ΛατινικάΣυντακτικό

Βουλητικές προτάσεις

1. Οι βουλητικές προτάσεις είναι ουσιαστικές προτάσεις εξαρτώμενες από ρήματα που σημαίνουν βούληση, της οποίας το περιεχόμενο εκφράζουν. Χρησιμεύουν ως υποκείμενο ή αντικείμενο ρημάτων (ή εκφράσεων) που σημαίνουν: διατάζω, ζητώ, παρακαλώ, προτρέπω, πείθω, αποφασίζω, επιτρέπω, φροντίζω κλπ. Εισάγονται με το ut(= να) και οι αρνητικές με το ne (σπανιότερα με το quominus), όπως δηλ. και οι τελικές προτάσεις. Εκφέρονται πάντοτε με υποτακτική, γιατί το περιεχόμενο τους είναι απλώς επιθυμητό.

2. Ακολουθία των χρόνων. Οι προτάσεις αυτές εκφέρονται με την υποτακτική του ενεστώτα (μετά από αρκτικό χρόνο) ή με την υποτακτική του παρατατικού (μετά από ιστορικό χρόνο), όπως δηλ. και οι τελικές. Π.χ. hortor te ut scribas σε προτρέπω να γράψεις hortabar te ne scriberes σε προέτρεπα να μη γράψεις.

3. Οι βουλητικές προτάσεις δεν πρέπει να συγχέονται με τις τελικές που είναι επιρρηματικές. Αντιστοιχούν γενικά προς το τελικό απαρέμφατο της αρχαίας ελληνικής· οι βουλητικές που ακολουθούν μετά από ρήματα που σημαίνουν φροντίζω αντιστοιχούν προς τις πλάγιες ερωτηματικές της ελληνικής· π.χ. curat ne nostra consilia cognoscantur φροντίζει να μη μαθευτούν τα σχέδια μας· πρβ. ἐπιμελείται ὅπως βέλτιστοι ἔσονται οἱ πολῖται. Αρκετά από τα ρήματα από τα οποία εξαρτώνται βουλητικές προτάσεις συντάσσονται και με τελικό απαρέμφατο· π.χ. constituit ut tragulam mitteret = constituit tragulam mittere.