H εξέγερση φοιτητών και λαού

Θάνος Παπαδόπουλος, εφ. Τα Νέα, 17/11/2003

TA ΔPAMATIKA ΓEΓONOTA MEΣA AΠO TIΣ ΣEΛIΔEΣ TΩN «NEΩN»

Στις 03.03 του Σαββάτου 17 Νοεμβρίου 1973 το τανκς ρίχνει την κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου, τσαλαπατώντας τους διαδηλωτές που ήταν σκαρφαλωμένοι πάνω της και τραγουδούσαν τον Εθνικό Ύμνο

H εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν η πιο μαζική πράξη αντίστασης του λαού κατά της στρατιωτικής δικτατορίας και είναι πρώτα απ' όλα έργο των φοιτητών και των νέων.

Τα τανκς που γκρέμισαν την κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου είχαν πριν από 6½ χρόνια καταπατήσει το κοινοβουλευτικό καθεστώς στην Ελλάδα και τον Ιούλιο του 1974 τσαλάκωσαν την Κυπριακή Δημοκρατία.

Το θερμοκήπιο όπου φύτρωσε η 21 Απριλίου 1967 ήταν: το βασιλικό πραξικόπημα κατά του Γ. Παπανδρέου, οι κυβερνήσεις των αποστατών που υποστηρίχθηκαν από τις ΗΠΑ, τη Δεξιά και τα Ανάκτορα και οι συνωμοσίες των στρατηγών για βασιλική δικτατορία αν ο Γ. Παπανδρέου κέρδιζε τις εκλογές της 22ας Μαΐου 1967.

H στρατιωτική δικτατορία κατήργησε αμέσως τη Βουλή, την κυβέρνηση και τις εκλογές, τα ανθρώπινα και τα πολιτικά δικαιώματα της ελευθερίας του Τύπου, του συνδικαλισμού, της Δικαιοσύνης, τις συγκεντρώσεις και τα μετέτρεψε σε αδικήματα.

Στη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας (21.4.1967 - 23.7.1974):

*Συνελήφθησαν περίπου 87.000 πολίτες. Από αυτούς περίπου 10.000 εστάλησαν εξορία από τις πρώτες ημέρες.

*Παραπέμφθηκαν σε δίκη 4.000 πολίτες.

*Βασανίστηκαν 2.800.

*Καταδικάστηκαν σε φυλάκιση 1.700.

*Δολοφονήθηκαν 88 άνθρωποι.

H αντίσταση κατά της χούντας άρχισε σχεδόν αμέσως και συνεχίστηκε έως το τέλος, με την ίδρυση των αντιστασιακών οργανώσεων: ΠΑΜ, Δημοκρατική Άμυνα, AEM και Ρήγας Φεραίος, ΕΚΔΑ ή ΔΕΚΑ, ΕΔΚ, Ελληνική Αντίσταση, EAN, ΠΑΚ, Ελεύθεροι Έλληνες, KNE, ΕΣΑΚ, Αντι-ΕΦΕΕ, AAA, Υπερασπιστές της Ελευθερίας και άλλες. Μέλη αυτών των οργανώσεων, αριστεροί και δημοκρατικοί πολίτες, συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και φυλακίστηκαν.

Κορυφαία αντιδικτατορική πράξη η απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου από τον Αλέκο Παναγούλη στις 13 Αυγούστου 1968, για την οποία ο Παναγούλης βασανίστηκε και καταδικάστηκε δις εις θάνατον.

Ο λαός της Αθήνας εξέφρασε την αντίθεσή του στη χούντα τόσο στην κηδεία του Γ. Παπανδρέου στις 3 Νοεμβρίου 1968 όσο και στην κηδεία του ποιητή Γ. Σεφέρη στις 22 Σεπτεμβρίου 1971.

Το βασιλικό αντικίνημα στις 13 Δεκεμβρίου 1967 ήταν η τελευταία σύγκρουση των Ανακτόρων και των στρατηγών με τη χούντα των συνταγματαρχών. Στις 25 Μαΐου 1973 έλαβε χώρα η ανταρσία του αντιτορπιλικού «Βέλος». Λίγο νωρίτερα είχε εξουδετερωθεί κίνημα στο Ναυτικό.

Την 1η Ιουνίου 1973 η χούντα έλυνε τις διαφορές της με τα Ανάκτορα καταργώντας τον βασιλικό θεσμό.

Διακεκριμένοι πνευματικοί άνθρωποι, δικαστές και καθηγητές του Πανεπιστημίου πήραν μέρος στην Αντίσταση. Οι περισσότεροι συνάδελφοί τους, όμως, υποτάχθηκαν στη χούντα.

H Ευρώπη απομόνωσε τη δικτατορία και ευνόησε την Αντίσταση. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον ζήτησε πρόσφατα συγγνώμη για την υποστήριξη της χούντας από τη χώρα του.