ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Κεφάλαιο Πρώτο: Οι πρώτοι αιώνες του Βυζαντίου (330-717),
Ι. Η μετεξέλιξη του Ρωμαϊκού κράτους
1. Από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη
ΙΙ. Εξωτερικά προβλήματα και αναδιοργάνωση του κράτους
1. Ο Ιουστινιανός και το έργο του
2. Ο Ηράκλειος και η δυναστεία του (610-717): Εσωτερική
μεταρρύθμιση και αγώνας επιβίωσης
Κεφάλαιο Δεύτερο: Λαοί στον περίγυρο του βυζαντινού κράτους
Ι. Ο Βαλκανικός κόσμος κατά τον Μεσαίωνα
1. Οι Σλάβοι και οι σχέσεις τους με το Βυζάντιο
2. Οι Βούλγαροι και οι σχέσεις τους με το Βυζάντιο
ΙΙ. Ο κόσμος του Ισλάμ κατά την περίοδο του Μεσαίωνα
2. Το εμπόριο και ο πολιτισμός του Ισλάμ
Κεφάλαιο Τρίτο: Περίοδος της μεγάλης ακμής του Βυζαντίου (717-1025)
Ι. Παγίωση της Βυζαντινής κυριαρχίας στα Βαλκάνια και τη Μ. Ασία
1. Η διαμόρφωση της μεσαιωνικής ελληνικής βυζαντινής
Αυτοκρατορίας
2. Η μεταβατική εποχή: Οι έριδες για το ζήτημα των εικόνων
3. Η βασιλεία του Μιχαήλ Γ΄ και η αυγή της Νέας Εποχής
4. Η διάδοση του Χριστιανισμού στους Μοραβούς και τους
Βουλγάρους
5. Η Βυζαντινή εποποιΐα. Επικοί αγώνες και επέκταση της
Αυτοκρατορίας
6. Η ίδρυση, η εξέλιξη και ο εκχριστιανισμός του Ρωσικού Κράτους
7. Σχέσεις Βυζαντίου – Δύσης. Αγώνες για τη διατήρηση των
ιταλικών κτήσεων
Κεφάλαιο Τέταρτο: Περίοδος της κρίσης του Βυζαντίου (1025-1453)
Ι. Η εξασθένηση του Βυζαντίου και το Σχίσμα με τη Δύση
1. Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο αιώνα (1025-1081)
2. Οι Κομνηνοί και η μερική αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας
3. Η ενετική οικονομική διείσδυση και το σχίσμα των εκκλησιών
ΙΙ. Οι Σταυροφορίες και οι συνέπειές τους για το Βυζάντιο
1. Οι σταυροφορίες και η πρώτη άλωση της Πόλης
2. Η περίοδος της Λατινοκρατίας και τα ελληνικά κράτη
ΙΙΙ. Ανασύσταση του Βυζαντίου και υποταγή στους Οθωμανούς
1. Εξάπλωση των Τούρκων και τελευταίες προσπάθειες για την ανάσχεσή τους
2. Η άλωση της Πόλης
Κεφάλαιο Πέμπτο: Ο πολιτισμός του Βυζαντίου
1. Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο
4. Εικαστικές Τέχνες και Μουσική
Κεφάλαιο Έκτο: Η μεσαιωνική Ευρώπη
Ι. Η εξέλιξη της Μεσαιωνικής Ευρώπης μετά τη μετανάστευση των λαών (5ος-10ος αι.)
2. Ο Καρλομάγνος και η εποχή του
Κεφάλαιο Έβδομο: Η Ευρώπη στους νεότερους χρόνους (15ος-18ος αι.)
Ι. Οι ανακατατάξεις στη μεταμεσαιωνική ευρωπαϊκή κοινωνία
1. Οι ανακαλύψεις
2. Αναγέννηση και Ανθρωπισμός
3. Η θρησκευτική Μεταρρύθμιση
4. Πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις από το 15ο ως το 18ο αιώνα.
ΙΙ. Ο Ελληνισμός υπό βενετική και οθωμανική κυριαρχία
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Θα διδαχτούν κανονικά τα Ομηρικά Έπη: Ιλιάδα και το Ανθολόγιο Αρχαία Ελλάδα. Ο τόπος και οι άνθρωποι σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών.
Α) ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ: ΙΛΙΑΔΑ
Το βιβλίο Ομηρικά Έπη: Ιλιάδα θα διδαχτεί δύο (2) ώρες την εβδομάδα (σε συνεχόμενο δίωρο, εφόσον ο διδάσκων το επιθυμεί) από τον Σεπτέμβριο έως το τέλος Φεβρουαρίου.
Ενότητες |
Διδακτικές ώρες |
Εισαγωγή |
1 |
Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδίας Α |
2 |
Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Α 54-306 |
4 |
Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Α 350-431α |
2 |
Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Α494-612 |
3 |
Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Β, Γ |
2 |
Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Δ, Ε, Ζ |
3 |
Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Η, Θ, Ι |
3 |
Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Κ, Λ, Μ, Ν, Ξ, Ο |
1 |
Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδίας Π |
3 |
Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Ρ, Σ |
3 |
Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Τ, Υ ,Φ, Χ |
3 |
Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Ψ, Ω |
4 |
Συνολική θεώρηση |
1 |
Σύνολο προβλεπόμενων ωρών |
35 |
Β) ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ. Ο ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ (ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ)
Το βιβλίο Αρχαία Ελλάδα. ο Τόπος και οι Άνθρωποι θα διδαχτεί δύο (2) ώρες την εβδομάδα (σε συνεχόμενο δίωρο, εφόσον ο διδάσκων το επιθυμεί) από τον Μάρτιο έως τον Μάιο.
Ενότητες |
Διδακτικές ώρες |
Η Αθήνα (επιλογή τουλάχιστον 2 κειμένων κατά την κρίση του καθηγητή) |
3 |
Η Σπάρτη |
2 |
Η Μακεδονία |
2 |
Η Κόρινθος μετά την καταστροφή |
1 |
Η Αλεξάνδρεια |
2 |
Αθλητισμός και αθλήματα |
3 |
Σύνολο προβλεπόμενων ωρών |
13 ώρες |
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ)
Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Από το διδακτικό βιβλίο «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου» των Α. Παπαθωμά, Μ. Γαλάνη κ.ά., δεν θα διδαχθούν: α) από τις Ενότητες 2, 4, 6, 8, 9, 10, 13, 18 το Α΄ Μέρος (Κείμενο και παράλληλα Κείμενα του Επιμέτρου). β) από την Ενότητα 14 το Β΄2 Μέρος (Ετυμολογικά). γ) από την Ενότητα 16η το Α΄ Μέρος (Κείμενο και παράλληλο Κείμενο του Επιμέτρου) και Β΄1, 2 Μέρος (Λεξιλογικά και Ετυμολογικά). δ) από την Ενότητα 17 το Β΄1, 2 Μέρος (Λεξιλογικά και Ετυμολογικά). Η υπόλοιπη ύλη του βιβλίου θα διδαχθεί κανονικά.
Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
- Από το διδακτικό βιβλίο «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου» των Ν. Μπεζαντάκου, Β. Χαραλαμπάκου κ.ά., δεν θα διδαχθεί το Α΄ Μέρος (Κείμενο και παράλληλα Κείμενα του Επιμέτρου) των Ενοτήτων 3, 5, 7, 10, 11, 12. Το Β΄ και Γ΄ Μέρος όλων των Ενοτήτων (1-12) θα διδαχθεί κανονικά.
- Η διδακτέα ύλη από το βιβλίο «Αρριανού Αλεξάνδρου Ανάβαση» Γ΄ Γυμνασίου των Ν. Μπούρα, Κ. Ναστούλη, Α. Σακελλαρίου, (κατά το 3ο τρίμηνο: Μάρτιος-Μάιος) ορίζεται ως ακολούθως:
- Εισαγωγή: Τα κεφάλαια Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, V, VΙΙΙ θα διδαχθούν κανονικά. Τα κεφάλαια IV, VI, VII δεν θα διδαχθούν.
- Κείμενο: Από το Α΄ Βιβλίο θα διδαχθούν τα κεφάλαια: 13,3-7, 15, 3-8, 16, 4-7. Από το Β΄ Βιβλίο θα διδαχθεί το κεφάλαιο 4, 9-11. Από το Ε΄ Βιβλίο θα διδαχθεί το κεφάλαιο 19, 1-3. Από το Ζ΄ Βιβλίο τα κεφάλαια: 28-30. Τα υπόλοιπα κεφάλαια δεν θα διδαχθούν.
ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Α΄ Β΄ Γ΄ Γυμνασίου
- Τα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο διδάσκονται δύο (2) ώρες την εβδομάδα με ελεύθερη επιλογή από το διδάσκοντα. Το δίωρο αυτό, εφόσον το επιθυμεί ο διδάσκων, είναι συνεχόμενο.
- Στην Α΄ και Β΄ τάξη μπορούν να διδαχτούν 20 περίπου λογοτεχνικά κείμενα (15 για τα εσπερινά) εκ των οποίων δύο ή τρία κείμενα από την ξένη λογοτεχνία.
- Στην Γ΄ τάξη πρέπει να διδαχτούν κείμενα από όλες τις ιστορικές περιόδους. Όπου υπάρχουν κείμενα της ξένης λογοτεχνίας, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για συγκριτική ανάγνωση.
- Στην Γ΄ τάξη καλό είναι να γίνει διδακτική αξιοποίηση των εισαγωγικών σημειωμάτων που αφορούν στην ιστορική εξέλιξη της λογοτεχνίας μας. Τα στοιχεία αυτά δεν διδάσκονται ούτε αξιολογούνται αυτόνομα, αλλά πάντοτε σε αναφορά με το διδασκόμενο κείμενο.
- Σε όλες τις τάξεις οι μαθητές θα πρέπει να ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν τα βιβλία Ιστορία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων. Διευκρινίζεται ότι τα βιβλία αυτά δεν προορίζονται για αυτόνομη διδασκαλία, αλλά έχουν στόχο να λειτουργήσουν συμβουλευτικά και συμπληρωματικά για το μάθημα της Λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο.
- Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, εφόσον είναι εφικτό, οι μαθητές θα μπορούσαν να μελετήσουν (2) το πολύ λογοτεχνικά βιβλία, στο πλαίσιο καλλιέργειας της φιλαναγνωσίας. Επισημαίνεται ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα αποτελεί μεν κριτήριο αξιολόγησης των μαθητών, ωστόσο τα λογοτεχνικά βιβλία δεν συμπεριλαμβάνονται στην ύλη των εξετάσεων της περιόδου Μαΐου-Ιουνίου.
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ (ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ)
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
1η ΕΝΟΤΗΤΑ |
||
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ |
6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
|
A. Εισαγωγικά κείμενα |
1. Τα κείμενα της ενότητας να αξιοποιηθούν κατά την κρίση του διδάσκοντος για εξοικονόμηση χρόνου.
4. Η διδασκαλία των τρόπων ανάπτυξης παραγράφου σκόπιμο είναι να συσχετιστεί με τη λειτουργία και την αξιοποίηση τους στο πλαίσιο διαφορετικών κειμενικών ειδών. |
|
B. Το υποκείμενο |
|
|
Β1. Οι μορφές του υποκειμένου |
|
|
B2. Συμφωνία υποκειμένου – ρήματος |
|
|
Γ. Σύνθεση με αχώριστα μόρια |
|
|
Δ. Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου |
|
|
Δ1. Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου |
|
|
Δ2. Άλλοι τρόποι ανάπτυξης παραγράφου |
|
|
Ε. Λεξιλόγιο ενότητας |
|
|
ΣΤ. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου |
|
|
Διαθεματική εργασία |
|
|
|
|
2η ΕΝΟΤΗΤΑ |
||
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ |
6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
|
Α. Εισαγωγικά κείμενα |
1. Τα κείμενα να αξιοποιηθούν κατά την κρίση του διδάσκοντος για εξοικονόμηση χρόνου.
3. H υποενότητα Γ2, «Η μορφή των συνθέτων: το συνδετικό φωνήεν», αν ο διδακτικός χρόνος είναι περιορισμένος, μπορεί να διδαχτεί περιληπτικά. |
|
Β. Εγκλίσεις – Χρόνοι |
|
|
Β1. Εγκλίσεις στις ανεξάρτητες προτάσεις |
|
|
Β2. Χρόνοι του ρήματος |
|
|
Γ. Τα είδη των συνθέτων |
|
|
Γ1. Τα είδη των συνθέτων |
|
|
Γ2. Η μορφή των συνθέτων: το συνδετικό φωνήεν |
|
|
Δ. Περίληψη κειμένου – Πλαγιότιτλοι |
|
|
Ε. Λεξιλόγιο ενότητας |
|
|
ΣΤ. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου |
|
|
Διαθεματική εργασία |
|
3η ΕΝΟΤΗΤΑ |
||
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ |
6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
|
Α. Εισαγωγικά κείμενα |
1. Από τα εισαγωγικά κείμενα να διδαχτούν κατ’ επιλογήν, εφόσον υπάρχει χρονικός περιορισμός, ένα έως δύο. |
|
Β. Ενεργητική και παθητική φωνή – Συζυγίες |
|
|
Β1. Ενεργητική και παθητική φωνή |
|
|
Β2. Συζυγίες |
|
|
Γ. Το Α’ συνθετικό |
|
|
Δ. Λεξιλόγιο |
|
|
Ε. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου |
|
|
Διαθεματική εργασία |
|
4η ΕΝΟΤΗΤΑ |
||
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ |
6 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
|
Α. Εισαγωγικά κείμενα |
1. Από τα εισαγωγικά κείμενα, εφόσον υπάρχει χρονικός περιορισμός, να διδαχτούν κατ’ επιλογήν ένα έως δύο. |
|
Β. Διαθέσεις του ρήματος – Μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα – Αντικείμενο |
|
|
Β1. Διαθέσεις του ρήματος |
|
|
Β2. Μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα |
|
|
Β3. Αντικείμενο – Mονόπτωτα και δίπτωτα ρήματα |
|
|
Γ. Συνοχή ευρύτερου κειμένου |
|
|
Δ. Λεξιλόγιο |
|
|
Ε. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου |
|
|
Διαθεματική εργασία |
|
5η ΕΝΟΤΗΤΑ |
||
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ |
5 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
|
Α. Εισαγωγικά κείμενα |
1. Να διδαχτούν κατ’ επιλογήν ορισμένα από τα κείμενα 1 έως 4 και 6 έως 8. |
|
Β. Οι βαθμοί των επιθέτων – H σύγκριση |
|
|
Β1. Οι βαθμοί των επιθέτων και των επιρρημάτων |
|
|
Β2. Η σύγκριση |
|
|
Γ. Β’ συνθετικό |
|
|
Δ. Οργάνωση και συνοχή της περιγραφής και της αφήγησης |
|
|
Ε. Λεξιλόγιο |
|
|
ΣΤ. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου |
|
|
Διαθεματική εργασία |
|
6η ΕΝΟΤΗΤΑ |
||
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ |
5 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
|
Α. Εισαγωγικά κείμενα |
1. Για εξοικονόμηση χρόνου να διδαχθεί ένα μόνο από τα εισαγωγικά κείμενα κατά την κρίση του διδάσκοντος. Να αξιοποιηθεί το βιβλίο της Γραμματικής για την κλίση των αντωνυμιών. |
|
Β. Οι αντωνυμίες |
|
|
Β1. Οι αντωνυμίες |
|
|
Β2. Οι προσωπικές αντωνυμίες |
|
|
Β3. Οι άλλες αντωνυμίες |
|
|
Γ. Ετυμολογικές οικογένειες λέξεων |
|
|
Δ. Λεξιλόγιο |
|
|
Ε. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου |
|
|
Διαθεματική εργασία |
|
7η ΕΝΟΤΗΤΑ |
|
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ |
5 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
Α. Εισαγωγικά κείμενα |
1. Προτείνεται, εφόσον υπάρχει χρονικός περιορισμός, από τα κείμενα της ενότητας να επιλεγούν τα καταλληλότερα για τους σκοπούς της διδασκαλίας. |
Β. Τα είδη των επιρρηματικών προσδιορισμών |
|
Γ. Παράγωγα επιρρήματα |
|
Δ. Οι συνδετικές λέξεις και φράσεις |
|
Ε. Λεξιλόγιο |
|
ΣΤ. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου |
|
Διαθεματική εργασία |
8η ΕΝΟΤΗΤΑ |
|
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ |
5 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
Α. Εισαγωγικά κείμενα |
1. Για εξοικονόμηση χρόνου, να γίνει επιλογή μεταξύ των κειμένων της ενότητας. |
Β. Οι μετοχές |
|
Β1. Οι μετοχές στην ενεργητική και παθητική φωνή |
|
Β2. Επιθετική και επιρρηματική μετοχή |
|
Γ. Παρασύνθετα και πολυλεκτικά σύνθετα |
|
Γ1. Παρασύνθετα |
|
Γ2. Πολυλεκτικά σύνθετα |
|
Δ. Αξιολόγηση και διατύπωση επιχειρημάτων |
|
Ε. Λεξιλόγιο |
|
ΣΤ. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου |
|
Διαθεματική εργασία |
9η ΕΝΟΤΗΤΑ |
|
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ |
4 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ |
Α. Εισαγωγικά κείμενα |
1. Από τα κείμενα της ενότητας να επιλεγούν τα καταλληλότερα για τους σκοπούς της διδασκαλίας. |
Β. Ορισμός |
|
Γ. Η επιχειρηματολογία στα άλλα μαθήματα |
|
Δ. Χρήση λεξικών |
|
Ε. Λεξιλόγιο |
|
ΣΤ. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου |
|
Διαθεματική εργασία |