→ Ιστορία → Αρχαία ελληνική ιστορία

Βρήκαν τον κρατήρα του αστεροειδούς που προκάλεσε τον «Μεγάλο Θάνατο» της Γης

Mark Henderson, εφ. Τα Νέα, 15/5/2004

© The Times, 2004

Ένας υποθαλάσσιος κρατήρας στα ανοικτά των ακτών της Αυστραλίας πιθανόν να δημιουργήθηκε από μια καταστροφική πρόσκρουση αστεροειδούς που προκάλεσε τη μεγαλύτερη μαζική εξαφάνιση ειδών στον πλανήτη, πιστεύουν επιστήμονες.

Νέες αναλύσεις βράχων από τον κρατήρα Μπεντού Χάι, στα ανοικτά της βορειοδυτικής ακτής της Αυστραλίας, έδειξε πως δημιουργήθηκε πιθανόν από έναν αστεροειδή ή κομήτη που έπληξε τη Γη πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι η εν λόγω πρόσκρουση διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο σ' ένα πλανητικό γεγονός που αποκαλείται «Μεγάλος Θάνατος». Ο «Μεγάλος Θάνατος» προκάλεσε στην Πέρμιο περίοδο, την τελευταία υποδιαίρεση του Παλαιοζωικού Αιώνα (πριν από 295 εκατ. ώς 245 εκατ. χρόνια), την εξαφάνιση του 90% όλων των θαλάσσιων ειδών και του 80% των χερσαίων.

Τα ευρήματα μιας ομάδας με επικεφαλής τη Λούαν Μπέκερ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα φανερώνουν ότι μια πρόσκρουση αστεροειδούς ή κομήτη πιθανόν να εξολόθρευσε τη ζωή στη Γη όχι μία, αλλά δύο φορές. Οι περισσότεροι επιστήμονες δέχονται ήδη πως ο αστεροειδής που σχημάτισε τον κρατήρα Tσικxούλουμπ στο Μεξικό διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στη μαζική εξάλειψη ειδών, η οποία επέφερε την εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια -μολονότι ορισμένοι πιστεύουν πως μπορεί να ευθύνονται και άλλοι παράγοντες, όπως η ηφαιστειακή δραστηριότητα. Τα νέα δεδομένα προσφέρουν τα ισχυρότερα μέχρι σήμερα στοιχεία ότι η μαζική εξάλειψη ειδών κατά την Πέρμιο περίοδο, η οποία είχε δημιουργήσει μια ακόμη μεγαλύτερη απειλή για το μέλλον της ζωής στη Γη, ξεκίνησε με παρόμοιο τρόπο.

Πριν από τους δεινόσαυρους.

H υπόθεση του αστεροειδούς ήταν από καιρό δημοφιλής ως εξήγηση για τον «Μεγάλο Θάνατο» και η δρ Μπέκερ δημοσίευσε πέρυσι στοιχεία από την Ανταρκτική που δείχνουν πως ένας αστεροειδής ή κομήτης διαμέτρου περίπου δέκα χιλιομέτρων έπληξε τη Γη κατά την εν λόγω περίοδο. Από τη θεωρία αυτή έλειπε πάντως ο κρατήρας που μια τέτοια πρόσκρουση θα πρέπει να είχε δημιουργήσει. Άλλες πιθανές εξηγήσεις που είχαν προταθεί για να εξηγηθεί η μαζική εξαφάνιση ειδών ήταν η υπερθέρμανση του πλανήτη, η έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα και οι εκλύσεις υδρόθειου.

Στη νέα μελέτη, λεπτομέρειες της οποίας δημοσιεύθηκαν χθες στην επιθεώρηση «Science», η ομάδα της δρος Μπέκερ ερεύνησε αν ο κρατήρας Μπεντού Χάι σχηματίστηκε από πρόσκρουση αστεροειδούς κατά την Πέρμιο περίοδο, όπως υποδηλώνουν το μέγεθος, το σχήμα και η ηλικία του. Ανακάλυψε πως πετρελαϊκές εταιρείες είχαν σκάψει βράχους στον κρατήρα κατά τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 και πήρε δείγματά τους από τη Γεωλογική Επιθεώρηση της Αυστραλίας στην Καμπέρα για να κάνει νέες αναλύσεις. H εξέταση αποκάλυψε ένα λεπτό στρώμα λατυποπαγούς πετρώματος, το οποίο σχηματίζεται όταν ο βράχος λιώνει υπό ισχυρή πίεση. H ομάδα βρήκε επίσης δείγματα ενός ορυκτού χαλαζία που επίσης υποδεικνύει πως ο Μπεντού ήταν το σημείο πρόσκρουσης ενός αστεροειδούς ή κομήτη.

Πανθάλασσα.

Την εποχή της πρόσκρουσης η Αυστραλία ήταν ενωμένη με όλες τις ηπείρους ως τμήμα της υπερ-ηπείρου που είναι γνωστή ως Παγγαία. Ο κρατήρας βρισκόταν και τότε κάτω από το νερό, στον υπερ-ωκεανό που αποκαλείται Πανθάλασσα. Μια πρόσκρουση στο Μπεντού Χάι θα εξηγούσε επίσης τα θραύσματα που έχουν βρεθεί σε άλλες περιοχές του κόσμου. «H τοποθεσία, το μέγεθος και η ηλικία του κρατήρα Μπεντού εξηγούν θραύσματα πρόσκρουσης που έχουν βρεθεί σε όλο τον κόσμο» λέει η δρ Μπέκερ.