Θέματα Γ' Λυκείου Πανελληνίων Εξετάσεων (Λατινικά)

Χρονιές που τέθηκαν τα κείμενα στις Πανελλήνιες εξετάσεις

Για να δείτε τις απαντήσεις, συμπληρώστε username & password:

Περιεχόμενα

Lectiones

2018

Ημερησίων

5, 27, 45

Επαναληπτικές

 

Ομογενών

 

2017

Ημερησίων

 

Επαναληπτικές

 

Ομογενών

 

2016

Ημερησίων

 

Επαναληπτικές

 

Ομογενών

 

2015

Ημερησίων

 

Επαναληπτικές

 

Ομογενών

 

2014

Ημερησίων

25, 31, 47

Επαναληπτικές

30, 36, 45

Ομογενών

29, 46

2013

Ημερησίων

37, 42

Επαναληπτικές

38, 41

Ομογενών

24, 40

2012

Ημερησίων

28, 32

Εσπερινών

28, 32

Επαναληπτικές Ημερησίων

29, 44

Επαναληπτικές Εσπερινών

29, 44

Ομογενών

24, 47

2011

Ημερησίων

30, 49

Εσπερινών

30, 49

Επαναληπτικές Ημερησίων

31, 34

Επαναληπτικές Εσπερινών

31, 34

Ομογενών

32, 43

2010

Ημερησίων

23, 47

Εσπερινών

23, 48

Επαναληπτικές Ημερησίων

36, 41

Επαναληπτικές Εσπερινών

32, 43

Ομογενών

31, 34

2009

Ημερησίων

25, 46

Εσπερινών

31, 42

Επαναληπτικές Ημερησίων

29, 43

Επαναληπτικές Εσπερινών

21, 44

Ομογενών

29, 36

2008

Ημερησίων

32, 40

Εσπερινών

28, 34

Επαναληπτικές Ημερησίων

21, 42

Ομογενών

30, 38

2007

Ημερησίων

27, 28

Εσπερινών

30, 41

Επαναληπτικές Ημερησίων

37, 48

Ομογενών

37, 40

2006

Ημερησίων

44, 49

Εσπερινών

32, 36

Επαναληπτικές Ημερησίων

34, 43

Επαναληπτικές Εσπερινών

24, 37

Ομογενών

25, 48

2005

Ημερησίων

41, 47

Εσπερινών

27, 37

Επαναληπτικές Ημερησίων

29, 45

Επαναληπτικές Εσπερινών

31, 47

Ομογενών

24,38

2004

Ημερησίων

30, 48

Εσπερινών

45, 49

Επαναληπτικές Ημερησίων

23, 31

Επαναληπτικές Εσπερινών

21, 41

Ομογενών

21, 49

2003

Ημερησίων

21, 28

Εσπερινών

28, 43

Επαναληπτικές Ημερησίων

24, 23

Ομογενών

34, 36

2002

Ημερησίων

37, 32

Εσπερινών

22, 35

Ομογενών

23, 41

2001

Ημερησίων

30, 48

Εσπερινών

25, 48

Ομογενών

28, 47

Δέσμης

 

2000

Ημερησίων

32, 45

Δεσμών

 

1999

Δεσμών

 

1998

Δεσμών

 

1997

Δεσμών

 

1996

Δεσμών

 

1995

Δεσμών

 

1994

Δεσμών

 

1993

Δεσμών

 

1992

Δεσμών

 

1991

Δεσμών

 

1990

Δεσμών

 

1989

Δεσμών

 

1988

Δεσμών

 

1987

Δεσμών

 

1986

Δεσμών

 

1985

Δεσμών

 

1984

Δεσμών

 

1983

Δεσμών

 

2014 (Ημερησίων)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: (25) Tam prope a muris (...) quondam fuisse! (31) Bello Latino (...) pugna abstinerent. (47) Tum interrogavit (...) calvam faciant?». Μονάδες 40

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις: prope: τον υπερθετικό βαθμό opibus: την ονομαστική πληθυντικού αριθμού nimia: τον αντίστοιχο τύπο στο συγκριτικό βαθμό neminem: τη γενική ενικού αριθμού ipsi: τη δοτική ενικού αριθμού στο θηλυκό γένος extremo: τον αντίστοιχο τύπο στο θετικό βαθμό discrimine: την αιτιατική πληθυντικού αριθμού nobili genere: την ονομαστική πληθυντικού αριθμού exercitui: την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού omnes: την αφαιρετική ενικού αριθμού στο θηλυκό γένος illa: την ονομαστική ενικού αριθμού στο ουδέτερο γένος pater: τη γενική πληθυντικού αριθμού istae: τη γενική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος te: τη δοτική πληθυντικού αριθμού στο γ΄πρόσωπο. Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: habemus: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής μέλλοντα στην ίδια φωνή cavete: το σουπίνο και στους δύο τύπους tutamini: τις μετοχές όλων των χρόνων στην αιτιατική ενικού του αρσενικού γένους nolite: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού deponite: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής παρακειμένου στην ίδια φωνή natus: το απαρέμφατο του ενεστώτα abiret: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής μέλλοντα edixit: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή abstinerent: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή mallet: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα obiecit: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού στην άλλη φωνή faciant: τον αντίστοιχο τύπο στην άλλη φωνή. Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: opibus, vobis, neminem, patriae (το 1ο του κειμένου), fuisse, bello, genere, aliquot, cana, illi, te. Μονάδες 11

Γ1β. «Itaque cavete periculum»: να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους. Μονάδες 4

Γ2α. «quin calva esse nolis»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδα 1). Μονάδες 4

Γ2β. Να μετατρέψετε: i)τη μετοχή στη φράση «T. Manlius consul natus…» σε ισοδύναμη δευτερεύουσα πρόταση (μονάδες 2). ii)τη δευτερεύουσα πρόταση «Is cum aliquando castris abiret» σε μετοχή (μονάδες 2). Μονάδες 4

Γ2γ. «Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva»: να μετατρέψετε την πλάγια ερωτηματική πρόταση της περιόδου σε ευθεία ερώτηση με όλους τους δυνατούς τρόπους ως προς την εισαγωγή. Μονάδες 7

2014 (Επαναληπτικές)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: (30) Quam ob rem (...) felicitatis fuit. (36) «Supervacaneae, ne dicam (...) corrumpi posse». (45) Caesar ex captivis (...) epistulam deferat. Μονάδες 40

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: quam: την ονομαστική πληθυντικού του ουδετέρου γένους rem: την αφαιρετική ενικού nomen: τη γενική πληθυντικού laus: την αιτιατική πληθυντικού generi: την ονομαστική ενικού honos: τη δοτική πληθυντικού aliquod: την ονομαστική ενικού στο αρσενικό γένος libentissime: τον αντίστοιχο τύπο στον θετικό βαθμό finem: τη γενική πληθυντικού ministri: την αιτιατική ενικού ipsum: τη δοτική ενικού στο θηλυκό γένος locupletem: την ονομαστική ενικού acie: την κλητική πληθυντικού periculo: την αιτιατική πληθυντικού equitibus: την ονομαστική ενικού. Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: obiecerunt: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα στην άλλη φωνή constituta est: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα στην ίδια φωνή susceptum: τo γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού στην ίδια φωνή meruisse: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή fuit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής υπερσυντελίκου dicam: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή narrate: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής μέλλοντα στην ίδια φωνή malle: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής ενεστώτα fieri: τον αντίστοιχο τύπο στην άλλη φωνή mementote: το α΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής παρακειμένου vinci: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα στην άλλη φωνή corrumpi: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής παρακειμένου στην άλλη φωνή posse: τον αντίστοιχο τύπο στον παρακείμενο gerantur: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής μέλλοντα στην ίδια φωνή deferat: την αιτιατική ενικού της μετοχής μέλλοντα στο αρσενικό γένος. Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων: Asiae, Murenae, generi, aliquod, virtutis, finem, victoriam, fuisse, legationis, malle, ex equitibus. Μονάδες 11

Γ1β. «patre imperatore»: να χαρακτηρίσετε συντακτικά την έκφραση (μονάδα 1) και να τη μετατρέψετε σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση εισαγόμενη με τον ιστορικό-διηγηματικό σύνδεσμο cum (μονάδες 3). Μονάδες 4

Γ2α. «Caesar ex captivis cognoscit quae apud Ciceronem gerantur quantoque in periculo res sit.»: να εντοπίσετε και να χαρακτηρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις (μονάδες 2), να δηλώσετε τον συντακτικό τους ρόλο (μονάδα 1), να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς τους (μονάδες 2) και να τις μετατρέψετε στον ευθύ λόγο (μονάδες 2). Μονάδες 7

Γ2β. «Tum cuidam ex equitibus Gallis persuadet ut ad Ciceronem epistulam deferat.»: να εντοπίσετε και να χαρακτηρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση (μονάδα 1), να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 2) και να τη μετατρέψετε στον ευθύ λόγο (μονάδες 2). Μονάδες 5

Γ2γ. «susceptum aut deportatum»: να μετατρέψετε τις μετοχές σε ισοδύναμες δευτερεύουσες προτάσεις. Μονάδες 3

2014 (Ομογενών)

Α1. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα στη νέα ελληνική
γλώσσα: (29) Tandem corvus... (46) Ut enim leges... Μονάδες 40

Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και συνεκφορές: sutor: τη γενική πληθυντικού αριθμού eum: την αιτιατική πληθυντικού αριθμού στο θηλυκό γένος
satis: τον συγκριτικό βαθμό talium: τη γενική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος mentem: την αφαιρετική ενικού αριθμού verborum: την αιτιατική πληθυντικού αριθμού sui: τη δοτική του ενικού αριθμού στο ίδιο
γένος nullam: τη γενική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος omnium: ( σ τ ην 6η σειρά ) την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος bonus: τον ίδιο τύπο στον συγκριτικό βαθμό utilitati: την κλητική ενικού αριθμού patriae: την αφαιρετική ενικού αριθμού communis salutis: την αφαιρετική ενικού αριθμού nobis: την ονομαστική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο πρόσωπο. Μονάδες 15

Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους
παρακάτω ρηματικούς τύπους: didicit: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του υπερσυντελίκου attulit: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή dixit: το α΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ίδια φωνή audio: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του μέλλοντα στην παθητική φωνή venit: το σουπίνο και στις δύο πτώσεις perdidi: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή risit: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή anteponunt: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή consulit: την ονομαστική ενικού της μετοχής του ενεστώτα στο αρσενικό γένος fit: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα και το απαρέμφατο του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή cadat: το α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα στην ίδια φωνή decet: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου esse: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα. Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων: cupidus, pecuniae, eum, audita salutatione, avem, quanti, sapiens, utilitati, plus, nobis, patriam (μονάδες 12). Γ1β. audita salutatione: να μετατρέψετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση εισαγόμενη με τον ιστορικό/διηγηματικό σύνδεσμο cum (μονάδες 3). Μονάδες 15

Γ2α. ut laudandus is sit και qui pro re publica cadat: να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων (μονάδες 2), να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία (μονάδες 2) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση (μονάδες 2) και τον χρόνο εκφοράς τους (μονάδες 2). Γ2β. quam nosmet ipsos: να δηλώσετε τη συντακτική λειτουργία της φράσης (μονάδα 1) και να την αποδώσετε με τον άλλο τρόπο (μονάδες 2). Γ2γ. «Domi satis salutationum talium audio»: να μετατρέψετε τον ευθύ
λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Caesar dixit...» (μονάδες 4). Μονάδες 15

2013 (Ημερησίων)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: (37) Omnia sunt (...) parta sit. (42) Quorum auctoritatem (...) qui non fateatur. Μονάδες 40

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις: bellis civilibus: την αιτιατική ενικού miserius: τον αντίστοιχο τύπο στον υπερθετικό βαθμό ipsa: την αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος victores: την αφαιρετική πληθυντικού ferociores: την αφαιρετική ενικού στον θετικό βαθμό στο ίδιο γένος tales (το πρώτο τουκειμένου): τη γενική ενικού στο ίδιο γένος exitus: την αφαιρετική ενικού iis: τη γενική πληθυντικού στο θηλυκό γένος auxilio: την αιτιατική ενικού auctoritatem: την ονομαστική ενικού multi: το επίρρημα στον συγκριτικό βαθμό hunc: τη δοτική ενικού στο ίδιο γένος castra: τη γενική πληθυντικού stultum: τον αντίστοιχο τύπο στο θηλυκό γένος. Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: reddit: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή sint: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του μέλλοντα cogantur: τo γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ίδια φωνή fiant: το γερουνδιακό στην ονομαστική ενικού του ουδετέρου γένους velit: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα obsequatur: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα parta sit: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου στην ενεργητική φωνή animadvertissem: το σουπίνο και στους δύο τύπους dicerent: τον αντίστοιχο τύπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή intellego: το απαρέμφατο του παρακειμένου στην ίδια φωνή pervenerit: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού indendit: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή videat: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή fateatur: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα. Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: miserius, ferociores, bellorum, iis, id, fore, coniurationem. Μονάδες 7

Γ1β. «in bellis civilibus»: να αντικατασταθεί o επιθετικός προσδιορισμός με δευτερεύουσα πρόταση. Μονάδες 3

Γ1γ. «Bellorum enim ... parta sit.»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Cicero scripsit». Μονάδες 5

Γ2α. «etiamsi natura tales non sint»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 2). Μονάδες 3

Γ2β. «quae velit victor»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 2) και να δηλώσετε το συντακτικό της ρόλο (μονάδα 1). Μονάδες 4

Γ2γ. «Νunc intellego ... stultum fore»: να εντοπίσετε τον εξαρτημένο υποθετικό λόγο (μονάδα 1), να τον μετατρέψετε σε ανεξάρτητο (μονάδες 4), να τον χαρακτηρίσετε ως προς το είδος του (μονάδα 1) και να σχηματίσετε υποθετικό λόγο που να δηλώνει υπόθεση δυνατή ή πιθανή στο παρόν-μέλλον (μονάδες 2). Μονάδες 8

2013 (Επαναληπτικές)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: (38) Tandem puella (...) duxit. (41) Curius et Fabricius (...) quae dicas. Μονάδες 40

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις: longa: την ονομαστική πληθυντικού του ουδετέρου γένους στον συγκριτικό βαθμό sibi: τον αντίστοιχο τύπο στο α΄ πρόσωπο

sede: τη γενική πληθυντικού paulo: το επίρρημα στον υπερθετικό βαθμό res ipsa: τη δοτική ενικού multum: τον αντίστοιχο τύπο στον υπερθετικό βαθμό Fabricius: την κλητική ενικού antiquissimi: τον θετικό βαθμό του επιρρήματος viri: την αφαιρετική πληθυντικού suis: τον αντίστοιχο τύπο στο α΄ πρόσωπο (για πολλούς κτήτορες) primi: τη γενική πληθυντικού στον συγκριτικό βαθμό matre: τη γενική πληθυντικού Evandri: την ονομαστική ενικού neminem: τη γενική ενικού. Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: standi: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου cederet: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου dixit: τo γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην παθητική φωνή confirmavit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή mortua est: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα και την ονομαστική ενικού της μετοχής του μέλλοντα στο αρσενικό γένος vixit: το απαρέμφατο του ενεστώτα duxit: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή locuti sunt: την αιτιατική ενικού της μετοχής του ενεστώτα στο αρσενικό γένος coluisse: το σουπίνο στους δύο τύπους utebantur: το ίδιο πρόσωπο της προστακτικής του μέλλοντα scire: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα vis: το απαρέμφατο του παρακειμένου και το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού. Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: mora, standi, sibi, paulo, viri, primi, Evandri, scire. Μονάδες 8

Γ1β. «rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet»: να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. Μονάδες 3

Γ1γ. «ego libenter tibi mea sede cedo»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Caecilia dixit puellae». Μονάδες 4

Γ2α. «coluisse»: να αναγνωρίσετε συντακτικά τον τύπο (μονάδες 2) και να δηλώσετε το υποκείμενό του με την απαραίτητη αιτιολόγηση (μονάδες 2). Μονάδες 4

Γ2β. «proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 2) και να δηλώσετε τον συντακτικό της ρόλο (μονάδες 2). Μονάδες 5

Γ2γ. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική στην πρόταση «postea is puellam in matrimonium duxit» (μονάδες 3) και την παθητική σύνταξη σε ενεργητική στην πρόταση «qui primi coluisse Italiam dicuntur» (μονάδες 3). Μονάδες 6

2013 (Ομογενών)

Α1. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα: (24) Αccipe nunc (...) non credis?» (40) Sulla, occupata urbe (...) noluit. Μονάδες 40

Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και συνεκφορές: quid: την ονομαστική ενικού του αρσενικού γένους paucis diebus: την αφαιρετική ενικού ianua: τη γενική πληθυντικού se: τη δοτική ενικού στο β΄ πρόσωπο vocem: την ονομαστική ενικού homo: την αφαιρετική πληθυντικού impudens: τον ίδιο τύπο στον συγκριτικό βαθμό ipsi: τη γενική ενικού στο ίδιο γένος urbe: τη γενική πληθυντικού senatum: τη δοτική ενικού celerrime: τον ίδιο τύπο στον θετικό βαθμό hostis: την αιτιατική ενικού nemo: τη γενική ενικού re: τη γενική πληθυντικού. Μονάδες 15

Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: accipe: το γ΄ ενικό πρόσωπο του παρατατικού στην υποτακτική στην ίδια φωνή fecerit: το β΄ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα στην οριστική venisset: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο του παρακειμένου στην οριστική quaereret: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο του υπερσυντελίκου στην υποτακτική στην ίδια φωνή exclamavit: το απαρέμφατο του ενεστώτα στην ίδια φωνή mentiebatur: τον ίδιο τύπο στην υποτακτική cognosco: το σουπίνο στην αιτιατική scire: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο του παρακειμένου στην υποτακτική responderit: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα στην οριστική στην ίδια φωνή es: το β΄ ενικό πρόσωπο του μέλλοντα στην προστατική credidi: το γ΄ ενικό πρόσωπο του παρατατικού στην οριστική στην ίδια φωνή iudicaretur: τον ίδιο τύπο στον ενεστώτα στην ίδια φωνή ire: τη γενική ενικού της μετοχής του ενεστώτα dicere: το β΄ ενικό πρόσωπο του ίδιου χρόνου στην προστακτική στην ίδια φωνή noluit: το γ΄ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα στην οριστική. Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: diebus, eum, impudens, augur, dicere (μονάδες 10). Γ1β. «occupata urbe»: να αναγνωρίσετε συντακτικά τη μετοχή (μονάδα 1) και να την μετατρέψετε στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση (μονάδες 4). Μονάδες 15

Γ2α. «quod Nasica tam aperte mentiebatur»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδες 2) και να δικαιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της (μονάδες 2). Γ2β. «Ego non cognosco vocem tuam?»: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική (μονάδες 4). Γ2γ. «Cuius voluntati nemo obviam ire audebat»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Scriptor tradit» (μονάδες 6). Μονάδες 15

 

2012 (Ημερησίων)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: (28)Tu hominem (...) fugitivi. (32)Quas ego, (...) obicere potui..: Μονάδες 40

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις: summa: τον αντίστοιχο τύπο στον συγκριτικό βαθμό parvi: το επίρρημα στον υπερθετικό βαθμό preti: την αιτιατική ενικού scelus: την ονομαστική πληθυντικού tanto dolore: την ονομαστική ενικού nihil: την αφαιρετική ενικού στο ίδιο γένος ei: τη γενική πληθυντικού στο θηλυκό γένος gratius: την αιτιατική πληθυντικού θηλυκού γένους στον ίδιο βαθμό quas: τη δοτική ενικού στο ίδιο γένος bene: την αιτιατική πληθυντικού του επιθέτου στο ουδέτερο γένος του συγκριτικού βαθμού rem: την αφαιρετική ενικού mentem: τη γενική πληθυντικού omnes: την αφαιρετική ενικού στο ίδιο γένος cruciatus: την αφαιρετική ενικού. Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: investiga: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα στην ίδια έγκλιση και φωνή mitte: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή rediens: τo γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή deduc: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή noli: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα sit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού adfectus est: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή
possit: το απαρέμφατο του παρακειμένου gerendi: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού στην παθητική φωνή administrandi: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή colendo: την αφαιρετική του σουπίνου proponebam: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή conformabam: το απαρέμφατο μέλλοντα στην παθητική φωνή expetendo: το α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα στην ίδια φωνή obicere: τη μετοχή του μέλλοντα στην ονομαστική ενικού του θηλυκού γένους. Μονάδες 15

Γ1α. «tu hominem investiga»: να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους. Μονάδες 4
Γ1β. «rediens»: να μετατρέψετε τη μετοχή στην αντίστοιχη πρόταση, ώστε να εκφράζει το σύγχρονο σε σχέση με το ρήμα της πρότασης, στην οποία ανήκει. Μονάδες 2 Γ1γ. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: Epheso, tecum, nihili, dolore, cupidus, gerendi, tot, mortis, me. Μονάδες 9

Γ2α. «ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 2). Μονάδες 5 Γ2β. «cogitando homines excellentes»: να γίνει η γερουνδιακή έλξη (μονάδες 3) και να αιτιολογηθεί αν είναι υποχρεωτική (μονάδες 2). Μονάδες 5 Γ2γ. «Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Cicero dicit». Μονάδες 5

2012 (Εσπερινών)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(28)Tu hominem (...) fugitivi.

(32)Quas ego, (...) obicere potui.

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις: summa: τον αντίστοιχο τύπο στον συγκριτικό βαθμό parvi: το επίρρημα στον υπερθετικό βαθμό preti: την αιτιατική ενικού scelus: την ονομαστική πληθυντικού tanto dolore: την ονομαστική ενικού nihil: την αφαιρετική ενικού στο ίδιο γένος ei: τη γενική πληθυντικού στο θηλυκό γένος gratius: την αιτιατική πληθυντικού θηλυκού γένους στον ίδιο βαθμό quas: τη δοτική ενικού στο ίδιο γένος bene: την αιτιατική πληθυντικού του επιθέτου στο ουδέτερο γένος του συγκριτικού βαθμού rem: την αφαιρετική ενικού mentem: τη γενική πληθυντικού omnes: την αφαιρετική ενικού στο ίδιο γένος cruciatus: την αφαιρετική ενικού. Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: investiga: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα στην ίδια έγκλιση και φωνή mitte: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή rediens: τo γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή deduc: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή noli: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα sit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού adfectus est: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή
possit: το απαρέμφατο του παρακειμένου gerendi: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού στην παθητική φωνή administrandi: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή colendo: την αφαιρετική του σουπίνου proponebam: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή conformabam: το απαρέμφατο μέλλοντα στην παθητική φωνή expetendo: το α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα στην ίδια φωνή obicere: τη μετοχή του μέλλοντα στην ονομαστική ενικού του θηλυκού γένους. Μονάδες 15

Γ1α. «tu hominem investiga»: να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους. Μονάδες 4

Γ1β. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: hominem, Epheso, tecum, nihili, dolore, quas, cupidus, gerendi, tot, mortis, me. Μονάδες 11

Γ2α. «quam recuperatio»: να εκφραστεί ο β΄ όρος σύγκρισης με τον άλλο τρόπο. Μονάδες 2

Γ2β. «ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδες 2), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδες 2), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1). Μονάδες 5

Γ2γ. «Colendo et cogitando.....conformabam»: να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των όρων της πρότασης. Μονάδες 8

2012 (Επαναληπτικές Ημερησίων)

(29) Caesaris multum (...) eum Caesari attulit.

(44) Coluntur tamen (...) gratiam referre poteram».

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: multum: τον συγκριτικό βαθμό στον ίδιο τύπο milibus: τη γενική πληθυντικού sestertium: την ονομαστική ενικού quendam: την ονομαστική ενικού στο ουδέτερο γένος corvum: την αιτιατική πληθυντικού parem: την αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος diu: τον υπερθετικό βαθμό στον ίδιο τύπο avis: την ονομαστική πληθυντικού sutor: την αφαιρετική ενικού simulatione: τη δοτική ενικού tempus: την κλητική πληθυντικού inopes: τη γενική πληθυντικού hoc: την αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος fidos: την αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος του συγκριτικού βαθμού neutris: την ονομαστική ενικού στο αρσενικό γένος. Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: interfuit: το απαρέμφατο του ενεστώτα emere: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) doceret: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή impendebat: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή solebat: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) perdidi: το α΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ίδια φωνή didicit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή attulit: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή coluntur: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή ceciderunt: την αφαιρετική του σουπίνου intellegitur: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή exulantem: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή habuissem: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην άλλη φωνή referre: το απαρέμφατο του μέλλοντα στην ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) poteram: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού. Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: Caesaris, emere, pecuniae, simulatione, inopes, amicorum, amicos, neutris. (Μονάδες 8)

Γ1β. «quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat»: να αποδώσετε το περιεχόμενο της δευτερεύουσας πρότασης με μετοχή. (Μονάδες 2)

Γ1γ. «Id exemplum sutorem quendam incitavit.»: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. (Μονάδες 5) Μονάδες 15

Γ2α. «Quodsi forte ceciderunt, tum intellegitur»: να αναγνωρίσετε τον υποθετικό λόγο (μονάδα 1) και να τον μετατρέψετε, ώστε να δηλώνει υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα στο παρόν (μονάδες 2) και υπόθεση δυνατή ή πιθανή στο παρόν-μέλλον (μονάδες 2). (Μονάδες 5)

Γ2β. «quam fuerint inopes amicorum»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς της (μονάδες 2) και να τη μεταφέρετε στον ευθύ λόγο (μονάδα 1). (Μονάδες 6)

Γ2γ. «Tum intellexi, quos fidos amicos habuissem, quos infidos, cum iam neutris gratiam referre poteram»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Tarquinius dixit». (Μονάδες 4) Μονάδες 15

2012 (Επαναληπτικές Εσπερινών)

(29) Caesaris multum (...) Caesari attulit.

(...)

(44) Coluntur tamen (...) referre poteram».

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά

από τις παρακάτω λέξεις: multum: τον συγκριτικό βαθμό στον ίδιο τύπο milibus: τη γενική πληθυντικού sestertium: την ονομαστική ενικού quendam: την ονομαστική ενικού στο ουδέτερο γένος corvum: την αιτιατική πληθυντικού parem: την αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος diu: τον υπερθετικό βαθμό στον ίδιο τύπο avis: την ονομαστική πληθυντικού sutor: την αφαιρετική ενικού simulatione: τη δοτική ενικού tempus: την κλητική πληθυντικού inopes: τη γενική πληθυντικού hoc: την αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος fidos: την αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος του συγκριτικού βαθμού neutris: την ονομαστική ενικού στο αρσενικό γένος. Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: interfuit: το απαρέμφατο του ενεστώτα emere: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) doceret: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή impendebat: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή solebat: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) perdidi: το α΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ίδια φωνή didicit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή attulit: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή coluntur: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή ceciderunt: την αφαιρετική του σουπίνου intellegitur: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή exulantem: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή habuissem: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην άλλη φωνή referre: το απαρέμφατο του μέλλοντα στην ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) poteram: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού. Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: Caesaris, emere, id, pecuniae, simulatione, inopes, amicorum, Tarquinium, amicos, neutris. (Μονάδες 10)

Γ1β. «Id exemplum sutorem quendam incitavit.»: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. (Μονάδες 5) Μονάδες 15

Γ2α. «ut corvum doceret parem salutationem»: να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να αιτιολογήσετε την εκφορά της (μονάδες 2). (Μονάδες 4)

Γ2β. «Quodsi forte ceciderunt, tum intellegitur»: να αναγνωρίσετε τον υποθετικό λόγο (μονάδα 1) και να τον μετατρέψετε, ώστε να δηλώνει υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα στο παρόν (μονάδες 2) και υπόθεση δυνατή ή πιθανή στο παρόν-μέλλον (μονάδες 2). (Μονάδες 5)

Γ2γ. «quam fuerint inopes amicorum»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς της (μονάδες 2) και να τη μεταφέρετε στον ευθύ λόγο (μονάδα 1). (Μονάδες 6) Μονάδες 15

2012 (Ομογενών)

Α1. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα. Μονάδες 40

(24) Cum Accius (...) deinceps scribam…»

(47) Iulia, Augusti (...) oppressitque ornatrices.

Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για κάθε μία από τις παρακάτω λέξεις και συνεκφορές: Αccius: την κλητική ενικού grandi aetate: την ονομαστική ενικού minor: τον αντίστοιχο τύπο στον θετικό βαθμό cui: την αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος nomen: την κλητική πληθυντικού sibi: τη δοτική πληθυντικού στο ίδιο πρόσωπο id: την αιτιατική ενικού στο αρσενικό γένος meliora: το επίρρημα στον θετικό βαθμό canos: την αφαιρετική πληθυντικού hac re: τη γενική ενικού eo consilio: την αιτιατική πληθυντικού ornatrices: την ονομαστική ενικού. Μονάδες 15

Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: venisset: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα στην οριστική recesserat: το β΄ ενικό πρόσωπο του μέλλοντα στην οριστική στην ίδια φωνή devertit: το απαρέμφατο του παρακειμένου erat: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα στην προστακτική desideranti: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα στην υποτακτική στην ίδια φωνή legit: το γ΄ ενικό πρόσωπο του υπερσυντελίκου στην οριστική στην ίδια φωνή dixit: το β΄ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα στην προστακτική στην ίδια φωνή scripsisset: το απαρέμφατο του μέλλοντα στην παθητική φωνή videri: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού στην υποτακτική στην ίδια φωνή fore: το απαρέμφατο του ενεστώτα spero: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα στην προστακτική habere: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του παρακειμένου στην υποτακτική στην ίδια φωνή solebat: το β΄ ενικό πρόσωπο του παρακειμένου στην οριστική audita: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα στην οριστική στην ίδια φωνή voluit: το β΄ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα στην οριστική. Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: Roma, minor, natu, filia, deterrere (μονάδες 10). Γ1β. hac re audita: να αναγνωρίσετε συντακτικά τη μετοχή (μονάδα 1) και να την μετατρέψετε στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση (μονάδες 4). Μονάδες 15

Γ2α. quae scripsisset: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να δικαιολογήσετε την έγκλιση (μονάδες 2) και τον χρόνο εκφοράς (μονάδες 2). Γ2β. quominus id faceret: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) την έγκλιση (μονάδες 2) και τον χρόνο εκφοράς (μονάδες 2). Γ2γ. Iulia, Augusti filia, mature habere coeperat canos, quos legere secrete solebat: να εξαρτηθεί η πρόταση από τη φράση «Macrobius scripsit» (μονάδες 4). Μονάδες 15

2011 (Ημερησίων)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(30)Et si habet (...) ex Asia deportatum.

(49)Porcia, Bruti (...) consilium molientem...».

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: suspicionem: την κλητική ενικού quandam: την αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος continenter: τον συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος rem: τη δοτική πληθυντικού laus: τη γενική ενικού generi: την αιτιατική ενικού aliquod: τη γενική ενικού στο ίδιο γένος dedecus: την αφαιρετική ενικού viri: τη γενική πληθυντικού cultellum: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό eoque: την ονομαστική πληθυντικού στο θηλυκό γένος tonsoris: τη δοτική πληθυντικού hoc: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό στο ίδιο γένος certissimum: την αφαιρετική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο ίδιο γένος tale: τη γενική πληθυντικού στο ίδιο γένος Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: laudare: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της υποτακτικής στην ίδια φωνή vidit: το απαρέμφατο του μέλλοντα στην παθητική φωνή vixit: την αφαιρετική του σουπίνου obiecerunt: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού της υποτακτικής στην ίδια φωνή constituta est: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της οριστικής στην ίδια φωνή interficiendo: το δεύτερο ενικό πρόσωπο του ενεστώτα της προστακτικής στην ενεργητική φωνή cognovisset: το τρίτο ενικό πρόσωπο του μέλλοντα της υποτακτικής στην ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) resecandorum: το πρώτο ενικό πρόσωπο του συντελεσμένου μέλλοντα της οριστικής στην ενεργητική φωνή poposcit: τη μετοχή ενεστώτα στην ονομαστική ενικού elapso: τη γενική του γερουνδίου obiurgandam: το δεύτερο ενικό πρόσωπο του παρακειμένου της οριστικής στην ενεργητική φωνή venit: το τρίτο ενικό πρόσωπο του παρατατικού της οριστικής στην ενεργητική περιφραστική συζυγία (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) praeripuisset: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της οριστικής στην ενεργητική φωνή est: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα της προστακτικής molientem: το απαρέμφατο ενεστώτα Μονάδες 15

Γ1α. «quod Asiam vidit»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της (μονάδα 1). Μονάδες 3

Γ1β. «Murenam laudare debemus»: να αντικαταστήσετε το debeo+απαρέμφατο από τον αντίστοιχο τύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας. Να δηλώσετε και το ποιητικό αίτιο. Μονάδες 6 Γ1γ. «cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset»: να μετατρέψετε την πρόταση σε μετοχική με αφαιρετική απόλυτη. Μονάδες 6

Γ2α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: luxuriae, Murenae, nomini, uxor, tonsorium, secreto Μονάδες 6 Γ. «Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit quod tonsoris praeripuisset officium»: να εξαρτηθεί από τη φράση «Aliquis dicit». Μονάδες 4 Γ2γ. «cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit»: να αντικαταστήσετε με τελική πρόταση (μονάδες 3) και με σουπίνο (μονάδες 2) τον προσδιορισμό του σκοπού που υπογραμμίζεται. Μονάδες 5

2011 (Εσπερινών)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(30)Et si habet Asia (...) aut ex Asia deportatum.

(...)

(49)Porcia, Bruti uxor, (...) tale consilium molientem...».

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: suspicionem: την κλητική ενικού quandam: την αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος luxuriae: την αιτιατική ενικού rem: τη δοτική πληθυντικού laus: τη γενική ενικού generi: την αιτιατική ενικού nomini: την ονομαστική πληθυντικού viri: τη γενική πληθυντικού cultellum: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό eoque: την αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος clamore: την ονομαστική ενικού tonsoris: τη δοτική πληθυντικού hoc: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό στο ίδιο γένος certissimum: την αφαιρετική ενικού του θετικού βαθμού στο ίδιο γένος te: το ίδιο πρόσωπο στη γενική του ίδιου αριθμού Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: habet: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του παρακειμένου της οριστικής στην ίδια φωνή laudare: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της υποτακτικής στην ίδια φωνή vidit: το δεύτερο ενικό πρόσωπο του παρατατικού της οριστικής στην ίδια φωνή vixit: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του παρακειμένου της υποτακτικής στην ίδια φωνή obiecerunt: το τρίτο ενικό πρόσωπο του μέλλοντα της οριστικής στην ίδια φωνή constituta est: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του υπερσυντελίκου της οριστικής στην ίδια φωνή deportatum: το δεύτερο ενικό πρόσωπο του μέλλοντα της οριστικής της ενεργητικής φωνής cognovisset: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του υπερσυντελίκου της οριστικής της παθητικής φωνής (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) poposcit: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του υπερσυντελίκου της οριστικής στην ίδια φωνή elapso: τη μετοχή του ίδιου χρόνου στην ονομαστική πτώση του ενικού αριθμού στο θηλυκό γένος vulneravit: το δεύτερο ενικό πρόσωπο του μέλλοντα της παθητικής φωνής venit: το απαρέμφατο του ενεστώτα της ενεργητικής φωνής praeripuisset: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του παρακειμένου της υποτακτικής της ενεργητικής φωνής est: το απαρέμφατο του παρακειμένου molientem: το απαρέμφατο του ενεστώτα Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: Asiam, laus, aliquod, uxor, ancillarum, factum Μονάδες 12

Γ1β. «non est hoc temerarium factum meum»: να γίνει η πρόταση απαρεμφατική με εξάρτηση από τη φράση Porcia dicit. Μονάδες 3

Γ2α. Να αναγνωρίσετε το είδος της παρακάτω πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), την έγκλιση (μονάδες 2) και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 3). «cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset» Μονάδες 7   

Γ2β. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των όρων των δύο παρακάτω προτάσεων: Si habet Asia suspicionem quandam luxuriate / Murenam laudare debemus Μονάδες 8

2011 (Επαναληπτικές Ημερησίων)

 Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(31) Is cum aliquando (...) et armis spoliavit.

(34) Haec postquam (...), domum reverterunt.

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις ή φράσεις: his verbis: την αιτιατική ενικού singularis proelii: την ονομαστική πληθυντικού eventu: τη γενική του ίδιου αριθμού miles Latinus: την αφαιρετική ενικού viribus suis: τη γενική πληθυντικού certamen: την αιτιατική πληθυντικού fortior: την αφαιρετική ενικού στο γένος και στο βαθμό όπου βρίσκεται fores: τη γενική ενικού eosque: τη δοτική ενικού του ίδιου γένους quae: τη γενική ενικού του ίδιου γένους immortalibus: την αφαιρετική ενικού του ίδιου γένους Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: abiret: τη γενική ενικού της μετοχής του ενεστώτα στο αρσενικό γένος edixit: το δεύτερο ενικό πρόσωπο του ενεστώτα της προστακτικής στην ίδια φωνή abstinerent: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα της οριστικής στην ίδια φωνή congrediamur: το ίδιο πρόσωπο στον παρατατικό στην ίδια έγκλιση cernatur: το δεύτερο ενικό πρόσωπο του παρακειμένου της οριστικής στην ενεργητική φωνή confisus: το απαρέμφατο ενεστώτα ruit: την ονομαστική ενικού της μετοχής του μέλλοντα στο θηλυκό γένος transfixit: την αφαιρετική του σουπίνου spoliavit: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της υποτακτικής στην ίδια φωνή reserari: τη γενική του γερουνδίου rettulerunt: το δεύτερο ενικό πρόσωπο του ενεστώτα της προστακτικής στην παθητική φωνή iussit: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της υποτακτικής στην ίδια φωνή venerati sunt: το ίδιο πρόσωπο του μέλλοντα της οριστικής posuissent: το απαρέμφατο του μέλλοντα στην παθητική φωνή solent: το ίδιο πρόσωπο του υπερσυντελίκου της οριστικής Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: proelii, virtute, pugnandi, haec, cupide, domum (Μονάδες 6) Γ1β. «et fortior hoste, hasta eum transfixit»: να εντοπίσετε τον β΄ όρο σύγκρισης (μονάδα 1) και να αποδώσετε τη σύγκριση με τον άλλο τρόπο (μονάδες 2). (Μονάδες 3) Γ1γ. «filius a duce hostium his verbis proelio lacessitus est»: να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική. (Μονάδες 6) Μονάδες 15

Γ2α. «quanto miles Latinus Romano virtute antecellat»: να μετατρέψετε την πλάγια ερωτηματική πρόταση σε ευθεία. (Μονάδες 2) Γ2β. «adulescens, cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Sallustius tradit». (Μονάδες 3) Γ2γ. «ut omnes pugna abstinerent»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), την έγκλιση (μονάδα 1) και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 2). (Μονάδες 6) Γ2δ. «Cum ante vestibulum dona posuissent»: να μετατρέψετε την πρόταση σε μετοχική με αφαιρετική απόλυτη. (Μονάδες 4) Μονάδες 15

2011 (Επαναληπτικές Εσπερινών)

 Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(31) Is cum aliquando (...) et armis spoliavit.

(34) Haec postquam (...), domum reverterunt.

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: his verbis: την αιτιατική ενικού singularis proelii: την ονομαστική πληθυντικού eventu: τη γενική του ίδιου αριθμού miles Latinus: την αφαιρετική ενικού viribus suis: τη γενική πληθυντικού certamen: την αιτιατική πληθυντικού fortior: την αφαιρετική ενικού στο γένος και στο βαθμό όπου βρίσκεται fores: τη γενική ενικού eosque: τη δοτική ενικού του ίδιου γένους quae: τη γενική ενικού του ίδιου γένους immortalibus: την αφαιρετική ενικού του ίδιου γένους Μονάδες 15

Β2. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: abiret: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ενεργητική φωνή edixit: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του υπερσυντέλικου στην ενεργητική φωνή abstinerent: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ενεργητική φωνή praeterequitavit: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ενεργητική φωνή cernatur: το απαρέμφατο του ενεστώτα στην παθητική φωνή antecellat: το απαρέμφατο του ενεστώτα στην ενεργητική φωνή confisus: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα (να λάβετε υπόψη το υποκείμενο) permotus: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην παθητική φωνή ruit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ενεργητική φωνή transfixit: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του υπερσυντέλικου στην ενεργητική φωνή spoliavit: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ενεργητική φωνή rettulerunt: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ενεργητική φωνή reserari: το α΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακείμενου στην ενεργητική φωνή iussit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ενεργητική φωνή posuissent: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντέλικου στην παθητική φωνή (να λάβετε υπόψη το υποκείμενο) Μονάδες 15

Γ1. α. Να χαρακτηρίσετε πλήρως τη συντακτική λειτουργία των παρακάτω όρων: is, eius, his, proelii, Scipioni, consecrare(μονάδες 12) Γ1. β. Στην παρακάτω πρόταση να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική: Filius a duce hostium his verbis proelio lacessitus est. (μονάδες 3) Μονάδες 15

Γ2. α. Να αναγνωρίσετε το είδος της παρακάτω πρότασης (μονάδα 1) και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), την έγκλιση (μονάδα 1) και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 3): ut singularis proelii eventu cernatur. (μονάδες 6) Γ2. β. Να γίνει συντακτική αναγνώριση των όρων των δύο παρακάτω προτάσεων: - et fortior hoste, hasta eum transfixit. - et cupide Scipionis dextram osculati sunt. (μονάδες 9) Μονάδες 15

2011 (Ομογενών)

 Α. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα: Μονάδες 40

(32) Pleni omnes (...) nobis reliquerunt!

(43) Num ad hostem (...) coniunx liberique»?

Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: libri: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό exemplorum: την αιτιατική του ενικού tenebris: την ονομαστική στον ίδιο αριθμό lumen: την αιτιατική στον πληθυντικό αριθμό imagines: την κλητική στον ενικό αριθμό fortissimorum: την αφαιρετική ενικού του ίδιου γένους στον συγκριτικό βαθμό virorum: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό nobis: τη δοτική ενικού στο ίδιο πρόσωπο tuis: την ονομαστική στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό και στο ίδιο γένος exsulem: την γενική ενικού hanc: την αφαιρετική ενικού στο ουδέτερο γένος fines: τη δοτική στον ίδιο αριθμό minaci: την κλητική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος στον ίδιο βαθμό illa: την ίδια πτώση ενικού αριθμού στο ίδιο γένος mater: τη γενική πληθυντικού. Μονάδες 15

Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: sunt: το απαρέμφατο του παρακειμένου accederet: την αφαιρετική του σουπίνου imitandum: το γ' ενικό πρόσωπο του ενεστώτα και παρατατικού στην υποτακτική reliquerunt: το απαρέμφατο του ενεστώτα στην παθητική φωνή traxit: τη γενική και αιτιατική του γερουνδίου viderem: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα και του παρακειμένου στην υποτακτική στην ίδια φωνή potuisti: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα και του μέλλοντα στην οριστική cecidit: το β΄ ενικό πρόσωπο του παρατατικού και υπερσυντελίκου στην οριστική στην ίδια φωνή perveneras: το β΄ και γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα στην προστακτική στην ίδια φωνή. Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: pleni, sapientium, nobis, deinde, animo. (μονάδες 10) Γ1β. ut primum exsulem deinde hostem te viderem: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση (μονάδες 2) καθώς και τον χρόνο εκφοράς (μονάδες 2). Μονάδες 15

Γ2α. In hoc me longa vita et infelix senecta traxit: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. (μονάδες 6) Γ2β. quae iacerent in tenebris omnia, nisi litterarum lumen accederet: να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο έτσι ώστε να εκφράζει υπόθεση δυνατή ή πιθανή. (μονάδες 4) Γ2γ. Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit ?: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από το «Mater interrogat (filium)». (μονάδες 5) Μονάδες 15

2010 (Ημερησίων)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(23)Scribonianus arma in Illyrico contra Claudium moverat; fuerat Paetus in partibus eius et, occiso Scriboniano, Romam trahebatur. Erat ascensurus navem; Arria milites orabat, ut simul imponeretur. Non impetravit: conduxit piscatoriam naviculam ingentemque navem secuta est.

(...)

(47)Eo consilio aliquando repente intervenit oppressitque ornatrices. Etsi super vestem earum deprehendit canos, tamen Augustus dissimulavit eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donec induxit mentionem aetatis. Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva. Cum illa respondisset «ego, pater, cana esse malo», mendacium illi pater obiecit: «Non dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae te calvam faciant?»

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις (Μονάδες 15): partibus: τη γενική πληθυντικού /milites: την κλητική ενικού / ingentem: την ονομαστική πληθυντικού του ουδετέρου γένους στον συγκριτικό βαθμό / ornatrices: την ονομαστική ενικού / vestem: την αφαιρετική ενικού / aliis: τη γενική ενικού στο ίδιο γένος / sermonibus: την ονομαστική ενικού / tempus: την αιτιατική πληθυντικού / mentionem: τη δοτική ενικού / filiam: τη γενική ενικού / annos: την αφαιρετική ενικού / mendacium: τη γενική πληθυντικού / quid: την ονομαστική ενικού του θηλυκού γένους / istae: την αιτιατική ενικού του ουδετέρου γένους / te: τη γενική πληθυντικού στο τρίτο πρόσωπο.

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους (Μονάδες 15): moverat: την αφαιρετική του σουπίνου / fuerat: το τρίτο ενικό πρόσωπο του παρατατικού στην υποτακτική / occiso: το δεύτερο ενικό πρόσωπο του παρακειμένου της οριστικής στην ενεργητική φωνή / orabat: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της υποτακτικής στην ίδια φωνή / imponeretur: το απαρέμφατο του ενεστώτα στην ίδια φωνή / conduxit: το δεύτερο ενικό πρόσωπο του ενεστώτα της προστακτικής στην ίδια φωνή / secuta est: τη γενική του γερουνδίου / intervenit: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της οριστικής. / oppressit: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα της προστακτικής στην ίδια φωνή / deprehendit: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του υπερσυντελίκου της υποτακτικής στην ίδια φωνή / extraxit: το πρώτο ενικό πρόσωπο του μέλλοντα της οριστικής στην παθητική φωνή / mallet: το ίδιο πρόσωπο στον ενεστώτα στην ίδια έγκλιση / respondisset: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα της οριστικής στην ίδια φωνή / obiecit: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού της υποτακτικής στην παθητική φωνή / faciant: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του παρακειμένου της υποτακτικής στην ίδια φωνή.

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: Romam, piscatoriam, aliquando, earum, vidisse, tempus, calvam. (Μονάδες 7)

Γ1β. «ne istae te calvam faciant»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα1) και τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα1) και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδες 2), την έγκλιση (μονάδα 1) και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 3). (Μονάδες 8) Μονάδες 15

Γ2α. «Scribonianus arma in Illyrico contra Claudium moverat»: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. (Μονάδες 3)

Γ2β. «occiso Scriboniano»: να μετατρέψετε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση, η οποία να εισάγεται με τον ιστορικό-διηγηματικό σύνδεσμο cum. (Μονάδες 4)

Γ2γ. «ego, pater, cana esse malo»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Iulia respondit». (Μονάδες 8) Μονάδες 15

2010 (Εσπερινών)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(23)Aegrotabat Caecina Paetus, maritus Arriae, aegrotabat et filius. Filius mortuus est. Huic Arria funus ita paravit, ut ignoraretur a marito; quin immo cum illa cubiculum mariti intraverat, vivere filium simulabat, ac marito persaepe interroganti, quid ageret puer, respondebat: «Bene quievit, libenter cibum sumpsit».

(...)

(48)Cerva alba eximiae pulchritudinis Sertorio a Lusitano quodam dono data erat. Sertorius omnibus persuasit cervam, instinctam numine Dianae, conloqui secum et docere, quae utilia factu essent. Si quid durius ei videbatur, quod imperandum militibus esset, a cerva sese monitum esse praedicabat. Ea cerva quodam die fugit et perisse credita est.

Παρατηρήσεις

Β1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: ea cerva: τη γενική και αιτιατική του ενικού αριθμού. quodam die: την ονομαστική και αφαιρετική του πληθυντικού αριθμού. (μονάδες 8)

Β1. β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: maritus: τη γενική του πληθυντικού αριθμού. / huic:

την αιτιατική του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος. / funus: την ονομαστική του πληθυντικού αριθμού./ bene: τον συγκριτικό βαθμό. / utilia: την αφαιρετική του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος. / durius: τη δοτική του ενικού αριθμού του υπερθετικού βαθμού στο ίδιο γένος. / militibus: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. (μονάδες 7) Μονάδες 15

Β2. α. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: ignoraretur: το ίδιο πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. / ageret: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή. / sumpsit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή. / persuasit: το ίδιο πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ίδια φωνή. / essent: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του υπερσυντελίκου. (μονάδες 10)

Β2. β. docere: να γράψετε την αφαιρετική του σουπίνου και το γερούνδιο σε όλες τις πτώσεις. (μονάδες 5) Μονάδες 15

Γ1. α. Να χαρακτηρίσετε πλήρως τη συντακτική λειτουργία των παρακάτω όρων: maritus, filium, cibum, utilia, die, perisse. (μονάδες 12)

Γ1. β. Arria funus paravit: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. (μονάδες 3) Μονάδες 15

Γ2. α. ut ignoraretur a marito: να αναγνωρίσετε το είδος της παραπάνω πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), την έγκλιση (μονάδες 2) και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 3). (μονάδες 7)

Γ2. β. Cerva alba eximiae pulchritudinis Sertorio a Lusitano quodam data erat: να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των όρων της παραπάνω πρότασης. (μονάδες 8) Μονάδες 15

2010 (Επαναληπτικές Ημερησίων)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(36)Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, ut eo uteretur, vultum risu solvit et protinus dixit: «Supervacaneae, ne dicam ineptae, legationis ministri, narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem; et mementote me nec acie vinci nec pecunia corrumpi posse».

(...)

(41)Quin, homo inepte, taces, ut consequaris, quod vis? Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antiqui, sed sic loquere, ut viri aetatis nostrae; atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoria et in pectore: «tamquam scopulum, sic fugias verbum insolens atque inauditum».

Παρατηρήσεις

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: magnum: την αφαιρετική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο ίδιο γένος pondus: τη γενική ενικού eo: την αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος vultum: τη γενική πληθυντικού ineptae: την ίδια πτώση, στον ίδιο αριθμό και γένος, στον υπερθετικό βαθμό legationis: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό ministri: την κλητική ενικού ipsum: τη γενική ενικού στο ίδιο γένος locupletem: την ονομαστική ενικού acie: τη δοτική ενικού bona: το αντίστοιχο επίρρημα στο συγκριτικό βαθμό antiqui: την αφαιρετική στον ίδιο αριθμό και γένος στο συγκριτικό βαθμό nostrae: την αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος στο δεύτερο πρόσωπο για έναν κτήτορα pectore: την αιτιατική ενικού insolens: την ίδια πτώση στο ίδιο γένος στον άλλον αριθμό Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: missum: το γερουνδιακό στην ονομαστική ενικού του θηλυκού γένους uteretur: τη δοτική του γερουνδίου solvit: την αφαιρετική του σουπίνου narrate: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού στην ίδια φωνή fieri: το τρίτο ενικό πρόσωπο της υποτακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή vinci: το απαρέμφατο μέλλοντα στην ίδια φωνή corrumpi: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής παρακειμένου στην ενεργητική φωνή posse: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα consequaris: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα vis: το απαρέμφατο ενεστώτα placere: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής μέλλοντα στην ίδια φωνή vive: την αιτιατική ενικού της μετοχής ενεστώτα στο αρσενικό γένος loquere: τη δοτική ενικού της μετοχής μέλλοντα στο ουδέτερο γένος scriptum est: το τρίτο ενικό πρόσωπο του παρατατικού στην ίδια έγκλιση και φωνή fugias: το δεύτερο ενικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: risu, legationis, imperare, locupletem, tibi, nostrae, semper (Μονάδες 7)

Γ1β. «habe semper in memoria et in pectore»: να εκφράσετε την απαγόρευση και με τους δύο τρόπους. (Μονάδες 4)

Γ1γ. «ut eo uteretur»: να αποδώσετε τον προσδιορισμό του σκοπού με τους άλλους τρόπους. (Μονάδες 4) Μονάδες 15

Γ2α. «quod a C. Caesare scriptum est»: να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική. (Μονάδες 2)

Γ2β. «cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent»: να αναγνωρίσετε το είδος της παραπάνω πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής (μονάδες 2), την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 2). (Μονάδες 5)

Γ2γ. «Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit»: να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. (Μονάδες 8) Μονάδες 15

2010 (Επαναληπτικές Εσπερινών)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(32)Pleni omnes sunt libri, plenae sapientium voces, plena exemplorum vetustas; quae iacerent in tenebris omnia, nisi litterarum lumen accederet. Quam multas imagines fortis-simorum virorum —non solum ad intuendum, verum etiam ad imitandum— scriptores et Graeci et Latini nobis reliquerunt!

(...)

(43)Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem? Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique»?

Παρατηρήσεις

Β1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: fortissimorum virorum: την ονομαστική και την αιτιατική του ενικού αριθμού. hanc terram: τη γενική και τη δοτική του πληθυντικού αριθμού. (μονάδες 8)

Β1. β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: libri: την κλητική του ενικού αριθμού. lumen: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. longa: το επίρρημα στον θετικό βαθμό. quae: την αιτιατική του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος. infesto: την αφαιρετική του ενικού αριθμού του συγκριτικού βαθμού στο ίδιο γένος. minaci: την ονομαστική του πληθυντικού αριθμού στο ουδέτερο γένος. mater: τη γενική του πληθυντικού αριθμού. (μονάδες 7) Μονάδες 15

Β2. α. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: accederet: το ίδιο πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή. imitandum: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα. traxit: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού στη μέση φωνή. viderem: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. potuisti: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου. (μονάδες 10)

Β2. β. genuit: να γράψετε το απαρέμφατο του ενεστώτα στην ενεργητική φωνή και το γερούνδιο σε όλες τις πτώσεις. (μονάδες 5) Μονάδες 15

Γ1. α. Να χαρακτηρίσετε πλήρως τη συντακτική λειτουργία των παρακάτω όρων: sapientium, multas, nobis, exsulem, deinde, populari. (μονάδες 12)

Γ1. β. Στην παρακάτω πρόταση να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική: imagines scriptores reliquerunt. (μονάδες 3) Μονάδες 15

Γ2. α. Να αναγνωρίσετε το είδος της παρακάτω πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), την έγκλιση (μονάδες 2) και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 3): ut primum exsulem deinde hostem te viderem. (μονάδες 7)

Γ2. β. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των όρων των δύο παρακάτω προτάσεων: num captiva in castris tuis sum? intra moenia penates mei sunt. (μονάδες 8) Μονάδες 15

2010 (Ομογενών)

Α. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα: Μονάδες 40

(31)Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit. Statim hostes fuga salutem petiverunt. Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit.

(...)

(34)Cum Africanus in Literno esset, complures praedonum duces forte salutatum ad eum venerunt. Tum Scipio, cum se ipsum captum venisse eos existimasset, praesidium domesticorum in tecto conlocavit. Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse.

Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: viribus: τη γενική πληθυντικού cupiditate: την κλητική ενικού certamen: την αιτιατική πληθυντικού fortior: την αφαιρετική ενικού του ίδιου γένους στον θετικό βαθμό cuius: την ίδια πτώση του ίδιου γένους στον πληθυντικό αριθμό morte: την ονομαστική ενικού complures: την αφαιρετική στον ίδιο αριθμό ipsum: τη δοτική στον ίδιο αριθμό και στο ίδιο γένος eos: την αιτιατική του ενικού στο ουδέτερο γένος praesidium: την κλητική του πληθυντικού domesticorum: την αιτιατική στον ίδιο αριθμό praedones: την ονομαστική του ενικού clara: το επίρρημα στον συγκριτικό βαθμό voce: τη γενική πληθυντικού incredibile: την ίδια πτώση του ίδιου γένους στον πληθυντικό αριθμό. Μονάδες 15

Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: confisus: το β΄ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα στην οριστική pugnandi: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο του παρακειμένου στην υποτακτική στην ίδια φωνή permotus: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα στην οριστική στην ενεργητική φωνή ruit: το α΄ ενικό πρόσωπο του υπερσυντελίκου στην οριστική στην ίδια φωνή transfixit: την αφαιρετική του σουπίνου petiverunt: το απαρέμφατο του μέλλοντα στη μέση φωνή fugati erant:το β΄ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα στην προστακτική στην ίδια φωνή esset: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του συντελεσμένου μέλλοντα στην οριστική venerunt: τη δοτική του γερουνδίου captum: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα στην προστακτική στην ενεργητική φωνή conlocavit: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού στην υποτακτική στη μέση φωνή animadverterunt: το απαρέμφατο του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή abiectis: το γ΄ενικό πρόσωπο του ενεστώτα στην υποτακτική στην ενεργητική φωνή auditu: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού στην οριστική στη μέση φωνή admiratum: το α΄ενικό πρόσωπο του ενεστώτα στην οριστική. Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: viribus, pugnandi, hasta, salutatum, Quod. (μονάδες 10)

Γ1β. hoste: να αποδοθεί ο β΄όρος σύγκρισης με τον άλλον τρόπο. (μονάδες 5). Μονάδες 15

Γ2α. cum se ipsum captum venisse eos existimasset: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να δικαιολογήσετε την έγκλιση (μονάδες 2) και τον χρόνο εκφοράς (μονάδες 2).

Γ2β. Statim hostes fuga salutem petiverunt: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. (μονάδες 6).

Γ2γ. Scipio praesidium domesticorum in tecto conlocavit: να εξαρτηθεί η πρόταση από τη φράση Scriptor dicit. (μονάδες 4). Μονάδες 15

2009 (Ημερησίων)

(25)Cum omnes recentem esse dixissent, «Atqui ante tertium diem» inquit «scitote decerptam esse Carthagine. Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis. Mementote rem publicam in extreme discrimine quondam fuisse!» Statimque sumptum est Punicum bellum tertium, quo Carthago deleta est.

(…)

(46)Nec magis vituperandus est proditor patriae quam proditor communis utilitatis, aut communis salutis desertor propter suam utilitatem et salutem. Ex quo fit, ut laudandus is sit, qui pro re publica cadat, quod decet cariorem nobis esse patriam quam nosmet ipsos.

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα Μονάδες 40

1.α. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: diem: την αφαιρετική ενικού muris: την αιτιατική πληθυντικού opibus: την ονομαστική πληθυντικού urbis: τη γενική πληθυντικού communis salutis: την αφαιρετική ενικού (μονάδες 2) Μονάδες 6

1.β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω αντωνυμίες: quae: την αιτιατική ενικού αριθμού στο ουδέτερο γένος neminem: τη γενική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος vos ipsi: τη δοτική πληθυντικού της συνεκφοράς (μονάδες 2) is: την αιτιατική πληθυντικού στο θηλυκό γένος Μονάδες 5

1.γ. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται από τα παρακάτω επίθετα και επιρρήματα: prope: τον συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος extremo: τον θετικό βαθμό του επιθέτου στο ίδιο γένος, στην ίδια πτώση, στον ίδιο αριθμό magis: τον υπερθετικό βαθμό του επιρρήματος cariorem: τη γενική πληθυντικού του υπερθετικού βαθμού στο ίδιο γένος Μονάδες 4

2.α. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: dixissent: το δεύτερο ενικό πρόσωπο στην προστακτική ενεστώτα στην ίδια φωνή decerptam esse: το απαρέμφατο μέλλοντα στην ίδια φωνή cavete: την αιτιατική του σουπίνου tutamini: τη γενική του γερουνδίου nolite: το δεύτερο ενικό πρόσωπο στην υποτακτική παρατατικού fit: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο στην υποτακτική παρατατικού cadat: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο στην οριστική παρακειμένου στην ίδια φωνή esse: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του συντελεσμένου μέλλοντα Μονάδες 8

2.β. habemus: να γίνει χρονική αντικατάσταση στην υποτακτική, στο πρόσωπο και στη φωνή που βρίσκεται Μονάδες 5 sumptum est: να γραφούν τα απαρέμφατα ενεστώτα και παρακειμένου στην ενεργητική φωνή Μονάδες 2

3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων: ante diem, decerptam esse, Carthagine, opibus, vobis, Punicum, utilitatis, cariorem, esse (τελευταία σειρά δεύτερου αποσπάσματος). Μονάδες 9

3.β. ut laudandus is sit (nobis): Να αντικατασταθεί η δευτερεύουσα πρόταση από την ισοδύναμη εκφορά debeo + απαρέμφατο. Μονάδες 4

3.γ. quam nosmet ipsos: Να γράψετε τον β' όρο σύγκρισης με τον άλλο τρόπο. Μονάδες 2

4.α. Cum omnes recentem esse dixissent: Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε την έγκλιση (μονάδα 1) και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδα 1). Να ξαναγράψετε την πρόταση, αντικαθιστώντας τον cum με τον ubi (μονάδες 2). Μονάδες 6

qui pro re publica cadat: Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της (μονάδες 2). Μονάδες 3

4.β. Opibus urbis nolite confidere: Να δηλωθεί η απαγόρευση με τον άλλο τρόπο. Μονάδες 2

4.γ. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite: Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, αφού τον εξαρτήσετε από το Cato monet eos (μετατρέποντας την κύρια πρόταση σε δευτερεύουσα). Μονάδες 4

2009 (Εσπερινών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο:Μονάδες 40

(31)Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum praefuit. Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent. Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est: «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat».

(...)

(42)Qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo confirmaverunt; quorum auctoritatem secuti multi, non solum improbi verum etiam imperiti, si in hunc animadvertissem, crudeliter et regie id factum esse dicerent.

1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: nobili genere: την ονομαστική και τη γενική του πληθυντικού αριθμού. his verbis: τη γενική και την αιτιατική του ενικού αριθμού. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: consul: την ονομαστική του πληθυντικού αριθμού. exercitui: τη γενική του ενικού αριθμού. pugna: τη γενική του πληθυντικού αριθμού. virtute: τη δοτική του ενικού αριθμού. spem: την αφαιρετική του ενικού αριθμού. quorum: τη δοτική του πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος. id: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: praefuit: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα. edixit: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή. abstinerent: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. cernatur: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ίδια φωνή. confirmaverunt: το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή. Μονάδες 10

β. credendo: να γράψετε το απαρέμφατο του ενεστώτα, το απαρέμφατο του παρακειμένου στην ενεργητική φωνή και τα τρία γένη του γερουνδιακού στην ονομαστική του ενικού αριθμού. Μονάδες 5

3.α. Να χαρακτηρίσετε πλήρως τη συντακτική λειτουργία των παρακάτω όρων: genere, castra, a duce, Catilinae, mollibus, crudeliter. Μονάδες 12

β. Qui coniurationem confirmaverunt: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 3

4.α.cum aliquando castris abiretut singularis proelii eventu cernatur. Να αναγνωρίσετε το είδος των παραπάνω προτάσεων (μονάδες 2), τον τρόπο εισαγωγής τους (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς τους (μονάδες 4). Μονάδες 8

β. Bello Latino T. Manlius consul exercitui Romanorum praefuit: να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των όρων της παραπάνω πρότασης.Μονάδες 7

2009 (Επαναληπτικές Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(29)Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit. Audita salutatione Caesar dixit: «Domi satis salutationum talium audio». Tum venit corvo in mentem verborum domini sui: «Oleum et operam perdidi». Ad haec verba Augustus risit emitque avem tanti, quanti nullam adhuc emerat.

(...)

(43)Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique»? Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur; nisi filium haberem, libera in libera patria mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futura sum: at contra hos, si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet.

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: mentem: την αιτιατική πληθυντικού. domini: την κλητική ενικού. conspectu: τη δοτική ενικού. penates: τη δοτική πληθυντικού. moenia: τη γενική πληθυντικού. coniunx: την αφαιρετική ενικού.Μονάδες 6

β. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω αντωνυμίες: sui: την αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος. haec: τη δοτική πληθυντικού στο θηλυκό γένος. tibi: την αφαιρετική ενικού. nihil: τη δοτική ενικού. illa: τη γενική ενικού στο ίδιο γένος. Μονάδες 5

γ. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται στα παρακάτω επίθετα και επιρρήματα: minaci: τον υπερθετικό βαθμό του επιθέτου, στην ίδια πτώση, στον ίδιο αριθμό και στο ίδιο γένος. diu: τον συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος. miserrima: τον θετικό βαθμό του επιρρήματος. longa: τον συγκριτικό βαθμό του επιθέτου, στην αιτιατική ενικού του ουδετέρου γένους. Μονάδες 4

2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: α. dixit: τη γενική του γερουνδίου. perdidi: το β΄ ενικό οριστικής παρακειμένου στην ενεργητική φωνή. risit: την αφαιρετική του σουπίνου. perveneras: το β΄ πληθυντικό υποτακτικής παρατατικού στην ενεργητική φωνή. fuit: το γ΄ πληθυντικό προστακτικής μέλλοντα. peperissem: το γ΄ ενικό οριστικής ενεστώτα στην ενεργητική φωνή. mortua essem: το α΄ ενικό υποτακτικής ενεστώτα. possum: το α΄ πληθυντικό οριστικής παρατατικού. Μονάδες 8

β. οppugnaretur: να γίνει χρονική αντικατάσταση στη φωνή που βρίσκεται. Μονάδες 4

γ. pati: να γραφούν α) η μετοχή ενεστώτα, β) το απαρέμφατο μέλλοντα (με υποκείμενο τη λέξη mater) και γ) η ονομαστική ενικού του γερουνδιακού στο θηλυκό γένος. Μονάδες 3

3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:

cupidus, salutationum, tanti, animo, tibi (το δεύτερο κατά σειρά), mei, pati, diu. Μονάδες 8

β. domi: να αναγνωριστεί συντακτικά ο τύπος (μονάδα 1) και να τον μετατρέψετε έτσι, ώστε να δηλώνει την κίνηση σε τόπο (μονάδες 2). Μονάδες 3

γ. sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 4

4.α. audita salutatione: να μετατραπεί η χρονική μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση η οποία να εισάγεται με τον ιστορικό-διηγηματικό cum. Μονάδες 3

β. Domi satis salutationum talium audio: να μετατραπεί ο ευθύς λόγος σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση Caesar dixit. Μονάδες 4

γ. at contra ... manet: να γράψετε την υπόθεση και την απόδοση του υποθετικού λόγου (μονάδες 2) και να τον αναγνωρίσετε (μονάδες 2)⁻ να τον μετατρέψετε σε υποθετικό λόγο που να δηλώνει το αντίθετο του πραγματικού για το παρελθόν (μονάδες 4). Μονάδες 8

2009 (Επαναληπτικές Εσπερινών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: Μονάδες 40

(21)Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Quod illic appensum civitati nomen dedit: nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est.

(...)

(44)Haec est tyrannorum vita, in qua nulla fides, nulla caritas, nulla fiducia benevolentiae stabilis esse potest: tyrannis omnia semper suspecta atque sollicita sunt; nullus locus amicitiae eis est. Nescio enim quis possit diligere eum, quem metuat, aut eum, a quo se metui putet. Coluntur tamen simulatione dumtaxat ad tempus.

1. α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: hoc factum: τη δοτική και αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. nulla fides: τη γενική και αφαιρετική του ενικού αριθμού. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: qui: τη δοτική του πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος. praedam: τη δοτική του ενικού αριθμού. civitati: την ονομαστική του ενικού αριθμού. nomen: τη γενική του πληθυντικού αριθμού. stabilis: την αφαιρετική του ενικού αριθμού του συγκριτικού βαθμού στο ίδιο γένος. locus: την αφαιρετική του πληθυντικού αριθμού. tempus: την κλητική του πληθυντικού αριθμού. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: recepit: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. dicitur: το ίδιο πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ίδια φωνή. potest: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου. metuat: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή. putet: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή. Μονάδες 10

β. dedit: να γράψετε το απαρέμφατο του παρακειμένου στην ενεργητική φωνή και το γερούνδιο σε όλες τις πτώσεις. Μονάδες 5

3.α. Να χαρακτηρίσετε πλήρως τη συντακτική λειτουργία των παρακάτω όρων: dictator, civitati, tyrannorum, esse, locus, a quo. Μονάδες 12

β. Camillus aurum recepit: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 3

4.α. quis possit diligere eum: να αναγνωρίσετε το είδος της παραπάνω πρότασης (μονάδα 1), τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1), τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 2). Μονάδες 5

β. qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam: να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των όρων της παραπάνω πρότασης. Μονάδες 10

2009 (Ομογενών)

Α. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα: Μονάδες 40

(29)Id exemplum sutorem quendam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem. Diu operam frustra impendebat ; quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat «Oleum et operam perdidi». Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit. Audita salutatione Caesar dixit: «Domi satis salutationum talium audio».

(...)

(36)Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, ut eo uteretur, vultum risu solvit et protinus dixit: « Supervacaneae, ne dicam ineptae, legationis ministri, narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem; et mementote me nec acie vinci nec pecunia corrumpi posse».

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: id exemplum: τη γενική πληθυντικού. parem salutationem: την γενική ενικού. magnum pondus: την αφαιρετική ενικού. Μονάδες 6

1.β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: operam: την αφαιρετική ενικού. avis: τη δοτική πληθυντικού. risu: την αιτιατική πληθυντικού. me: τη δοτική ενικού στο ίδιο πρόσωπο. acie: την ονομαστική πληθυντικού. Μονάδες 5

1.γ. Να γράψετε τους αντίστοιχους τύπους των άλλων βαθμών στο ίδιο γένος, αριθμό και πτώση: cupidus, magnum Μονάδες 4

2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: incitavit: το γ΄ ενικό πρόσωπο του Μέλλοντα της οριστικής και το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του Ενεστώτα της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται. respondebat: το α΄ ενικό πρόσωπο του Υπερσυντελίκου της οριστικής και υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται. dicere: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του Ενεστώτα της οριστικής και το β΄ ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της προστακτικής στη φωνή που βρίσκεται. audio: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο του Παρατατικού της οριστικής και της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται. posse: το γ΄ ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της οριστικής και υποτακτικής. Μονάδες 10

2.β. uteretur: να γράψετε το απαρέμφατο Ενεστώτα, την αιτιατική του σουπίνου και την αφαιρετική του γερουνδίου (μονάδες 3). imperare: να γράψετε τη μετοχή του Ενεστώτα στην ονομαστική του ενικού του αρσενικού γένους και το γερουνδιακό στην ονομαστική ενικού του αρσενικού γένους (μονάδες 2). Μονάδες 5

3.α. ut eo uteretur: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να δικαιολογήσετε την έγκλιση (μονάδες 2) και τον χρόνο του ρήματος (μονάδες 2). Μονάδες 5

3.β. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: frustra, dicere, salutationum, eo, locupletem. Μονάδες 10

4.α. narrate: να μετατρέψετε την προτροπή σε απαγόρευση και με τους δύο τρόπους. Μονάδες 4

4.β. id exemplum sutorem quendam incitavit: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 5

4.γ. cum magnum pondus auri publice missum attulissent: να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των όρων της παραπάνω πρότασης. Μονάδες 6

2008 (Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(32)Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam. Colendo et cogitando homines excellentes animum et mentem meam conformabam. Sic enim −laudem et honestatem solum expetendo, omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi esse ducendo− me pro salute vestra in tot ac tantas dimicationes obicere potui.

(…)

(40)Solus Quintus Mucius Scaevola augur de hac re interrogatus sententiam dicere noluit. Quin etiam cum Sulla minitans ei instaret, dixit is Sullae: «Licet mihi ostendas agmina militum, quibus curiam circumsedisti; licet mortem miniteris, numquam tamen ego hostem iudicabo Marium…».

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τον ίδιο τύπο των παρακάτω λέξεων στον άλλο αριθμό: mihi, corporis, pericula, augur, hac, agmina, militum. Μονάδες 7

β. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: bene: τη γενική ενικού του επιθέτου στο αρσενικό γένος στον συγκριτικό και στον υπερθετικό βαθμό. excellentes: τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθμούς. omnes cruciatus: την αφαιρετική ενικού. tantas dimicationes: την αφαιρετική πληθυντικού.Μονάδες 8

2.α. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: proponebam: την αφαιρετική του σουπίνου. colendo: το γ' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή. conformabam: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής μέλλοντα στην παθητική φωνή. obicere: το απαρέμφατο μέλλοντα στην παθητική φωνή. potui: το β' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής παρατατικού. noluit: το β' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής ενεστώτα. instaret: τον ίδιο τύπο στην υποτακτική παρακειμένου στην ίδια φωνή. circumsedisti: το β' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής ενεστώτα στην παθητική φωνή. Μονάδες 8

β. gerendi: να γράψετε τις μετοχές όλων των χρόνων στην ονομαστική ενικού του αρσενικού γένους στην ίδια φωνή. miniteris: να γράψετε το γ' πληθυντικό πρόσωπο στην υποτακτική όλων των χρόνων.Μονάδες 7

3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: colendo, excellentes, mortis, parvi, obicere, solus, augur, Sullae, quibus, hostem. Μονάδες 10

β. licet mortem miniteris: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης, τον συντακτικό ρόλο, τον τρόπο εισαγωγής και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς. Μονάδες 5

4.α. administrandi rem publicam: να γίνει η γερουνδιακή έλξη και να διευκρινίσετε αν η έλξη είναι υποχρεωτική ή όχι. Μονάδες 6

β. Solus Scaevola augur de hac re interrogatus sententiam dicere noluit: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, αφού τον εξαρτήσετε από το: Cicero dixit... Μονάδες 6

γ. quas ego mihi proponebam: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 3

2008 (Εσπερινών)

(28)Postea Plato quidam Sardianus, cum eum fugitivum esse ex Aesopi litteris cognovisset, hominem comprehendit et in custodiam Ephesi tradidit. Tu hominem investiga, quaeso, summaque diligentia vel Romam mitte vel Epheso rediens tecum deduc. Noli spectare quanti homo sit. Parvi enim preti est, qui tam nihili est. Sed, propter servi scelus et audaciam, tanto dolore Aesopus est adfectus, ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi.

(...)

(34)Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt, is fores reserari eosque intromitti iussit. Praedones postes ianuae tamquam sanctum templum venerati sunt et cupide Scipionis dextram osculati sunt. Cum ante vestibulum dona posuissent, quae homines deis immortalibus consecrare solent, domum reverterunt.

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: Μονάδες 40

1. α. Να γράψετε τις πτώσεις που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: tanto dolore: τη γενική και την αιτιατική του ενικού αριθμού. deis immortalibus: την ονομαστική του ενικού και την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: eum: την αφαιρετική του ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος. hominem: τη δοτική του πληθυντικού αριθμού. scelus: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. audaciam: τη δοτική του ενικού αριθμού. postes: τη γενική του πληθυντικού αριθμού. templum: την αφαιρετική του πληθυντικού αριθμού. quae: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού στο θηλυκό γένος. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: cognovisset: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή. sit: το β' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου. spectare: το γ' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. iussit: το α' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. posuissent: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού στην ίδια φωνή. Μονάδες 10

β. consecrare: να γράψετε όλες τις πτώσεις του γερουνδίου και το απαρέμφατο του παρακειμένου της ενεργητικής φωνής. Μονάδες 5

3.α. Να χαρακτηρίσετε πλήρως τη συντακτική λειτουργία των παρακάτω όρων: in custodiam, diligentia, Scipionis, dona, immortalibus. Μονάδες 10

β. Noli spectare: να εκφράσετε την απαγόρευση με διαφορετικό τρόπο. Μονάδες 5

4.α. quanti homo sit / ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi. Να αναγνωρίσετε το είδος των παραπάνω προτάσεων (μονάδες 2), τον τρόπο εισαγωγής τους (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς τους (μονάδες 4). Μονάδες 8

β. ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi: να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των όρων της παραπάνω πρότασης. Μονάδες 7

2008 (Επαναληπτικές Ημερησίων)

(21)Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Quod illic appensum civitati nomen dedit: nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est.

(...)

(42)Nonnulli sunt in hoc ordine, qui aut ea, quae imminent, non videant, aut ea, quae vident, dissimulent: qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo confirmaverunt.

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:Μονάδες 40

1.α. Να γράψετε τον ίδιο τύπο των παρακάτω λέξεων στον άλλο αριθμό: praedam, quibus, omne, ea, mollibus. Μονάδες 5

β. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: diu: τον συγκριτικό βαθμό. aequo iure: την αιτιατική του ίδιου αριθμού. absens: τη γενική πληθυντικού του ίδιου γένους. nonnulli: την αιτιατική πληθυντικού του θηλυκού γένους. hoc ordine: τη γενική πληθυντικού. spem: την κλητική ενικού. coniurationem: τη δοτική ενικού. nascentem: την αιτιατική πληθυντικού του αρσενικού γένους. Μονάδες 10

2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: α. fuerat: το γ' πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντελίκου. abeuntes: τη δοτική γερουνδίου. factus est: το β' πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα. recepit: το β' πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή.  ensatum est: το γ' ενικό υποτακτικής παρατατικού στην ίδια φωνή. videant: το γ' πληθυντικό οριστικής μέλλοντα στην παθητική φωνή. dissimulent: το β' ενικό οριστικής μέλλοντα στην ίδια φωνή. aluerunt: το β' ενικό υποτακτικής παρακειμένου στην ίδια φωνή. Μονάδες 8

β. appensum: το απαρέμφατο μέλλοντα της ίδιας φωνής. interemptis: την ονομαστική ενικού και πληθυντικού στο ουδέτερο γένος του γερουνδιακού. dedit: την ονομαστική ενικού στο θηλυκό γένος των μετοχών ενεστώτα και μέλλοντα. nascentem: τους τύπους του σουπίνου. Μονάδες 7

3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων: in exilio, iure, absens, divisam, dictator, post hoc factum, Catilinae, sententiis, credendo. Μονάδες 10

β. Quod illic appensum ... dedit: Να μετατρέψετε την ενεργητική σε παθητική σύνταξη. Μονάδες 5

4.α. videant, vident: Να γράψετε τις προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα ρήματα (μονάδες 4), να αναγνωρίσετε το είδος, τον τρόπο εισαγωγής και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς (μονάδες 8). Μονάδες 12

β. is Gallos secutus est: Nα μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, αφού τον εξαρτήσετε από το: Servius dicit... Μονάδες 3

2008 (Ομογενών)

(30)Hic vero, iudices, et fuit in Asia et viro fortissimo, patri suo, magno adiumento in periculis, solacio in laboribus, gratulationi in victoria fuit. Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit.

(...)

(38)Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiale petit filiae sororis, ipsa fecit omen. Nam in sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito audiretur. Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: «ego libenter tibi mea sede cedo».

Α. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα: Μονάδες

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: patri suo: τη γενική πληθυντικού. magno adiumento: την ονομαστική πληθυντικού. omen nuptiale: την αφαιρετική ενικού. longa mora: τη δοτική ενικού. Μονάδες 8

1.β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω: hic: την ονομαστική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος. iudices: την αφαιρετική ενικού. periculis: την αιτιατική πληθυντικού. ipsa: τη γενική ενικού στο ίδιο γένος. nocte: την κλητική ενικού. puellae: τη γενική πληθυντικού. sede: τη δοτική πληθυντικού. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω debemus: το α' ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται. vidit: το α' πληθυντικό πρόσωπο του Μέλλοντα της οριστικής στη φωνή που βρίσκεται. vixit: το γ' ενικό πρόσωπο του Υπερσυντελίκου της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται. fecit: το γ' πληθυντικό πρόσωπο του Παρατατικού της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται. audiretur: το α' ενικό πρόσωπο του Παρατατικού της οριστικής στη φωνή που βρίσκεται. rogavit: το β' πληθυντικό πρόσωπο του Ενεστώτα της υποτακτικής στην παθητική φωνή. cederet: το β' ενικό πρόσωπο Παρακειμένου της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται. dixit: το β' ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της προστακτικής στη φωνή που βρίσκεται. Μονάδες 8

2.β. laudare: να γράψετε το απαρέμφατο Παρακειμένου της ίδιας φωνής, την αφαιρετική του σουπίνου και τη μετοχή ενεστώτα του αρσενικού γένους στην ονομαστική πτώση του ενικού αριθμού στην ίδια φωνή (μονάδες 3).

standi: να γράψετε τα απαρέμφατα του Ενεστώτα και Παρακειμένου της ενεργητικής φωνής και τα απαρέμφατα Ενεστώτα και Μέλλοντα της παθητικής φωνής (μονάδες 4). Μονάδες 7

3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων ή φράσεων: patri, suspicionem, nocte, cum filia, aliqua. Μονάδες 10

3.β. quod Asiam vidit: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), το συντακτικό ρόλο της (μονάδες 2) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση (μονάδες 2). Μονάδες 5

4.α. Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus: να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου (μονάδες 2) και να αναφέρετε την εισαγωγή και την εκφορά υπόθεσης και απόδοσης (μονάδες 3). Μονάδες 5

4.β. Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο της προηγούμενης παρατήρησης (4.α.), έτσι ώστε να φανερώνει υπόθεση δυνατή ή πιθανή. Μονάδες 5

4.γ. ego tibi mea sede cedo: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 5

2007(Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(27)Tum Pacuvius dixit sonora quidem esse et grandia quae scripsisset, sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora. «Ita est» inquit Accius «ut dicis; neque id me sane paenitet; meliora enim fore spero, quae deinceps scribam. Nam quod in pomis est, idem esse aiunt in ingeniis: quae dura et acerba nascuntur, post fiunt mitia et iucunda; sed quae gignuntur statim vieta et mollia, non matura mox fiunt sed putria».

(…)

(28)Aesopi nostri Licinus servus tibi notus Romā Athenas fugit. Is Athenis apud Patronem Epicureum paucos menses pro libero fuit, inde in Asiam abiit. Postea Plato quidam Sardianus, cum eum fugitivum esse ex Aesopi litteris cognovisset, hominem comprehendit et in custodiam Ephesi tradidit.

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: quod: αιτιατική ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος pomis: αιτιατική πληθυντικού αριθμού idem: αιτιατική ενικού αριθμού στο θηλυκό γένος nostri: ίδια πτώση στον άλλο αριθμό, στο ίδιο γένος servus: αφαιρετική πληθυντικού αριθμού tibi: αφαιρετική ενικού αριθμού τρίτου προσώπου menses: γενική πληθυντικού αριθμού litteris: ονομαστική πτώση στον ίδιο αριθμό hominem: κλητική πτώση ενικού και γενική πληθυντικού αριθμού. Μονάδες 10

β. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω επίθετα: meliora: το αντίστοιχο επίρρημα στους τρεις βαθμούς matura: τον ίδιο τύπο στους άλλους βαθμούς libero: την αιτιατική και αφαιρετική ενικού στο ουδέτερο γένος συγκριτικού και υπερθετικού βαθμού. Μονάδες 5

2.α. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: dixit: αφαιρετική γερουνδίου esse: β' πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής του μέλλοντα scripsisset: το ίδιο πρόσωπο στην υποτακτική του μέλλοντα της ίδιας φωνής (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) videri: απαρέμφατο του μέλλοντα στην ίδια φωνή fugit: β' πληθυντικό πρόσωπο στην υποτακτική του παρατατικού και στην προστακτική ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται cognovisset: ονομαστική πτώση ενικού αριθμού αρσενικού γένους του γερουνδιακού comprehendit: απαρέμφατο του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή tradidit: γ' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα παθητικής φωνής. Μονάδες 9

β. nascuntur: Να γράψετε όλες τις μετοχές του ρήματος στην ονομαστική πτώση του ενικού αριθμού αρσενικού γένους. abiit: Να γράψετε το ίδιο πρόσωπο στην υποτακτική ενεστώτα, παρατατικού και μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο). Μονάδες 6

3.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης. Μονάδες 7 id: είναι ... στο ... me: είναι ... στο ... fore: είναι ... στο ... servus: είναι ... στο ... Romā: είναι ... στο ... menses: είναι ... στο ... fugitivum: είναι ... στο ...

β.quae scripsissetcum eum fugitivum ... cognovisset: Να αναγνωρίσετε το είδος των παραπάνω προτάσεων (μονάδες 2), τον τρόπο εισαγωγής τους (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο εκφοράς τους (μονάδες 4). Μονάδες 8

4.α. Plato quidam Sardianus hominem comprehendit: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 5

β. Licinus servus Athenas fugit et in Asiam abiit: Να μετατρέψετε τις παραπάνω προτάσεις σε πλάγιο λόγο, αφού τις εξαρτήσετε από τη φράση Cicero dixit. Μονάδες 6

γ. Tu hominem tradidisti: Να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους. Μονάδες 4

2007 (Εσπερινών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο:Μονάδες 40

Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est, sed aliquod flagitium ac dedecus aut in Asia susceptum aut ex Asia deportatum. Μeruisse vero stipendia in eo bello virtutis fuit.

(...)

Quin, homo inepte, taces, ut consequaris, quod vis? Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antiqui, sed sic loquere, ut viri aetatis nostrae; atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoria et in pectore.

1. α. Να γράψετε τις πτώσεις που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: homo inepte: τη γενική και την αφαιρετική του ενικού αριθμού. viri antiqui: τη δοτική και την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: rem: τη γενική του ενικού αριθμού. memoria: τη δοτική του ενικού αριθμού. nomini: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. flagitium: την αφαιρετική του ενικού αριθμού. eo: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος. tibi: τη γενική του ενικού αριθμού στο ίδιο πρόσωπο. aetatis: την αιτιατική του ενικού αριθμού. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: habet: το β' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή. laudare: το γ' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή. vixit: το απαρέμφατο του ενεστώτα στην ίδια φωνή. taces: το β' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ίδια φωνή. dicis: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην παθητική φωνή. Μονάδες 10

β. vidit: να γράψετε όλες τις πτώσεις του γερουνδίου και την αιτιατική του σουπίνου. Μονάδες 5

3.α. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους παρακάτω όρους: Murenae, gloria, ex Asia, placere, a C. Caesare. Μονάδες 10

β. quod a C. Caesare scriptum est: Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική. Μονάδες 5

4.α. Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Να αναγνωρίσετε όλες τις προτάσεις του παραπάνω αποσπάσματος (μονάδες 2), να αιτιολογήσετε την έγκλιση των δευτερευουσών προτάσεων (μονάδες 3) και να χαρακτηρίσετε τον υποθετικό λόγο (μονάδες 2). Μονάδες 7

β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση συμπληρώνοντας τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως η συντακτική λειτουργία των εξής λέξεων του κειμένου: suspicionem: είναι...στο...luxuriae: είναι...στο...antiquitatem: είναι...στο...nostrae: είναι...στο...Μονάδες 8

2007 (Επαναληπτικές Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(37) Sed tantus furor omnes invaserat, ut pugnare cuperent, etsi ego clamabam nihil esse bello civili miserius. Omnia sunt misera in bellis civilibus, sed nihil miserius quam ipsa victoria: ea victores ferociores impotentioresque reddit, ut, etiamsi natura tales non sint, necessitate esse cogantur. Bellorum enim civilium exitus tales sunt semper, ut non solum ea fiant, quae velit victor, sed etiam ut victor obsequatur iis, quorum auxilio victoria parta sit.

(...)

(48) Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in sommo sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti. Cum cerva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset, admiratio magna orta est.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: nihil: γενική ενικού αριθμού exitus: γενική πληθυντικού αριθμού tales: ίδια πτώση στον ίδιο αριθμό στο ουδέτερο γένος victor: αφαιρετική ενικού αριθμού diei: ίδια πτώση στον άλλο αριθμό amicis: κλητική ενικού αριθμού se: ίδια πτώση στο β' πρόσωπο στον ίδιο αριθμό admiratio magna: δοτική ενικού αριθμού. Μονάδες 9

β. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω επίθετα: ferociores: το αντίστοιχο επίρρημα στους τρεις βαθμούς impotentiores: την αφαιρετική του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος του θετικού βαθμού magna: την αιτιατική και αφαιρετική ενικού αριθμού ουδετέρου γένους του συγκριτικού βαθμού. Μονάδες 6

2.α. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: invaserat: α' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα στην ίδια φωνή cuperent: τον ίδιο τύπο στην προστακτική μέλλοντα στην ίδια φωνή reddit: απαρέμφατο μέλλοντα στην ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) cogantur: β' ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής fiant: τον ίδιο τύπο στον υπερσυντέλικο στην ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) velit: β' ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα obsequatur: αφαιρετική του σουπίνου parta sit: την ονομαστική ενικού αριθμού της μετοχής μέλλοντα στο αρσενικό γένος admissis: β' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής υπερσυντελίκου της ενεργητικής φωνής. Μονάδες 9

β. dixit: να κλίνετε την προστακτική ενεστώτα ενεργητικής φωνής orta est: να γράψετε τα απαρέμφατα όλων των χρόνων (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο). Μονάδες 6

3.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης. pugnare: είναι ...στο ... misera: είναι ...στο ... necessitate: είναι ...στο ... bellorum: είναι ...στο ... iis: είναι ...στο ... cervam: είναι ...στο ... a servo: είναι ...στο ... Sertorii: είναι ...στο ... magna: είναι ...στο ...Μονάδες 9

β. Sertorius dixit eis visum in somno sibi esse cervam ad se reverti: Nα μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. Μονάδες 6

4. α.ut pugnare cuperentcum cerva ... introrupisset: Να αναγνωρίσετε το είδος των παραπάνω προτάσεων (μονάδες 2), τον τρόπο εισαγωγής τους (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο εκφοράς τους (μονάδες 4). Μονάδες 8

β. Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis ...: Να αντικαταστήσετε την αφαιρετική απόλυτη με πρόταση εισαγόμενη με τον ιστορικό cum. Μονάδες 4

γ. nihil esse bello civili miserius: Να διατυπώσετε το β' όρο σύγκρισης με διαφορετικό τρόπο. Μονάδες 3

2007 (Ομογενών)

Α. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα: Μονάδες 40

(37) In eum locum res deducta est, ut, nisi qui deus vel casus aliqui subvenerit, salvi esse nequeamus. Equidem, ut veni ad urbem, non destiti omnia et sentire et dicere et facere, quae ad concordiam pertinerent; sed tantus furor omnes invaserat, ut pugnare cuperent, etsi ego clamabam nihil esse bello civili miserius. Omnia sunt misera in bellis civilibus, sed nihil miserius quam ipsa victoria.

(...)

(40)Quin etiam cum Sulla minitans ei instaret, dixit is Sullae: «Licet mihi ostendas agmina militum, quibus curiam circumsedisti; licet mortem miniteris, numquam tamen ego hostem iudicabo Marium. Etsi senex et corpore infirmo sum, semper tamen meminero urbem Romam et Italiam a Mario conservatam esse.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: eum locum: τη γενική πληθυντικού. tantus furor: τη δοτική πληθυντικού. bellis civilibus: την ονομαστική πληθυντικού. Μονάδες 6

1.β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: deus: την αιτιατική πληθυντικού. urbem: τη γενική πληθυντικού. omnia: την αφαιρετική ενικού στο ίδιο γένος. quae: τη δοτική ενικού στο αρσενικό γένος. militum: τη γενική ενικού. Μονάδες 5

1.γ. Να γράψετε τους αντίστοιχους τύπους των άλλων βαθμών στο ίδιο γένος, αριθμό και πτώση. miserius (quam), infirmo Μονάδες 4

2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω: deducta est: το β' ενικό πρόσωπο του Μέλλοντα της Oριστικής και το α' πληθυντικό πρόσωπο του Παρατατικού της Yποτακτικής στην ίδια φωνή. veni: το γ' ενικό πρόσωπο του Παρατατικού της Oριστικής και το β' ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της Προστακτικής στην ίδια φωνή. pertinerent: το β' πληθυντικό πρόσωπο του Παρακειμένου της Yποτακτικής και το γ' ενικό πρόσωπο του Συντελεσμένου Μέλλοντα στην ίδια φωνή. dixit: το β' ενικό πρόσωπο του Μέλλοντα της Oριστικής και το γ' πληθυντικό πρόσωπο του Ενεστώτα της Yποτακτικής στην ίδια φωνή. judicabo: το α' πληθυντικό πρόσωπο του Υπερσυντέλικου της Υποτακτικής και το γ' ενικό πρόσωπο του Μέλλοντα της Προστακτικής στην ίδια φωνή. Μονάδες 10

2.β. pugnare: να γράψετε τη μετοχή Ενεστώτα του ουδετέρου γένους στην αιτιατική πτώση του ενικού αριθμού και το απαρέμφατο του Μέλλοντα της Παθητικής φωνής. (μονάδες 2) conservatam esse: να γράψετε τη γενική του γερουνδίου, την αιτιατική του σουπίνου και το απαρέμφατο του Παρακειμένου της Ενεργητικής φωνής (μονάδες 3). Μονάδες 5

3.α. ut pugnare cuperent: Να αναγνωρίσετε το είδος της παραπάνω πρότασης (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση (μονάδες 2) και το χρόνο του ρήματος (μονάδες 2). Μονάδες 5

3.β. numquam tamen ego hostem judicabo Marium: Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης και να γράψετε τις λέξεις, στις οποίες αναφέρονται. Μονάδες 10

4.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης.Μονάδες 8

res: είναι ...........στο .........

esse: είναι ...........στο ..........

ad concordiam: είναι ...........στο ..........

tantus: είναι ...........στο ..........

4.β. (sed) tantus furor omnes invaserat: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 3

4.γ. sed nihil (est) miserius quam ipsa victoria: Στην παραπάνω πρόταση να βρείτε τον α' και β' όρο της σύγκρισης (μονάδα 1), να εκφέρετε με τον άλλο τρόπο το β' όρο (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς (μονάδα 1). Μονάδες 4

2006 (Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(44)Tyrannis omnia semper suspecta atque sollicita sunt; nullus locus amicitiae eis est. Nescio enim quis possit diligere eum, quem metuat, aut eum, a quo se metui putet. Coluntur tamen simulatione dumtaxat ad tempus. Quodsi forte, ut fit plerumque, ceciderunt, tum intellegitur, quam fuerint inopes amicorum. Hoc est quod Tarquinium dixisse ferunt exulantem: «Tum intellexi, quos fidos amicos habuissem, quos infidos, cum iam neutris gratiam referre poteram».

(...)

(49)Porcia, Bruti uxor, cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset, cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit eoque velut forte elapso se vulneravit. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit, quod tonsoris praeripuisset officium.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά και επίθετα: tyrannis: την ίδια πτώση του άλλου αριθμού / omnia: αιτιατική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος / tempus: αιτιατική πληθυντικού αριθμού / simulatione: δοτική ενικού αριθμού / inopes: γενική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος / uxor: αφαιρετική πληθυντικού αριθμού / viri: κλητική ενικού αριθμού / ancillarum: αφαιρετική πληθυντικού αριθμού / officium: γενική πληθυντικού αριθμού. Μονάδες 9

β. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω αντωνυμίες: quis: τον ίδιο τύπο στο ουδέτερο γένος, hoc: δοτική ενικού και αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος, neutris: γενική ενικού στο ίδιο γένος, sui: τον ίδιο τύπο του β' προσώπου, eam: αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος. Μονάδες 6

2.α. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: possit: γ' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα, coluntur: β' ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου της ενεργητικής φωνής, fit: γ' ενικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού, ceciderunt: α' πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα της ίδιας φωνής, intellegitur: απαρέμφατο μέλλοντα της ίδιας φωνής, dixisse: τον ίδιο τύπο της παθητικής φωνής (να ληφθεί υπόψη το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου), habuissem: β' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα της ίδιας φωνής, interficiendo: β'ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα της ενεργητικής φωνής, cognovisset: αφαιρετική σουπίνου, vulneravit: γενική γερουνδίου, venit: μετοχή ενεστώτα στην αιτιατική ενικού αριθμού του αρσενικού γένους. Μονάδες 11

β. ferunt: Να γράψετε το β' ενικό και β' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής και προστακτικής ενεστώτα της ίδιας φωνής. Μονάδες 4

3.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης. sollicita: είναι ... στο ... a quo: είναι ... στο ... Tarquinium: είναι ... στο ... referre: είναι ... στο ... uxor: είναι ... στο ... ancillarum: είναι ... στο ... in cubiculum: είναι ... στο ... Μονάδες 7

β. Porcia cultellum tonsorium unguium resecandorum causa poposcit: Να δηλώσετε τον προσδιορισμό του σκοπού με τελική πρόταση (μονάδες 3), σουπίνο (μονάδες 2) και ad+αιτιατική γερουνδιακού (μονάδες 3). Μονάδες 8

4.α. quam fuerint inopes amicorum / quod tonsoris praeripuisset officium: Να αναγνωρίσετε το είδος των παραπάνω προτάσεων (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο του ρήματος της καθεμιάς (μονάδες 4). Μονάδες 6 β. Quodsi forte ceciderunt, tum intellegitur: Να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου και να τον διατυπώσετε έτσι, ώστε να εκφράζει υπόθεση αντίθετη του πραγματικού για το παρόν. Μονάδες 6 γ. Nullus locus amicitiae eis est: Να ξαναγράψετε την πρόταση, αφού την εξαρτήσετε από τη φράση Cicero dicit. Μονάδες 3

2006 (Εσπερινών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: Μονάδες 40

(32) Quam multas imagines fortissimorum virorum–non solum ad intuendum, verum etiam ad imitandum–scriptores et Graeci et Latini nobis reliquerunt! Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam. Colendo et cogitando homines excellentes animum et mentem meam conformabam.

(...)

(36) Samnitium divitias contempsit et Samnites paupertatem eius mirati sunt. Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, ut eo uteretur, vultum risu solvit et protinus dixit: «Supervacaneae, ne dicam ineptae, legationis ministri, narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem; et mementote me nec acie vinci nec pecunia corrumpi posse».

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τις πτώσεις που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: multas imagines: τη γενική και τη δοτική του πληθυντικού αριθμού. magnum pondus: την αιτιατική και την αφαιρετική του πληθυντικού αριθμού. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: fortissimorum: τη γενική του πληθυντικού αριθμού του ίδιου γένους στον θετικό βαθμό. rem: τη δοτική του πληθυντικού αριθμού. homines: την ονομαστική του ενικού αριθμού. mentem: την αφαιρετική του ενικού αριθμού. vultum: τη γενική του ενικού αριθμού. ipsum: τη γενική του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος. me: την ονομαστική του πληθυντικού αριθμού στο ίδιο πρόσωπο. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: reliquerunt: το β' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή. proponebam: το α' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή. conformabam: το απαρέμφατο του παρακειμένου στην ίδια φωνή. dixit: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην παθητική φωνή. posse: το β' ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού. Μονάδες 10

β. narrate: να γράψετε όλες τις πτώσεις του γερουνδίου και την αφαιρετική του σουπίνου. Μονάδες 5

3.α. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους παρακάτω όρους: mihi, cogitando, divitias, eius, risu. Μονάδες 10

β. scriptores multas imagines nobis reliquerunt: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 5

4.α. Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, ut eo uteretur, vultum risu solvit et protinus dixit: Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις του παραπάνω αποσπάσματος και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς τους. Μονάδες 12

β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση συμπληρώνοντας τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως η συντακτική λειτουργία των εξής λέξεων του κειμένου: Samnitium: είναι...στο ... magnum: είναι...στο ... locupletibus: είναι...στο ...Μονάδες 3

2006 (Επαναληπτικές Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(34) Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse. Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt, is fores reserari eosque intromitti iussit. Praedones postes ianuae tamquam sanctum templum venerati sunt et cupide Scipionis dextram osculati sunt. Cum ante vestibulum dona posuissent, quae homines deis immortalibus consecrare solent, domum reverterunt.

(...)

(43) Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem? Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit ? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit ?

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: quod: αιτιατική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος incredibile: ονομαστική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος haec: την ίδια πτώση του άλλου αριθμού στο ίδιο γένος homines: ονομαστική ενικού αριθμού deis immortalibus: αφαιρετική ενικού αριθμού hostem: γενική πληθυντικού αριθμού castris tuis: αιτιατική του ίδιου αριθμού. Μονάδες 9

β. sanctum, cupide, infelix: Nα γράψετε τους αντίστοιχους τύπους των άλλων βαθμών. Μονάδες 6

2.α. venerati sunt: Nα γράψετε τα απαρέμφατα όλων των χρόνων (για τους περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου). Μονάδες 4

β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: animadverterunt: γ' ενικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα της παθητικής φωνής venisse: α' πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού της ίδιας φωνής rettulerunt: γ' πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής μέλλοντα της ίδιας φωνής intromitti: τον ίδιο τύπο του μέλλοντα της ίδιας φωνής iussit: β' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού της ίδιας φωνής solent: γ' πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής υπερσυντελίκου (να ληφθεί υπόψη το γένος του υποκειμένου) posuissent: γ' ενικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα της παθητικής φωνής traxit: β' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου της παθητικής φωνής (να ληφθεί υπόψη το γένος του υποκειμένου) viderem: γ' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής υπερσυντελίκου της ίδιας φωνής potuisti: β' ενικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού genuit: το γερουνδιακό στην ονομαστική ενικού αριθμού του ουδετέρου γένους. Μονάδες 11

3.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης. voce: είναι ...στο ... se: είναι ...στο ... Scipionis: είναι ...στο ... deis: είναι ...στο ... captiva: είναι ...στο ... in castris: είναι ...στο ... populari: είναι ...στο ... Μονάδες 7

β. Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt: Nα μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 4

γ. (Praedones), cum ante vestibulum dona posuissent, domum reverterunt: Να ξαναγράψετε την περίοδο, αφού μετατρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση σε αφαιρετική απόλυτη. Μονάδες 4

4. α.Quod ut praedones animadverteruntUt primum exsulem deinde hostem te viderem: Να αναγνωρίσετε το είδος των παραπάνω προτάσεων (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο του ρήματος της καθεμιάς (μονάδες 4). Μονάδες 6

β. Num ad hostem veni [...]?: Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της.

Μονάδες 4

γ. Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit?: Να μεταφέρετε την περίοδο στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση από τη φράση: Mater filium interrogavit ... Μονάδες 5

2006 (Επαναληπτικές Εσπερινών)

(24)Accipe nunc quid postea Nasica fecerit. Paucis post diebus cum Ennius ad Nasicam venisset et eum a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat. Tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur: «Quid?» inquit «Ego non cognosco vocem tuam?» Visne scire quid Nasica responderit? «Homo es impudens».

(...)

(37)In eum locum res deducta est, ut, nisi qui deus vel casus aliqui subvenerit, salvi esse nequeamus. Equidem, ut veni ad urbem, non destiti omnia et sentire et dicere et facere, quae ad concordiam pertinerent; sed tantus furor omnes invaserat, ut pugnare cuperent, etsi ego clamabam nihil esse bello civili miserius.

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

1.α. Να γράψετε τις πτώσεις που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: vocem tuam: τη γενική και τη δοτική του πληθυντικού αριθμού. bello civili: την αιτιατική και την αφαιρετική του πληθυντικού αριθμού. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: diebus: την αφαιρετική του ενικού αριθμού. ego: την ονομαστική του πληθυντικού αριθμού στο ίδιο πρόσωπο. impudens: τη γενική του πληθυντικού αριθμού. deus: τη δοτική του ενικού αριθμού. urbem: την αφαιρετική του πληθυντικού αριθμού. quae: τη γενική του πληθυντικού αριθμού στο θηλυκό γένος. miserius: την ίδια πτώση του ίδιου γένους, του ίδιου αριθμού στον υπερθετικό βαθμό. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα στη φωνή που βρίσκονται: venisset: το β' ενικό πρόσωπο της οριστικής του ίδιου χρόνου. exclamavit: το α' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού. mentiebatur: το β' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα. cognosco: το σουπίνο στην αιτιατική πτώση. sentire: το απαρέμφατο του παρακειμένου. Μονάδες 10

β. clamabam: Να κλίνετε την προστακτική του ενεστώτα και του μέλλοντα της παθητικής φωνής. Μονάδες 5

3.α. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους παρακάτω όρους: quid, a ianua, aperte, casus, nihil. Μονάδες 10

β. exclamavit Nasica se domi non esse: Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. Μονάδες 5

4.α. Equidem, ut veni ad urbem, non destiti omnia et sentire et dicere et facere, quae ad concordiam pertinerent; Να αναγνωρίσετε τις προτάσεις του αποσπάσματος και να αιτιολογήσετε το χρόνο και την έγκλιση εκφοράς της τελευταίας πρότασης (quae ad concordiam pertinerent;). Μονάδες 12

β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση συμπληρώνοντας τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως η συντακτική λειτουργία των εξής λέξεων του κειμένου: se: είναι ... στο ... homo: είναι ... στο ... tantus: είναι ... στο ... Μονάδες 3

2006 (Ομογενών)

Α. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα: Μονάδες 40

Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine ostendensque patribus «Interrogo vos» inquit «quando hanc ficum decerptam esse putetis ex arbore». Cum omnes recentem esse dixissent, «Atqui ante tertium diem» inquit «scitote decerptam esse Carthagine. Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini patriam...».

(...)

Cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse, Sertorius eum iussit tacere; praeterea praecepit ut eam postero die repente in eum locum emitteret, in quo ipse cum amicis futurus esset. Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in somno sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: Μονάδες 6

postero die: τη δοτική πληθυντικού.

eum locum: την αιτιατική πληθυντικού.

cubiculum suum: την ονομαστική πληθυντικού.

1.β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: Μονάδες 9

praecocem: την αφαιρετική ενικού.

patribus: τη γενική πληθυντικού.

vos: τη δοτική ενικού στο α' πρόσωπο.

hanc: την ονομαστική πληθυντικού στο ίδιο γένος.

omnes: την αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος.

recentem: την ονομαστική ενικού στο θηλυκό γένος.

hostem: τη δοτική πληθυντικού.

ipse: την αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος.

quae: τη γενική ενικού στο ίδιο γένος.

2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω: Μονάδες 10

putetis: το α' πληθυντικό πρόσωπο του Παρατατικού της υποτακτικής και το β' ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της προστακτικής στην ίδια φωνή.

scitote: το γ' ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της οριστικής και το β' ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της υποτακτικής στην ίδια φωνή.

tacere: το β' ενικό πρόσωπο του Παρακειμένου της οριστικής και το γ' πληθυντικό πρόσωπο του Ενεστώτα της υποτακτικής στην ίδια φωνή.

praecepit: το β' πληθυντικό πρόσωπο του Παρατατικού της υποτακτικής και το α' ενικό πρόσωπο του Υπερσυντελίκου της υποτακτικής στην ίδια φωνή.

emitteret: το α' ενικό πρόσωπο του Μέλλοντα της οριστικής και το γ' πληθυντικό πρόσωπο του Ενεστώτα της υποτακτικής στην παθητική φωνή.

2.β. iussit: να γράψετε τη μετοχή Ενεστώτα του αρσενικού γένους στην ονομαστική πτώση του ενικού αριθμού και το απαρέμφατο του Μέλλοντα της παθητικής φωνής. Μονάδες 5

visum esse: να γράψετε τη γενική του γερουνδίου, την αφαιρετική του σουπίνου και το απαρέμφατο του Παρακειμένου της ενεργητικής φωνής.

3.α. Cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse: Μονάδες 5

Να αναγνωρίσετε το είδος της παραπάνω πρότασης (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση (μονάδες 2) και το χρόνο του ρήματος (μονάδες 2).

3.β. «quando hanc ficum decerptam esse putetis...»: Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης. Μονάδες 10

4.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης. Μονάδες 8

patribus: είναι .............. στο ..........

recentem: είναι .............. στο ..........

aliquis: είναι .............. στο ..........

tacere: είναι .............. στο ..........

4.β. Cavete periculum: Να αποδώσετε την προστακτική cavete με απαγόρευση και με τους δύο τρόπους. Μονάδες 4

4.γ. admissis amicis: Να χαρακτηρίσετε το συντακτικό φαινόμενο. Μονάδες 3

2005 (Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιο σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(41)Νοn Sicanorum aut Pelasgorum, qui primi coluisse Italiam dicuntur, sed aetatis suae verbis utebantur. Tu autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris, sermone abhinc multis annis iam obsoletο uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas. Quin, homo inepte, taces, ut consequaris, quod vis? Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antiqui.

(47)Hac re audita Augustus voluit filiam deterrere quominus id faceret. Eo consilio aliquando repente intervenit oppressitque ornatrices. Etsi super vestem earum deprehendit canos, tamen Augustus dissimulavit eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donec induxit mentionem aetatis. Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: aetatis: ονομαστική πληθυντικού αριθμού / suae: τον ίδιο τύπο του α' προσώπου / tu: την ίδια πτώση του άλλου αριθμού / matre: γενική πληθυντικού αριθμού / neminem: γενική ενικού αριθμού / homo inepte: την ίδια πτώση πληθυντικού αριθμού / consilio: αφαιρετική πληθυντικού αριθμού / vestem: αφαιρετική ενικού αριθμού / aliis sermonibus: αιτιατική ενικού αριθμού / tempus: ονομαστική πληθυντικού αριθμού. Μονάδες 12

β. multis, bona, antiqui: Να γράψετε τους αντίστοιχους τύπους των άλλων βαθμών. Μονάδες 3

2.α. loquaris: Να γράψετε τα απαρέμφατα όλων των χρόνων (για τους περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο). Μονάδες 4

β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: scire: β' ενικό πρόσωπο προστακτικής του ίδιου χρόνου / placere: γ' ενικό πρόσωπο υποτακτικής υπερσυντελίκου της ίδιας φωνής / sit: β' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου / faceret: γενική γερουνδίου / intervenit: α' ενικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού / oppressit: α' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα της ίδιας φωνής / vidisse: απαρέμφατο μέλλοντα παθητικής φωνής / extraxit: αφαιρετική του σουπίνου / induxit: γ' πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής μέλλοντα της παθητικής φωνής / interrogavit: γ' ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα παθητικής φωνής / mallet: τον ίδιο τύπο του ενεστώτα. Μονάδες 11

3.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιο σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης. primi: είναι ... στο... / sermone: είναι ... στο... / antiquitatem: είναι ... στο... / viri: είναι ... στο... / esse: είναι ... στο... Μονάδες 5

β. Sic vive: Να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται η απαγόρευση και με τους δυο τρόπους. Μονάδες 4

γ. Quin taces, ut consequaris, quod vis? Να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση από τις φράσεις: Philosophus hominem interrogat ... και Philosophus hominem interrogavit ... Μονάδες 6

4.α. • Proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris / • Utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva: Να αναγνωρίσετε το είδος και το συντακτικό ρόλο των δυο παραπάνω προτάσεων και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο του ρήματος της καθεμιάς. Μονάδες 8

β.coluisse: Να χαρακτηρίσετε συντακτικά το απαρέμφατο (Μονάδες 2), να γράψετε το υποκείμενο του (Μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την πτώση του υποκειμένου (Μονάδες 3). Μονάδες 7

2005 (Εσπερινών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο Μονάδες 40

(27) Cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset, ubi Pacuvius grandi iam aetate recesserat, devertit ad eum. Accius, qui multo minor natu erat, tragoediam suam, cui «Atreus» nomen est, ei desideranti legit. Tum Pacuvius dixit sonora quidem esse et grandia quae scripsisset, sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora.

(...)

(37) Omnia sunt misera in bellis civilibus, sed nihil miserius quam ipsa victoria: ea victores ferociores impotentioresque reddit, ut, etiamsi natura tales non sint, necessitate esse cogantur. Bellorum enim civilium exitus tales sunt semper, ut non solum ea fiant, quae velit victor, sed etiam ut victor obsequatur iis, quorum auxilio victoria parta sit.

1.α. grandi aetate, bellis civilibus: Να γράψετε τη γενική και την αιτιατική του ενικού αριθμού των παραπάνω συνεκφορών. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: urbe: τη γενική του πληθυντικού αριθμού. duriora: την αφαιρετική του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος και στον ίδιο βαθμό. misera: τον υπερθετικό βαθμό στην ίδια πτώση, γένος και αριθμό. ipsa: τη γενική του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος. exitus: τη δοτική του ενικού αριθμού. iis: την αιτιατική του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος. auxilio: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: venisset: το β΄ ενικό πρόσωπο του παρακειμένου στην ίδια έγκλιση και στην ίδια φωνή. legit: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. scripsisset: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή. sint: το γ΄ ενικό πρόσωπο του παρατατικού στην ίδια έγκλιση. cogantur: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. Μονάδες 10

β. desideranti: να γραφούν τα απαρέμφατα του ενεστώτα και του παρακειμένου στη φωνή που βρίσκεται. Μονάδες 2

γ. obsequatur: Να γραφεί το γερουνδιακό στην ονομαστική του ενικού αριθμού. Μονάδες 3

3.α. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους παρακάτω όρους: ad eum, suam, tum, misera, necessitate. Μονάδες 10

β. nihil miserius quam ipsa victoria: Να διατυπώσετε με διαφορετικό τρόπο τον β΄ όρο σύγκρισης. Μονάδες 5

4.α. Cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset, ubi Pacuvius grandi iam aetate recesserat, devertit ad eum. Να χωρίσετε το παραπάνω τμήμα του κειμένου σε προτάσεις, να αναγνωρίσετε το είδος τους και να αιτιολογήσετε την εκφορά τους (έγκλιση, χρόνος). Μονάδες 9

β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση συμπληρώνοντας τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως η συντακτική λειτουργία των εξής λέξεων του κειμένου: tragoediam: είναι ... στο ... ferociores: είναι ... στο ... civilium: είναι ... στο ... Μονάδες 6

2005 (Επαναληπτικές Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

Caesaris multum interfuit corvum emere; itaque viginti milibus sestertium eum emit. Id exemplum sutorem quendam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem. Diu operam frustra impendebat; quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat «Oleum et operam perdidi». Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit.

(...)

Tum cuidam ex equitibus Gallis persuadet ut ad Ciceronem epistulam deferat. Curat et providet ne, intercepta epistula, nostra consilia ab hostibus cognoscantur. Quam ob rem epistulam conscriptam Graecis litteris mittit. Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: parem salutationem: αφαιρετική ενικού αριθμού corvum: την ίδια πτώση του άλλου αριθμού milibus: ονομαστική και γενική του ίδιου αριθμού nostra consilia: την ίδια πτώση του άλλου αριθμού cuidam: γενική ενικού και πληθυντικού του ίδιου γένους Μονάδες 9

β. diu, multum, celeriter: Nα γράψετε τους αντίστοιχους τύπους των άλλων Μονάδες 6

2.α. cognoscantur: Nα γράψετε τα απαρέμφατα όλων των χρόνων της ίδιας φωνής (για τους περιφραστικούς τύπους να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο). Μονάδες 4

β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:

interfuit: απαρέμφατο του ίδιου χρόνου emere: ονομαστική πληθυντικού της μετοχής ενεστώτα στο αρσενικό γένος doceret: το ίδιο πρόσωπο της υποτακτικής μέλλοντα της ίδιας φωνής impendebat: γενική γερουνδίου solebat: α' ενικό πρόσωπο οριστικής υπερσυντελίκου didicit: α' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού της ίδιας φωνής dicere: β' ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα της ίδιας φωνής deferat: γ' ενικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού της ίδιας φωνής adire: β' πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα intercepta: β' ενικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού της ίδιας φωνής possit: γ' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα. Μονάδες 11

3.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης. Caesaris: είναι ...στο ... emere: είναι ...στο ... milibus: είναι ...στο ... frustra: είναι ...στο ... cupidus: είναι ...στο ... pecuniae: είναι ...στο ... Caesari: είναι ...στο ... cuidam: είναι ...στο ... Gallis: είναι ...στο ... se: είναι ...στο ... Μονάδες 10

β. ...ne, intercepta epistula, nostra consilia ab hostibus cognoscantur: Nα αναγνωρίσετε το είδος και το συντακτικό ρόλο της πρότασης αυτής και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της, την έγκλιση και το χρόνο του ρήματος Μονάδες 5

4.α. Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat: Να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο του ρήματος της υποθετικής πρότασης, να μεταφέρετε τον υποθετικό λόγο από τον πλάγιο λόγο σε ευθύ και να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου. Μονάδες 9

β. «Oleum et operam perdidi»: Να μεταφέρετε την πρόταση στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση από τη φράση: Sutor solebat dicere... Μονάδες 2

γ. sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 4

2005 (Επαναληπτικές Εσπερινών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: Μονάδες 40

Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit. Statim hostes fuga salutem petiverunt. Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit.

(...)

Hac re audita Augustus voluit filiam deterrere quominus id faceret. Eo consilio aliquando repente intervenit oppressitque ornatrices. Etsi super vestem earum deprehendit canos, tamen Augustus dissimulavit eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donec induxit mentionem aetatis.

1.α. hac re, eo consilio: Να γράψετε την ονομαστική του ενικού αριθμού και τη γενική του πληθυντικού αριθμού των παραπάνω συνεκφορών. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: viribus: την αιτιατική του ενικού αριθμού. fortior: τη γενική του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος στον θετικό βαθμό. fuga: τη δοτική του ενικού αριθμού. cuius: την αφαιρετική του πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος. Augustus: την κλητική του ενικού αριθμού. tempus: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. aetatis: την αφαιρετική του ενικού αριθμού. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: spoliavit: το β' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. faceret: το γ' ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού στην ίδια φωνή. intervenit: το α' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή. vidisse: το γ' ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην παθητική φωνή. induxit: το απαρέμφατο του παρακειμένου στην ίδια φωνή. Μονάδες 10

β. audita: να γράψετε όλες τις πτώσεις του γερουνδίου και το απαρέμφατο του ενεστώτα στην παθητική φωνή. Μονάδες 5

3.α. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους παρακάτω όρους: suis, in castra, morte, repente, earum, canos. Μονάδες 12

β. (adulescens) fortior hoste: Να διατυπώσετε με διαφορετικό τρόπο τον β' όρο σύγκρισης. Μονάδες 3

4.α. Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit. Να χωρίσετε το παραπάνω τμήμα του κειμένου σε προτάσεις, να αναγνωρίσετε το είδος τους και να αιτιολογήσετε την εκφορά τους (έγκλιση, χρόνος). Μονάδες 9

β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση συμπληρώνοντας τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως η συντακτική λειτουργία των εξής λέξεων του κειμένου: armis: είναι ... στο ... re: είναι ... στο ... deterrere: είναι ... στο ... Μονάδες 6

2005 (Ομογενών)

Α. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα: Μονάδες 40

(24)Cum P. Cornelius Nasica ad Ennium poetam venisset eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset eum domi non esse, Nasica sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus esse. Accipe nunc quid postea Nasica fecerit. Paucis post diebus cum Ennius ad Nasicam venisset et eum a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat.

(...)

(38)Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: «ego libenter tibi mea sede cedo». Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit. Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit, multum amavit; postea is puellam in matrimonium duxit.

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: ostio: την αιτιατική πληθυντικού. ancilla: την αφαιρετική πληθυντικού. illum: τη γενική ενικού. diebus: τη γενική πληθυντικού. eum: τη δοτική ενικού. loco: την αιτιατική ενικού. tibi: την ίδια πτώση στον πληθυντικό αριθμό. sede: τη γενική πληθυντικού.

hoc: την ονομαστική πληθυντικού στο γένος που βρίσκεται.Μονάδες 9

1.β. paucis, longa, multum: να γράψετε τους αντίστοιχους τύπους των άλλων βαθμών. Μονάδες 6

2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: dixisset: το α' ενικό πρόσωπο του Μέλλοντα της οριστικής και το β' ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της προστακτικής στη φωνή που βρίσκεται. accipe: το γ' πληθυντικό πρόσωπο του Ενεστώτα της οριστικής και το β' ενικό πρόσωπο του Παρατατικού της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται. rogavit: το γ' πληθυντικό πρόσωπο του Ενεστώτα και του Παρατατικού της υποτακτικής στην παθητική φωνή. cederet: το β' πληθυντικό πρόσωπο του Παρακειμένου της οριστικής και το α' πληθυντικό πρόσωπο του Υπερσυντελίκου της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται. vixit: το β' ενικό πρόσωπο του Ενεστώτα της οριστικής και το γ' πληθυντικό πρόσωπο του Συντελεσμένου Μέλλοντα της οριστικής στη φωνή που βρίσκεται.Μονάδες 10

2.β. fecerit: να γράψετε τα απαρέμφατα όλων των χρόνων στη φωνή που βρίσκεται το ρήμα. sensit: να γράψετε την αιτιατική του σουπίνου και τη γενική του γερουνδίου. Μονάδες 5

3.α. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παρακάτω πρότασης: ... exclamavit Nasica se domi non esse. Μονάδες 10

3.β. ut sibi paulisper loco cederet: να αναγνωρίσετε το είδος και το συντακτικό ρόλο της παραπάνω πρότασης. Μονάδες 5

4.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης. poetam: είναι ..............στο .............. domini: είναι ................στο .............. illum: είναι ...............στο ............... longa: είναι ...............στο ............... puellae: είναι ................στο .............. res: είναι ...............στο ..............Μονάδες 12

4.β. Puella rogavit materteram: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 3

2004 (Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:

Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est, sed aliquod flagitium ac dedecus aut in Asia susceptum aut ex Asia deportatum. Meruisse vero stipendia in eo bello virtutis fuit; patre imperatore libentissime meruisse pietatis fuit.

(...)

Cerva alba eximiae pulchritudinis Sertorio a Lusitano quodam dono data erat. Sertorius omnibus persuasit cervam, instinctam numine Dianae, conloqui secum et docere, quae utilia factu essent. Si quid durius ei videbatur, quod imperandum militibus esset, a cerva sese monitum esse praedicabat. Ea cerva quodam die fugit et perisse credita est. Μονάδες 40

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: quam rem: ονομαστική πληθυντικού αριθμού aliquod dedecus: δοτική ενικού αριθμού eo bello: αιτιατική πληθυντικού αριθμού patre imperatore: γενική πληθυντικού αριθμού eximiae pulchritudinis: αφαιρετική ενικού αριθμού quodam die: αιτιατική ενικού αριθμού. Μονάδες 12

β. libentissime, utilia, durius: να γράψετε τους αντίστοιχους τύπους των άλλων βαθμών. Μονάδες 3

2.α. perisse: να γράψετε τα τρία πρόσωπα του πληθυντικού αριθμού της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα / την ονομαστική και γενική ενικού και πληθυντικού αριθμού της μετοχής ενεστώτα του ουδέτερου γένους. Μονάδες 5

β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: obiecerunt: β' ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα της παθητικής φωνής constituta est: γ' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα της ίδιας φωνής meruisse: τον ίδιο τύπο του ενεστώτα της ίδιας φωνής data erat: α' πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα της ίδιας φωνής persuasit: το ίδιο πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού της ίδιας φωνής conloqui: τον ίδιο τύπο του μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) docere: γ' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα της ίδιας φωνής factu: β' πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα της παθητικής φωνής fugit: β' ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα credita est: απαρέμφατο μέλλοντα της ίδιας φωνής. Μονάδες 10

3.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης. Asiae: είναι ... στο ... Murenae: είναι ... στο ... generi: είναι ... στο ... dono: είναι ... στο ... factu: είναι ... στο ... sese: είναι ... στο ... Μονάδες 6

β. quae utilia factu essent: Να αναγνωρίσετε το είδος και το συντακτικό ρόλο της παραπάνω δευτερεύουσας πρότασης (μονάδες 3) να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της σύμφωνα με την ακολουθία των χρόνων (μονάδες 4) να τη μετατρέψετε στον ευθύ λόγο (μονάδες 2) Μονάδες 9

4.α. Si quid durius…praedicabat: Nα αναγνωριστεί το είδος του υποθετικού λόγου και να γραφεί έτσι, ώστε να εκφράζει υπόθεση αντίθετη του πραγματικού για το παρόν καθώς και υπόθεση δυνατή ή πιθανή. Μονάδες 9

β. quod imperandum militibus esset: Να αντικαταστήσετε τον τύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας με τον αντίστοιχο τύπο του debeo + απαρέμφατο (μετατροπή παθητικής σύνταξης σε ενεργητική) Μονάδες 6

2004 (Εσπερινών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: Μονάδες 40

Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore. Gallus, periculum veritus, constituit ut tragulam mitteret. Haec casu ad turrim adhaesit et tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Ciceronem defertur. Ille epistulam perlegit militesque adhortatur ut salutem sperent.

(...)

Porcia, Bruti uxor, cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset, cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit eoque velut forte elapso se vulneravit. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit, quod tonsoris praeripuisset officium.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. quodam milite, cultellum tonsorium: Να γράψετε την ονομαστική του ενικού αριθμού και την αφαιρετική του πληθυντικού αριθμού των παραπάνω συνεκφορών. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: celeriter: τον υπερθετικό βαθμό. haec: την αφαιρετική του ενικού αριθμού στο γένος που βρίσκεται. casu: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. die: τη δοτική του ενικού αριθμού. viri: την ονομαστική του ενικού αριθμού. elapso: τη γενική του πληθυντικού αριθμού στο θηλυκό γένος. Clamore: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: possit: το β' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού και του παρακειμένου. scribit: το α' ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα και το β' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται. vulneravit: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην παθητική φωνή και το β' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού επίσης στην παθητική φωνή. venit: το β' ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου και το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται. Μονάδες 8

β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα το γράμμα της Στήλης Β που αντιστοιχεί στον καθένα από αυτούς. Τρία στοιχεία της Στήλης Β περισσεύουν.Μονάδες 4

Στήλη Α

Στήλη Β

1. adfore α. Τρίτο ενικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού παθητικής φωνής
2. mitteret β. Τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής
3. sperent γ. Απαρέμφατο μέλλοντα
4. praeripuisset δ. Τρίτο πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής
  ε. Τρίτο ενικό πρόσωπο υποτακτικής υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής
  στ. Απαρέμφατο ενεστώτα
  ζ. Τρίτο ενικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού ενεργητικής φωνής

γ. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τοποθετήσετε στη σωστή θέση τους τύπους: adire, abiciat, defertur, cognovisset, poposcit, vocatus.Μονάδες 3

 

Οριστική

Υποτακτική

Απαρέμφατο

Μετοχή

Ενεστώτας

       

Παρακείμενος

       

Υπερσυντέλικος

       

3.α. Porcia cultellum tonsorium poposcit: Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης. Μονάδες 4

β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση συμπληρώνοντας τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως η συντακτική λειτουργία των εξής λέξεων του κειμένου: periculum: είναι ... . στο ... tragulam: είναι ... . στο ... quodam: είναι ... . στο ... uxor: είναι ... . στο ... Μονάδες 8

γ. de interficiendo Caesare: Να χαρακτηρίσετε το παραπάνω συντακτικό φαινόμενο. Μονάδες 3

4.α. ut tragulam mitteret: Να αναγνωρίσετε την παραπάνω πρόταση και να δικαιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς της. Μονάδες 5

β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις λέξεις της Στήλης Α και δίπλα στην καθεμιά το συντακτικό χαρακτηρισμό που της αντιστοιχεί από τη Στήλη Β, με βάση το κείμενο. Τρία στοιχεία της Στήλης Β περισσεύουν.Μονάδες 10

Στήλη Α

Στήλη Β

celeriter αφαιρετική του χρόνου
tertio υποκείμενο
salutem γενική υποκειμενική
ancillarum κατηγορούμενο
Brutus γενική αντικειμενική
  επιθετικός προσδιορισμός
  επιρρηματικός προσδιορισμός
  αντικείμενο

2004 (Επαναληπτικές Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: (Μονάδες 40)

(23)Aegrotabat Caecina Paetus, maritus Arriae, aegrotabat et filius. Filius mortuus est. Huic Arria funus ita paravit, ut ignoraretur a marito; quin immo cum illa cubiculum mariti intraverat, vivere filium simulabat, ac marito persaepe interroganti, quid ageret puer, respondebat: «Bene quievit, libenter cibum sumpsit».

(...)

(31)Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum praefuit. Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent. Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est. «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat».

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: (Μονάδες 9) filius: κλητική ενικού αριθμού / cibum: ονομαστική και δοτική πληθυντικού αριθμού / exercitui: αφαιρετική ενικού αριθμού και γενική πληθυντικού αριθμού / his: αιτιατική ενικού και πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος / miles: δοτική ενικού αριθμού και αφαιρετική πληθυντικού αριθμού.

β. bene, libenter, nobili: να γράψετε τους αντίστοιχους τύπους των άλλων βαθμών. (Μονάδες 6)

2.α. mortuus est: να γράψετε την υποτακτική στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό σε όλους τους χρόνους (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη το υποκείμενο). (Μονάδες 6)

β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: ignoraretur: απαρέμφατο μέλλοντα της ίδιας φωνής / vivere: β’ ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου / ageret: β’ πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα της ίδιας φωνής / quievit: γ’ ενικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα της ίδιας φωνής / natus: γ’ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα / praefuit: α’ πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής υπερσυντελίκου / abiret: το ίδιο πρόσωπο στην ίδια έγκλιση του ενεστώτα / abstinerent: αφαιρετική του σουπίνου / cernatur: απαρέμφατο παρακειμένου της ενεργητικής φωνής. (Μονάδες 9)

3.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης: (Μονάδες 9) maritus: είναι ...στο ... filium: είναι ... στο ... bello: είναι ... στο ... genere: είναι ... στο ... castris: είναι ... στο ... paulo: είναι ... στο ... eius: είναι ... στο ... proelii: είναι ... στο ... virtute: είναι ... στο ...

β. «(puer) bene quievit»: Να επαναδιατυπώσετε την πρόταση με εξάρτηση από τη φράση Arria marito respondebat. (Μονάδες 6)

4.α. Huic Arria funus ita paravit: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. (Μονάδες 6)

β. Να γράψετε τις προτάσεις των αποσπασμάτων που εισάγονται με το ut, να αναγνωρίσετε το είδος τους και να αιτιολογήσετε την εκφορά τους (χρόνο και έγκλιση). (Μονάδες 9)

2004 (Επαναληπτικές Εσπερινών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: Μονάδες 40

(21) Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt. Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit.

(...)

(41) Curius et Fabricius, antiquissimi viri, et his antiquiores Horatii plane ac dilucide cum suis locuti sunt; non Sicanorum aut Pelasgorum, qui primi coluisse Italiam dicuntur, sed aetatis suae verbis utebantur. Tu autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris, sermone abhinc multis annis iam obsoleto uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. aequo iure, sermone obsoleto: Να γράψετε τη γενική του ενικού αριθμού και την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού των παραπάνω συνεκφορών. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: flumen: τη γενική του ενικού αριθμού. his: την αιτιατική του ενικού αριθμού στο ουδέτερο γένος. antiquiores: την αφαιρετική του ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος στον ίδιο βαθμό. plane: τον υπερθετικό βαθμό. aetatis: την αφαιρετική του ενικού αριθμού. matre: τη γενική του πληθυντικού αριθμού. neminem: τη δοτική του ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: everterunt: το β' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στη φωνή που βρίσκεται. fuerat: το απαρέμφατο του ενεστώτα. dicuntur: το β' ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ενεργητική φωνή. vis: το β' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα. Μονάδες 8

β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα το γράμμα της Στήλης Β που αντιστοιχεί στον καθένα από αυτούς. Τρία στοιχεία της Στήλης Β περισσεύουν. Μονάδες 4

Στήλη Α

Στήλη Β

1. recepit α. Απαρέμφατο παρακειμένου ενεργητικής φωνής
2. locuti sunt β. Τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου
3. coluisse γ. Τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα παθητικής φωνής
4. intellegere δ. Απαρέμφατο ενεστώτα ενεργητικής φωνής
  ε. Τρίτο ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής
  στ. Τρίτο ενικό πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα
  ζ. Τρίτο ενικό πρόσωπο οριστικής υπερσυντελίκου

γ. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τοποθετήσετε στη σωστή θέση τους τύπους: acceperunt, abeuntes, interemptis, utebantur, scire, dicas. Μονάδες 3

Οριστική

Υποτακτική

Απαρέμφατο

Μετοχή

Ενεστώτας

       

Παρατατικός

       

Παρακείμενος

       

3.α. Brenno duce: Να χαρακτηρίσετε το παραπάνω συντακτικό φαινόμενο. Μονάδες 3

β. Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam: Να αναλύσετε τη μετοχική φράση deletis legionibus στην αντίστοιχή της δευτερεύουσα πρόταση (cum ιστορικός/διηγηματικός + ρήμα). Μονάδες 4

γ. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση συμπληρώνοντας τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως η συντακτική λειτουργία των εξής λέξεων του κειμένου: is: είναι ... . στο ... Italiam: είναι ... . στο ... suae: είναι ... . στο ... sermone: είναι ... . στο ... Μονάδες 8

4.α. Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Να χωρίσετε το παραπάνω τμήμα του κειμένου σε προτάσεις (μονάδες 4) και να αναγνωρίσετε το είδος τους (μονάδες 4). Μονάδες 8

β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις λέξεις της Στήλης Α και δίπλα στην καθεμιά το συντακτικό χαρακτηρισμό που της αντιστοιχεί από τη Στήλη Β, με βάση το κείμενο. Τρία στοιχεία της Στήλης Β περισσεύουν. Μονάδες 7

Στήλη Α

Στήλη Β

absens επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
dictator υποκείμενο
iam γενική κτητική
viri κατηγορούμενο
his γενική της ιδιότητας
verbis εναντιωματική μετοχή
Evandri παράθεση
  αφαιρετική του χρόνου
  αντικείμενο
  β' όρος σύγκρισης

2004 (Ομογενών)

Α. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα: Μονάδες 40

Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt. Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit.

(...)

Porcia, Bruti uxor, cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset, cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit eoque velut forte elapso se vulneravit. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit, quod tonsoris praeripuisset officium.

Β. Παρατηρήσεις

1α. immensam pecuniam , aurum omne , cultellum tonsorium: Να γράψετε τις παραπάνω συνεκφορές στην ονομαστική και στη γενική του ενικού αριθμού. Μονάδες 6

1β. is, quibus: Να γράψετε τους παραπάνω τύπους στη δοτική του ενικού αριθμού και στην αιτιατική του πληθυντικού αριθμού στο γένος που βρίσκεται ο καθένας. Μονάδες 4

1γ. flumen, urbem, dictator, uxor, viri: Να γράψετε τους παραπάνω τύπους στην ονομαστική του πληθυντικού αριθμού. Μονάδες 5

2α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: everterunt: το γ' ενικό πρόσωπο της οριστικής του Ενεστώτα και το β' ενικό πρόσωπο της οριστικής του Μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται. acceperunt: το απαρέμφατο του Ενεστώτα και το απαρέμφατο του Παρακειμένου στη φωνή που βρίσκεται. fuerat: το α' ενικό πρόσωπο της οριστικής του Μέλλοντα και το β' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του Υπερσυντελίκου. vulneravit: το α' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του Ενεστώτα και το γ' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του Παρατατικού στη φωνή που βρίσκεται. venit: τη γενική και αφαιρετική του γερουνδίου. Μονάδες 10

2β. secutus est: να γράψετε τη μετοχή του Ενεστώτα, του Μέλλοντα και του Παρακειμένου στην αιτιατική ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος. praeripuisset: να κλιθεί η προστακτική του Ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται. Μονάδες 5

3. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις λέξεις της Στήλης Α και δίπλα στην καθεμιά το συντακτικό χαρακτηρισμό που της αντιστοιχεί από τη Στήλη Β, με βάση το κείμενο. Τρία στοιχεία της Στήλης Β περισσεύουν. Μονάδες 15

Στήλη Α

Στήλη Β

legionibus αφαιρετική του τρόπου
Veientanam αφαιρετική της ιδιότητας
iure υποκείμενο
absens κατηγορούμενο
officium αντικείμενο
  επεξήγηση
  εναντιωματική μετοχή
  επιθετικός προσδιορισμός

4α. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παρακάτω πρότασης: Porcia, Bruti uxor, cultellum tonsorium poposcit. Μονάδες 12

4β. Brenno duce: Να χαρακτηρίσετε το παραπάνω συντακτικό φαινόμενο. Μονάδες 3

2003 (Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(21)Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Quod illic appensum civitati nomen dedit: nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est.

(...)

(28)Tu hominem investiga, quaeso, summaque diligentia vel Romam mitte vel Epheso rediens tecum deduc. Nοli spectare quanti homo sit. Parvi enim preti est, qui tam nihili est. Sed, propter servi scelus et audaciam, tanto dolore Aesopus est adfectus, ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά: iure: τη δοτική και την αιτιατική ενικού αριθμού. civitati: τη γενική ενικού και την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού. hominem: την αφαιρετική ενικού και τη γενική πληθυντικού αριθμού. scelus: τη δοτική ενικού και την ονομαστική πληθυντικού αριθμού. recuperatio: την αιτιατική και την αφαιρετική ενικού αριθμού.Μονάδες 5

β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω αντωνυμίες: is: τη γενική ενικού και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού στο γένος που βρίσκεται. quibus: τη δοτική ενικού και την ονομαστική πληθυντικού αριθμού στο θηλυκό γένος. hoc: τη γενική ενικού και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού στο γένος που βρίσκεται.Μονάδες 6

γ. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να συμπληρώσετε στα κενά του τους τύπους που ζητούνται (να διατηρηθεί το γένος, ο αριθμός και η πτώση).Μονάδες 4

Θετικός

Συγκριτικός

Υπερθετικός

parvi

   

 

gratius

 

2.α. secutus est: Να γράψετε την υποτακτική στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό σε όλους τους χρόνους (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη το υποκείμενο). Μονάδες 5

 β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα:  recepit: το β' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στη φωνή που βρίσκεται. dedit: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. dicitur: το ίδιο πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται.  rediit: το α' ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού στην ίδια φωνή. investiga: την αφαιρετική πτώση του σουπίνου. mitte: τα απαρέμφατα ενεστώτα και μέλλοντα στην παθητική φωνή. deduc: το β' πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται. noli: το β' ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου. possit: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής υπερσυντελίκου. Μονάδες 10

3.α. dictator, is, civitati, Romam, Epheso, preti: Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τις παραπάνω λέξεις των κειμένων που σας δόθηκαν.Μονάδες 6

β. ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi: Να αναγνωρίσετε την παραπάνω δευτερεύουσα πρόταση και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της.Μονάδες 5

γ. Noli spectare: Να εκφράσετε την απαγόρευση με τον άλλο τρόπο. Μονάδες 4

4 α. Noli spectare quanti homo sit: Για τη δευτερεύουσα πρόταση αυτής της περιόδου να δηλώσετε το είδος της, να δικαιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς της και να τη μεταφέρετε στον ευθύ λόγο. Μονάδες 9

β. Tu hominem investiga: Να μετατρέψετε την πρόταση αυτή σε βουλητική εξαρτώμενη από τη φράση Cicero illum monebat (= ο Κικέρων συμβούλευε εκείνον).Μονάδες 6

2003 (Εσπερινών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: Μονάδες 40

(28)Aesopi nostri Licinus servus tibi notus Roma Athenas fugit. Is Athenis apud Patronem Epicureum paucos menses pro libero fuit, inde in Asiam abiit. Postea Plato quidam Sardianus, cum eum fugitivum esse ex Aesopi litteris cognovisset, hominem comprehendit et in custodiam Ephesi tradidit.

(...)

(43)Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem? Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique»?

Β. Παρατηρήσεις

1.α. paucos menses, infelix senecta, hanc terram, minaci animo: Να γράψετε τη γενική πτώση των παραπάνω συνεκφορών στον αριθμό που βρίσκεται καθεμιά από αυτές. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: eum: την ονομαστική του ενικού αριθμού στο ουδέτερο γένος. hominem: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού. castris: την ονομαστική του πληθυντικού αριθμού. longa, infesto: το συγκριτικό βαθμό στην πτώση, στον αριθμό και στο γένος που βρίσκεται κάθε λέξη. illa: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό στο γένος που βρίσκεται. mater: τη γενική του πληθυντικού αριθμού. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: fugit: το α' πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα και του μέλλοντα της οριστικής στη φωνή που βρίσκεται. veni: το β' ενικό πρόσωπο του παρατατικού και του υπερσυντελίκου της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται. tradidit: το β' πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα και του μέλλοντα της οριστικής στη φωνή που βρίσκεται. traxit: το γ' ενικό πρόσωπο του ενεστώτα και του παρατατικού της υποτακτικής στην παθητική φωνή. Μονάδες 12

β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τοποθετήσετε στη σωστή θέση τους τύπους: cognovisset, viderem, potuisti, populari, perveneras, sunt. Μονάδες 3

Οριστική

Υποτακτική

Απαρέμφατο

Ενεστώτας

     

Παρατατικός

     

Παρακείμενος

     

Υπερσυντέλικος

     

3.α Postea Plato quidam hominem comprehendit: Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης. Μονάδες 5

β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση συμπληρώνοντας τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως η συντακτική λειτουργία των εξής λέξεων του κειμένου: fugitivum: είναι ... . στο ... me: είναι ... . στο ... terram: είναι ... . στο ... ira: είναι ... . στο ... mei: είναι ... . στο ... Μονάδες 10

4. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις λέξεις της στήλης Α και δίπλα στην καθεμιά το συντακτικό χαρακτηρισμό που της αντιστοιχεί από τη στήλη Β, με βάση το κείμενο. Δύο στοιχεία της στήλης Β περισσεύουν. Μονάδες 15

Α

Β

nostri ειδικό απαρέμφατο
menses υποκείμενο
populari αιτιατική του χρόνου
quae κατηγορηματικός προσδιορισμός
primum τελικό απαρέμφατο
  επιθετικός προσδιορισμός
  επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου

2003 (Επαναληπτικές Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Μονάδες 40

(24)Paucis post diebus cum Ennius ad Nasicam venisset et eum a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat. Tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur: “Quid?” inquit “Ego non cognosco vocem tuam?” Visne scire quid Nasica responderit? “Homo es impudens. Ego cum te quaererem, ancillae tuae credidi te domi non esse; tu mihi ipsi non credis?”

(...)

(23)Scribonianus arma in Illyrico contra Claudium moverat; fuerat Paetus in partibus eius et, occiso Scriboniano, Romam trahebatur. Erat ascensurus navem; Arria milites orabat, ut simul imponeretur. Non impetravit: conduxit piscatoriam naviculam ingentemque navem secuta est.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά: diebus: την ονομαστική και γενική πληθυντικού αριθμού. vocem: την κλητική ενικού και την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού. homo: τη δοτική και αιτιατική ενικού αριθμού. partibus: τη γενική ενικού και τη γενική πληθυντικού αριθμού. milites: την ονομαστική και δοτική ενικού αριθμού. Μονάδες 5

β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω αντωνυμίες: tuam: τον ίδιο τύπο στο πρώτο και στο τρίτο πρόσωπο. quid: την ονομαστική ενικού αριθμού του αρσενικού γένους και τη γενική πληθυντικού αριθμού του θηλυκού γένους. ipsi: τη γενική και αιτιατική ενικού αριθμού του ουδετέρου γένους. Μονάδες 6

γ. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να συμπληρώσετε στα κενά του τους τύπους που ζητούνται (για το επίθετο να διατηρηθεί το γένος, ο αριθμός και η πτώση). Μονάδες 4

 

Θετικός

Συγκριτικός

Υπερθετικός

impudens      
aperte      

2.α. mentiebatur: Να γράψετε την ονομαστική ενικού αριθμού του αρσενικού γένους της μετοχής του ενεστώτα και το γερούνδιο. Μονάδες 5

β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: venisset: το β' ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται. quaereret: το α' ενικό πρόσωπο της οριστικής του τετελεσμένου μέλλοντα στην ίδια φωνή. exclamavit: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται. cognosco: την αιτιατική του σουπίνου. responderit: τον ίδιο τύπο στον υπερσυντέλικο της ίδιας φωνής. credis: το απαρέμφατο του παρακειμένου στη φωνή που βρίσκεται. moverat: την αφαιρετική του σουπίνου. trahebatur: το γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. imponeretur: το απαρέμφατο του μέλλοντα της ίδιας φωνής. conduxit: το β' ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται. Μονάδες 10

3.α. se, aperte, scire, mihi, Romam, piscatoriam: Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τις παραπάνω λέξεις των κειμένων που σας δόθηκαν. Μονάδες 6

β. Cum Ennius ad Nasicam venisset: Να αναγνωρίσετε την παραπάνω δευτερεύουσα πρόταση του κειμένου και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της. Μονάδες 5

γ. Ego non cognosco vocem tuam? Να μετατρέψετε τη σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 4

4.α. (Paetus), occiso Scriboniano, Romam trahebatur: Να μετατρέψετε τη μετοχή στην αντίστοιχή της δευτερεύουσα πρόταση (cum ιστορικός ή διηγηματικός + ρήμα). Μονάδες 5

β. Homo es impudens: Να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, αφού την εξαρτήσετε από τη φράση Nasica dixit. Μονάδες 10

2003 (Ομογενών)

Α. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο στη νέα ελληνική γλώσσα: Μονάδες 40

(34)Haec postquam domestici Scipiοni rettulerunt, is fores reserari eosque intromitti iussit. Praedones postes ianuae tamquam sanctum templum venerati sunt et cupide Scipionis dextram osculati sunt. Cum ante vestibulum dona posuissent, quae homines deis immortalibus consecrare solent, domum reverterunt.

(...)

(36)Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur, quo facilius divitias contemnere posset. Die quodam Samnitium legati ad eum venerunt. Ille se in scamno assidentem apud focum et ex ligneo catillo cenantem eis spectandum praebuit. Samnitium divitias contempsit et Samnites paupertatem eius mirati sunt.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. deis immortalibus, maxima frugalitate, ligneo catillo. Να γράψετε τις παραπάνω συνεκφορές στην ονομαστική του ενικού αριθμού. Μονάδες 6

1.β. sanctum: να γράψετε την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού στο συγκριτικό και στον υπερθετικό βαθμό, στο γένος που βρίσκεται. facilius: να γράψετε τους τρεις βαθμούς του αντίστοιχου επιθέτου στην αφαιρετική του ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος. Μονάδες 5

1.γ. quae, ille: να γράψετε τους τύπους στη γενική και στην αιτιατική του ενικού αριθμού στο γένος που βρίσκεται ο καθένας. Μονάδες 4

2.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: intromitti: το γ' ενικό πρόσωπο στην οριστική του Παρατατικού και του Μέλλοντα της ίδιας φωνής. iussit: το β' ενικό πρόσωπο στην υποτακτική του Ενεστώτα και του Παρακειμένου της ίδιας φωνής. consecrare: τους δύο τύπους του σουπίνου. posset: το απαρέμφατο του Ενεστώτα και του Παρακειμένου. venerunt: το γ' πληθυντικό πρόσωπο στην οριστική του Ενεστώτα και του Υπερσυντελίκου. Μονάδες 10

2.β. utebatur: να γράψετε τη μετοχή του Ενεστώτα, του Μέλλοντα και του Παρακειμένου στην αιτιατική ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος. praebuit: να κλιθεί η προστακτική του Ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται. Μονάδες 5

3. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις λέξεις της Στήλης Α και δίπλα στην καθεμιά το συντακτικό χαρακτηρισμό που της αντιστοιχεί από τη Στήλη Β με βάση το κείμενο. Τρία στοιχεία της Στήλης Β περισσεύουν. Μονάδες 15

Στήλη Α

Στήλη Β

fores γενική κτητική
sanctum εμπρόθετος προσδιορισμός χρόνου
Scipionis υποκείμενο
ante vestibulum γενική διαιρετική
paupertatem επιθετικός προσδιορισμός
  εμπρόθετος προσδιορισμός τόπου
  αντικείμενο
  κατηγορηματικός προσδιορισμός

4. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παρακάτω πρότασης: Die quodam Samnitium legati ad eum venerunt. Μονάδες 15

2002 (Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: [Μονάδες 40]

(37)Omnia sunt misera in bellis civilibus, sed nihil miserius quam ipsa victoria: ea victores ferociores impotentioresque reddit, ut, etiamsi natura tales non sint, necessitate esse cogantur. Bellorum enim civilium exitus tales sunt semper, ut non solum ea fiant, quae velit victor, sed etiam ut victor obsequatur iis, quorum auxilio victoria parta sit.

(...)

(32)Pleni omnes sunt libri, plenae sapientium voces, plena exemplorum vetustas; quae iacerent in tenebris omnia, nisi litterarum lumen accederet. Quam multas imagines fortissimorum virorum -non solum ad intuendum, verum etiam ad imitandum- scriptores et Graeci et Latini nobis reliquerunt!

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά: Μονάδες 5

exitus: την αφαιρετική ενικού αριθμού και τη γενική πληθυντικού αριθμού

auxilio: την αιτιατική ενικού αριθμού και τη γενική πληθυντικού αριθμού

libri: την ονομαστική και την αφαιρετική ενικού αριθμού

lumen: τη γενική ενικού αριθμού και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού

imagines: την κλητική ενικού αριθμού και τη δοτική πληθυντικού αριθμού.

β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω αντωνυμίες: Μονάδες 5

nihil: τη γενική ενικού αριθμού

ipsa: την ονομαστική ενικού αριθμού στο ουδέτερο γένος

tales: τη γενική ενικού αριθμού στο ουδέτερο γένος

quorum: την αιτιατική ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος

nobis: τη δοτική ενικού αριθμού στο τρίτο πρόσωπο.

γ. misera, ferociores: Να γράψετε τους άλλους δύο βαθμούς των επιθέτων (να διατηρηθούν η πτώση, το γένος και ο αριθμός τους) και τους τρεις βαθμούς των αντιστοίχων επιρρημάτων.Μονάδες 5

2. α. fiant: Να κλίνετε το ρήμα στην προστακτική του ενεστώτα και να γράψετε τα τρία γένη του γερουνδιακού στην ονομαστική του ενικού αριθμού. Μονάδες 5

β. obsequatur: Να γράψετε την ίδια έγκλιση στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό σε όλους τους χρόνους (να λάβετε υπόψη το υποκείμενο).Μονάδες 5

γ. Στα παρακάτω ρήματα να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:Μονάδες 5

 reddit: το β' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα και του παρακειμένου στη φωνή που βρίσκεται.

cogantur: το απαρέμφατο του ενεστώτα και το απαρέμφατο του μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται.

velit: το γ' ενικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα και του μέλλοντα.

iacerent: το α' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα και του παρακειμένου στη φωνή που βρίσκεται.

reliquerunt: το β' ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού και του υπερσυντελίκου στη φωνή που βρίσκεται.

3. α. quae iacerent in tenebris omnia, nisi litterarum lumen accederet: Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο έτσι, ώστε να εκφράζει υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα στο παρελθόν.Μονάδες 5

 β. ut necessitate esse cogantur:  Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της.Μονάδες 5

 γ. nihil miserius quam ipsa victoria: Να διατυπώσετε με διαφορετικό τρόπο το β' όρο της σύγκρισης.Μονάδες 5

4. α. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους παρακάτω όρους:civilibus, ferociores, exitus, auxilio, ad imitandum, nobis. Μονάδες 6

β. Bellorum enim civilium exitus tales sunt semper, ut non solum ea fiant, quae velit victor: Να επαναδιατυπώσετε τις παραπάνω προτάσεις, αφού τις εξαρτήσετε από το: Cicero dixit. Μονάδες 9

2002 (Εσπερινών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: Μονάδες 40

(22)Amemus patriam, pareamus senatui, consulamus bonis; praesentes fructus neglegamus, posteritatis gloriae serviamus; id esse optimum putemus, quod est rectissimum; speremus quae volumus, sed feramus quod acciderit; arbitremur denique corpus virorum fortium magnorumque hominum esse mortale, animi vero motus et virtutis gloriam sempiternam esse.

(...)

(35)Atilius Regulus, cum Poenos in Africa funderet, ad senatum scripsit mercenarium suum discessisse et ab eo desertum esse rus; id senatui publice curari placuit, quoniam Regulus aberat. Scipionis filiae ex aerario dotem acceperunt, quia nihil illis reliquerat pater. Aequum mehercule erat populum Romanum tributum Scipioni conferre, cum a Carthagine semper tributum ipse exigeret.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. praesentes fructus, virorum fortium, magnorum hominum, mercenarium suum: Να γράψετε την ονομαστική του ενικού αριθμού των παραπάνω συνεκφορών. Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: rectissimum: το συγκριτικό βαθμό στην ίδια πτώση, το ίδιο γένος και τον ίδιο αριθμό. corpus: την αιτιατική πληθυντικού. mortale: τη γενική πληθυντικού στο ίδιο γένος. rus: τη γενική ενικού. filiae: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό. illis, ipse: την αφαιρετική ενικού στο γένος που βρίσκεται κάθε λέξη. Μονάδες 7

2.α. Να γράψετε τον αντίστοιχο τύπο στο χρόνο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: discessisse: στον ενεστώτα της ίδιας φωνής. curari: στον ίδιο χρόνο της ενεργητικής φωνής. conferre: στον παρακείμενο της ίδιας φωνής. Μονάδες 6

β. Να γράψετε τους παρακάτω τύπους στους χρόνους που ζητούνται χωρίς να αλλάξετε το πρόσωπο, τον αριθμό, την έγκλιση και τη φωνή: putemus: στον παρατατικό και στον παρακείμενο. aberat: στον ενεστώτα και στον παρακείμενο. acceperunt: στον ενεστώτα και στον παρατατικό. Μονάδες 6

γ. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τον παρακάτω πίνακα και να τοποθετήσετε στη σωστή θέση τους τύπους: volumus, scripsit, reliquerat. Μονάδες 3

Ενεστώτας

Παρακείμενος

Υπερσυντέλικος

     

3. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις λέξεις της στήλης Α και δίπλα στην καθεμιά το συντακτικό χαρακτηρισμό που της αντιστοιχεί από τη στήλη Β, με βάση το κείμενο. Τρία στοιχεία της στήλης Β περισσεύουν. Μονάδες 15

Α

Β

fructus κατηγορούμενο
rectissimum επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
corpus αντικείμενο
virorum γενική αντικειμενική
semper επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
  γενική κτητική
  υποκείμενο
  επιθετικός προσδιορισμός

4.α. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση συμπληρώνοντας τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως η συντακτική λειτουργία των εξής λέξεων του κειμένου: mortale: είναι ... . στο ... rus: είναι ... . στο ... Μονάδες 5

β. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παρακάτω πρότασης: Scipionis filiae ex aerario dotem acceperunt. Μονάδες 10

2002 (Ομογενών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: Μονάδες 40

(23)Aegrotabat Caecina Paetus, maritus Arriae, aegrotabat et filius. Filius mortuus est. Huic Arria funus ita paravit, ut ignoraretur a marito; quin immo cum illa cubiculum mariti intraverat, vivere filium simulabat, ac marito persaepe interroganti, quid ageret puer, respondebat: "Bene quievit, libenter cibum sumpsit".

(...)

(41)Quin, homo inepte, taces, ut consequaris, quod vis? Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antiqui, sed sic loquere, ut viri aetatis nostrae; atque id quod a C. Caesare scriptum est, habe semper in memoria et in pectore: "tamquam scopulum, sic fugias verbum insolens atque inauditum".

Β. Παρατηρήσεις

1.α. homo inepte, viri antiqui, aetatis nostrae, verbum insolens: Να γράψετε τις παραπάνω συνεκφορές στη δοτική του ενικού αριθμού. Μονάδες 8

1.β. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: illa: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού στο αρσενικό γένος. tibi: τη δοτική του πληθυντικού αριθμού στο πρόσωπο που βρίσκεται. id: την ίδια πτώση του άλλου αριθμού στο γένος που βρίσκεται. bona, antiqui: το συγκριτικό και τον υπερθετικό βαθμό στην ονομαστική του ενικού αριθμού στο αρσενικό γένος. Μονάδες 7

2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα: ignoraretur: τα τρία πρόσωπα του πληθυντικού αριθμού του ενεστώτα, στην έγκλιση και στη φωνή που βρίσκεται. ageret: το πρώτο και το δεύτερο πρόσωπο του ενικού και του πληθυντικού αριθμού του παρακειμένου της οριστικής στη φωνή που βρίσκεται. vis: το πρώτο πρόσωπο του ενικού αριθμού του ενεστώτα και του παρακειμένου της οριστικής. habe: όλες τις πτώσεις του γερουνδίου. fugias: τα δύο πρόσωπα της προστακτικής στο χρόνο και στη φωνή που βρίσκεται. Μονάδες 15

3. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις λέξεις της Στήλης Α και δίπλα στην καθεμιά το συντακτικό χαρακτηρισμό που της αντιστοιχεί από τη Στήλη Β με βάση το κείμενο. Δύο στοιχεία της Στήλης Β περισσεύουν. Μονάδες 15

Στήλη Α

Στήλη Β

filium επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
libenter επιθετικός προσδιορισμός
placere ειδικό απαρέμφατο
honesta υποκείμενο
inauditum τελικό απαρέμφατο
  επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
  κατηγορούμενο

4. Arria funus ita paravit: Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Μονάδες 15

2001 (Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο:

Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est, sed aliquod flagitium ac dedecus aut in Asia susceptum aut ex Asia deportatum.

(...)

Cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse, Sertorius eum iussit tacere; praeterea praecepit ut eam postero die repente in eum locum emitteret, in quo ipse cum amicis futurus esset. Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in somno sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti. Cum cerva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset, admiratio magna orta est. [Μονάδες 40]

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: postero: την αφαιρετική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο θηλυκό γένος και την αιτιατική πληθυντικού (και τους δύο τύπους) του υπερθετικού βαθμού στο ουδέτερο γένος. magna: την αιτιατική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο αρσενικό γένος και το επίρρημα στον συγκριτικό και στον υπερθετικό βαθμό. [Μονάδες 6] β. aliquod: Να γράψετε την αιτιατική ενικού στα τρία γένη και την ονομαστική πληθυντικού στο αρσενικό και στο θηλυκό γένος. emissa: Να κλίνετε το γερούνδιο. [Μονάδες 9]

2.α. obiecerunt, vidit, constituta est: Να γράψετε τους παραπάνω τύπους στην υποτακτική του ενεστώτα και του παρατατικού (στο πρόσωπο, στον αριθμό και στη φωνή που βρίσκονται). [Μονάδες 6] β. dixit: Να κλίνετε την προστακτική του ενεστώτα και στις δύο φωνές. perisset: Να κλίνετε την οριστική του ενεστώτα στον ενικό αριθμό και την οριστική του παρατατικού στον πληθυντικό αριθμό. introrupisset: Να γράψετε την αιτιατική και την αφαιρετική του σουπίνου. inventam esse: Να κλίνετε την υποτακτική του μέλλοντα της ενεργητικής φωνής (να λάβετε υπόψη το υποκείμενο). [Μονάδες 9]

3.α. Murenam laudare debemus: Να αντικαταστήσετε το debeo + απαρέμφατο με τον αντίστοιχο τύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας. Να δηλώσετε το ποιητικό αίτιο. [Μονάδες 6] β. ut eam postero die repente in eum locum emitteret: Να αναγνωρίσετε την παραπάνω πρόταση (είδος, εξάρτηση, χρόνος και έγκλιση εκφοράς). [Μονάδες 4] γ. cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse: Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης. [Μονάδες 5]

4.α. admissis amicis: Να μετατρέψετε τη μετοχή στην αντίστοιχή της δευτερεύουσα πρόταση (cum ιστορικός ή διηγηματικός + ρήμα). [Μονάδες 7] β. si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus: Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο έτσι, ώστε να εκφράζει υπόθεση δυνατή ή πιθανή. [Μονάδες 8]

2001 (Εσπερινών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: Μονάδες 40

(25)Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine ostendensque patribus «Interrogo vos» inquit «quando hanc ficum decerptam esse putetis ex arbore». Cum omnes recentem esse dixissent, «Atqui ante tertium diem» inquit «scitote decerptam esse Carthagine. Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini patriam...».

(...)

(38)Caecilia, uxor Metelli, dum more prisco omen nuptiale petit filiae sororis, ipsa fecit omen. Nam in sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito audiretur. Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: «ego libenter tibi mea sede cedo». Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. Να γράψετε την πτώση που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω συνεκφορές: hanc ficum: την ονομαστική ενικού more prisco: την αιτιατική ενικού omen nuptiale: την αιτιατική πληθυντικού res ipsa: τη δοτική πληθυντικού Μονάδες 8

β. Να γράψετε τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: praecocem: την ονομαστική ενικού vos: την ίδια πτώση του ίδιου προσώπου στον ενικό αριθμό omnes, nocte: τη γενική πληθυντικού loco: την ονομαστική πληθυντικού mea: τη γενική ενικού (στο γένος που βρίσκεται) sede: την αφαιρετική πληθυντικού Μονάδες 7

2.α.habemus, persedebat, rogavit: Να γράψετε τους παραπάνω τύπους στην υποτακτική (στο πρόσωπο, στον αριθμό, στο χρόνο και στη φωνή που βρίσκονται). Μονάδες 6

β. dixissent: Να κλίνετε την οριστική του μέλλοντα στον ενικό αριθμό στη φωνή που βρίσκεται. fecit: Να κλίνετε την οριστική του ενεστώτα στον πληθυντικό αριθμό στη φωνή που βρίσκεται. audiretur: Να γράψετε την οριστική του παρατατικού στο α' και β' ενικό και στο γ' πληθυντικό πρόσωπο στη φωνή που βρίσκεται. Μονάδες 9

3. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση συμπληρώνοντας τα κενά, ώστε να χαρακτηρίζεται πλήρως η συντακτική λειτουργία των παρακάτω λέξεων του κειμένου: recentem: είναι ... . στο ... hostem: είναι ... . στο ... uxor: είναι ... . στο ... nuptiale: είναι ... . στο ... puellae: είναι ... . στο ... Μονάδες 15

4. α. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παρακάτω πρότασης: Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit. Μονάδες 10,5

β. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις λέξεις της στήλης Α και δίπλα στην καθεμιά το συντακτικό χαρακτηρισμό που της αντιστοιχεί από τη στήλη Β, με βάση το κείμενο. Δύο στοιχεία της στήλης Β περισσεύουν. Μονάδες 4,5

A

B

prope αιτιολογική μετοχή
fessa επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου
libenter κατηγορηματική μετοχή
  αφαιρετική του τρόπου
  επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου

2001 (Ομογενών)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο: Μονάδες 40

(28)Aesopi nostri Licinus servus tibi notus Roma Athenas fugit. Is Athenis apud Patronem Epicureum paucos menses pro libero fuit, inde in Asiam abiit. Postea Plato quidam Sardianus, cum eum fugitivum esse ex Aesopi litteris cognovisset, hominem comprehendit et in custodiam Ephesi tradidit. Tu hominem investiga, quaeso, summaque diligentia vel Romam mitte vel Epheso rediens tecum deduc.

(...)

(47)Iulia, Augusti filia, mature habere coeperat canos, quos legere secrete solebat. Hac re audita Augustus voluit filiam deterrere quominus id faceret. Eo consilio aliquando repente intervenit oppressitque ornatrices. Etsi super vestem earum deprehendit canos, tamen Augustus dissimulavit eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donec induxit mentionem aetatis.

1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: paucos: την αιτιατική και την αφαιρετική του ενικού αριθμού στο συγκριτικό και στον υπερθετικό βαθμό στο γένος που βρίσκεται. summa: το θετικό και το συγκριτικό βαθμό στο γένος, στην πτώση και στον αριθμό που βρίσκεται. mature: το συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος. legere: όλες τις πτώσεις του γερουνδίου και την αφαιρετική του σουπίνου. aliis: την ονομαστική του ενικού αριθμού στα τρία γένη. Μονάδες 15

2. abiit: Να γράψετε τα τρία πρόσωπα του πληθυντικού αριθμού στην οριστική του ενεστώτα. fuit: Να γράψετε το πρώτο και το δεύτερο πρόσωπο του ενικού αριθμού και το τρίτο πρόσωπο του πληθυντικού αριθμού στην υποτακτική του παρατατικού. cognovisset: Να γράψετε τον ενεστώτα, τον παρατατικό και τον παρακείμενο στο πρόσωπο, στον αριθμό, στην έγκλιση και στη φωνή που βρίσκεται. habere: Να γράψετε το πρώτο και το δεύτερο πρόσωπο του πληθυντικού αριθμού στην υποτακτική του παρατατικού και του υπερσυντελίκου στη φωνή που βρίσκεται. faceret: Να κλίνετε την προστατική του ενεστώτα στη φωνή που βρίσκεται. Μονάδες 15

3. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τις λέξεις της Στήλης Α και δίπλα στην καθεμιά το συντακτικό χαρακτηρισμό που της αντιστοιχεί από τη Στήλη Β, με βάση το κείμενο. Δύο στοιχεία της Στήλης Β περισσεύουν. Μονάδες 15

Στήλη Α

Στήλη Β

postea υποκείμενο
fugitivum ειδικό απαρέμφατο
secrete κατηγορούμενο
re επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου
deterrere αφαιρετική της αιτίας
  επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
  τελικό απαρέμφατο

4. Augustus aliis sermonibus tempus extraxit. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης. Μονάδες 15

2001 (Δεσμών)

Α. KEIMENO

Sextus Tarquinius pudicitiam Lucretiae, uxoris Collatini, laedit. Maritus et pater et Iunius Brutus eam maestam inveniunt. Illis femina cum lacrimis iniuriam aperit et cultro se ipsam interficit.

Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit.

Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem? Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit?

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. α. Στις συνεκφορές: aequo iure, castris tuis: Να γραφούν η γενική και η αιτιατική του αριθμού στον οποίο βρίσκονται. aurum omne, hanc terram: Να γραφούν η γενική και η δοτική του αριθμού στον οποίο βρίσκονται. infelix senecta: Να γραφούν η αιτιατική και η αφαιρετική του αριθμού στον οποίο βρίσκεται.

β. cultro: Να κλιθεί στον ενικό αριθμό. fines: Να γραφούν η ονομαστική του ενικού και η γενική του πληθυντικού αριθμού. illis, ipsam, hoc: Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις στον ενικό αριθμό και στο γένος που βρίσκονται.

2. α. diu: Να γραφούν τα παραθετικά. longa: Να κλιθεί στο συγκριτικό βαθμό του γένους στο οποίο βρίσκεται και στους δύο αριθμούς. infelix: Να γραφεί η αιτιατική του πληθυντικού του ουδετέρου γένους και στους τρεις βαθμούς. Να σχηματιστεί το επίρρημα και να γραφούν τα παραθετικά του. β. interficit: Να κλιθεί το γερούνδιο. abeuntes: Να κλιθεί στο ουδέτερο γένος και στους δύο αριθμούς. ingredienti: Να γραφούν τα απαρέμφατα όλων των χρόνων (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο).

3. laedit: Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση στο δεύτερο πρόσωπο του πληθυντικού αριθμού του μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο). aperit: Να κλιθεί η υποτακτική του παρατατικού στη φωνή που βρίσκεται. absens: Να κλιθεί η υποτακτική του υπερσυντελίκου. factus est: Να γραφεί η ονομαστική του ενικού του γερουνδιακού και στα τρία γένη.interemptis: Να γίνει χρονική αντικατάσταση στο πρώτο πρόσωπο του πληθυντικού αριθμού της υποτακτικής της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο). viderem: Να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα στην ενεργητική και στη μέση φωνή. potuisti: Να γίνει χρονική αντικατάσταση στο τρίτο πρόσωπο του πληθυντικού αριθμού της υποτακτικής. populari: Να κλιθεί η υποτακτική του ενεστώτα. cecidit: Να γραφούν η μετοχή του ενεστώτα στην ονομαστική του ενικού και τα απαρέμφατα όλων των χρόνων στη φωνή που βρίσκεται (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο).

4. maestam, illis, cultro, exsulem: Να γίνει συντακτική αναγνώριση των όρων. uxoris Collatini: Να μετατραπεί η παράθεση σε δευτερεύουσα πρόταση. Ιllis femina cum lacrimis iniuriam aperit: Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική. absens: Να αναλυθεί η μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση. Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit?: Να μετατραπεί ο ευθύς λόγος σε πλάγιο με εξάρτηση από το Mater interrogavit filium.

2000 (Ημερησίων)

Α. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το παρακάτω κείμενο [Μονάδες 40].

Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam. Colendo et cogitando homines excellentes animum et mentem meam conformabam. Sic enim - laudem et honestatem solum expetendo, omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi esse ducendo - me pro salute vestra in tot ac tantas dimicationes obicere potui.

(...)

Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore. Gallus, periculum veritus, constituit ut tragulam mitteret. Haec casu ad turrim adhaesit et tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Ciceronem defertur. Ille epistulam perlegit militesque adhortatur ut salutem sperent.

Β. Παρατηρήσεις

1.α. homines excellentes, omnes cruciatus, salute vestra, tantas dimicationes, quodam milite: Να γράψετε τη γενική των παραπάνω συνεκφορών στον αριθμό που βρίσκεται καθεμιά από αυτές. [Μονάδες 10]

β. Να γράψετε στο τετράδιό σας την πτώση που ζητείται σε καθένα από τα παρακάτω ουσιαστικά: corporis: αιτιατική πληθυντικού, mortis: δοτική ενικού, amentum: ονομαστική πληθυντικού, turrim: αφαιρετική ενικού, die: γενική πληθυντικού. [Μονάδες 5]

2.α. Να γράψετε τα παραθετικά των παρακάτω λέξεων: bene, celeriter. [Μονάδες 5] β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: gerendi: γ' ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα και του παρακειμένου στην ενεργητική φωνή. proponebam: β' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα και του υπερσυντελίκου στη φωνή που βρίσκεται. monet: β' ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού και του μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται. adire: γ' πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα και του παρατατικού. defertur: απαρέμφατο ενεστώτα στην ενεργη-τική και στην παθητική φωνή. [Μονάδες 10]

3.α. semper, colendo, me, adire, tragulae, veritus: Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους παραπάνω όρους. [Μονάδες 12] β. tertio post die: Να εκφράσετε την ίδια έννοια με εμπρόθετο προσδιορισμό. [Μονάδες 3]

4.α. ut salutem sperent: Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της. [Μονάδες 9] β. ille epistulam perlegit: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. [Μονάδες 6]

2000 (Δεσμών)

Serena nocte subito luna defecerat; ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat (...). Tum Sulpicius Gallus de caeli ratione (...) disputavit eoque modo exercitum alacrem in pugnam misit.

Omnia quae dilapsa iam diffluxerunt, severis legibus vincienda sunt. In tanto civili bello (...) res publica multa perdidit et ornamenta dignitatis et praesidia stabilitatis suae; multaque uterque dux fecit armatus, quae idem togatus fieri prohibuisset.

Ut veni ad urbem, non destiti omnia (...) facere, quae ad concordiam pertinerent (...). Omnia sunt misera in bellis civilibus, sed nihil miserius quam ipsa victoria (...). Bellorum enim civilium exitus tales sunt, (...) ut victor obsequatur iis, quorum auxilio victoria parta sit.

1) α) Στις συνεκφορές: serena nocte: Να γραφούν η γενική και η δοτική του πληθυντικού αριθμού. / severis legibus, tanto civili bello: Να γραφεί η αιτιατική και στους δύο αριθμούς. / uter dux: Να γραφεί η γενική και στους δύο αριθμούς. / ipsa victoria: Να γραφεί η γενική του ενικού αριθμού.

β) luna: Να κλιθεί. / exitus: Να γραφούν η δοτική και η αφαιρετική του ενικού αριθμού. / idem, nihil, tales: Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις στον αριθμό και στο γένος που βρίσκονται.

1998 (Δεσμών)

[16, 26, 38] Fit magna caedes. Sedulius, dux et princeps Lemovicum, occiditur; (...) signa militaria sep-tuaginta quattuor ad Caesarem referuntur; magnus numerus hostium capitur atque interficitur.

Ut illa patris cervicibus inhaerebat! ut nos amicos paternos et amanter et modeste complectebatur! (...) ut parce ludebat! Qua illa patientia, qua etiam constantia novissimam valetudinem tulit!

Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: "ego libenter tibi mea sede cedo". Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit. Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit, multum amavit; postea is puellam in matrimonium duxit.

1) α)signa militaria septuaginta quattuor, res ipsa: Να κλιθούν μαζί.

β)mea sede: Να κλιθούν μαζί, αφού μετατραπεί η αντωνυμία στο β' πρόσωπο επί πολλών κτητόρων.

2) α)magna: Να σχηματισθεί το επίρρημα σε όλους τους βαθμούς. amanter, parce, novissimam: Να γραφούν οι άλλοι βαθμοί στον ίδιο τύπο. multum: Να κλιθεί το αρσενικό γένος του αντίστοιχου επιθέτου στο συγκριτικό βαθμό.

β)mortua est: Να γραφούν οι ονοματικοί τύποι (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο το γερούνδιο και το σουπίνο να κλιθούν).

3) referuntur: Να κλιθούν οι προστακτικές ενεστώτα και στις δύο φωνές. capitur: Να γραφεί το δεύτερο πρόσωπο του ενικού της οριστικής και προστακτικής του ενεστώτα, της υποτακτικής του παρατατικού και της οριστικής του μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται. inhaerebat: Να γραφεί το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο στην οριστική όλων των χρόνων στη φωνή που βρίσκεται. complectebatur: Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση στο ίδιο πρόσωπο του μέλλοντα. ludebat, standi: Να κλιθούν του πρώτου η υποτακτική του υπερσυντελίκου και του δεύτερου η υποτακτική του ενεστώτα στη φωνή που βρίσκονται.

4) Fit magna...occiditur: Να γράψετε τις δύο προτάσεις σε μία περίοδο λόγου, αφού μετατρέψετε την πρώτη σε δευτερεύουσα χρονική εισαγόμενη με το χρονικό σύνδεσμο dum. Qua illa...tulit!: Να μετα-τραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Puella rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet: Να μετατραπεί ο πλάγιος λόγος σε ευθύ. "ego libenter tibi mea sede cedo": Να μετατραπεί ο ευθύς λόγος σε πλάγιο, με εξάρτηση από το Caecilia puellae dixit. Tandem puella...in matrimonium duxit: Να αιτιολογηθεί ο τρόπος εισαγωγής και εκφοράς των εξαρτημένων προτάσεων του κειμένου.

1997 (Δεσμών)

[15, 28, 35] Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur cum vitae necisque potestate.

Postea Plato quidam Sardianus, cum eum fugitivum esse ex Aesopi litteris cognovisset, hominem comprehendit et in custodiam Ephesi tradidit. Tu hominem investiga, quaeso, summaque diligentia (…) Epheso rediens tecum deduc.

Scipionis filiae ex aerario dotem acceperunt, quia nihil illis reliquerat pater. Aequum mehercule erat populum Romanum tributum Scipioni conferre, cum a Carthagine semper tributum ipse exigeret. O felices viros puellarum, quibus populus Romanus loco soceri fuit!

1) α)pelles, litteris, Scipionis, dotem, soceri: Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις και στους δύο αριθμούς.

β)quidam, nihil, ipse, quibus: Να γίνει πλήρης γραμματική αναγνώριση των τύπων και να κλιθούν στο γένος και τον αριθμό όπου βρίσκονται.

2) α)frigidissimis, felices, summa: Να γραφούν οι αντίστοιχεοι τύποι στους άλλους δύο βαθμούς και να σχηματιστούν τα επιρρήματα των δύο πρώτων επιθέτων σε όλους τους βαθμούς.

β)rediens: Να κλιθεί στο ίδιο γένος και στους δύο αριθμούς.

3) α)deduc, acceperunt, reliquerunt, exigeret: Να γίνει χρονική αντικατάσταση στην ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο).

β)creantur: Να κλιθεί ο ενεστώτας της υποτακτικής στην ίδια φωνή και ο παρακείμενος της υποτακτικής της παθητικής περιφραστικής συζυγίας (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο).

conferre: Να κλιθεί ο ενεστώτας της οριστικής στην ίδια φωνή και ο μέλλοντας της οριστικής της ενεργη-τικής περιφραστικής συζυγίας (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο).

4) Να αναγνωρισθεί και να αιτιολογηθεί η συντακτική χρήση των cum και στα τρία αποσπάσματα. | locis, Epheso, rediens, conferre, quibus: Να γίνει συντακτική αναγνώριση των όρων. | Tu hominem… deduc: Να μεταφερθεί με όλους τους δυνατούς τρόπους στον πλάγιο λόγο (εξάρτηση από το Cicero monebat). | Scipionis filiae… pater: Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική και στις δύο προτάσεις.

1996 (Δεσμών)

[25, 46] «…Itaque cavete periculum, tutamini patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis. Mementote rem publicam in extremo discrimine quondam fuisse!» Statimque sumptum est Punicum bellum tertium, quo Carthago deleta est.

Nec magis vituperandus est proditor patriae quam proditor communis utilitatis, aut communis salutis desertor propter suam utilitatem et salutem. Ex quo fit, ut laudandus is sit, qui pro re publica cadat, quod decet cariorem nobis esse patriam quam nosmet ipsos.

1) α)Opibus, discrimine, rem publicam, proditor, salutis: Να γραφούν η ονομαστική, η γενική, η δοτική και η αιτιατική των τύπων στον αριθμό που βρίσκονται.

β)Να επισημανθούν οι αντωνυμίες του κειμένου (και των δύο αποσπασμάτων) και να γραφεί η αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού στο ίδιο γένος ή στο ίδιο πρόσωπο.

2) α)extremo, nimia, magis, cariorem: Να γραφούν οι αντίστοιχοι τύποι στους άλλους δύο βαθμούς και να κλιθεί ο τύπος cariorem στον ενικό και στον πληθυντικό αριθμό στο ίδιο γένος.

β)tutamini: Να γραφούν οι ονοματικοί τύποι του ρήματος (χωρίς να κλιθούν οι μετοχές).

3) α)confidere, consulueritis, sumptum est, cadat: Να γίνει χρονική αντικατάσταση στην ίδια φωνή (να λη-φθεί υπόψη το υποκείμενο).

β)nolite: Να κλιθεί ο ενεστώτας και ο παρατατικός της οριστικής και της υποτακτικής.

4) α)Nolite confidere: Να διατυπώσετε με άλλο τρόπο τη συγκεκριμένη απαγόρευση. | opibus, neminem, patriae (consulueritis), re publica, nosmet: Να αιτιολογηθεί συντακτικώς η πτώση τους.

β)neminem… consulueritis: Να μετατραπεί ο εξαρτημένος υποθετικός λόγος σε ευθύ και να δηλωθεί το είδος του. Να μετατραπεί στη συνέχεια ο ευθύς υποθετικός λόγος στα άλλα είδη. | ut laudandus is sit (nobis): Να μετατραπεί η παθητική σύνταξη σε ενεργητική.

1995 (Δεσμών)

[7, 34, 49] Caesar propter frumenti inopiam legiones in hibernis multis conlocat. Ex quibus quattr in Nerviis hiemare iubet et tribus imperat in Belgis remanere. Legatos omnes frumentum in castra importare iubet. Milites his verbis admonet: «Hostes adventare audio; speculatores nostri eos prope esse nuntiant. Vim hostium cavere debetis; hostes enim de collibus advolare solent et caedem militum perpetrare possunt».

Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse.

Porcia, Bruti uxor, cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset, cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit eoquae velut forte elapso se vulneravit. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit, quod tonsoris praeripuisset officium. Cui secreto Porcia “non est hoc”, inquit, “temerarium factum meum, sed certissimum indicium amoris mei erga te tale consilium molientem: experiri enim volui, quam aequo animo me ferro essem interemptura, si tibi consilium non ex sententia cessiset.

1) milites, vim, collibus, caedem, unguium: Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις στον ίδιο αριθμό· viri: Να κλιθεί στον ενικό αριθμό.

β)nostri, eos, se: Να κλιθούν και στους δυο αριθμούς. Τα δύο πρώτα στο ίδιο γένος και το τρίτο στο ίδιο πρόσωπο.

2) α)prope: Να γραφεί το επίρρημα και το αντίστοιχο επίθετο (στην ονομαστική ενικού και στα τρία γένη) στους τρεις βαθμούς και να κλιθεί το αρσενικό γένος στο συγκριτικό βαθμό και των δύο αριθμών.

β)elapso: Να γραφούν τα απαρέμφατα και οι μετοχές (στα τρία γένη) και να κλιθεί το σουπίνο και το γερούνδιο.

3) solent, possunt: Να γίνει χρονική αντικατάσταση στην οριστική και στην υποτακτική. | cavere, interficiendo, resecandorum: Να γραφούν οι αρχικοί χρόνοι. | abiectis: Να κλιθεί η προστακτική του ενεστώτα και μέλλοντα ενεργητικής και παθητικής φωνής.

4) Hostes… nuntiant: Να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση από το Caesar dixit. | Vim hostium cavere debetis: Να μεταφερθεί στην παθητική φωνή. | abiectis armis: Να μετατραπεί στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση. | virtutem admiratum se venisse: Να εκφραστεί ο προσδιορισμός του σκοπού με όλους τους δυνατούς τρόπους (μετά από ρήμα κίνησης) | unguium resecandorum causa: Να μεταφερθεί στην ενεργητική φωνή.

1994 (Δεσμών)

[40, 45] Quin etiam cum Sulla minitans ei instaret, dixit is Sullae: «Licet* mihi ostendas agmina militum, quibus curiam circumsedisti; licet* mortem miniteris, numquam tamen ego hostem iudicabo Marium. Etsi* senex et corpore infirmo sum, semper tamen meminero urbem Romam et Italiam a Mario conservatam esse». Curat et providet ne*, intercepta epistula, nostra consilia ab hostibus cognoscantur. Quam ob rem epistulam conscriptam Graecis litteris mittit. Legatum monet ut*, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore.

1) α)instaret, cognoscantur: Να γίνει χρονική αντικατάσταση των τύπων στη φωνή που βρίσκονται και να γραφούν τα απαρέμφατα της ίδιας φωνής. (Στη χρονική αντικατάσταση να ληφθεί υπόψη το υποκείμενό τους).

β)circumsedisti: Να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα και μέλλοντα της ίδιας φωνής. | abiciat: Να κλιθούν στην παθητική φωνή η οριστική και προστακτική ενεστώτα και η προστακτική μέλλοντα.

2) Is, agmina, hostem, senex, corpore, urbem, quam rem, Graecis, litteris: Να γραφούν η αιτιατική και αφαιρετική ενικού και η γενική και αιτιατική πληθυντικού (στο ίδιο γένος όπου χρειάζεται).

3) α)infirmo: Να γραφεί η ονομαστική ενικού του ίδιου γένους στους τρεις βαθμούς του επιθέτου και να κλιθεί το αρσενικό γένος στο συγκριτικό βαθμό και στους δύο αριθμούς. Να γραφούν οι τρεις βαθμοί του αντίστοιχου επιρρήματος.

β)celeriter: Να γραφούν οι τρεις βαθμοί του επιρρήματος και να κλιθούν το αρσενικό γένος του αντίστοιχου επιθέτου στο θετικό βαθμό και το ουδέτερο γένος στο συγκριτικό βαθμό και στους δύο αριθμούς.

4) α)Quin etiam… conservatam esse: Να αναγνωριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις του τμήματος αυτού και να δικαιολογηθούν ο χρόνος και η έγκλιση εκφοράς τους.

β)minitans, mihi, hostem, corpore, Italiam, a Mario, intercepta, ob rem, litteris, adfore: Να χαρακτηριστούν οι όροι συντακτικώς.

1993 (Δεσμών)

[44, 48] Nullus locus… referre poteram & Postridie eius… orta est.

1) α)ceciderunt: Να γραφεί το τρίτο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού σε όλους τους χρόνους της οριστικής και της υποτακτικής στη φωνή που βρίσκεται ο τύπος. | ferunt: Να κλιθούν ο παρατατικός υποτακτικής και ο μέλλοντας προστακτικής στην παθητική φωνή.

β)perisset: Να κλιθεί η προστακτική του ενεστώτα και του μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται ο τύπος. | orta est: Να γραφούν τα απαρέμφατα και οι μετοχές του ρήματος.

2) locus, simulatione, tempus: Να γραφούν η γενική, αιτιατική και αφαιρετική ενικού και πληθυντκού αριθμού. | inopes, exulantem: Να γραφούν η γενική, αιτιατική και αφαιρετική ενικού και πληθυντκού αριθμού στο γένος που βρίσκονται οι τύποι. | quis: Να κλιθεί στο ουδέτερο γένος και στους δυο αριθμούς.

3) α)nescio: Να γραφεί το δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού σε όλους τους χρόνους της οριστικής και της προστακτικής στη φωνή που βρίσκεται ο τύπος. | coluntur: Να γραφούν τα απαρέμφατα και οι μετοχές όλων των χρόνων στην ενεργητική και παθητική φωνή.

β)fit: Να γραφεί το τρίτο πρόσωπο ενικού και πληθυντικού αριθμού σε όλους τους χρόνους της οριστικής στην ενεργητική φωνή. | intellexit: Να γραφεί το δεύτερο πρόσωπο ενικού αριθμού σε όλους τους χρόνους της οριστικής και της υποτακτικής στην ίδια φωνή που βρίσκεται ο τύπος.

4) α)Quodsi forte… referre poteram: Να αναγνωριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις του αποσπάσματος (εξάρτηση, εισαγωγή, εκφορά, ακολουθία των χρόνων και χρήση).

β)dixit eis visum in somno sibi esse cervam ad se reverti: Να γίνει συντακτική ανάλυση.

1992 (Δεσμών)

[23] Huic Arria funus ita paravit, ut ignoraretur a marito; quin immo cum illa cubiculum mariti intraverat, vivere filium simulabat, ac marito persaepe interroganti, quid ageret puer, respodebat: «Bene quivit, libenter cibum sumpsit». Deinde, cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent prorumperentque, egrediebatur; tum se dolori dabat et paulo post siccis occulis redibat.

Scribonianus arma in Illyrico contra Claudium moverat; fuerat Paetus in partibus eius et, occiso Scriboniano, Romam trahebatur. Erat ascensurus navem; Arria milites orabat, ut simul imponeretur. Non impetravit: conduxit piscatoriam naviculam ingentemque navem secuta est.

- Να μεταφραστεί το κείμενο

1) funus, quid, puer, navem: Να κλιθούν οι τύποι και στους δυο αριθμούς (η αντωνυμία να κλιθεί στο γένος που βρίσκεται). | bene, libenter, ingentem: Να γραφούν οι τύποι στο συγκριτικό & υπερθετικό βαθμό. | ingentem: Να κλιθεί το θηλυκό γένος στο θετικό βαθμό και το ουδέτερο γένος στο συγκριτικό βαθμό και στους δύο αριθμούς.

2) Quievit, vincerent: Να αντικατασταθούν χρονικά τα ρήματα στην έγκλιση και φωνή που βρίσκονται.

β)prorumperent, cohibitae: Να κλιθεί η προστακτική του ενεστώτα και του μέλλοντα της φωνής στην οποία βρίσκεται ο κάθε τύπος.

3) α)egrediebatur: Να γραφούν οι μετοχές όλων των χρόνων (στην ονομαστική του ενικού και των τριών γενών) και να κλιθεί η υποτακτική παρατατικού και η προστακτική μέλλοντα.

β)redibat: Να γραφούν το σουπίνο και το γερούνδιο στις πτώσεις τους και να κλιθεί η μετοχή ενεστώτα σε ενικό & πληθυντικό.

4) α)ignoraretur, intraverat, ageret, imponeretur: Να αναγνωρισθούν οι προτάσεις στις οποίες περιέχο-νται τα ρήματα και να αιτιολογηθεί ο τρόπος εισαγωγής και εκφοράς τους (όπου απαιτείται, να αιτιολογηθεί και η ακολουθία των χρόνων).

β)«Puer libenter cibum sumrsit»: Να μετατραπεί ο ευθύς λόγος σε πλάγιο με εξάρτηση από την πρόταση: Arria marito respondebat...

1991 (Δεσμών)

[29, 30] Id exemplum… talium audio & Hic vero… continenter vixit.

1) Avis, iudices, viro, periculis, quandam: Να γραφούν η γενική, αιτιατική και αφαιρετική πτώση ενικού και πληθυντικού αριθμού των παραπάνω τύπων (η αντωνυμία να γραφεί στο γένος που βρίσκεται).

2) α)Parem: Να κλιθεί στο γένος που βρίσκεται στον ενικό και πληθυντικό αριθμό. | Magno: Να κλιθεί το ουδέτερο γένος του συγκριτικού βαθμού στον ενικό και πληθυντικό αριθμό.

β)Diu, satis, continenter: Να γραφούν οι τύποι στους άλλους βαθμούς (όπου απαντούν). | Fortissimo, magno: Να γραφούν τα αντίστοιχα επιρρήματα και στους τρεις βαθμούς.

3) Solebat: Να γραφεί το α’ & β’ πληθυντικό πρόσωπο σε όλους τους χρόνους της υποτακτικής. | Αttulit: Να κλιθεί η προστακτική όλων των χρόνων και στις δυο φωνές. | Respondebat: Να γραφούν το σουπίνο και το γερουνδιακό και να κλιθεί το γερούνδιο. | Vixit: Να γίνει χρονική αντικατάσταση στη φωνή που βρίσκεται ο τύπος. | Vidit: Να γραφούν τα απαρέμφατα της παθητικής φωνής σε όλους τους χρόνους.

4) α)Να αντικατασταθούν οι υπογραμμισμένες προτάσεις (φράσεις) με ισοδύναμες χρονικές προτάσεις εισαγόμενες με τον ιστορικό σύνδεσμο cum:

- Corvus salutationem didicit et sutor eum Caesari attulit

- Audita salutatione Caesar dixit…

β)Si habet… debemus: να αναγνωρισθεί ο υποθετικός λόγος, να χαρακτηρισθεί και να μετασχηματισθεί έτσι, ώστε να εκφράζει υπόθεση δυνατή ή πιθανή.

γ)Να συμληρωθούν τα κενά με τον κατάλληλο τύπο της λέξης που βρίσκεται σε παρένθεση:

- Corvus ___ salutationem didicit (sutor).

- Sutor ___ salutationem docuit (avis).

1990 (Δεσμών)

[32, 45] Quam multas… meam conformabam & Caesar… litteris mittit.

1) fortissimorum virorum, homines excellentes, mentem meam, equitibus Gallis, quam rem: Να γραφεί κατά ζεύγη η γενική και η αφαιρετική του ενικού και του πληθυντικού αριθμού.

2) α)multas, fortissimorum, bene: Να γραφούν οι αντίστοιχοι τύποι στους άλλους βαθμούς.

β)Να κλιθεί στον πληθυντικό αριθμό το ουδέτερο του συγκριτικού βαθμού των επιθέτων: multi-ae-a & fortis-is-e.

3) intuendum: Να γραφούν οι μετοχές και τα απαρέμφατα όλων των χρόνων. | providet: Να γίνει χρονική αντικατάσταση στην υποτακτική της ίδιας φωνής. | intercepta: Να κλιθεί η προστακτική του ενεργητικού ενεστώτα και η υποτακτική του μέσου παρατατικού.

4) α)cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam: Να γίνει η γερουνδιακή έλξη.

β)ut ad Ciceronem epistulam deferat: Να μετατραπεί η δευτερεύουσα πρόταση σε κύρια (μετατροπή του πλάγιου λόγου σε ευθύ).

1989 (Δεσμών)

[48] Cerva alba… ad se reverti.

1) α)utilia: Να κλιθεί ο θετικός και ο συγκριτικός βαθμός του επιθέτου στον ενικό αριθμό, στο γένος που βρίσκεται το επίθετο.

β)durius: Να γραφούν τα παραθετικά του επιθέτου στο ίδιο γένος και αριθμό και στην ίδια πτώση. Να σχηματιστούν οι τρεις βαθμοί του παράγωγου επιρρήματος.

2) α)militibus: Να αναγνωριστεί και να κλιθεί στον ενικό αριθμό. | somno: Να αναγνωριστεί και να κλιθεί στον πληθυντικό αριθμό.

β)eius: Να κλιθεί στον πληθυντικό στο γένος που βρίσκεται. | sibi: Να κλιθεί στον πληθυντικό στο γένος που βρίσκεται.

3) α)praecepit, inventam esse: Του πρώτου ρήματος να κλιθεί η προστακτική του ενεστώτα και η υποτακτική του παρατατικού της ενεργητικής φωνής. Του δεύτερου ρήματος να γραφεί το τρίτο ενικό πρόσωπο της υποτακτικής όλων των χρόνων της ενεργητικής φωνής.

β)conloqui: Να γραφούν όλοι οι τύποι της ενεργητικής φωνής του ρήματος. απ’ αυτούς να κλιθούν το γερούνδιο και η υποτακτική.

4) α)dono, docere, ei, a cerva, quodam, die: Να αναγνωριστούν συντακτικά.

β)Ea cerva quodam die fugit: Να μετατραπεί ο ευθύς σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση: Aliquis nuntiavit…

1988 (Δεσμών)

[24] Cum P. Cornelius… ipsi credis?.

1) α)quereret, cognosco, responderit: Να γίνει χρονική αντικατάσταση στη φωνή που βρίσκονται τα ρήματα.

β)visne:Να αναγνωριστεί ο τύπος και να κλιθεί το ρήμα στην έγκλιση και το χρόνο που βρίσκεται.

2) α)illum, ipsi: Να κλιθούν στον ενικό και στα τρία γένη.

β)se, te: Να γίνει γραμματική αναγνώριση.

3) α)paucis diebus, homo impudens: Να κλιθούν στον αριθμό που βρίσκονται.

β)impudens: Να σχηματιστεί το παράγωγο επίρρημα και να γραφούν τα παραθετικά του επιρρήματος.

4) α)eique, domi, a ianua, ancillae, tuae: Να γίνει συντακτική αναγνώριση.

β)quid Nasica responderit: Να αναγνωριστεί το είδος της πρότασης, να δηλωθεί η εξάρτησή της και να δικαιολογηθεί ο χρόνος και η έγκλιση του ρήματος.

1987 (Δεσμών)

[14] Ibi vix animum sollicitum somno dederat, cum repente apparuit ei species* horrenda. Existimavit ad se venire hominem ingentis magnitudinis et facie* squalida, similem effigiei* mortui. Quem simul aspexit* Cassius, timorem concepit nomenque eius audire cupivit. Respondit ille se esse Orcum. Tum terror Cassium concussit* et e somno eum excitavit. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit. Illi neminem viderant. Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit.

1) α)concepit, interrogavit: Να γραφεί το β’ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής και προστακτικής όλων των χρόνων· του concepit στην ενεργητική φωνή και

β)apparuit, concussit: Να αντικατασταθούν χρονικά στη φωνή που βρίσκονται.

2) α)servos, facie, terror: Να κλιθούν στον αριθμό που βρίσκονται.

β)neminem, quem, eos: Να κλιθούν στον αριθμό και το γένος που βρίσκονται.

3) similem: Να γραφούν στην ίδια πτώση ενικού και πληθυντικού αριθμού οι τρεις βαθμοί του επιθέτου στο θηλυκό και ουδέτερο γένος και να σχηματιστούν οι τρεις βαθμοί του επιρρήματος που παράγεται από το επίθετο αυτό.

4) α)cum repente apparuit ei species horrenda & Quem simul aspexit Cassius: Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι προτάσεις και να δικαιολογηθεί η χρήση των συνδέσμων cum & simul στη συγκεκριμένη περίπτωση.

β)animum, somno (το πρώτο του κειμένου), effigiei, se (το δεύτερο του κειμένου), Orcum: Να χαρακτηριστούν συντακτικά.

1986 (Δεσμών)

[27] Cum Accius ex urbe Roma Tarentum venisset, ubi Pacuvius grandi iam aetate recesserat, devertit ad eum. Accius, qui multo minor natu erta, tragoediam suam, cui “Atreus” nomen est, ei desideranti legit. Tum Pacuvius dixit sonora quidem esse et grandia quae scripsisset, sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora. “Ita est”, inquit Accius, “ut dicis; neque id me sane paenitet; meliora enim fore spero, quae deinceps scribam. Nam quod in pomis est, idem esse aiunt in ingeniis: quae dura et acerba nascuntur, post fiunt mitia et iucunda; sed quae gignuntur statim vieta et mollia, non matura mox fiunt sed putria.

1) α)venisset, recesserat, nascuntur: Να αντικατασταθούν χρονικά.

β)videri, dixit: Να γραφούν τα απαρέμφατα και οι μετοχές όλων των χρόνων της ενεργητικής φωνής.

2) α)Να μεταφερθούν όλα τα προσηγορικά ουσιαστικά του κειμένου στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού (εφόσον υπάρχει ο αντίστοιχος τύπος). Επίσης να γραφεί η ονομαστική ενικού των ουσιαστικών αυτών.

β)grandi, minor, acerbiora, meliora, mitia: Να γραφεί ο ίδιος τύπος των επιθέτων στους άλλους βαθμούς.

3) qui, idem: Να γραφούν η αιτιατική και η αφαιρετική ενικού και πληθυντικού και των τριών γενών.

4) α)Tarentum, aetate, multo, natu, cui, videri, sibi, id, idem, acerba: Να χαρακτηριστούν συντακτικά.

β)Cum Accius… venisset: Να χαρακτηριστεί η πρόταση και να δικαιολογηθούν ο χρόνος και η έγκλισή της.

1985 (Δεσμών)

[37] Equidem, ut veni at urbem, non destiti omnia et sentire et dicere et facere, quae ad concordiam pertinerent; sed tantus furor omnes invaserat, ut pugnare cuperent, etsi ego clamabam nihil esse bello civili miserius. Omnia sunt misera in bellis civilibus, sed nihil miserius quam ipsa victoria: ea victores ferociores impotentioresque reddit, ut, etiamsi natura tales non sint, necessitate esse cogantur. Bellorum enim civilium exitus tales sunt semper, ut non solum ea fiant, quae velit victor, sed etiam ut victor obsequatur iis, quorum auxilio victoria parta sit.

1) urbem, omnes, ego, bello, civili, ipsa, victoria, exitus, iis, quorum: Να γραφούν η γενική, δοτική και αφαιρετική πτώση αυτών των λέξεων στον άλλο αριθμό από αυτόν στον οποίο βρίσκονται (στο γένος που βρίσκονται).

2) misera, ferociores, impotentiores: Να γραφούν οι τρεις βαθμοί των επιθέτων αυτών στην ονομαστική ενικού αριθμού και των τριών γενών και να σχηματιστούν τα επιρρήματά τους και στους τρεις βαθμούς.

3) pertinerent, reddit, cogantur, fiant, parta sint: Να γίνει χρονική αντικατάσταση (στη φωνή και στην έγκλιση που βρίσκονται). Για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπ’ όψη το υποκείμενο.

4) α)sed tantus… cuperent: Να χαρακτηριστεί η δευτερεύουσα πρόταση και να δικαιολογηθεί η έγκλιση και ο χρόνος του ρήματος.

β)etsi ego… miserius: Να χαρακτηριστεί η πρόταση, να δικαιολογηθεί η έγκλιση και να γίνει λεπτομερής σύνταξη.

1984 (Δεσμών)

[36] Die quodam… corrumpi posse.

1) α)ille, se, eo, ipse: Να γίνει λεπτομερής γραμματική αναγνώριση και να γραφεί η ίδια πτώση στον άλλο αριθμό.

β)Ipsum: Να κλιθούν τα τρία γένη και στους δύο αριθμούς.

2) α)die, quodam, magnum, pondus: Να κλιθούν και στους δυο αριθμούς.

β)magnum: Να γραφεί η αφαιρετική του ενικού αριθμού του συγκριτικού και υπερθετικού βαθμού και στα τρία γένη.

3) praebuit, uteretur: Κάθε ρήμα να αντικατασταθεί στους χρόνους της οριστικής και της υποτακτικής.

4) die, spectandum, eo, pecunia: Να χαρακτηριστούν συντακτικά.

1983 (Δεσμών)

Το σχολικό βιβλίο των Λατινικών μέχρι το 1983 ήταν διαφορετικό.

Χρονιές που τέθηκαν τα κείμενα στις Πανελλήνιες εξετάσεις

Κείμενο

Έτος

21 2008ΕΗ 2004Ο 2004ΕΕ 2003    
22

Συμπλήρωσε username & password

για να δεις και τα υπόλοιπα

23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50