέντευξή του απορρίπτει μία προς μία όλες τις οικολογικές ιδέες. «Να αντισταθμίσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα; Είναι αστείο. Να πληρώνουμε χρήματα για να φυτεύουμε δένδρα; Πιθανόν να κάνουμε τα πράγματα χειρότερα. Θα ήταν πολύ καλύτερα να δίναμε τα χρήματα σε ιθαγενείς λαούς για να μην κόβουν τα δάση τους». Επίσης η ανακύκλωση είναι «σχεδόν σίγουρο χάσιμο χρόνου και ενέργει ας». Όμως η μεγαλύτερη ψευδής υπόσχεση, σύμφωνα με τον Βρετανό επιστήμονα, αφορά την ανανεώσιμη ενέργεια. «Ποτέ δεν θα έχουμε αρκετή ενέργεια από τον άνεμο για να λειτουργήσει μια κοινωνία όπως η δική μας» υπογραμμίζει.

Ο Λάβλοκ πιστεύει πως η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη είναι πλέον αναπόφευκτη και μεγάλα μέρη του πλανήτη θα γίνουν υπερβολικά ζεστά για να κατοικούνται ή θα καλυφθούν από θάλασσα, με αποτέλεσμα μαζικές μεταναστεύσεις πληθυσμών, λιμούς και επιδημίες. Έτσι, αντί να χάνουμε τον καιρό μας με ανεμογεννήτριες, πρέπει να αρχίσουμε να σχεδιάζουμε πώς θα επιβιώσουμε. Για τον Λάβλοκ είναι παράλογο να πιστεύουμε ότι μπορούμε να σωθούμε επιστρέφοντας στη φύση. Η μόνη ελπίδα να επιβιώσουμε- τονίζει- δεν θα έρθει από λιγότερη, αλλά από περισσότερη τεχνολογία.

Η πυρηνική ενέργεια, υποστηρίζει, μπορεί να λύσει το ενεργειακό πρόβλημά μας, αλλά η μεγαλύτερη πρόκληση θα είναι η τροφή. «Ίσως να φτιάξουν συνθετική τροφή, δεν ξέρω» αναφέρει. Φοβάται όμως ότι δεν θα επινοήσουμε εγκαίρως τις απαραίτητες τεχνολογίες και υπολογίζει ότι «περίπου το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού θα εξαλειφθεί ώς το 2100. Προφήτες προβλέπουν τον Αρμαγεδδώνα από την αρχή της Ιστορίας, όμως αυτός θα είναι ο πραγματικός».

Όσο για το τι πρέπει να κάνουμε, «χαρείτε τη ζωή όσο το μπορείτε», συμβουλεύει. «Αν είμαστε τυχεροί, θα το μπορούμε για ακόμη 20 χρό

Μετά τα χιόνια θα έρθουν καύσωνες

TΗΕ ΝΕW ΥΟRΚ ΤΙΜΕS Του Αndrew C. Revkin

ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ είδαμε στον κόσμο κάποιες ασυνήθιστα έντονες χειμερινές καιρικές συνθήκες σε αμφότερα τα ημισφαίρια: χιόνι στο Γιοχάνεσμπουργκ τον περασμένο Ιούνιο και στη Βαγδάτη τον Ιανουάριο, οι πάγοι επέστρεψαν δριμύτεροι στην Αρκτική έπειτα από την υποχώρηση-ρεκόρ που σημείωσαν το περασμένο καλοκαίρι, σφοδρές χιονοπτώσεις παρέλυσαν την Κίνα και η μέση θερμοκρασία του πλανήτη έπεσε σημαντικά.

Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ορισμένοι επιστήμονες, αρθρογράφοι, πολιτικοί και άλλοι οι οποίοι αμφισβητούν τις προειδοποιήσεις ότι η θερμοκρασία του πλανήτη αυξάνεται επικίνδυνα εξαιτίας του ανθρώπου, προβάλλουν αυτά τα γεγονότα. Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα;

Σύμφωνα με πολλούς κλιματολόγους, περιλαμβανομένων ορισμένων που αμφισβητούν την έκταση των κινδύνων που αντιμετωπίζουμε από την άνοδο της θερμοκρασίας, πρόκειται για συνηθισμένα καιρικά φαινόμενα, σε συνδυασμό με την ψυχρή συμβολή του τροπικού Ειρηνικού Ωκεανού, ο οποίος βρίσκεται για λίγους ακόμη μήνες στη φάση της Λα Νίνια, έναν χρόνο ύστερα από το αντίθετο, θερμό Ελ Νίνιο.

Πολλοί επιστήμονες λένε ακόμη πως ο ψυχρός καιρός ουδόλως υπονομεύει τον τεράστιο όγκο των στοιχείων που δείχνουν ότι οδηγούμαστε σ΄ έναν πιο θερμό κόσμο με έντονα καιρικά φαινόμενα, λιγότερο πάγο και άνοδο της στάθμης της θάλασσας, εφόσον συνεχίσουν να συσσωρεύονται στην ατμόσφαιρα τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

«Οι θερμοκρασίες είναι πολύ πιθανό να ανακάμψουν μόλις τελειώσει το φαινόμενο Λα Νίνια», λέει ο Καρλ Μιρς, επιστήμονας στην ιδιωτική ερευνητική οργάνωση Remote Sensing Systems στη Σάντα Ρόζα της Καλιφόρνιας. Εξάλλου, σύμφωνα με τον Μάικλ Σλέσιντζερ, εμπειρογνώμονα του Πανεπιστημίου του Ιλινόι σε θέματα σχετικά με την ατμόσφαιρα, λέει πως το να επικεντρώσουμε στους τελευταίους λίγους μήνες ή χρόνια για να υπονομεύσουμε τη θεωρία ότι η συσσώρευση αερίων του θερμοκηπίου καθιστά τον κόσμο θερμότερο θα ήταν στην καλύτερη περίπτωση χάσιμο χρόνου και στη χειρότερη επιβλαβής περισπασμός.

«Πυρηνική» κόντρα για την Ελλάδα

Χάρης Καρανίκας, εφ. Τα Νέα, 11/11/2006

«Οικολόγοι υπέρ της πυρηνικής ενέργειας»: Μόνο έτσι θα περιοριστούν τα αέρια του θερμοκηπίου. Greenpeace: Μόνη λύση η ανανεώσιμη ενέργεια και η εξοικονόμηση

Τα «ναι» και τα «όχι» οικολόγων για την ίδρυση εργοστασίου

«Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να υιοθετήσει την πυρηνική ενέργεια για να περιορίσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Σε άλλες χώρες με μεγαλύτερη σεισμικότητα, όπως η Ιαπωνία, όπου έχουν έναν μεσαίου μεγέθους σεισμό την εβδομάδα, λειτουργούν τουλάχιστον 50 πυρηνικά εργοστάσια χωρίς απολύτως κανένα πρόβλημα».

Μπορεί το όνομα της οργάνωσής του να εμπεριέχει μία δόση... σχιζοφρένειας, αλλά ο Μπρούνο Κόμπι, πρόεδρος των «Οικολόγων υπέρ της πυρηνικής ενέργειας», υποστηρίζει ότι όσο μεγάλη ηλιοφάνεια και αν έχουμε στην Ελλάδα, όσα Μπωφόρ και αν φυσάνε, οι ήπιες μορφές ενέργειας δεν επαρκούν ώστε να περιοριστούν τα αέρια του θερμοκηπίου - ούτε για να φτάσουμε τον στόχο που θέτει το Πρωτόκολλο του Κιότο.

«Το επιχείρημα ότι οι κλιματικές αλλαγές θα αντιμετωπιστούν με την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας δεν ισχύει», λέει στον αντίποδα ο κ. Δημήτρης Ιμπραήμ από την Greenpeace. «Ακόμα και αν ξεκινήσουμε σήμερα να κατασκευάζουμε πυρηνικούς σταθμούς που να παράγουν δήθεν "καθαρή ενέργεια", το εγχείρημα δεν θα μπορέσει να ολοκληρωθεί μέσα στα επόμενα 30 χρόνια. Επιπλέον θα χρειαστούν τεράστια χρηματικά ποσά, δυσβάσταχτα για την ελληνική οικονομία. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι δράση στα επόμενα 10 χρόνια με πραγματικές λύσεις: ανανεώσιμη ενέργεια και εξοικονόμηση».

Ο Μπρούνο Κόμπι (αριστερά), πρόεδρος των «Οικολόγων υπέρ της πυρηνικής ενέργειας» με τον «πατέρα» του οικολογικού κινήματος Τζέιμς Λάβλοκ (δεξιά), υποστηρίζει ότι όσο μεγάλη ηλιοφάνεια και αν έχουμε στην Ελλάδα, όσα Μπωφόρ και αν φυσάνε, οι ήπιες μορφές ενέργειας δεν επαρκούν ώστε να περιοριστούν τα αέρια του θερμοκηπίου

Το πυρηνικό λόμπι. Σύμφωνα με τους οικολόγους που είναι κατά της πυρηνικής ενέργειας, ο λόγος που το πυρηνικό λόμπι αναβιώνει και ζητά την κατασκευή πυρηνικών σταθμών και στην Ελλάδα είναι απλός: τα πυρηνικά εργοστάσια του πλανήτη, στη συντριπτική τους πλειονότητα, διανύουν την τρίτη δεκαετία της ζωής τους και μέσα σε λίγα χρόνια θα πρέπει να διαλυθούν. «Το θέμα είναι ότι η διάλυση των πυρηνικών αντιδραστήρων απαιτεί εξωφρενικά χρηματικά ποσά και αυτά δεν τα δίνουν οι εταιρείες ενέργειας. Τα πληρώνουν οι φορολογούμενοι πολίτες. Εξάλλου η υψηλή σεισμικότητα της Ελλάδας επιφέρει μεγάλους κινδύνους για την ασφάλεια ενός τέτοιου εργοστασίου», επισημαίνει ο κ. Ιμπραήμ.

Ο μοναδικός πυρηνικός αντιδραστήρας που λειτουργεί στη χώρα μας βρίσκεται στο ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος. Κατασκευάστηκε το 1961, παράγει 5 MW ηλεκτρικού ρεύματος και λειτουργεί σύμφωνα με τις παγκόσμιες προδιαγραφές ασφάλειας.

Η σεισμικότητα. «Στον σεισμό της Πάρνηθας το 1999 δεν υπήρξε απολύτως κανένα πρόβλημα με τον αντιδραστήρα μας. Σαφώς και η σεισμικότητα παίζει ρόλο στην ασφάλεια, όμως, από τη στιγμή που έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα αντισεισμικά μέτρα κατά την κατασκευή του αντιδραστήρα, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Όσον αφορά τα απόβλητα του αντιδραστήρα μας, τα στέλνουμε στις ΗΠΑ κατόπιν συμφωνίας. Ένα εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα θα είχε πρόβλημα στη διαχείριση των αποβλήτων, καθώς θα πρέπει εκ των προτέρων να έχει εξασφαλίσει τι θα κάνει τα απόβλητά του», λέει ο κ. Εμμανουήλ Στακάκης από τον Δημόκριτο. «Είναι καθαρά θέμα λογικής: Ιδίως από τη στιγμή που διαθέτετε κοιτάσματα ουρανίου, θα μπορούσατε να τα αξιοποιήσετε με ένα πυρηνικό εργοστάσιο». Ο Μπρούνο Κόμπι πιστεύει ότι η τεχνολογία έχει προοδεύσει αρκετά ώστε - τηρουμένων των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας - να μην απειλείται το περιβάλλον από τα πυρηνικά απόβλητα. «Στη Γαλλία, όπου το 80% της ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από πυρηνικά εργοστάσια, έχουμε καταφέρει να αξιοποιούμε τα πυρηνικά απόβλητα σε ποσοστό 97%.

«Αν μονώσουμε σωστά τα σπίτια μας, τα κλιματιστικά θα καίνε ελάχιστα και έτσι δεν θα χρειαζόμαστε περισσότερη ενέργεια. Αλλά ακόμα και αν χρειαζόμαστε, θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε τον ήλιο και τους ανέμους της χώρας μας ως ανανεώσιμες πηγές», λέει ο Δημήτρης Ιμπραήμ από την Greenpeace

Το υπόλοιπο 3% το αποθηκεύουμε σε ειδικά βαρέλια που τα θάβουμε στο υπέδαφος, εξασφαλίζοντας έτσι ότι η ραδιενέργεια δεν πρόκειται να διαρρεύσει στο περιβάλλον. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνεται και στην Ελλάδα», λέει ο πρόεδρος της οργάνωσης «Οικολόγοι υπέρ των πυρηνικών», που αριθμεί 60.000 μέλη ανάμεσα στα οποία διακρίνονται ο εμπνευστής του οικολογικού κινήματος Τζέιμς Λάβλοκ και ένας εκ των ιδρυτών της Greenpeace, ο Πάτρικ Μουρ. «Σε περίπτωση που εκμεταλλευόμασταν τα κοιτάσματα ουρανίου της Ελλάδας, αυτό θα σήμαινε μια τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή για τους τόπους όπου θα δημιουργούνταν τα ορυχεία. Με δεδομένο ότι τα πυρηνικά απόβλητα μένουν ενεργά για χιλιάδες χρόνια, ποιος μπορεί να εξασφαλίσει ότι δεν θα έχουμε διαρροές ραδιενέργειας σε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα;», αναρωτιέται ο κ. Ιμπραήμ από την Greenpeace. Σύμφωνα με έρευνες για τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, η θερμοκρασία σε 100 χρόνια από σήμερα θα έχει αυξηθεί κατά 3-6 βαθμούς Κελσίου, οι βροχοπτώσεις θα έχουν μειωθεί σε ποσοστό 75%, εντείνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο το φαινόμενο της ερημοποίησης, ενώ έως το 2030 υπολογίζεται ότι οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα στην περιοχή θα έχουν περίπου διπλασιαστεί.

Η μόνωση των κτιρίων. Ένα απλό και σχετικά ανέξοδο μέτρο που προτείνει η Greenpeace για την εξοικονόμηση ενέργειας, και άρα τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, είναι η βελτίωση της μόνωσης των κτιρίων - της «θερμικής συμπεριφοράς», όπως λένε.

Δεν φθάνουν τα κοιτάσματα ουρανίου

Στον ορεινό όγκο της Ροδόπης υπάρχουν 1.525 τόνοι βεβαιωμένων κοιτασμάτων ουρανίου, ενώ τα δυνητικά κοιτάσματα σε ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα ξεπερνούν τους 10.000 τόνους σύμφωνα με τις έρευνες του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών. Μόνο τα βεβαιωμένα επαρκούν για 20ετή αυτόνομη λειτουργία πυρηνικού εργοστασίου με δυνατότητα παραγωγής 1.000 MW ημερησίως. «Οι 1.525 τόνοι ουρανίου δεν αρκούν όμως για 30 έτη λειτουργίας, τα οποία τίθενται ως προϋπόθεση για την κατασκευή μιας τέτοιας μονάδας», επισημαίνουν οι ειδικοί.

SΟS για το κλίμα της Γης

Ελίζα Παπαδάκη, εφ. Τα Νέα, 1/11/2006

Χρειάζονται άμεσα μέτρα κόστους 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 πυκνώνουν οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων για τους κινδύνους που συνεπάγεται η συνεχής αύξηση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, διοξειδίου του άνθρακα κατά πρώτο λόγο, για το κλίμα της Γης. Οι κίνδυνοι έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούνται και η θέση σε εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Κιότο, ύστερα από μακρές διαβουλεύσεις και κωλυσιεργίες από την πλευρά ισχυρών κρατών, ήταν μια πρώτη ανταπόκριση της διεθνούς κοινότητας - με τη μείζονα αυτοεξαίρεση των ΗΠΑ - στις προειδοποιήσεις αυτές.

Όλοι όμως γνωρίζουν σήμερα ότι οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στα πλαίσια του Πρωτοκόλλου του Κιότο είναι ανεπαρκείς για να ανακόψουν τη συνεχιζόμενη επιδείνωση. Η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη εξακολουθεί να βασίζεται σε τεχνολογίες που εντείνουν την καύση ορυκτών καυσίμων - παραγώγων του πετρελαίου, αερίου, άνθρακα - για την ενέργεια και τις μεταφορές. Και απειλεί να οδηγήσει σε μιαν αύξηση των μέσων θερμοκρασιών της Γης κατά 5 βαθμούς Κελσίου και πλέον, σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, μεταβάλλοντας τη φυσική και την ανθρώπινη γεωγραφία του πλανήτη.

Μια νέα ώθηση για την αλλαγή πολιτικών σε παγκόσμια κλίμακα φιλοδοξεί να δώσει η έκθεση που εκπόνησε για λογαριασμό της βρετανικής κυβέρνησης ο Νίκολας Στερν, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, η οποία δημοσιεύθηκε προχθές. Η διαφορά της από προηγούμενες προσεγγίσεις έγκειται στην έμφαση στα οικονομικά της αλλαγής του κλίματος και των πολιτικών που απαιτούνται για την αποτροπή των χειρότερων επιπτώσεών της: Από 5% τον χρόνο μέχρι και 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ εκτιμά η έκθεση την απώλεια από την άνοδο της θερμοκρασίας, με τα βαρύτερα πλήγματα να τα υφίστανται οι φτωχότερες σήμερα χώρες του πλανήτη. Διακόσια εκατομμύρια άνθρωποι θα γίνουν πρόσφυγες, το μεγαλύτερο μεταναστευτικό ρεύμα της σύγχρονης ιστορίας, καθώς οι πλημμύρες ή η ξηρασία θα κάνουν τις πατρίδες τους ακατοίκητες.

Σε αντιδιαστολή με την τεράστια αυτή απώλεια, η έκθεση Στερν υπολογίζει σε 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ τον χρόνο το κόστος των δράσεων που θα πρέπει να αναληφθούν από τώρα για να αποτραπούν οι χειρότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, η οποία αποτελεί «τη μεγαλύτερη αποτυχία της ελεύθερης λειτουργίας των αγορών που είχαμε ποτέ στον κόσμο». Θα σήμαιναν να πληρώνουμε ακριβότερα τα αγαθά που βασίζονται στην καύση πετρελαίου και άνθρακα, θα εξασφάλιζαν όμως προϋποθέσεις για να μπορέσει να συνεχισθεί η οικονομική ανάπτυξη στο μέλλον. Τις αναγκαίες πολιτικές εντοπίζει σε τρεις κατευθύνσεις:

Η πρώτη είναι η κατάλληλη τιμολόγηση του άνθρακα (πετρελαίου, αερίου κ.λπ.) μέσω φορολογίας, εμπορίου των εκπομπών ή ρύθμισης, ώστε οι άνθρωποι να έρχονται αντιμέτωποι με το πλήρες κοινωνικό κόστος των ενεργειών τους. Η βλάβη που προκαλούμε με κάθε τόνο διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουμε ισοδυναμεί με 85 δολάρια τουλάχιστον, αλλά το κόστος αυτό το αγνοούν σήμερα στις αποφάσεις τους τόσο οι επενδυτές όσο και οι καταναλωτές, αφού δεν περιλαμβάνεται στην τιμή που πληρώνουν. Επιδίωξη θα πρέπει να είναι να σχηματισθεί μια ενιαία παγκόσμια τιμή για όλους τους κλάδους. Υψηλοί στόχοι μείωσης των εκπομπών στις πλούσιες χώρες θα αποδέσμευαν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο, για να υποστηριχθεί η μετάβαση σε ηπιότερα αναπτυξιακά πρότυπα.

Η δεύτερη είναι η πολιτική για την ανάπτυξη τεχνολογιών χαμηλών καύσεων άνθρακα. Σε παγκόσμια κλίμακα, η χρηματοδότηση της έρευνας για την ενέργεια θα πρέπει τουλάχιστον να διπλασιασθεί και για την ανάπτυξη τεχνολογιών χαμηλών καύσεων να πενταπλασιασθεί. Οι τομείς αυτοί μπορούν να ανοίξουν νέες μεγάλες δυνατότητες για οικονομική ανάπτυξη.

Και η τρίτη αναγκαία κατεύθυνση είναι να αρθούν τα εμπόδια στην εξοικονόμηση της ενέργειας, να ενημερωθούν, να εκπαιδευθούν και να πεισθούν οι πολίτες για το πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν την αλλαγή του κλίματος. Η κοινή κατανόηση του προβλήματος είναι προϋπόθεση για να αλλάξουν οι ατομικές συμπεριφορές, αλλά και για να στηριχθούν πολιτικές σε εθνική και διεθνή κλίμακα.

Η έκθεση Στερν υπογραμμίζει, τέλος, την ανάγκη άμεσης δράσης για να σταματήσει η καταστροφή των φυσικών δασών της γης, την ένταξη της διάστασης του κλίματος στις πολιτικές για την ανάπτυξη των φτωχότερων χωρών, των πιο ευάλωτων στις επερχόμενες αλλαγές, και την ενίσχυση των πολιτικών αυτών.

Με κριτήριο το κατά κεφαλήν εισόδημα, η Ελλάδα κατατάσσεται στις πλούσιες χώρες του πλανήτη, αλλά η συνείδηση που έχουμε για την ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας είναι πάρα πολύ χαμηλή. Αντί να μειώνουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στους περιορισμένους στόχους που μας θέτει το Πρωτόκολλο του Κιότο, αγοράζουμε, η ΔΕΗ αγοράζει, δικαιώματα εκπομπών, όπως οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, για τις οποίες θεσπίσθηκε η δυνατότητα αυτού του εμπορίου. Η διεθνής συζήτηση που εισάγει η έκθεση Στερν θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία προβληματισμού και για μας.

Πρόσφυγες του θερμοκηπίου

Γιώργος Αγγελόπουλος, εφ. Τα Νέα, 31/10/2006

Η αύξηση της θερμοκρασίας της Γης θα διώξει 200 εκατ. ανθρώπους από τα σπίτια τους

Διακόσια εκατομμύρια πρόσφυγες και 5,5 τρισεκατομμύρια ευρώ, αυτό είναι το τρομακτικό κόστος από την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, σύμφωνα με έκθεση εξέχοντος Βρετανού οικονομολόγου. Με άλλα λόγια, το κλίμα οδηγεί στη φτώχεια και την προσφυγιά.

Αν δεν υπάρξει κινητοποίηση από ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα και κυρίως από την Κίνα, την Ινδία και τις ΗΠΑ, οι κλιματικές αλλαγές θα προκαλέσουν κρίση παρόμοια με εκείνες που ακολούθησαν τους παγκόσμιους πολέμους και το μεγάλο οικονομικό κραχ στο πρώτο ήμισυ του 20ού αιώνα. Αυτή η ζοφερή εκτίμηση ανήκει στον σερ Νίκολας Στερν, πρώην επικεφαλής των οικονομολόγων της Παγκόσμιας Τράπεζας, που μελέτησε για λογαριασμό της βρετανικής κυβέρνησης τις οικονομικές συνέπειες που θα έχει η άνοδος της θερμοκρασίας έως το έτος 2050. Η έκθεσή του αριθμεί 600 σελίδες και είναι η μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ για το θέμα αυτό.

Η θερμοκρασία

Νίκολας Στερν. Ο πρώην επικεφαλής των οικονομολόγων της Παγκόσμιας Τράπεζας

Οι χώρες πρέπει να αφιερώνουν παγκοσμίως 1% του ΑΕΠ κάθε χρόνο στον αγώνα κατά της ανόδου της θερμοκρασίας. Αν δεν σπεύσουν να το κάνουν, το ετήσιο κόστος παγκοσμίως θα φτάσει το 5% του ΑΕΠ - και στο χειρότερο σενάριο το 20%. «Το θέμα επείγει. Αν καθυστερήσει η δράση, ακόμη και μία ή δύο δεκαετίες, θα βρεθούμε σε επικίνδυνο έδαφος», προειδοποίησε ο σερ Νίκολας Στερν. Πολλές πόλεις θα αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο να πλημμυρίσουν. Ανάμεσά τους, η Νέα Υόρκη, το Μαϊάμι, το Λονδίνο, το Τόκιο, η Σαγκάη, η Βομβάη, το Μπουένος Άιρες και η Αγία Πετρούπολη.

«Είναι η σημαντικότερη έκθεση για το μέλλον που έχω λάβει από τότε που έγινα πρωθυπουργός», υπογράμμισε ο Μπλερ σε ανοιχτή επιστολή του που δημοσιεύθηκε χθες από την εφημερίδα «Σαν». Μιλώντας κατά την παρουσίαση της Έκθεσης Στερν στο Λονδίνο, τόνισε πως οι επιστημονικές αποδείξεις ότι η αύξηση της θερμοκρασίας προκαλείται από τα αέρια του θερμοκηπίου «είναι τώρα συντριπτικές και δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι συνέπειες για τον πλανήτη μας θα είναι κυριολεκτικά καταστροφικές» στο κοντινό μέλλον. Έτσι για το θέμα αυτό η Βρετανία τοποθετείται στον αντίποδα της κυβέρνησης Μπους, η οποία επιμένει να κρατά τις ΗΠΑ εκτός της συνθήκης του Κυότο ώστε να μην πληγεί η αμερικανική οικονομία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Μπλερ ανακοίνωσε την πρόσληψη του πρώην αντιπροέδρου των ΗΠΑ Αλ Γκορ ως συμβούλου για θέματα περιβάλλοντος...

Το WWF

Το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF) χαρακτήρισε την έκθεση «έκκληση για αφύπνιση», ενώ η Πία Χάνσεν, εκπρόσωπος της Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόνισε ότι η αλλαγή του κλίματος είναι πρόβλημα του οποίου η λύση δεν μπορεί να αναβληθεί. Δεν λείπουν πάντως και αυτοί που διαφωνούν. Ο Ρίτσαρντ Τολ για παράδειγμα, από το Ιρλανδικό Ινστιτούτο Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών, απορρίπτει την έκθεση γιατί θεωρεί ότι η κοινωνία δεν θα προσαρμοστεί ποτέ στην αύξηση της θερμοκρασίας και της στάθμης της θάλασσας.

Τι πρέπει να γίνει

* ΝΑ ΜΕΙΩΘΕΙη ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών που μολύνουν.

* ΝΑ ΓΙΝΕΙπιο αποτελεσματική η παγκόσμια προσφορά ενέργειας.

* ΝΑ ΑΥΞΗΘΕΙστο 60% η αναλογία των μη ορυκτών καυσίμων στην παραγωγή ενέργειας μέχρι το 2050.

* ΝΑ ΕΠΕΚΤΑΘΕΙτο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Ανταλλαγής Καυσαερίων με τη συμμετοχή χωρών όπως οι ΗΠΑ, η Ινδία και η Κίνα.

* ΝΑ ΣΤΡΑΦΕΙο κόσμος σε μια «οικονομία χαμηλού άνθρακα» με την επιβολή «πράσινων φόρων» και τον έλεγχο των εκπομπών. Στόχος είναι να μειωθούν οι εκπομπές άνθρακα κατά 30% μέχρι το 2020 και κατά 60% μέχρι το 2050.

* ΝΑ ΔΙΕΥΡΥΝΘΕΙτο Πρωτόκολλο του Κιότο, σε συνδυασμό με τεχνολογικούς νεωτερισμούς προς την κατεύθυνση της καθαρής ενέργειας (ηλιακή και αιολική).

* ΝΑ ΛΗΘΦΟΥΝμέτρα για την αντιμετώπιση της ανάπτυξης των αερομεταφορών.

* ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙΤαμείο 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ενίσχυση των φτωχών χωρών.

* ΝΑ ΑΠΟΤΡΑΠΕΙη περαιτέρω καταστροφή των δασών.

* ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗτου φαινομένου του θερμοκηπίου, οι πλούσιες χώρες να πληρώνουν «λίγο περισσότερο» από 1% του ΑΕΠ που τους αναλογεί.

* ΝΑ ΥΠΟΓΡΑΦΕΙνέα συμφωνία για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, εντός του 2007 και όχι το 2010-11.

* Η ΛΗΨΗοποιουδήποτε μέτρου πρέπει να γίνει με τη συνεργασία όλων των χωρών του πλανήτη.

Δείτε τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης του Σερ Νίκολας Στερν για τις οικονομικές επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών στο: http: //www.tanea.gr/docs/stern-climate.pdf

Μολυσμένη γη για 25 χρόνια!

Εφημερίδα Τα Νέα, 19/8/2006

Οι εκατοντάδες σκουπιδότοποι έχουν επιβαρύνει σε τέτοιο βαθμό το περιβάλλον, που οι ρύποι στο υπέδαφος έχουν διεισδύσει ακόμα και σε βάθος 100 μέτρων

Ακόμα και αν κλείσουν οι παράνομες χωματερές...

Αν αύριο το πρωί σταματούσαν να λειτουργούν και οι 3.600 χωματερές που βρίσκονται ανεξέλεγκτες σε όλη την Ελλάδα, τότε θα χρειάζονταν τουλάχιστον 25 χρόνια για να αποκατασταθεί πλήρως το περιβάλλον. Ειδικότερα στα Λιόσια, στο Σχιστό και στους Ταγαράδες η ζημιά είναι τόσο μεγάλη, που ακόμα και σε 100 χρόνια δεν θα έχει αποκατασταθεί.

H χωματερή των Άνω Λιοσίων έχει προκαλέσει «οριστική βλάβη» στον υδροφόρο ορίζοντα της ευρύτερης περιοχής του Ασπροπύργου και του Θριασίου. «Τα αποστραγγίσματα των απορριμμάτων αυτής της κορεσμένης χωματερής θα τροφοδοτούν επί δεκαετίες τον υδροφόρο ορίζοντα στην περιοχή και θα τον ρυπαίνουν», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Λέκκας

Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε η επιστημονική ομάδα - με επικεφαλής τον καθηγητή Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ευθύμιο Λέκκα - που ανέλαβε να καταγράψει την επικινδυνότητα των χωματερών και τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Τα ευρήματα της έρευνας, που έγινε για λογαριασμό της ΚΕΔΚΕ και του υπουργείου Εσωτερικών - και βρίσκεται στην τελική της φάση - μέχρι τώρα τουλάχιστον είναι απογοητευτικά. «Ολόκληρες εκτάσεις, περιμετρικά των παράνομων χωματερών, μολύνθηκαν. Τα εδάφη καταστράφηκαν, το υπέδαφος υπέστη ανεπανόρθωτη ζημιά, η χλωρίδα και η πανίδα σε ακτίνα χιλιομέτρων δηλητηριάστηκαν», λέει ο κ. Λέκκας.

Νερό... δηλητήριο. Ειδικά για τη χωματερή των Άνω Λιοσίων, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, η μόλυνση στον υδροφόρο ορίζοντα της ευρύτερης περιοχής του Ασπροπύργου και του Θριασίου «είναι οριστική». «Τα αποστραγγίσματα των απορριμμάτων αυτής της κορεσμένης χωματερής θα τροφοδοτούν επί δεκαετίες τον υδροφόρο ορίζοντα στην περιοχή και θα τον ρυπαίνουν», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Λέκκας.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της καταγραφής, το 10% από τις 3.600 χωματερές είναι εξαιρετικά επικίνδυνες για το περιβάλλον, το 20% αρκετά επικίνδυνες, το 40% απλά επικίνδυνες και μόνο ποσοστό 30% θεωρούνται ως λίγο επικίνδυνες. Οι εκατοντάδες σκουπιδότοποι που βρίσκονται στη Θεσσαλία, την Ήπειρο, τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο έχουν επιβαρύνει σε τέτοιο βαθμό το περιβάλλον, που οι ρύποι στο υπέδαφος έχουν διεισδύσει ακόμα και σε βάθος 100 μέτρων. Σε αρκετούς από τους χώρους αυτούς υπάρχουν σημαντικά προβλήματα όπως σχηματισμός στραγγισμάτων, παραγωγή βιοαερίου, αυταναφλέξεις και δυσοσμία. Το σημαντικότερο όμως είναι η έκλυση διοξινών από τα σκουπίδια που καίγονται κυρίως εξαιτίας της παρουσίας χλωρίου στα απορρίμματα.

Το PVC. Μια σημαντική - αν όχι η σημαντικότερη - πηγή χλωρίου στα απορρίμματα είναι τα πλαστικά PVC. Το ελληνικό γραφείο της Greenpeace εκτιμά πως μόνο τα μπουκάλια εμφιαλωμένου νερού από PVC που καταλήγουν κάθε χρόνο στις ελληνικές χωματερές ξεπερνούν σε βάρος τους 3.500 τόνους. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι το υλικό αυτό έχει αναγνωρισθεί ως το χειρότερο από περιβαλλοντικής σκοπιάς πλαστικό και γίνονται διεθνώς προσπάθειες για την κατάργησή του.

H κυριότερη αιτία της ρύπανσης είναι διαφορετική από περιοχή σε περιοχή. Έτσι στην Κρήτη τη μεγαλύτερη ζημιά την κάνουν τα ελαιοτριβεία, το ίδιο και στο βόρειο Αιγαίο. Στη Θεσσαλία τα γεωργικά φάρμακα που πετούν οι αγρότες μετατρέπουν τις χωματερές σε τοξικές βόμβες ενώ - τέλος - στην Ήπειρο το μεγαλύτερο πρόβλημα το προκαλούν τα αγροτικά απόβλητα, εμπλουτισμένα από ρύπους που προέρχονται από βιοτεχνίες επεξεργασίας δερμάτων.

Ο κ. Λέκκας διευκρινίζει ότι στην κατηγορία των εξαιρετικά επικίνδυνων χωματερών συμπεριλαμβάνονται οι χωματερές των Άνω Λιοσίων και του Σχιστού, παρά το γεγονός ότι η τελευταία έχει σταματήσει να λειτουργεί. Στα Λιόσια, περίπου των 50% των απορριμμάτων είναι οικιακά - που δεν θεωρούνται τόσο ρυπογόνα -, ωστόσο ο όγκος των σκουπιδιών που έχει δεχθεί η συγκεκριμένη χωματερή είναι τέτοιος που τη βγάζει... εκτός συναγωνισμού. Διευκρινίζει μάλιστα ότι «δεν αρκεί μια απλή επικάλυψη με χώμα για να λυθεί το πρόβλημα, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις η ρύπανση του υπεδάφους είναι από πολύ μεγάλη, έως ανεπανόρθωτη».

Κρύβουν το πρόβλημα κάτω απ' το χαλί

Στη διάρκεια της έρευνας, οι ερευνητές - που εργάζονταν για λογαριασμό της ΚΕΔΚΕ και του υπουργείου Εσωτερικών - συνάντησαν ακόμη και εχθρική συμπεριφορά από δημοτικές αρχές, που έκαναν προσπάθειες να... αποκρύψουν χωματερές, κλείνοντας ακόμη και δρόμους. «Από τη μια πλευρά δεν ήθελαν να καταγραφεί και ενδεχομένως να δημοσιοποιηθεί η έκταση του προβλήματος στην περιοχή τους, ιδιαίτερα μάλιστα όταν επρόκειτο για τουριστικές περιοχές», εξηγεί ο κ. Λέκκας, «και από την άλλη, οι δήμοι, πλέον, είναι αυτοί που απειλούνται με πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τις παράνομες χωματερές, τα οποία εκτιμάται ότι θα φθάσουν το 2007 έως τα 2 εκατομμύρια ευρώ». Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες που ασχολήθηκαν με τις παράνομες χωματερές στην Ελλάδα χρησιμοποίησαν ακόμη και δορυφόρους για να τις εντοπίσουν. Βασικό συμπέρασμα της έρευνας, που αξιολογείται πλέον από την ΚΕΔΚΕ, είναι ότι οι σημερινές χωματερές είναι υπερκορεσμένες. Όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχει γίνει καν χωροθέτηση των νέων Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων, λόγω των έντονων κοινωνικών αντιδράσεων που προκαλούνται κάθε φορά που μια περιοχή υποδεικνύεται για την εγκατάσταση ενός XYTA. «Ο μεγάλος κίνδυνος που υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι να πάμε σε μια δεύτερη γενιά ανεξέλεγκτων χωματερών», επισημαίνει ο καθηγητής Γεωλογίας. Πάντως, μετά την παράδοση της έρευνας, σε αρκετές περιοχές οι δημοτικές αρχές έχουν προχωρήσει σε προκηρύξεις διαγωνισμών για την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, με δεδομένο ότι από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΥΠΕΧΩΔΕ προβλέπεται η χρηματοδότηση τέτοιων ενεργειών.

Χάνονται κονδύλια από την E.E.

Οι κόντρες και οι αντιδράσεις για τη χωροθέτηση των Χώρων Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (XYTA) είχαν ως συνέπεια να χάσει οριστικά η Ελλάδα τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθεί η κατασκευή τους με κονδύλια από το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Μάλιστα, όπως λέει στα «NEA» ο πρόεδρος της ΚΕΔΚΕ κ. Κουκουλόπουλος, οι ελληνικές περιφέρειες κινδυνεύουν τώρα να χάσουν το τρένο των χρηματοδοτήσεων και από το Δ' ΚΠΣ. Όπως εξηγεί, «η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν χρηματοδοτεί πλέον XYTA, αλλά XYTY, δηλαδή Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων. Ζητεί πλέον ολοκληρωμένη διαχείριση των σκουπιδιών, με μείωση του παραγόμενου όγκου τους, ανακύκλωση - που στην Ελλάδα βρίσκεται στα σπάργανα -, εναλλακτικές μορφές διαχείρισης και επεξεργασίας τους, ώστε τελικά να θάβονται μόνο τα υπολείμματα. Κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο, αν όχι ανέφικτο να επιτευχθεί».

H λειτουργία της χωματερής των Ταγαράδων στη Θεσσαλονίκη, ο υπερκορεσμός εκείνης των Άνω Λιοσίων, το παιχνίδι της... «κολοκυθιάς» που παίζεται εδώ και χρόνια στην Ήπειρο (όπου περίπου ανά εξάμηνο προτείνεται νέος χώρος για την εγκατάσταση μονάδας διαχείρισης απορριμμάτων) είναι παραδείγματα μόνο που φανερώνουν το αδιέξοδο.

Μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα της έρευνας του Πανεπιστημίου της Αθήνας, όπως επισημαίνει ο κ. Κουκουλόπουλος, εξασφαλίσθηκαν κονδύλια προκειμένου να κλείσουν και να καλυφθούν με χώμα μερικές εκατοντάδες ανεξέλεγκτες χωματερές σε όλη την Ελλάδα. Πάντως, αυτή τη στιγμή ελάχιστες είναι οι περιοχές που έχουν τη δυνατότητα διάθεσης των σκουπιδιών σε οργανωμένους χώρους. «Σε επίπεδο περιφερειών μόνο η Δυτική Μακεδονία μπορούμε να πούμε ότι είναι πιο μπροστά, αφού καταφέραμε να φτιάξουμε XYTA μέσα στην περιοχή εξόρυξης λιγνίτη, σε χώρο που κρίθηκε κατάλληλος και δέχεται τα απορρίμματα όλης της περιφέρειας», σημειώνει ο πρόεδρος της ΚΕΔΚΕ.

Βαθμολογία για... κλάματα στο περιβάλλον

Μάνος Χαραλαμπάκης, εφ. Τα Νέα, 14/8/2006

Οι παράνομες χωματερές και η αλόγιστη χρήση χημικών ουσιών επιβαρύνουν ημέρα με την ημέρα το νερό και τον αέρα

Σήμα κινδύνου για το ελληνικό περιβάλλον εκπέμπουν επτά ειδικοί, «βαθμολογώντας» κάτω από τη βάση τις επιδόσεις της χώρας μας σε κρίσιμους τομείς, όπως η διαχείριση των σκουπιδιών, η ανακύκλωση και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Περισσότερες από 2.500 παράνομες χωματερές ρυπαίνουν τεράστιες εκτάσεις και τον υδροφόρο ορίζοντα και αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Διακόσιες χιλιάδες τόνοι ηλεκτρονικών αποβλήτων που περιέχουν τοξικά και καρκινογόνα υλικά, δεν καταλήγουν σε ειδικούς χώρους ταφής αλλά σε κοινές ή παράνομες χωματερές. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας τα υπόγεια ύδατα μολύνονται καθημερινά εξαιτίας της ανεξέλεγκτης χρήσης λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων αλλά και της υφαλμύρωσης. Οι ελληνικές μεγαλουπόλεις εξακολουθούν να κατέχουν τα πρωτεία στο τσιμέντο, ενώ οι κάτοικοί τους υποφέρουν από τις υψηλές συγκεντρώσεις των επικίνδυνων για την υγεία μικροσωματιδίων.

Ρύπανση υπογείων υδάτων

H Κορινθία, η Βορειοδυτική Αχαΐα, η Αργολίδα, η Ζάκυνθος, η Κεφαλονιά, η Θράκη, η Κρήτη, η Θεσσαλία, τα νησιά του Αιγαίου είναι μερικές από τις περιοχές της Ελλάδας όπου παρατηρείται μόλυνση των υπογείων υδάτων. Αυτό δείχνουν πρόσφατες έρευνες ελληνικών πανεπιστημίων που έχουν πραγματοποιήσει μετρήσεις στις προαναφερόμενες περιοχές. Ωστόσο, οι επιστήμονες αναφέρουν ότι προβλήματα ρύπανσης παρουσιάζονται σχεδόν σε όλη τη χώρα.

Οι κύριες αιτίες, λέει στα «NEA» η καθηγήτρια Υδρολογίας στο Πολυτεχνείο, κ. Μαρία Μιμίκου, είναι δύο: «Πρώτον, η ρύπανση με νιτρικά και φωσφορικά από τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα και η υπεράντληση νερού για τη γεωργία, με αποτέλεσμα να κατεβαίνει ο υδροφόρος ορίζοντας. Δεύτερον, η υφαλμύρωση - το θαλασσινό νερό διεισδύει στο πόσιμο - στις παράκτιες περιοχές». Ακόμη μία πληγή, όπως λένε οι ειδικοί, είναι οι παράνομες γεωτρήσεις. Γίνονται δίπλα σε νόμιμες, αλλά αντλούν το... ίδιο νερό που σιγά σιγά χάνεται.

Στην παράκτια βιομηχανική ζώνη του Ηρακλείου, η τελευταία έρευνα που έγινε από το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης δείχνει ότι ο υδροφορέας είναι αρκετά υποβαθμισμένος από την υφαλμύρωση και κρίνεται απαραίτητος ο εμπλουτισμός του με επιφανειακά νερά ή επεξεργασμένα απόβλητα.

Παρόμοια προβλήματα παρατηρούνται και στη Βορειοδυτική Αχαΐα - Άραξος, Λακκόπετρα, Μετόχι - όπου η εκμετάλλευση υπογείων υδάτων από τη γεωργία και την κτηνοτροφία είναι εντατική. Αναλύσεις δειγμάτων υπογείων υδάτων που έγιναν από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και το ΙΓΜΕ δείχνουν ότι υπάρχουν έντονα προβλήματα υφαλμύρωσης, αφού τα επίπεδα χλωριόντων στο νερό είναι πολύ υψηλά.

Όπως σημειώνουν οι επιστήμονες, το πρόβλημα επιδεινώνεται αφού σε πολλές περιοχές, κυρίως στα νησιά, η διαχείριση των υπογείων υδάτων είναι ανύπαρκτη, ενώ δεν μετρώνται τα ύψη των γεωτρήσεων.

Παράνομες χωματερές

Οι παράνομες χωματερές μέσω του υδροφόρου ορίζοντα μπορούν να μολύνουν πολύ μεγάλες περιοχές

Έκταση... 30.000 στρεμμάτων καταλαμβάνουν, πλέον, οι παράνομες χωματερές σε όλη την Ελλάδα, που θεωρούνται βόμβα για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. Υπολογίζεται ότι στη χώρα ο αριθμός των ενεργών και ανενεργών χωματερών ξεπερνά τις 2.500 χιλιάδες.

Το νέο τελεσίγραφο που έχει δώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Ελλάδα για το κλείσιμο και την αποκατάσταση των χωματερών είναι για το 2008. Ωστόσο, οι ρυθμοί είναι εξαιρετικά αργοί. Σε διάστημα ενός χρόνου έκλεισαν λιγότερες από 200 και εκτιμάται ότι δεν θα εκπληρώσει τον στόχο.

Όσο για τις συνέπειές τους στο περιβάλλον, κρίνονται ανυπολόγιστες αν σκεφθεί κανείς ότι μία στις δέκα ανεξέλεγκτες χωματερές βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων από ρέματα μόνιμης ροής, όπως και περισσότερες από δύο στις δέκα παράνομες χωματερές βρίσκονται σε ανάλογη απόσταση από δάσος. Ενδεικτικές είναι οι πρόσφατες περιπτώσεις πυρκαγιών που προκλήθηκαν από χωματερές στην Ευρωστίνη Κορινθίας και την Ασπροβάλτα Θεσσαλονίκης.

Μάλιστα, έρευνες πανεπιστημίων επιβεβαιώνουν την τοξική απειλή. Επικίνδυνες τοξικές ουσίες - ανάμεσά τους και διοξίνες - έως και επτά φορές άνω του ορίου έχουν εντοπιστεί σε τρόφιμα που προέρχονταν από περιοχές κοντά σε τέσσερις ανεξέλεγκτες χωματερές της Αττικής, έδειξε έρευνα από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Γεωπονικό.

Αιωρούμενα σωματίδια

H Ελλάδα βρίσκεται σταθερά στην πρώτη δεκάδα των ευρωπαϊκών πόλεων που τις περισσότερες ημέρες του χρόνου οι ρύποι των μικροσωματιδίων ξεπερνούν τα επιτρεπτά όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα, στη λίστα των πόλεων που «πνίγονται» από τα αιωρούμενα σωματίδια περιλαμβάνονται - εκτός από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη - και πόλεις της περιφέρειας όπως η Πάτρα, το Ηράκλειο, η Λάρισα.

Πρόβλημα αρχίζει να εντοπίζεται τα τελευταία χρόνια και με τα πιο μικροσκοπικά σωματίδια ΡΜ 2,5, τα οποία θεωρούνται ακόμη πιο επικίνδυνα αφού εισχωρούν βαθύτερα στους πνεύμονες. Έρευνες του Μετσόβιου Πολυτεχνείου έχουν δείξει ότι οι συγκεντρώσεις τους κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα και υπερβαίνουν τα θεσμοθετημένα από την Αμερικανική Υπηρεσία Περιβάλλοντος όρια, δηλαδή τα 15 μg/m³. Παρ' όλα αυτά, επίσημες μετρήσεις από το ελληνικό υπουργείο Περιβάλλοντος δεν πραγματοποιούνται επειδή δεν είναι υποχρεωτικό από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ακτές στη... μαύρη λίστα

ΈΞΙ ΚΟΛΠΟΙ - Σαρωνικός, Ελευσίνας, Θερμαϊκός, Αμβρακικός, Παγασητικός, Αργολικός - αλλά και οι ακτές δύο μεγαλουπόλεων, της Πάτρας και του Ηρακλείου, περιλαμβάνονται στην ελληνική... μαύρη λίστα των περιοχών που απειλούνται από τη ρύπανση. Αυτό δείχνει η τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος για τη ρύπανση στη Μεσόγειο.

Όπως τονίζουν οι επιστήμονες, τα περιβαλλοντικά προβλήματα οφείλονται κυρίως στην ελλιπή επεξεργασία των υγρών αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων και στις επικίνδυνες ουσίες που καταλήγουν στη θάλασσα από τη γεωργία, δηλαδή φυτοφάρμακα και λιπάσματα. Στον Αργολικό Κόλπο, για παράδειγμα, παρατηρείται μεγάλη παρουσία νιτρικών λόγω της αλόγιστης χρήσης λιπασμάτων και των υπερεντατικών καλλιεργειών στα χωράφια της περιοχής, ενώ στην ακτή της Ελευσίνας παρατηρήθηκαν υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων σε οστρακοειδή.

Ηλεκτρονικά απόβλητα

ΔΙΑΚΟΣΙΕΣ χιλιάδες τόνοι ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού καταλήγουν στις χωματερές κάθε χρόνο και μαζί τους φτάνουν εκεί εκατοντάδες τόνοι επικίνδυνων ουσιών. Και αυτό διότι τα συστήματα διαχείρισης και ανακύκλωσης τέτοιων υλικών είναι ακόμα στα... σπάργανα. Υπολογίζεται ότι από το 2002 έχουν καταλήξει στις χωματερές (όπως προκύπτει από έρευνα του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών - Τομέας Υδραυλικής και Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Αριστοτελείου) συνολικά περίπου 1.204 τόνοι μολύβδου, 1 τόνος υδραργύρου, 5,6 τόνοι καδμίου, 181 τόνοι αντιμονίου και 1,3 τόνοι βηρυλλίου. Πρόκειται για ουσίες τοξικές και ύποπτες για καρκινογενέσεις, οι οποίες μολύνουν το έδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα και απειλούν τη δημόσια υγεία.

Στις χωματερές καταλήγουν ακόμη πολλά επικίνδυνα υλικά όπως ο αμίαντος, αφού η Ελλάδα δεν διαθέτει χώρο ταφής ειδικών αποβλήτων.

Πόλεις τσιμέντου

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΕΣ στο... τσιμέντο αναδεικνύονται οι ελληνικές μεγαλουπόλεις. Τόσο η Αθήνα όσο και η Θεσσαλονίκη προσφέρουν στους κατοίκους τους τη χαμηλότερη αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο, ανάμεσα σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Αθήνα όχι μόνο έχει το χαμηλότερο ποσοστό πρασίνου ανά κάτοικο - μόλις 2 τ.μ. -, αλλά την τελευταία εξαετία μειώθηκε κιόλας. Και όλα αυτά, ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες τα ποσοστά πρασίνου ανά κάτοικο κυμαίνονται από 9 έως 35 τ.μ.!

Ακόμα και οι μεγάλης έκτασης δενδροφυτεύσεις που έγιναν πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, δεν έλυσαν το πρόβλημα. Οι ειδικοί τις χαρακτηρίζουν... ασπιρίνη, αφού την ίδια περίοδο εκατοντάδες στρέμματα ελεύθερων χώρων τσιμεντοποιήθηκαν.

H αλόγιστη σπατάλη νερού θα φέρει ξηρασία

Εφημερίδα Τα Νέα, 14/7/2006

 

H ENTATIKH ΓΕΩΡΓΙΑ και η αλόγιστη χρήση νερού απειλούν τη Μεσόγειο και την Ελλάδα με ξηρασία, σύμφωνα με έκθεση της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF, που δημοσιεύτηκε χθες.

H μεγαλύτερη κατανάλωση νερού στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, γίνεται από τη γεωργία σε ποσοστό 86%. Ειδικά για τη χώρα μας, η έκθεση αναφέρει πως οι εξαιρετικά υδροβόρες και εντατικές καλλιέργειες βαμβακιού βάζουν σε κίνδυνο την επάρκεια νερού στη χώρα μας. Επιπλέον, σενάριο για προβλήματα λειψυδρίας στην Ευρώπη, γύρω στο 2030, δείχνει ότι η Θεσσαλία, η Μακεδονία, η Βόρεια Πελοπόννησος, η Αττική και το Ηράκλειο θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα επάρκειας νερού.

Στοιχεία της Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου δείχνουν επίσης ότι τη μεγαλύτερη ζήτηση νερού για αγροτική χρήση εμφανίζουν η Θεσσαλία (25,1%), η Ανατολική Στερεά (12,5%) και η Κεντρική Μακεδονία (10,5%).

Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των επιφανειακών υδάτων, η Ελλάδα κατατάσσεται στην τελευταία θέση στην κατασκευή φραγμάτων για την αποθήκευση νερού. H Ελλάδα έχει μόλις 60, όταν η Ισπανία έχει 1.267, η Γαλλία 597 και η Πορτογαλία 151.

Συνολικά στη Μεσόγειο, η κατάσταση για το νερό κρίνεται κακή από τους ειδικούς της WWF. H έκθεση της οργάνωσης αναφέρει πως οι αρδευόμενες εκτάσεις στη Μεσόγειο διπλασιάστηκαν σε σύγκριση με τη δεκαετία του '60 και σήμερα η μεγαλύτερη κατανάλωση νερού στην περιοχή γίνεται από τη γεωργία (65%). Γι' αυτό τον λόγο, η κ. Francesca Antonelli, επικεφαλής του Προγράμματος Γλυκών Νερών στο Μεσογειακό Γραφείο του WWF, προειδοποιεί πως «αν δεν αρχίσουμε να διαχειριζόμαστε με περισσότερη σύνεση το νερό, τα φαινόμενα ξηρασίας θα γίνουν χρόνια και οι άνθρωποι θα υποφέρουν».

Στοπ στο πετρέλαιο έως το 2020!

Ρένα Δημητρίου, εφ. Τα Νέα, 9/2/2006

Σουηδία: σκοπεύουν να απεξαρτηθούν πλήρως από το πετρέλαιο σε 15 χρόνια

H Σουηδία υπόσχεται να καταστεί η πρώτη χώρα η οποία θα απεξαρτηθεί πλήρως από το πετρέλαιο μέσα στα επόμενα 15 χρόνια. Είναι το μεγαλύτερο ενεργειακό εγχείρημα από προηγμένη δυτική οικονομία και μάλιστα θα επιτευχθεί χωρίς την κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών.

Το στοίχημα είναι μεγάλο, όμως οι Σουηδοί είναι αποφασισμένοι να το κερδίσουν. H απόφαση να απεγκλωβιστεί η χώρα από τον μαύρο χρυσό υποστηρίζεται από όλες τις πληθυσμικές ομάδες, από εκπροσώπους της αυτοκινητοβιομηχανίας και ακαδημαϊκούς μέχρι αγρότες και δημοσίους υπαλλήλους. Και το σημαντικότερο, σχεδιάζεται από τους ίδιους.

Αντικειμενικός τους στόχος, όπως ανακοίνωσε προχθές η σουηδική κυβέρνηση, είναι να αντικατασταθούν όλα τα ορυκτά καύσιμα με άλλα που προέρχονται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και μάλιστα μέσα στα επόμενα 15 χρόνια. Τι σημαίνει αυτό; H Σουηδία θέλει να προλάβει να ενεργήσει δραστικά πριν οι αλλαγές στο κλίμα αρχίσουν να γονατίζουν τις εθνικές οικονομίες και το έλλειμμα στα αποθέματα πετρελαίου διεθνώς οδηγήσει σε νέες αυξήσεις των τιμών. Οδηγός για το προτεινόμενο σουηδικό ενεργειακό μοντέλο αποτελεί αναμφισβήτητα το παρελθόν ­ οι αυξήσεις στις τιμές του μαύρου χρυσού τη δεκαετία του 1970 είχαν προκαλέσει τεράστιο οικονομικό ρήγμα στα θεμέλια του σουηδικού συστήματος.

Εναλλακτικές λύσεις

Οι φόβοι των Σουηδών ειδικών μόνο αδικαιολόγητοι δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν. Σύμφωνα με τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών, αν δεν υπάρξει διαφοροποίηση στην εκμετάλλευση των υπαρχόντων πετρελαϊκών αποθεμάτων, θα αρχίσουν να φθίνουν επικίνδυνα, με αποτέλεσμα να ενισχυθούν περαιτέρω οι ήδη υπερτριπλασιασμένες την τελευταία δεκαετία τιμές του μαύρου χρυσού. Εξίσου αρνητικός είναι και ο επίλογος του συγκεκριμένου σεναρίου ­ μια παγκόσμια οικονομική ύφεση.

«H εξάρτησή μας από το πετρέλαιο θα πρέπει να σταματήσει μέχρι το 2020», τόνισε η Μόνα Σαλίν, υπουργός Ανάπτυξης. «Θα υπάρχουν πάντα καλύτερες εναλλακτικές λύσεις από το πετρέλαιο, που σημαίνει ότι κανένα σπίτι δεν θα πρέπει να το χρειάζεται για τη θέρμανση και κανείς οδηγός δεν θα πρέπει να χρειάζεται μόνο βενζίνη». «Θέλουμε να είμαστε θεωρητικά αλλά και τεχνικά έτοιμοι για έναν κόσμο χωρίς πετρέλαιο», διαβεβαίωσε άλλος Σουηδός αξιωματούχος. Την ίδια ώρα, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους εξέπληττε τους αναλυτές τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ είναι εξαρτημένες από το πετρέλαιο...

TA METPA ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ

Βιοκαύσιμα θα αντλούνται από τα δάση

ΟΠΩΣ επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα «Γκάρντιαν», η σουηδική κυβέρνηση συνεργάζεται με τις αυτοκινητοβιομηχανίες Saab και Volvo για την κατασκευή οχημάτων που θα κινούνται με αιθανόλη και άλλα βιοκαύσιμα, τα οποία θα αντλούνται κυρίως από τα δάση της χώρας, ενώ υπάρχουν και σχέδια για σταδιακή απόρριψη του πετρελαίου και από τις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα. Την ίδια ώρα, ιδιώτες και ιατρικά κέντρα ενθαρρύνονται να πράξουν το ίδιο με οικονομικά κίνητρα. H απόφαση της Σουηδίας να γυρίσει την πλάτη στο πετρέλαιο την τοποθετεί στην κορυφή της πυραμίδας των πράσινων χωρών. Ακολουθούν η Ισλανδία, που αισιοδοξεί ότι μέχρι το 2050 όλα τα οχήματα θα κινούνται με υδρογόνο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά και η Βραζιλία η οποία έχει θέσει στόχο για την επόμενη πενταετία να αξιοποιήσει πλήρως την αιθανόλη από τα ζαχαροκάλαμα ώστε να καλύψει το 80% των ενεργειακών αναγκών της στα μέσα μεταφοράς.

LINK:www.stem.se

«Πράσινο» φως για οικονομία

Οι νέες λάμπες μειώνουν δραστικά τον λογαριασμό της ΔEH και τη ρύπανση!

Χρήστος Μάνωλας, Χάρης Καρανίκας, εφ. Τα Νέα, 5/7/2006

Ένας λαμπτήρας κρύβει όχι μόνο τη λύση για το ενεργειακό πρόβλημα της Ελλάδας αλλά μπορεί να συμβάλει και στη σωτηρία του περιβάλλοντος. Παράλληλα, το κόστος ηλεκτροφωτισμού των σπιτιών θα έπεφτε στο ένα τρίτο.

«Μόνο το 10% της ενέργειας που καταναλώνουν οι κοινές λάμπες χρησιμοποιείται για φωτισμό. Το υπόλοιπο 90% γίνεται θερμότητα και χάνεται» αναφέρει ο υπεύθυνος σε θέματα ενέργειας της Greenpeace κ. Δημήτρης Ιμπραήμ. «Αντίθετα οι λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης χρειάζονται 5 φορές λιγότερη ενέργεια και διαρκούν 15 φορές περισσότερο». Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας (ΔΕΕ), εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας, το 2030 θα καταναλώνουμε 80% περισσότερο ηλεκτρικό ρεύμα για φωτισμό απ' ό,τι σήμερα. Ο μόνος τρόπος να το αποφύγουμε είναι να επεκταθεί η χρήση των λαμπτήρων οικονομίας, οπότε δεν θα υπάρξει αύξηση.

Στην Ελλάδα, το 19% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος καλύπτει τις ανάγκες φωτισμού, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΕ. Αν δηλαδή το σύνολο της κατανάλωσης ρεύματος στην Ελλάδα για ένα έτος ανέρχεται στα 56.100.000.000 κιλοβατώρες, τότε για φωτισμό καταναλώνουμε 10.659.000.000 κιλοβατώρες. Αν καταφέρναμε να αντικαταστήσουμε όλες τις συμβατικές λάμπες με τις οικονομικές, το ρεύμα που θα καταναλώνουμε ετησίως για φωτισμό θα ανέρχεται στα 3.553.000.000, δηλαδή θα έχουμε μείωση κατανάλωσης κατά 7.106.000.000 κιλοβατώρες, δηλαδή, οικονομία κατά 12,6% επί της συνολικής κατανάλωσης ρεύματος στη χώρα κάθε χρόνο.

H φτήνια τρώει τον παρά

H Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, στις οδηγίες που έχει εκδώσει για τους καταναλωτές, αναφέρει ότι εάν αλλάζονταν τρεις μόλις κοινές λάμπες με αυτές της εξοικονόμησης ενέργειας θα πλήρωναν για ενέργεια 60 ευρώ αντί για 300 που πρέπει να πληρώνουν με τις λάμπες πυρακτώσεως, ενώ συνυπολογίζοντας και τις τυχόν αντικαταστάσεις τους η συνολική εξοικονόμηση θα έφτανε τα 252 ευρώ που αντιστοιχεί σε 2.520 κιλοβατώρες. «Το μοναδικό μειονέκτημά τους είναι η ακριβή τιμή τους. Για παράδειγμα, μια λάμπα 11 βατ που δίνει όσο φως θα έδινε μια 60άρα κοστίζει 10 ευρώ. H τιμή της απλής λάμπας είναι 1 ευρώ» αναφέρει ο ιδιοκτήτης καταστήματος με ηλεκτρολογικά είδη κ. Γιώργος Μπινιαδάκης. «Όμως η πρώτη θα κρατήσει μια ζωή. H άλλη θα καεί πολύ σύντομα και θα αναγκαστείς να την αλλάξεις. Όμως δεν πρέπει οι λάμπες οικονομίας να τοποθετούνται σε δωμάτια όπως το μπάνιο, όπου το φως ανάβει και σβήνει πολύ συχνά. Είναι ευάλωτες στο συχνό άνοιγμα και σβήσιμο».

H οικονομία σώζει και το περιβάλλον

Ο ΛΑΜΠΤΗΡΑΣεξοικονόμησης ενέργειας μπορεί να σώσει το περιβάλλον. Από την παραγωγή του ηλεκτρικού ρεύματος που προορίζεται για φωτισμό δημιουργούνται εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, οι οποίες ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα για τις Κλιματικές Αλλαγές (του Εθνικού Αστεροσκοπείου) η αντικατάσταση όλων των συμβατικών λαμπτήρων από λάμπες εξοικονόμησης ενεργειας στον οικιακό και τριτογενή τομέα της Ελλάδας θα μπορούσε να οδηγήσει έως το 2010 σε μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα κατά 1,4 εκατ. τόνους, ενώ έχει υπολογιστεί από τη Διεθνή Επιτροπή Ενέργειας ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από το ρεύμα φωτισμού αντιστοιχούν στο 70% αυτών από τα καυσαέρια των αυτοκινήτων.

Οι χώρες του κόσμου θα μπορούσαν να μειώσουν τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα κατά 16 δισ. τόνους μέχρι το 2030, αν προχωρούσαν στην αντικατάσταση των λαμπτήρων - ποσό που αναλογεί σε 6 χρόνια εκπομπών CO2 από όλα τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στον πλανήτη.

Το Δημόσιο συνεχίζει τη σπατάλη...

TO ΔΗΜΟΣΙΟείναι ο πιο... καλός πελάτης της ΔΕΗ. Τα περίπου 200.000 κτίρια των δημοσίων υπηρεσιών δεν τηρούν σχεδόν κανέναν κανόνα εξοικονόμησης ενέργειας. Είναι ενδεικτικό ότι ποσοστό μικρότερο του 1% των λαμπτήρων σε όλα αυτά τα κτίρια είναι οικονομίας - αυτό προκύπτει από έναν πρόχειρο υπολογισμό της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, αφού επίσημα στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης δεν υπάρχουν.

Και όμως, σε πρόσφατη οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι ο δημόσιος τομέας σε κάθε κράτος-μέλος θα πρέπει να δώσει το καλό παράδειγμα σε ό,τι αφορά τα έξοδα για εξοπλισμό που χρησιμοποιεί ενέργεια. Στην Ελλάδα, παρά τη συγκεκριμένη οδηγία, στα μέτρα για εξοικονόμηση ενέργειας στον δημόσιο τομέα από τις 3 Ιουλίου έως το τέλος Αυγούστου - βάσει της εγκυκλίου που εξέδωσαν τα υπουργεία Εσωτερικών και Ανάπτυξης - πουθενά δεν γίνεται λόγος για την αντικατάσταση των συμβατικών λαμπτήρων φωτισμού από λαμπτήρες οικονομίας. Αντίθετα, αναφέρεται η μείωση της λειτουργίας των κλιματιστικών μηχανημάτων και ο περιορισμός του φωτισμού των κτιρίων με εξαίρεση τα νοσοκομεία, τις υπηρεσίες και τους φορείς περίθαλψης, κοινωνικής προστασίας και ασφάλισης.

GREENPEACE

Σενάριο για δύο νησιά

Ένα σενάριο εικονικής πραγματικότητας είχε επεξεργαστεί πριν από λίγα χρόνια η Greenpeace. «Μετέτρεψε» τη Λέσβο και τη Ρόδο σε νησιά πλήρως απεξαρτητοποιημένα από το πετρέλαιο. Ένα από τα πρώτα μέτρα για την εφαρμογή του σεναρίου ήταν η αντικατάσταση του συνόλου του ιδιωτικού και δημόσιου φωτισμού των νησιών αυτών από οικονομικούς λαμπτήρες. Αυτό «μείωσε» αμέσως κατά 1% την απαιτούμενη ενέργεια σε κάθε νησί.

Έωλες οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας

Νάντια Βασιλειάδου, εφ. Ελευθεροτυπία, 13/11/2005

Στροφή στα βιολογικά προϊόντα

Δήμητρα Σκούφου, εφ. Τα Νέα, 8/3/2004

Από το 2% το 2002, έφθασαν το 2003 στο 4% του συνόλου των πωλουμένων τροφίμων. Διπλάσιες ποσότητες βιολογικών προϊόντων κατανάλωσαν οι Έλληνες το 2003 σε σχέση με το 2002 πληρώνοντας περισσότερα από 20 εκατ. ευρώ.

Το 2002 τα προϊόντα βιολογικών καλλιεργειών και κτηνοτροφίας κάλυπταν μόλις το 2% του συνόλου των τροφίμων. Τη χρονιά που πέρασε το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 4% και όπως λένε οι λιανέμποροι το 2005 ενδέχεται το ποσοστό αυτό να ξεπεράσει το 10% και να ακολουθήσουν και οι Έλληνες καταναλωτές τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. H εντεινόμενη βιομηχανοποίηση της παγκόσμιας αγοράς τροφίμων σε συνδυασμό με τα διατροφικά «σκάνδαλα» των τελευταίων χρόνων, είχαν σαν αποτέλεσμα τη στροφή μερίδας των καταναλωτών από το βιομηχανοποιημένο σε ένα πιο φυσικό τρόπο διατροφής και κατά συνέπεια στην αναζήτηση τροφών χωρίς χημικά κατάλοιπα.

Μικρές εκτάσεις

H Ελλάδα, σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, κατέχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά βιολογικά καλλιεργούμενης έκτασης. Το ποσοστό αυτό για το έτος 1999 ανήλθε στο 0,63% της συνολικής καλλιεργούμενης έκτασης, ενώ το 2002 σύμφωνα με δηλώσεις εκπροσώπων του υπουργείου Γεωργίας, άγγιξε το 0,9%. Σύμφωνα με έρευνα της ICAP, οι βιολογικές καλλιέργειες αντιστοιχούν σε λιγότερο από 1% του συνόλου των καλλιεργειών με κυρίαρχο προϊόν το ελαιόλαδο, ωστόσο αναπτύσσονται γοργά. Αν και τα απόλυτα ποσοστά είναι εξαιρετικά μικρά, το ποσοστό αύξησης είναι σημαντικό καθώς δείχνει ότι από το 1993 μέχρι πέρυσι η βιολογική καλλιέργεια ενισχύθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 51,4%, ενώ την ίδια περίοδο οι εμπλεκόμενοι επιχειρηματίες αυξήθηκαν κατά 43,9%.

Πού πωλούνται

Το μεγαλύτερο ποσοστό προϊόντων (40%) διατίθεται μέσα από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ όπου και πραγματοποιήθηκε ένας τζίρος 7,4 εκατομμυρίων ευρώ το 2002. Ο συνολικός τζίρος της αγοράς των βιολογικών προϊόντων υπολογίζεται στα 18,5 εκατ. ευρω το 2002 και μοιράζεται ανάμεσα στα σούπερ μαρκετ, τις εξειδικευμένες αλυσίδες, τις βιολογικές λαϊκές αγορές και τους μεμονωμένους παραγωγους. Όπως λένε οι επιχειρηματίες το γεγονός ότι τα προϊόντα αυτά είναι σημαντικά ακριβότερα από τα αντίστοιχα συμβατικά (έως 100% ακριβότερα τα φυτικής προέλευσης και έως 300% τα ζωικής προέλευσης) αποτελεί ένα ανασταλτικό παράγοντα ως προς την επιλογή τους.

Πώς μοιράζονται

Πάντως στην ελληνική αγορά υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός βιολογικών προϊόντων. Από αυτά, ποσοστό 10% στα ράφια των καταστημάτων κατέχουν τα φρούτα και τα λαχανικά, 22% το ελαιόλαδο, 13% τα προϊόντα οίνου και ποτοποιίας, 17% τα προϊόντα ζωικής προέλευσης (κρέας, αλλαντικά, αυγά κ.ά.), 11% τα προϊόντα δημητριακών και 27% προϊόντα άλλων κατηγοριών (καλλυντικά, χαρτικά, τυποποιημένα τρόφιμα κ.λπ.). Μάλιστα η κατεύθυνση της ελληνικής βιολογικής γεωργίας είναι σήμερα κυρίως εξαγωγική, καθώς υπολογίζεται ότι εννέα στα δέκα κιλά της ετήσιας παραγωγής διοχετεύονται σε αγορές της Ευρώπης και της Αμερικής και για το λόγο αυτό το μεγαλύτερο ποσοστό των προϊόντων που φιλοξενούνται στα ράφια των καταστημάτων είναι εισαγωγής.

Αγροκτήματα, μικρές «φάρμες», οινοποιεία και βιοτεχνίες, αναπτύσσονται διαρκώς στην Ελλάδα

Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων, σε όλη την Ελλάδα έχουν οργανωθεί αγροκτήματα, μικρές κτηνοτροφικές μονάδες, μεταποιητικές και εμπορικές επιχειρήσεις, που διαθέτουν οικολογικά προϊόντα όλων των κατηγοριών. Επίσης, μεγάλες επιχειρήσεις της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών, όπως η Νίκας, η Creta Farm, η Μπουτάρης, η Λαζαρίδης, η Χατζημιχάλης, η Σκούρας, η HQF, η Ελαΐς και η Χαΐτογλου, επενδύουν στον τομέα αυτόν. Οι οινοποιίες, όπως η Μπουτάρης, η Χατζημιχάλης και η Λαζαρίδης, διαθέτουν βιολογικές αμπελοκαλλιέργειες, η αλλαντοβιομηχανία Νίκας ίδρυσε την εταιρεία Βιοφάρμα Πελοποννήσου με αντικείμενο τη βιολογική κτηνοτροφία, η Creta Farm παράγει σε συνεργασία με το κτήμα Βαβουράκη βιολογικό χοιρινό Κρήτης και βιολογικά αλλαντικά, η HQF (Μιμίκος) έχει εφαρμόσει αποκλειστικά φυτική διατροφή για τα κοτόπουλά της - το ίδιο και η εταιρεία Βλαχάκης - ενώ και η Ελαΐς διαθέτει το βιολογικό λάδι Άλτις, και η εταιρεία Χαΐτογλου διαθέτει στην αγορά προϊόντα της, για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες βιολογικά παραγόμενα προϊόντα.

Στα σπάργανα

Πάντως σε αντίθεση με την βιολογική γεωργία σε νηπιακή ηλικία βρίσκεται η βιολογική κτηνοτροφία στην Ελλάδα, όπου εκτός από κρέας διαθέτει στην αγορά άλλα προϊόντα ζωικής προέλευσης όπως αλλαντικά, γάλα, τυρί, γιαούρτι και αυγά. Μάλιστα η βιολογική κτηνοτροφία είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, ο τομέας με τις καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης, αφού η ελληνική αγορά μπορεί να απορροφήσει μεγάλες ποσότητες.

Πού πάνε 8 δισ. τόνοι άνθρακα...

Μαίρη Αδαμοπούλου, εφ. Τα Νέα, 19/1/2004

O άνθρωπος επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με 8 δισ. τόνους άνθρακα ετησίως, αλλά μόνον οι 3,2 απομένουν. Πού χάνεται ο υπόλοιπος άνθρακας;

Οι ωκεανοί δρουν ως δεξαμενές που απορροφούν τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, με το οποίο τα καρκινοειδή φτιάχνουν κελύφη (φωτογραφία: Πίτερ Έσικ)

«Πρόκειται για ένα μεγάλο μυστήριο», λέει ο Στίβεν Γούφσι, ειδικός σε θέματα ατμόσφαιρας, που εργάζεται στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και μιλά για το θέμα του «χαμένου άνθρακα» στο άρθρο του Τιμ Αμπενζέλερ, που δημοσιεύεται στο τεύχος Φεβρουαρίου της ελληνικής έκδοσης του «National Geographic».

Τι συμβαίνει ακριβώς; Κάθε φορά που βάζουμε μπρος το αυτοκίνητο ή ανάβουμε το φως προσθέτουμε διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα - το σημαντικότερο δηλαδή μιας σειράς αερίων, που εκπέμπονται εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας, ενισχύοντας την ικανότητα της ατμόσφαιρας να παγιδεύει τη θερμότητα. Συνολικά κάθε χρόνο ο άνθρωπος προσθέτει 6,5 δισ. τόνους άνθρακα από τα ορυκτά καύσιμα και 1,5 δισ. από την αποδάσωση. Οι συνέπειες δε έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται ορατές. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου απειλεί σοβαρά τον πλανήτη, ενώ εκτός από σταθερή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας παγκοσμίως και λιώσιμο των παγετώνων οι επιστήμονες προειδοποιούν πως μας περιμένουν ακόμη θερμότερα καλοκαίρια, ισχυρότερες θύελλες και αλλαγές στην περιοδικότητα και την ένταση των βροχοπτώσεων.

Ποιος λοιπόν απορροφά πάνω από τη μισή ποσότητα άνθρακα που εκλύεται στην ατμόσφαιρα προσφέροντας μια ανάσα σωτηρίας στη Γη; Οι ωκεανοί και τα δάση, απαντούν οι επιστήμονες. «Ο μισός από τον άνθρακα που χάνεται - περίπου δύο δισ. τόνοι τον χρόνο - καταλήγει στη θάλασσα», εξηγεί ο Τάρο Τακαχάσι, ερευνητής του Πανεπιστημίου της Κολούμπια. «Το μεγάλο ερώτημα είναι αν θα αλλάξει μελλοντικά αυτή η αναλογία, καθώς η θερμοκρασία των επιφανειακών υδάτων ανεβαίνει», γεγονός που θα δυσκολέψει την κατάσταση, καθώς ο άνθρακας δεν διαλύεται εύκολα στο θερμότερο νερό, ενώ το ήδη διαλυμένο αέριο απελευθερώνεται εύκολα και πάλι στην ατμόσφαιρα.

Και τα δάση όμως έχουν το δικό τους μερίδιο στην «εξαφάνιση» του άνθρακα, καθώς μόνον τα δάση του βορείου ημισφαιρίου δεσμεύουν κατά μέσον όρο πάνω από δύο δισ. τόνους CO2. Τα νεαρά κυρίως δάση, των οποίων η ηλικία κυμαίνεται μεταξύ 40 και 60 ετών, είναι και τα πλέον σωτήρια, διότι τα δέντρα τους βρίσκονται στην ανάπτυξη και απορροφούν μεγαλύτερες ποσότητες άνθρακα για τη φωτοσύνθεση. H παρατήρηση αυτή προσανατολίζει τους επιστήμονες στην αραίωση, ώστε να διατηρούνται τα δάση για πάντα νέα.

«Να τον στείλουμε από εκεί που ήρθε»

Αν η φύση σταματήσει να βοηθά ενδέχεται να βρεθούμε αντιμέτωποι με δραματικές αλλαγές ακόμη και πριν από το 2050, καταστροφή πολύ άμεση για να αποφευχθεί. Αν όμως οι δεξαμενές άνθρακα αντέξουν ή επεκταθούν, ίσως υπάρξει χρόνος για να αποσυνδεθεί η παγκόσμια οικονομία από τις ενεργειακές πηγές που εκλύουν άνθρακα και οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν πώς λειτουργούν οι φυσικές δεξαμενές για να τις ενισχύσουν ή και να δημιουργήσουν τεχνητές. Αν και η καλύτερη λύση, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι να στείλουμε τον άνθρακα από εκεί που ήρθε: σε γαιανθρακοφόρα στρώματα, κοιτάσματα πετρελαίου ή σε βαθιά πορώδη πετρώματα, προχωρώντας σε «γεωλογικές ταφές», που έχουν ήδη αρχίσει να εφαρμόζονται στη Βόρεια Θάλασσα, με άγνωστα όμως μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

«Νo 1 εχθρός μας το κλίμα»

Γιώργος Αγγελόπουλος, εφ. Τα Νέα, 24/2/2004

Aπόρρητη έκθεση προειδοποιεί τον Mπους για καταστροφικές συνέπειες από τη ρύπανση

Το κλίμα θα γίνει ο υπ' αριθμόν ένα εχθρός του ανθρώπου, προειδοποιεί σε απόρρητη έκθεσή του το αμερικανικό Πεντάγωνο, σύμφωνα με το οποίο οι κλιματικές αλλαγές θα προκαλέσουν πολύ περισσότερα θύματα απ' ό,τι η Αλ Κάιντα και η τρομοκρατία.

H βρετανική εφημερίδα «Ομπζέρβερ» απεκάλυψε την Κυριακή το περιεχόμενο της έκθεσης, την οποία ο πρόεδρος και οι επικεφαλής του υπουργείου Άμυνας έκρυβαν επί τέσσερις μήνες. H αποσιώπηση της έκθεσης έγινε επειδή τα πορίσματά της είναι ταπεινωτικά για την κυβέρνηση Μπους, που έχει επανειλημμένα διαψεύσει ακόμη και το γεγονός ότι παρατηρείται μια αλλαγή του κλίματος. H έκθεση περιέχει μια σειρά εξαιρετικά δυσοίωνων προβλέψεων για τις συνέπειες των καταστροφών που προκαλεί στην ατμόσφαιρα η ρύπανση της Γης. Ο κίνδυνος, σύμφωνα με τους αναλυτές, είναι να αποσταθεροποιηθεί ο πλανήτης, να ξεσπάσουν νέοι πόλεμοι, κυρίως για τον έλεγχο των υδάτινων αποθεμάτων. H έρημος θα επεκταθεί στην Κίνα, όλο και περισσότερες πλημμύρες θα πλήττουν την Ευρώπη, μεγάλο μέρος της Ολλανδίας θα πλημμυρίσει. Κύματα μεταναστών από την Αφρική θα κατακλύσουν τη Νότια Ευρώπη, καθώς η επιβίωσή τους στις εστίες τους θα είναι πλέον αδύνατη.

Την έκθεση είχε παραγγείλει ο κορυφαίος σύμβουλος του Πενταγώνου, Άντριου Μάρσαλ, ο οποίος έχει επιδράσει σημαντικά στην αμερικανική στρατιωτική σκέψη των τριών τελευταίων δεκαετιών. H αλλαγή του κλίματος «πρέπει να αναβιβαστεί από επιστημονική συζήτηση σε θέμα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ», υπογραμμίζουν οι συντάκτες της, ο Πίτερ Σουάρτς, σύμβουλος της CIA και πρώην επικεφαλής σχεδιασμού του ομίλου Royal Dutch/Shell Group, και ο Νταγκ Ράντολ του Global Business Network, με έδρα την Καλιφόρνια. «Αν το Πεντάγωνο στέλνει τέτοιου είδους μήνυμα, αυτό είναι σημαντικό», σχολίασε στον «Ομπζέρβερ» ο σερ Τζον Χιούτον, πρώην διευθυντής της βρετανικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας. Ο Ράντολ δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα πως πιθανόν να είναι ήδη πολύ αργά για να προληφθεί η καταστροφή. «Δεν ξέρουμε πού ακριβώς βρισκόμαστε στη διαδικασία αυτή», τόνισε. «Μπορεί να αρχίσει αύριο και να μην το ξέρουμε για άλλα πέντε χρόνια».

Τόσο δραματικά είναι τα σενάρια της έκθεσης, λέει ο Μπομπ Ουότσον, κορυφαίος επιστήμονας της Παγκόσμιας Τράπεζας, ώστε πιθανόν να αποδειχθούν καθοριστικής σημασίας στις αμερικανικές εκλογές. Το φαβορί για το χρίσμα των Δημοκρατικών, Τζον Κέρι, είναι γνωστό πως, αντίθετα από τον Μπους, δέχεται ότι η αλλαγή του κλίματος είναι ένα πραγματικό πρόβλημα. Και επιστήμονες, οι οποίοι είναι απογοητευμένοι από τη στάση που τηρεί ο Μπους στο θέμα, λένε πως θα φροντίσουν ώστε ο Κέρι να χρησιμοποιήσει στην προεκλογική εκστρατεία του την έκθεση του Πενταγώνου.

Τα σημαντικότερα πορίσματα του Πενταγώνου

* Οι πόλεμοιθα γίνονται στο μέλλον για την επιβίωση μάλλον, παρά για τη θρησκεία, την ιδεολογία ή την τιμή του έθνους.

* Ώς το 2007,σφοδρές καταιγίδες θα συντρίψουν φράγματα στις ολλανδικές ακτές, με αποτέλεσμα να καταστούν μη κατοικήσιμες μεγάλες περιοχές της χώρας. Πόλεις όπως η Χάγη θα εκκενωθούν.

* Από το 2010έως το 2020, η Ευρώπη θα πληγεί δριμύτατα από την αλλαγή του κλίματος και η μέση θερμοκρασία θα μειωθεί 3,5 βαθμούς Κελσίου. Το κλίμα στη Βρετανία θα γίνει ψυχρότερο και ξηρότερο, καθώς ο καιρός εκεί θα αρχίσει να μοιάζει με αυτόν της Σιβηρίας.

* Οι θάνατοι από πολέμους και λιμούς θα ανέλθουν σε εκατομμύρια, μέχρι που ο πληθυσμός του πλανήτη θα μειωθεί τόσο ώστε η Γη να μπορεί να τον συντηρήσει.

* Εξεγέρσειςκαι εσωτερικές συγκρούσεις θα διαμελίσουν την Ινδία, τη Νότια Αφρική και την Ινδονησία.

* H πρόσβαση σε πόσιμο νερό γίνεται αιτία πολέμου. Τεράστια προβλήματα θα δημιουργηθούν στις λεκάνες του Νείλου, του Δούναβη και του Αμαζονίου.

* Μέσα στα επόμενα 20 χρόνια θα γίνει φανερή μια «σημαντική μείωση» της ικανότητας του πλανήτη να συντηρεί τον σημερινό πληθυσμό του.

* Πλούσιες περιοχές όπως οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα μετατραπούν σε «οιονεί φρούρια» για να εμποδιστεί η είσοδος εκατομμυρίων μεταναστών, οι οποίοι θα υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν τα εδάφη τους είτε επειδή θα τα έχει πλημμυρίσει η θάλασσα είτε επειδή θα είναι πλέον αδύνατη η καλλιέργειά τους. Μεγάλο πρόβλημα θα δημιουργήσουν τα κύματα των μεταναστών που θα φτάνουν με πλοιάρια στις αμερικανικές και τις ευρωπαϊκές ακτές.

* H διάδοση των πυρηνικών όπλων είναι αναπόφευκτη. H Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Γερμανία θα αναπτύξουν δυνατότητες παραγωγής πυρηνικών όπλων, όπως και το Ιράν, η Αίγυπτος και η Βόρεια Κορέα. Το Ισραήλ, η Κίνα, η Ινδία και το Πακιστάν είναι επίσης σε θέση να χρησιμοποιήσουν ατομική βόμβα.

* Έως το 2010 οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα έχουν κατά ένα τρίτο περισσότερες ημέρες κατά τις οποίες η θερμοκρασία θα υπερβαίνει τους 32 βαθμούς Κελσίου. Το κλίμα θα γίνει «οικονομικό πρόβλημα», καθώς καταιγίδες, ξηρασίες και καύσωνες θα προκαλούν καταστροφές στους αγρότες.

* Περισσότεροι από 400 εκατομμύρια άνθρωποι σε υποτροπικές περιοχές θα κινδυνεύσουν σοβαρά.

* H Ευρώπη θα αντιμετωπίσει τεράστιες εσωτερικές συγκρούσεις, καθώς θα προσπαθήσει να αντεπεξέλθει στους τεράστιους αριθμούς μεταναστών που θα καταφθάνουν στις ακτές της. Μετανάστες από τη Σκανδιναβία θα αναζητούν θερμότερες περιοχές στον Νότο. H Νότια Ευρώπη θα πολιορκηθεί από πρόσφυγες από τις χώρες της Αφρικής.

* Τεράστιες ξηρασίεςθα πλήξουν τους μεγάλους σιτοβολώνες του κόσμου, περιλαμβανομένων των Μεσοδυτικών Πολιτειών των ΗΠΑ, από όπου μεγάλες ποσότητες χώματος θα χαθούν εξαιτίας ισχυρών ανέμων.

* Ο τεράστιος πληθυσμόςκαι η τεράστια ζήτηση τροφίμων καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτη την Κίνα. Το Μπανγκλαντές θα καταστεί σχεδόν ακατοίκητο επειδή θα ανέβει η στάθμη της θάλασσας και θα μολύνει τα αποθέματα πόσιμου νερού στην ενδοχώρα.

Γ'. Βιβλιογραφία