→ Ιστορία → Αρχαία ελληνική ιστορία

Mεγάλωναν σε χρόνο ρεκόρ!

Κίττυ Ξενάκη, εφ. Τα Νέα, 29/4/2004

Tα παιδιά των Nεάντερταλ ήταν ήδη ενήλικα όταν έκλειναν τα 15, δείχνει νέα έρευνα

Αν πιστεύετε πως τα παιδιά σας μεγαλώνουν υπερβολικά γρήγορα, λογαριάστε αυτό: μια νέα έρευνα δείχνει πως τα παιδιά των Νεάντερταλ περνούσαν... σφαίρα την περίοδο της εφηβείας και προσπερνούσαν το κατώφλι της ενηλικίωσης σε ηλικία 15 ετών.

Ο παλαιοντολόγος Φερνάντο Ραμίρες Ρόζι από το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών του Παρισιού πέρασε 18 μήνες εξετάζοντας κοπτήρες και κυνόδοντες από 55 διαφορετικούς Νεάντερταλ και συγκρίνοντάς τους με δόντια των πρώτων σύγχρονων ανθρώπων, καθώς και προγόνων των δύο ομάδων. Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τους δακτυλίους των δένδρων, ο χρόνος που χρειάζεται ένα δόντι προκειμένου να αναπτυχθεί μπορεί να υπολογιστεί με βάση τις ραβδώσεις που σχηματίζονται κάθε περίπου εννέα ημέρες στην αδαμαντίνη. Ο Ρόζι, λοιπόν, διαπίστωσε πως τα δόντια των Νεάντερταλ αναπτύσσονταν κατά 15% πιο γρήγορα από τα δόντια των σύγχρονων ανθρώπων. Και κατέληξε στο συμπέρασμα πως η σωματική ανάπτυξη των Νεάντερταλ, που καθρεφτίζεται στην ανάπτυξη των δοντιών τους, πρέπει επίσης να ήταν πιο ταχεία.

Το συμπέρασμα αυτό ενισχύει, σύμφωνα με τον Ρόζι, την άποψη πως οι Νεάντερταλ ήταν ένα μοναδικό, και εντελώς διαφορετικό από τον σύγχρονο άνθρωπο είδος: στη διάρκεια της ανθρώπινης εξέλιξης, ο χρόνος που απαιτείται για την ενηλικίωση, τη σωματική ωριμότητα δηλαδή, έγινε περισσότερος όχι λιγότερος. «Αν μπορούσε κανείς να βάλει πλάι-πλάι τους Νεάντερταλ και τους προϊστορικούς Ευρωπαίους πριν από 35.000 χρόνια», λέει στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης Nature, «οι Νεάντερταλ θα ήταν σαφώς πιο μεγαλόσωμοι». Για 100.000 και πλέον χρόνια, οι Νεάντερταλ ζούσαν σε μια μεγάλη περιοχή, από την Ισπανία έως την νότια Ρωσία και την δυτική Ασία, «συγκατοικώντας» ουσιαστικά με τον (ανατομικά) σύγχρονο άνθρωπο για αρκετές χιλιάδες χρόνια. Οι απόψεις των επιστημόνων για το πόσες διασταυρώσεις έγιναν ανάμεσα στα δύο είδη και το κατά πόσο οι Νεάντερταλ πέρασαν στους ανθρώπους κάποιο από τα χαρακτηριστικά τους προτού εξαφανιστούν, πριν από 30.000 χρόνια, διίστανται.

Τους κοίταξαν στα... δόντια

H ανθρωπολόγος Κατερίνα Χαρβάτι, πάντως, από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, δήλωσε ενθουσιασμένη με τα αποτελέσματα της έρευνας του Ρόζι. «Εξακολουθούμε να φανταζόμαστε τους Νεάντερταλ ως ανόητα, ζωώδη πλάσματα παρ' όλο που αποδεικνύεται ότι είχαν κατά μέσο όρο μεγαλύτερους εγκεφάλους από εμάς. H μελέτη αυτή, όμως, ενισχύει την άποψη ότι αντιμετώπιζαν τον κόσμο με θεμελιωδώς διαφορετικό τρόπο». Σύμφωνα με την Χαρβάτι, ο γρήγορος ρυθμός ωρίμασης των Νεάντερταλ ήταν ενδεχομένως ένας τρόπος προσαρμογής σε ένα σκληρό περιβάλλον που περιόριζε τη διάρκεια της ζωής τους και επέβαλε την ταχεία σεξουαλική ωρίμαση των νέων. Δεν υποδέχθηκαν, ωστόσο, όλοι οι ερευνητές με την ίδια θέρμη την έρευνα του Ρόζι. Ο Έρικ Τρίνκαουζ από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις, δήλωσε πως επιφυλάσσεται. H ανθρώπινη ανάπτυξη, επεσήμανε, ποικίλλει σημαντικά στους κόλπους ενός πληθυσμού. Στην πραγματικότητα, η μελέτη του Ρόζι περιλαμβάνει ορισμένα δόντια Νεάντερταλ που χρειάστηκαν προκειμένου να αναπτυχθούν όσα χρόνια χρειάζονται και τα δόντια του σύγχρονου ανθρώπου. Εξίσου επιφυλακτικός εμφανίστηκε και ο Τζέι Κέλι, καθηγητής ανατομίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι, στο Σικάγο. Σε άρθρο του στην επιθεώρηση Nature, ο Κέλι επισημαίνει πως το θέμα πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω, θεωρώντας πρόωρα τα συμπεράσματα με βάση την ανάπτυξη των δοντιών των Νεάντερταλ και μόνο.